«Οταν βρίσκουμε τοίχο δεν ξεχνάμε το σύνθημα…»

Η ομάδα Political Stencil μιλάει στο Documento για το εντυπωσιακό γκράφιτι με τον Ζακ Κωστόπουλο (Zackie Oh) στην οδό Σολωμού στα Εξάρχεια. 

4806282

Το έργο δημιουργήθηκε σε συνεργασία με το κίνημα Justice For Zak/ Zackie που αγωνίζεται από την πρώτη στιγμή της δολοφονίας του Ζακ για απόδοση δικαιοσύνης. 

Τα ξημερώματα της προηγούμενης Παρασκευής η εικόνα του Ζακ Κωστόπουλου αποτυπώθηκε σε ένα εντυπωσιακό γκράφιτι στην οδό Σολωμού στα Εξάρχεια. Για την υλοποίηση του έργου απαιτήθηκε ειδικός γερανός που σήκωσε σε ύψος πολλών μέτρων τους Political Stencil, οι οποίοι βάφουν συστηματικά από το 2014 σε διαδηλώσεις, απεργίες, φυλακές, φεστιβάλ, στους δρόμους της Αθήνας και άλλων πόλεων. Αυτή την περίοδο προετοιμάζουν ένα βιβλίο με όλες τις δράσεις τους μέχρι σήμερα. 

Το γκράφιτι για τον Ζακ δεν έχει στόχο να δημιουργήσει ένα άψυχο μνημείο στο κέντρο της πόλης. «Στην αρχή σκεφτόμασταν να κάνουμε ένα mural που να… προπαγανδίζει την ελληνική συμμετοχή στη Eurovision. Επειδή διαφωνήσαμε όλοι σε αυτό που προτείναμε, αποφασίσαμε να αναφερθούμε σε κάτι με μικρότερη απήχηση, όπως η δολοφονία ενός ατόμου που παρουσιάστηκε ως κλέφτης, πρεζάκι και αδερφή και ως εκ τούτου “ποιος νοιάζεται” στην καλύτερη περίπτωση και “καλά να πάθει” στη χειρότερη. Η απόφαση για τη δημιουργία ενός γκράφιτι για τον Ζακ πάρθηκε από κοινού με την ομάδα Justice for Zak/Zackie. Ο στόχος μας δεν ήταν να κάνουμε ένα γκράφιτι μνήμης που θα τιμούσε τον Ζακ, ένα μνημείο με το οποίο οι περαστικοί θα αναπολούσαν ένα ακόμη θύμα του κοινωνικού κανιβαλισμού. Στόχος μας είναι να μην ξεχαστεί η υπόθεση κανενός. Tίποτε στη λήθη, τίποτε αναπάντητο.  Το γκράφιτι απαιτούσε χρόνο ψαξίματος, συντονισμού και οργάνωσης. Οι συνθήκες ήταν αντίξοες, συχνά βρίσκαμε “τοίχο”… αλλά και δεν βρίσκαμε τοίχο. Το μόνο σίγουρο είναι πως όταν βρίσκουμε τοίχο δεν ξεχνάμε το σύνθημα», αναφέρουν οι Political Stencil στην εφημερίδα Documento. 

Ο καπιταλισμός οργανώνει τη ζωή πάνω στον αποκλεισμό

Τα κτίρια της Αθήνας έχουν τη δική τους γλώσσα που συχνά διεμβολίζει την κυρίαρχη αφήγηση. «Απαιτούμε δικαίωση για τη δολοφονία του Ζακ, του κάθε Ζακ. Εάν η κανιβαλική κοινωνία που ευαγγελίζεται η ελίτ είναι “αυτοί”, εμείς είμαστε “οι άλλοι”. “Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία, κάποιος την έγραψε στον τοίχο με μπογιά, ήταν μια λέξη μοναχά ελευθερία”. Οι στίχοι της Κωστούλας Μητροπούλου στη σύνθεση του Λοΐζου συνοψίζουν τον ρόλο των τοίχων τότε, τώρα και για πάντα. Εάν κάποιος θέλει να μιλήσει για τα δικαιώματα αυτών που μας απασχολούν, οφείλει να το κάνει με τη δική του γλώσσα και τους δικούς του όρους. Εμείς επιλέξαμε αυτήν».

Το αίτημα για απόδοση δικαιοσύνης για τη δολοφονία του Ζακ είναι καθολικό. Παρ’ όλα αυτά, όπως κάθε κοινωνικός σχηματισμός έτσι και η Δικαιοσύνη διαμορφώνεται από τις υπάρχουσες σχέσεις εξουσίας. «Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τον ρόλο της Δικαιοσύνης ούτε όμως τη λαϊκή θυμοσοφία σύμφωνα με την οποία η Δικαιοσύνη είναι σαν το φίδι και δαγκώνει ευκολότερα το ξυπόλητο πόδι. Αναφερόμαστε φυσικά στις περιπτώσεις των χαμένων του κοινωνικού πολέμου στους οποίους η Δικαιοσύνη εξαντλεί την αυστηρότητά της, σε αντίθεση με τα μεγάλα ψάρια τα οποία κυκλοφορούν ελεύθερα ή τους επιδικάζονται αστείες ποινές. 

