Όταν το εθνικιστικό μίσος συναντά τον χουλιγκανισμό

Η επίθεση Κροατών οπαδών σε πολίστες του Ερυθρού Αστέρα και ο τρόπος που αυτή πραγματοποιήθηκε ήρθε για να θυμίσει πως η ατμόσφαιρα στα Βαλκάνια συνεχίζει να μυρίζει μπαρούτι.

Τα επεισόδια μεταξύ οπαδών στα Βαλκάνια έχουν συχνά εθνικιστικό υπόβαθρο. Από το drone με τη σημαία της «Μεγάλης Αλβανίας» που μετέτρεψε σε ρινγκ τον αγωνιστικό χώρο του Σερβία-Αλβανία για τα προκριματικά του Euro 2016, μέχρι τις συγκρούσεις ανάμεσα σε Σέρβους και Κροάτες οπουδήποτε βρουν την ευκαιρία. Στην Αθήνα, στη Μόσχα, ακόμα και στην Αυστραλία σε αγώνα τένις. Τα πανό με αναφορές στην ιστορία και με προσωπογραφίες ανθρώπων που σκόρπισαν το θάνατο, όπως ο στρατηγός Μλάντιτς, συνθέτουν ένα πολεμικό σκηνικό, στο οποίο οι δύο πλευρές συχνά δεν υπολογίζουν τίποτα. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι στις 13 Μαΐου του 1990 οι συγκρούσεις ανάμεσα στους οπαδούς της Ντιναμό Ζάγκρεμπ και αυτούς του Ερυθρού Αστέρα, μόλις λίγες μέρες μετά τις πρώτες πολυκομματικές εκλογές και την νίκη του Τούτζμαν που έδειχνε ανεξαρτητοποίηση των Κροατών, ουσιαστικά αποτέλεσαν την αρχή του πολέμου. Τότε, πρωτοπαλίκαρο των Σέρβων Delije ήταν ο Ζέλικο Ραζνάτοβιτς, ο Αρκάν που με τις «Τίγρεις» του αργότερα καταδικάστηκε για εγκλήματα πολέμου.

Αναβιώνοντας τα μίση

Tο άθλημα δεν έχει σημασία, όπως αποδείχθηκε στο επεισόδιο που έλαβε χώρα στην κροατική πόλη του Σπλιτ, πριν τον αγώνα πόλο ανάμεσα στον Ερυθρό Αστέρα και την Μόρναρ. Αποτελεί μόνο την αφορμή για σύγκρουση. Οι Ντούσαν Βάσιτς, Μίλος Μακσίμοβιτς και Αλεσάντρο Κράλι, πολίστες του Αστέρα, έπιναν καφέ όταν δέχθηκαν επίθεση από ομάδα χουλιγκάνων, που απαίτησαν να τους δώσουν τις μπλούζες τους με το έμβλημα της σερβικής ομάδας. Οι δύο κατάφεραν να διαφύγουν, ενώ ο Κράλι αναγκάστηκε να πηδήξει στη θάλασσα για να σωθεί, με τους νεαρούς να προλαβαίνουν να τον τραυματίσουν με μαχαίρι, να τον χτυπήσουν με ρόπαλα και να του σπάσουν τη μύτη. Όταν η Αστυνομία έφτασε, οι δράστες είχαν εξαφανιστεί.

Το Σπλιτ έχει ιστορικό οπαδικών συγκρούσεων. Όχι μόνο απέναντι σε ομάδες άλλων χωρών, αλλά και ενδοκροατικές. Ο λόγος φυσικά που οι τρεις πολίστες δέχθηκαν επίθεση έχει να κάνει με το ότι παίζουν σε σερβική ομάδα. «Πρέπει να του επιτεθούμε, είναι Τσέτνικ», φώναζε μια κοπέλα από το πλήθος, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, κάνοντας αναφορά στην εθνικιστική παραστρατιωτική ομάδα, η οποία συνεργαζόταν με τους κατακτητές τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και κυνηγούσε τους Κροάτες. Είναι χαρακτηριστικό το πώς ένας αθλητής, ο οποίος φορά το έμβλημα της ομάδας του και δεν είναι καν Σέρβος αλλά Μαυροβούνιος, στο συλλογικό υποσυνείδητο ξυπνά ακόμα μνήμες πολέμου. 

