Παιχνίδια στη σκακιέρα του τύπου

Η αιφνιδιαστική απόφαση του ζεύγους Αγγελόπουλου να βάλουν λουκέτο στις επιχειρήσεις «Ελεύθερος Τύπος» και «City», πέρα από το ότι εξωθεί στην ανεργία 450 εργαζόμενους, έχει ευρύτερες επιπτώσεις στις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις με το ορατό το ενδεχόμενο να λειτουργήσει ως ντόμινο πυροδοτώντας εκκαθαριστικές τάσεις στον κλάδο του Τύπου. Εξάλλου πρόκειται για τον κατεξοχήν κλάδο που αξιοποιεί την οικονομική κρίση ως όχημα για την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων και την επανεξέταση των επενδύσεων.
Παράλληλα έφερε στην επιφάνεια με τον πιο βίαιο τρόπο το κοινό μυστικό του ιδιαίτερου καθεστώτος διαπλοκής των ΜΜΕ με τους φορείς της εξουσίας. Ο Τύπος με την ιδιαίτερη ισχύ που διαθέτει, λειτουργώντας ως 4η εξουσία που συχνά υποκαθιστά όλες τις άλλες, δεν έχει δυνατότητες μόνο αποκάλυψης αλλά και παραπλάνησης της κοινής γνώμης. Αποτελεί ένα εργαλείο πίεσης των οικονομικών επιτελείων προς την εξουσία για την ανάπτυξη παράλληλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και εξυπηρέτρησης προσωπικών πολιτικών φιλοδοξιών. Η κυβέρνηση επέτεινε ακόμη περισσότερο αυτή την τάση, τόσο με νομοθετικές ρυθμίσεις, όσο και με αδιαφανείς διαβουλεύσεις και οικοδόμηση προνομιακών σχέσεων με συγκεκριμένες μερίδες μέσω της κατανομής της κρατικής διαφήμισης. Σ’ αυτό το πλαίσιο εγγράφεται και η πληθωρική είσοδος όσο και η απότομη έξοδος του ζεύγους Αγγελόπουλου στο χώρο των ΜΜΕ.

Η αρχή του τέλους για τον Ελεύθερο Τύπο

Στα τέλη του 2004 η Γιάννα Αγγελοπούλου με αναστηλωμένο το γόητρο της στον απόηχο των Ολυμπιακών Αγώνων αναζητούσε ειδικό εκδοτικό βήμα για να προωθήσει τις προσωπικές πολιτικές της φιλοδοξίες λένε. Άνθρωποι που βρέθηκαν κοντά της λένε πως αξίωνε μέχρι και την Προεδρία της Δημοκρατίας. Αυτό συνέπεσε με τη ρητορική περι «των νταβατζήδων του Τύπου» του Καραμανλή και την προαναγγελία του βασικού μετόχου, ως σκληρού εκτελεστικού νόμου που θα εξασφάλιζε τη διαφάνεια στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των ΜΜΕ. Το συγκρότημα Μπόμπολα, ως άμεσα φωτογραφιζόμενο από τις εν λόγω διατάξεις, δρομολόγησε διαδικασίες πώλησης του εκδοτικού ομίλου «Πήγασσος».
Αυτή ήταν η πρώτη προσπάθεια για την οικογένεια Αγγελόπουλου να ενταχθεί στα ΜΜΕ. Η εξαγορά ενός τόσο μεγάλου ομίλου από το ζεύγος Αγγελόπουλου θα επέφερε αναδιάταξη του συσχετισμού δυνάμεων στα Μέσα γι’ αυτό και αποτράπηκε από ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα. Εξάλλου, ούτε κύκλοι της ΝΔ την προέκριναν φοβούμενοι τις ανεξέλεκτες πολιτικές προθέσεις της κα Αγγελοπούλου. Ετσι κατέρρευσε αυτή η προσπάθεια, όπως και ο ίδιος ο νόμος για το βασικό μέτοχο. Αντίθετα οι νεότερες νομοθετικές πρωτοβουλίες είναι τόσο θολές, ώστε να καθιστούν κενό γράμμα τον ελληνικό καταστατικό χάρτη.

