Οξύνεται αργά αλλά σταθερά η σύγκρουση ΗΠΑ – Κίνας

Ο Τραμπ ξάφνιασε τις αγορές ανακοινώνοντας νέους δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα. Σημασία έχει όχι κυρίως η κίνηση αλλά η συνολική εικόνα που γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη.

Δεν πρόκειται μόνον για την αναταραχή στα χρηματιστήρια που μπορεί να είναι προσωρινή. Άλλωστε τα διεθνή χρηματιστήρια είναι παραφουσκωμένα, κάποιες διορθώσεις ή και μια μεγάλη πτώση είναι σίγουρες μεσοπρόθεσμα.

Δεν πρόκειται ούτε μόνον για τις συνέπειες στην παγκόσμια ανάπτυξη από τα μέτρα Τραμπ και τα αντίμετρα της Κίνας που θα ανακοινωθούν. Η επιβράδυνση των οικονομιών έχει ήδη αρχίσει και βέβαια με κλιμάκωση του εμπορικού πολέμου η κατάσταση θα γίνει χειρότερη.

Ας δούμε όμως όλη την πολιτική Τραμπ. Στηρίζει με όλες του τις δυνάμεις την προσπάθεια Τζόνσον για να βγάλει την Βρετανία από την ΕΕ. Ενισχύει άλλες ακροδεξιές κυβερνήσεις και κόμματα στην ΕΕ. Αναγορεύει τον Μπολσονάρο σε κορυφαίο σύμμαχο των ΗΠΑ. Εκβιάζει τα κράτη της κεντρικής Αμερικής να ανακόψουν τις προσφυγικές ροές και ξεκινάει απελάσεις μεταναστών από τις ΗΠΑ. Επιμένει στον εμπορικό πόλεμο με την Κίνα αλλά και στην ρητορική ψυχρού πολέμου εναντίον της. Πιέζει ασφυκτικά το Ιράν έχοντας σύρει σε αυτό τον δρόμο και την Βρετανία. Επιμένει στην αύξηση παραγωγής αλλά και κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων στις ΗΠΑ.

Όλα αυτά κατά την πρώτη θητεία του, όταν οι Πρόεδροι των ΗΠΑ παραδοσιακά είναι πιο επιφυλακτικοί. Αν επανεκλεγεί δηλαδή, πόσο μακριά θα το τραβήξει; 

Προφανώς μας λείπει μια συγκεκριμένη ανάλυση ποιες μερίδες του κεφαλαίου επιδιώκουν αυτή την παγκόσμια όξυνση αντιθέσεων και που αποσκοπούν συγκεκριμένα. Οι προηγούμενες αναλύσεις δεν επαρκούν, για παράδειγμα μια σταθερά επί δεκαετίες στις ΗΠΑ ήταν ότι τα συμφέροντα των οπλικών βιομηχανιών ήταν σε σχετική αντίθεση με τα συμφέροντα των πετρελαϊκών πολυεθνικών γιατί οι τελευταίες επιζητούσαν τη διεθνή σταθερότητα. Φαίνεται να μην είναι αυτοί πια οι συσχετισμοί. 

Ακόμη και αν δεχτούμε την πιο απλή ερμηνεία, ότι ο Τραμπ και όσοι τον στηρίζουν επιδιώκουν την διασφάλιση του κυρίαρχου ρόλου των ΗΠΑ παγκοσμίως και διεξάγουν μια σκληρή διαπραγμάτευση με αυτό τον σκοπό, οι κίνδυνοι παραμένουν μεγάλοι. Ακριβώς επειδή η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας μπορεί να αποδειχθεί εύθραυστη, είναι αβέβαιο πως θα αντιδράσει στρατηγικά. Ο Τραμπ πιθανόν ονειρεύεται να γίνει Ρήγκαν. Να γονατίσει την Κίνα και τη Ρωσία ταυτόχρονα όπως ο Ρήγκαν έκανε με την τότε ΕΣΣΔ. 

Στο καθαρά οικονομικό πεδίο μπορεί και να είναι εφικτό αυτό. Όμως η Κίνα σήμερα δεν είναι στην οικονομική κατάσταση που ήταν η ΕΣΣΔ το 1985, έχει αρκετές αντοχές για να προλάβει να αντιδράσει στο γεωπολιτικό επίπεδο. Ένα ερώτημα είναι τι και πόσα θα αποφασίσει να παραχωρήσει στην Ρωσία του Πούτιν για να κάνει ακόμη στενότερη την συνεργασία τους. Γιατί ο Πούτιν χρειάζεται επειγόντως χρήματα. Όσο κι αν παίζει στο εθνικιστικό πνεύμα στη Ρωσία, η καχεξία της ρωσικής οικονομίας αρχίζει να του κοστίζει στην κοινή γνώμη. Άρα η Κίνα μπορεί να «αγοράσει» την γεωπολιτική ισχύ που χρειάζεται. Στη Ρωσία και σε όλη την Ασία. Επίσης, ο Ζι δεν είναι Γκορμπατσώφ. Είναι κυνικός, ολοκληρωτικός στο εσωτερικό και πολύ εθνικιστής με τον ιδιαίτερο κινεζικό τρόπο. 

Τίποτε δραματικό δεν θα συμβεί άμεσα. Θα έχουμε στιγμές όξυνσης της ρητορικής και στιγμές σχετικής εξομάλυνσης. Αλλά αν κάποιος από τους δυο δεν κάνει πίσω, η προσεχής δεκαετία του 2020 μπορεί να αποδειχθεί η πιο επικίνδυνη μετά το 1945. 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr

Το ΚΚΕ χαρακτηρίζει “αντικομμουνιστική αθλιότητα”, προεκλογικό διαφημιστικό σποτ της Ευρωβουλής

Το ΚΚΕ χαρακτηρίζει “αντικομμουνιστική αθλιότητα”, προεκλογικό διαφημιστικό σποτ της Ευρωβουλής

«Το ανιστόρητο σποτ προσφέρει άθελα του και μια πολύτιμη υπηρεσία. Φανερώνει ποιον πραγματικά θεωρεί αντίπαλο…