Η Δικαιοσύνη ήταν πάντα η έννομη διευθέτηση των συμφερόντων των ελίτ απέναντι στις διεκδικήσεις των μη προνομιούχων. Αυτό είναι κάτι που το γνωρίζουν όλοι. Δεν θα σταθεί απέναντι σε ό,τι διαταράσσει την καθεστηκυία τάξη όπως την έχει οριοθετήσει η ίδια. Κι αυτό αφορά τόσο τον Ζακ ως τρανσέξουαλ όσο και τους Αιγύπτιους ψαράδες και τους εργάτες γης στη Μανωλάδα αλλά και αντιφασίστες όπως ο Παύλος Φύσσας. Η Δικαιοσύνη παρεμβαίνει στον βαθμό που διατηρείται μια δοσμένη κοινωνική ισορροπία. Οταν αυτή κινδυνεύει, θα μεροληπτήσει. Γι’ αυτό και επιμένουμε…». 

Αλληλεγγύη και κοινωνικός κανιβαλισμός

Παρά την έκφραση αλληλεγγύης από σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας για την υπόθεση του Ζακ έχουν αναπαραχθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αμέτρητα ομοφοβικά σχόλια, ενώ ακόμη και μεγάλα ΜΜΕ έχουν συμβάλει στην κατασκευή μιας στερεοτυπικής θεώρησης. «Πάντα θα υπάρχει ένα κομμάτι της κοινωνίας που είναι κανιβαλικό, το κουβαλά στο DNA της από τότε που πήδαγε από κλαδί σε κλαδί και είχε τρίχωμα. Το αν αυτές οι αντιλήψεις είναι εδραιωμένες έχει να κάνει με τον κοινωνικό συσχετισμό και τον βαθμό αποδοχής τέτοιων απόψεων από αυτούς που έχουν την εξουσία. Σήμερα οι ελίτ πανευρωπαϊκά έχουν κάθε λόγο να προμοτάρουν τέτοιου είδους νοοτροπίες, σημασία έχει η φαγωμάρα και η εξόντωση να αφορούν τους “από τα κάτω”. Για τη συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ αρκεί μια απλή περιγραφή τους. Δεν είναι τίποτε άλλο παρά ιδιωτικές επιχειρήσεις αδιανόητα πλούσιων ολιγαρχών, οι οποίοι μέσω συστημικών δημοσιογράφων παρουσιάζουν μια εικόνα της πραγματικότητας η οποία εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Πού συναντιούνται αυτά με τα συμφέροντα μιας αδερφής; Εάν βέβαια η αδερφή είχε άλλη δράση, λειασμένο λόγο, συστημική θεώρηση, κάποια χρήματα και ήταν και υποψήφια συγκεκριμένων πολιτικών σχηματισμών, τότε θα έβγαιναν και θα μιλούσαν για ανεκτικότητες, πολυπολιτισμικότητες και άλλα τέτοια». 

Τα τελευταία χρόνια πολλοί άνθρωποι έχουν πέσει θύματα του κοινωνικού κανιβαλισμού και του φασισμού. «Ο νεοφιλελευθερισμός σαν απότοκο του πλέον ασύδοτου καπιταλισμού προϋποθέτει τον κοινωνικό κανιβαλισμό και ανέχεται τον φασισμό στον βαθμό που εξυπηρετεί τα συμφέροντά του. Απλά πράγματα. Οι δολοφονίες της Ελένης Τοπαλούδη, του Βαγγέλη Γιακουμάκη, του Σαχζάτ Λουκμάν, του Ζακ Κωστόπουλου, του Αλέξη Γρηγορόπουλου και πολλών άλλων χαρακτηρίστηκαν από την κυρίαρχη αφήγηση ως μεμονωμένα περιστατικά. Στα πρόσωπά τους όμως ξεγυμνώθηκε η ουσία του καπιταλισμού και κατ’ επέκταση του φασισμού και του σεξισμού. Στην καπιταλιστική δόμηση της κοινωνίας η οργάνωση της ζωής βασίζεται εξ ολοκλήρου στον αποκλεισμό. Αυτών που “περισσεύουν”, των “διαφορετικών”, που δεν είναι ή είναι ελάχιστα παραγωγικοί για το κεφάλαιο αλλά και αυτών που παρεκκλίνουν από τα κοινωνικά πρότυπα. 