Κάπου εκεί συναντήθηκαν οι δρόμοι του ζεύγους Αγγελόπουλου με τον Ελεύθερο Τύπο. Για την ιστορική εφημερίδα της κεντροδεξιάς η ανασφάλεια και οι παλινωδίες είχαν ξεκινήσει αρκετά χρόνια νωρίτερα, από το θάνατο των πρώτων ιδιοκτητών του Αρη και Λίλιαν Βουδούρη. Τον Αύγουστο του 1989 ο Αρης Βουδούρης, λίγο πριν χάσει τη ζωή του σε τροχαίο, συνέταξε τη διαθήκη του και κληροδότησε την περιουσία του στο ίδρυμα «Λίλιαν Βουδούρη». Το Μάιο του 2005, το Εφετείο Αθηνών αποφασίζει τη μεταβίβαση του ιδρύματος Τύπου, ερμηνεύοντας τη διαθήκη του Αρη Βουδούρη υπέρ της πώλησης του Ελεύθερου Τύπου. Με παρασκηνιακή παρέμβαση του ίδιου του Κωνσταντίνου Καραμανλή, η πλειοψηφία του Διοικητικού Συμβουλίου του ιδρύματος που απαρτιζόταν από κυρίως από στελέχη της ΝΔ, τάχθηκε υπέρ της πώλησης.
Τον Απρίλιο του 2006 ανακοινώνεται ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία για την πώληση του Ελεύθερου Τύπου σε ομάδα εφοπλιστών υπό τους Δαλακούρα και Μαρινάκη, έναντι 10 εκατ ευρώ. Στην κρίσιμη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, ο εκπρόσωπος του σχήματος των εφοπλιστών δήλωσε ότι έχουν γίνει ορισμένες μεταβολές στο σχήμα των επενδυτών και την επόμενη μέρα δημοσιοποιήθηκε η εξαγορά του Ελεύθερου Τύπου από το ζεύγος Αγγελοπούλου. Από κει και πέρα οι καταγγελίες του Γ. Κύρτσου ότι η εξέλιξη αυτή οφειλόταν σε υπόγειες διεργασίες του εφοπλιστή Μαρινάκη και την Ντόρας Μπακογιάννη, ώστε να απορριφθεί η δική του προσφορά λειτουργώντας υπέρ της Γιάννας Αγγελοπούλου, είναι μάλλον γνωστές. Ακολουθεί το καλοκαίρι του 2007 η αγορά του Planet και η μετονομασία του σε City και η εγκαθίδρυση του ζεύγους Αγγελόπουλου στο χώρο των ΜΜΕ.

Η Γιάννα Αγγελοπούλου ήθελε να δημιουργήσει ένα έντυπο εντελώς διαφορετικό απ’ ότι κυκλοφορούσε μέχρι τότε στην Ελλάδα και να επηρεάσει τα τεκταινόμενα στην κεντροδεξιά. Το εγχείρημα αυτό ανατέθηκε σε συνεργάτες της ισπανικής εταιρείας Innovation με ανοιβή που ξεπερνούσε τα 3 εκτα ευρώ και οι οποίοι κατ’ ομολογία τους δεν είχαν μελετήσει την εγχώρια αγορά των media. Με υπέρογκα οικονομικά ανοίγματα, αλλεπάληλες αλλαγές επιτελείου και δευθυντικών στελεχών, ο Ελεύθερος Τύπος μετατράπηκε από παραταξιακή εφημερίδα σε έντυπο με light και αδιευκρίνιστη πολιτική φυσιογνωμία. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη δυσαρέσκεια του παραδοσιακού συντηρητικού κοινού και μια ζημιά ύψους 75 εκατ ευρώ για την οικογένεια Αγγελόπουλου.
Το ζεύγος ήρθε σε ρήξη εξαιτίας των τεράστιων οικονομικών κονδυλίων που απορροφά ο Ελεύθερος Τύπος και ήδη από την αρχή της χρονιάς αφαιρέθηκε η οικονομική διαχείριση από τη Γιάννα και ασκούνταν από το Θόδωρο Αγγελόπουλο. Οι πολιτικές φιλοδοξίες της Γιάννας δεν ευοδώθηκαν και ο Θόδωρος Αγγελόπουλος δε χριαζόταν άλλο μια ζημιογόνο επιχείρηση. Το πρωί της Δευτέρας οι εργαζόμενοι καθ’ οδόν προς τη δουλειά τους έμαθαν απ’ το ραδιόφωνο ότι είναι η τελευταία μέρα που κάνουν αυτό το δρομολόγιο.