Δεν ήταν μόνο αυτοί που τους επιτέθηκαν. Ο τερματοφύλακας Αλεκσάντρο Κράλι, ο οποίος βούτηξε στη θάλασσα, άκουσε κόσμο να φωνάζει ότι θέλουν να τους σκοτώσουν, «Φώναζαν ότι θέλουν να σκοτώσουν τους Τσέτνικς. Μου ζήτησαν να βγάλω την μπλούζα μου για να την πάρουν, αλλά εγώ δεν ήθελα. Ήταν 7-8 με μαχαίρια, ρόπαλα και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο. Έτρεξα για να σώσω τη ζωή μου. Όταν βούτηξα στη θάλασσα συνέχισαν να μου πετάνε πράγματα και πέτρες και να φωνάζουν “Σκοτώστε τους Τσέτνικς“. Ούρλιαξα να καλέσουν την αστυνομία, αλλά εκτός από τους χούλιγκανς και οι συνηθισμένοι περαστικοί συνέχιζαν να με απειλούν και να με προσβάλλουν». Ο Κράλι τους φώναξε ότι δεν είναι καν Σέρβος, αλλά Μαυροβούνιος, όμως δεν τους ένοιαζε. Στο δικό τους μυαλό, φορούσε τα χρώματα του εχθρού. Μόνο μια κοπέλα από όλο το πλήθος προσπάθησε να βοηθήσει.

Διαιωνίζοντας την κατάσταση

Οι πολιτικοί έκαναν την κατάσταση ακόμα χειρότερη. Ανώτερα κροατικά στελέχη της κυβέρνησης καταδίκασαν την επίθεση, όμως σημείωσαν πως το ότι οι παίκτες κυκλοφορούσαν με το σήμα του Ερυθρού Αστέρα στα ρούχα τους προκάλεσε τον κόσμο. Οι Σέρβοι, από την άλλη, τόνισαν ότι αυτές είναι συνηθισμένες καταστάσεις στην Κροατία, κυρίως στο Σπλιτ. Ο Ίγκορ Μιλόγεβιτς, επικεφαλής της ομάδας πόλο του Ερυθρού Αστέρα, υποστήριξε ότι κανείς από την κροατική ομάδα δεν τους κάλεσε για να ζητήσει συγγνώμη, ενώ θυμήθηκε ότι πέρυσι, σε ματς του Βελιγραδίου, οι παίκτες της Μορνάρ φορούσαν μπλούζες των οργανωμένων οπαδών της Χάιντουκ για να προκαλέσουν, όμως δεν έγινε τίποτα.

«Μερικοί ηλίθιοι μπορούν να γκρεμίζουν ό,τι χτίζεται εδώ και πολλά χρόνια με μεγάλη δυσκολία», τόνισε ο Νέμποσα Κόβιτς, πρόεδρος του Αστέρα. Η Αδριατική Λίγκα ξεκίνησε στο πόλο το 2008, αποτελούμενη από ομάδες της Κροατίας, της Σλοβενίας και του Μαυροβουνίου. Οι σερβικές εντάχθηκαν τη σεζόν 2014-15 και από τους αξιωματούχους η συμμετοχή τους ήταν μια καλή ευκαιρία προκειμένου να έρθουν ξανά σε επαφή οι δύο χώρες και να κατευναστούν τα πάθη. Φευ.

Στα Social Media «ανέβηκε» φωτογραφία με τα μπλουζάκια που φορούσαν οι πολίστες, τα οποία πατούσε ένας Κροάτης οπαδός. H Σερβική Ομοσπονδία Υδατοσφαίρισης δήλωσε ότι υποστηρίζει απόλυτα την βούληση των ομάδων να μποϊκοτάρουν όλες τις αναμετρήσεις στο Σπλιτ, καθώς και σε κάθε έδρα που βρίσκεται σε ακτίνα 200 χιλιομέτρων από την κροατική πόλη, για λόγους ασφαλείας. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι στη Σερβία δεν γίνονται περιστατικά. Πριν από δέκα χρόνια ένας 28χρονος οπαδός της Τουλούζ είχε χάσει τη ζωή του μετά από επίθεση αγνώστων στην παμπ που βρισκόταν πριν την αναμέτρηση της ομάδας του με την Παρτιζάν. Λίγες μέρες μετά, δύο μαύροι ποδοσφαιριστές της Νάπρεντακ απειλήθηκαν με λιντσάρισμα σε πάρκο. 