Στο όνομα μιας δήθεν προστασίας της περιουσίας /της ιδιοκτησίας/του έθνους/της αντρικής τιμής, η αξία της ζωής διαφεύγει και η αφαίρεσή της βαπτίζεται μεμονωμένο περιστατικό. Ο καθένας για την πάρτη του και όλοι εναντίον όλων. Σε αυτό το πλαίσιο άνθρωποι χωρίς πολιτικές και πολιτισμικές αναφορές εγκολπώνονται τις χείριστες συμπεριφορές του ανθρώπινου είδους και τις πασάρουν για μαγκιά. Η ηλιθιότητα και η παλιανθρωπιά, η ατομική ανέλιξη και ο ανήθικος οπορτουνισμός είναι οι αξίες τις οποίες καλλιεργεί και προάγει το σύστημα. Αλλά οι μεταμοντέρνοι μας λένε ότι δεν υπάρχουν πια μεγάλες αφηγήσεις. Ας προσέχαμε…». 

«Δεν ζωγραφίζουμε για Airbnb και κατανάλωση»

Η τέχνη δρόμου έχει γίνει σε ορισμένες περιπτώσεις πηγή οικονομικού οφέλους με στόχο τον εξευγενισμό (gentrification) στις γειτονιές της Αθήνας. «Εμείς δεν ζωγραφίζουμε για να ανέβουν οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, για αλλαγή χρήσεων γης, για να εκδιωχθεί το πληθυσμιακό γηγενές κομμάτι, για να εξαφανιστεί το τοπικό λιανεμπόριο προς όφελος εταιρικών καταστημάτων, Airbnb και start-ups που συνδέονται με εταιρείες στις οποίες παρέχουν υπηρεσίες. Το κεφάλαιο αναζητάει ζωτικούς χώρους, γη και ακίνητα για να επενδύσει. Η κατάληψη από συμφέροντα της ανταγωνιστικής και καινοτόμου οικονομίας της αγοράς επεκτείνεται (το λέμε και ανάπτυξη). Πρόκειται για μια διεθνώς αναπτυσσόμενη τάση που άρχισε να αποκαλείται retail gentrification και σε απλά ελληνικά σημαίνει την επέκταση του εταιρικού κεφαλαίου με διείσδυση στις ντόπιες αγορές. Πρόκειται ουσιαστικά για μια μεγάλη υποχώρηση, για την εκχώρηση του δημόσιου αστικού χώρου σε ομάδες κερδοσκοπικών συμφερόντων άσχετων με τα συμφέροντα της μεγάλης μάζας των μεσαίων και κατώτερων φτωχοποιημένων στρωμάτων». 

Ο προσανατολισμός της ομάδας βρίσκεται σε αντίθετη κατεύθυνση. «Δεν ζωγραφίζουμε για έναν αστικό ιστό που προορίζεται να υπηρετήσει λειτουργίες θεάματος, πολυτελούς κατανάλωσης και μεταμοντέρνας απολιτικής κοινωνικότητας που σήμερα υλοποιείται με τη συνεργασία της ΕΕ και των εθνικών και τοπικών αρχών. Εμείς τρώμε αλλού, πίνουμε αλλού, διασκεδάζουμε αλλιώς, σκεφτόμαστε αλλιώτικα. Oσοι μας ξέρουν το ξέρουν. Εάν οι δράσεις μας γίνονται μέρος του συστήματος και τα Εξάρχεια, το Ψυρρή, ο Κεραμεικός, τα Πετράλωνα και το Κουκάκι μεταλλάσσονται σε αυτό που περιγράψαμε πιο πάνω, τότε δεν φταίνε οι δράσεις μας. Το σύστημα μπορεί να ενσωματώνει τα πάντα με σκοπό το οικονομικό όφελος. Μαγκιά του. Oσοι θεωρούν πως πλήττονται ας αναλάβουν δράση. Με το ζόρι παντρειά δεν γίνεται». 

Στιγμές από παλαιότερες παρεμβάσεις των Political Stencil

ΙΝFO: 

Περισσότερες πληροφορίες: facebook.com/politicalstencil

– Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Docville της εφημερίδας Documento στις 25 Μαΐου

Φωτογραφίες από το γκράφιτι για τον Ζακ: Γιώργος Κονταρίνης/Eurokinissi

Μητσοτάκης: Σε πανικό στη Βουλή – Αντί για απαντήσεις, επίθεση και «δεν ντρέπεστε» στην αντιπολίτευση (video)

6167665

Μητσοτάκης: Σε πανικό στη Βουλή – Αντί για απαντήσεις, επίθεση και «δεν ντρέπεστε» στην αντιπολίτευση (video)

«Ουδέποτε, δόθηκε καμία εντολή για συγκάλυψη», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης κοιτώντας τους συγγενείς των θυμάτων

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

6167422

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

Μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, οι βουλευτές των δύο κομμάτων επέστρεψαν στις…

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

InCollage 20240328 205245331

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

O Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως «παραίτησε» τους δύο στενούς του συνεργάτες προκειμένου να μην απολογηθεί…