Η γνωστή – άγνωστη οικογένεια Αγγελόπουλου

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος είναι ο κύριος κληρονόμος μιας δυναστείας 3 γεννιών. Τον Ιούνιο του 2001 ο θάνατος του Παναγιωτη Αγγελόπουλου είχε σαν αποτέλεσμα το μοίρασμα της οικογενειακής περιουσίας στα δύο αδέρφια Κωνσταντίνο και Θόδωρο Αγγελόπουλο. Εκτοτε ξεκίνησε μια δικαστική αντιπαράθεση μεταξύ των 2 αδερφών που δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη. Ο Κωνσταντίνος Αγγελόπουλος κατηγορεί το Θόδωρο και τη Γιάννα Αγγελοπούλου για απάτη, υφαρπαγή περιουσίας και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος.
Αυτή τη στιγμή, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς Ελληνες επιχειρηματίες με δραστηριότητα κυρίως στη ναυτιλία, τη χαλυβουργία και τον τραπεζικό τομέα. Ιδιαίτερα την τελευταία δεκαετία αποκόμισε τεράστια κέρδη από τα καράβια, με την απότομη άνοδο ρεκόρ των ναύλων εξαιτίας του πολέμου στο Ιρακ και τη συνακόλουθη άνοδο του πετρελαίου. Το 2005 πούλησε το στόλο του για 520 εκατ δολλάρια, χωρίς όμως αυτό να σηματοδοτεί την απόσυρση του από τη ναυτιλία καθώς στη συνέχεια παρήγγειλε 24 νέα φορτηγά πλοία.

Ενα από τα πιο σημαντικά όμως και άγνωστα σημεία της επιχειρηματικής του δράσης είναι η σχέση του με την ελβετική τράπεζα UBS. Φέρεται ως ο μεγαλύτερος ιδιώτης μέτοχος στην τράπεζα με ποσοστό 8% παρόλο που επίσημα δεν περιλαμβάνεται στη λίστα των μεγαλομετόχων. Η διεθνής οικονομική ύφεση είχε ως συνέπεια τη συρρίκνωση της προσωπικής του περιουσίας, η οποία πριν την έλευση της κρίσης υπολογίζονταν στα 10 δις ευρώ ενώ σήμερα στα 6 δις. Αυτό το πλήγμα αποδίδεται κυρίως στην έκθεση των οικονομικών του μεγεθών σε χρηματοπιστωτικά προιόντα υψηλού ρίσκου και στη μείωση της χρηματιστηριακής αξίας κάπιοων τραπεζικών μετοχών και ιδίως της UBS. Αν η κεφαλαιοποίηση της τράπεζας σήμερα ανέρχεται στα 39 δις, η ρευστοποίηση της μετοχής του Θόδωρου Αγγελόπουλου ανέρχεται στα 3 δις.

Κάποια άλλα σημεία που πρέπει να επισημανθούν είναι αυτά που σχετίζονται με τις οικονομικές δραστηριότητες του Θόδωρου Αγγελόπουλου την περίοδο προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων υπό την προεδρεία της Γιάννας Αγγελοπούλου. Καταρχήν, η Χαλυβουργική το 2001 αποτιμούσε ζημιές ύψους 15 εκατ. ευρώ, ενώ το 2005 βρέθηκε με κέρδη ύψους 2 εκατ ευρώ , έχοντας ένα σημαντικό ποσοστό επί των προμηθειών χάλυβα για την πραγματοποίηση των έργων. Επιπλέον, είναι γνωστή η υπόθεση με την εταιρεία Octagon που αναδείχθηκε από το δημοσιογράφο Φίλιππο Συρίγο. Ο Γιάννης Γιαννάκης με χρήματα του Θόδωρου Αγγελόπουλου κατα δήλωση του ίδιου, αγόρασε εκείνη την περίοδο την εταιρεία Pentelink η οποία μετονομάστηκε σε Act και συγχωνεύτηκε με την εταιρεία Octagon δημιουργώντας την Sports Marketing Octagon, η οποία και υλοποίησε τα περισσότερα χορηγικά προγράμματα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.
Η έκπληξη για το πλέγμα διαπλοκής και αδιαφάνειας οικονομικών και πολιτικών επιτελείων με την καθοριστική συμβολή των ΜΜΕ, δεν ωφελεί καθώς η Αμερική δεν ανακαλύφθηκε σήμερα. Αυτή τη στιγμή προέχει η ανάγκη εξεύρεσης λύσης για τους εργαζόμενους στον Ελεύθερο Τύπο και το City και η έναρξη της συζήτησης για την ανάπτυξη στρατηγικών, ώστε να ανακτηθεί η ανεξαρτησία και η αξιοπιστία της δημοσιογραφίας.