Oι «άγριοι» του Σπλιτ

Οι αρχές προχώρησαν σε συλλήψεις, συνολικά 5, νεαρών οπαδών οι οποίοι αναγνωρίστηκαν. Φέρονται ότι ανήκουν στους «Τορσίντα», τους διαβόητους χούλιγκαν της Χάιντουκ Σπλιτ. Οι «Τορσίντα» ιδρύθηκαν τον Οκτώβριο του 1950, όντες το αρχαιότερο οπαδικό γκρουπ στην Ευρώπη. Ο λόγος της ίδρυσής τους ήταν ένας αγώνας της ομάδας τους με τον Ερυθρό Αστέρα, η κόντρα με τους οπαδούς του οποίου κρατά χρόνια και είναι μπολιασμένη με εθνικιστικό μίσος. Μαζί με τους συλληφθέντες ήταν και ο γιος ενός γνωστού προπονητή ποδοσφαίρου, το όνομα του οποίου δεν έχει δει ακόμα το φως της δημοσιότητας, καθώς και η αδερφή του τενίστα Γκόραν Ιβανίσεβιτς. Ήταν εκείνος που φέρεται να ήρθε σε επαφή με τους χούλιγκαν, προκειμένου να τους ενημερώσει για την παρουσία των παικτών του Αστέρα στο καφέ, ενώ η διαρροή φέρεται να ξεκίνησε από μια σερβιτόρα που είδε το σήμα της σερβικής ομάδας στη μπλούζα του Κράλι. 

Οι κατηγορούμενοι έχουν στα Social Media «αποδείξεις» για το πού ανήκουν, ενώ ψάχνοντας τα προφίλ τους οι αρχές βρήκαν και απειλές σε οπαδούς αντίπαλων ομάδων. Το καλοκαίρι, 32 μέλη τους συνελήφθησαν από τις αρχές λόγω βανδαλισμού και κλοπής σε Βενζινάδικο έξω από το Βελιγράδι, ενώ ταξίδευαν προς τη Σόφια για τον αγώνα της ποδοσφαιρικής ομάδας τους με την Σλάβια. Στα αυτοκίνητά τους βρέθηκε ολόκληρο οπλοστάσιο, καθώς και μια μικρή κάβα από αλκοολούχα ποτά που είχαν κλέψει. Οι Delije, οργανωμένοι οπαδοί του Ερυθρού Αστέρα, απάντησαν με πανό και συνθήματα στο ποδοσφαιρικό ματς τους με την Βοϊβοντίνα, κατηγορώντας τους Κροάτες ότι επιτίθενται σε παίκτες, αλλά όταν συναντούν οπαδούς δειλιάζουν. Έχει ξανά ενδιαφέρον ο εθνικιστικός χαρακτήρας των συνθημάτων που φώναξαν. «Αστέρας, Σερβία, ποτέ Γιουγκοσλαβία», ενώ εξέφρασαν την αντίθεσή τους στην Αδριατική Λίγκα, θέλοντας να αγωνίζονται μόνο απέναντι σε σερβικές ομάδες.

«Οι εντάσεις ανάμεσα στην Κροατία και τη Σερβία υπάρχουν ακόμα και αυτό το επεισόδιο έριξε λάδι στη φωτιά των σχέσεων των δύο λαών. Δεν το βλέπω να τελειώνει σύντομα», είπε στο Κουτί της Πανδώρας Σέρβος αξιωματούχος, ο οποίος θέλησε να κρατήσει την ανωνυμία του. Δυστυχώς, ο αθλητισμός πέραν από κοινωνικό εργαλείο, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επωαστήριο των «αυγών του φιδιού» όταν οι συνθήκες το επιτρέπουν…