Όσο κρατάει ένας καφές με τον τραγουδοποιό Evripidis & His Tragedies

Ξεκινάμε τη συζήτηση με τον Ευριπίδη με το γεγονός ενός πήγαινε – έλα μεταξύ Αθήνας και Βαρκελώνης που φανερώνει πως θέλει να διατηρήσει επαφές με την εγχώρια δισκογραφική αγορά. Μου εξηγεί πως βασικά έρχεται για να δει τους πολλούς φίλους του και τους συγγενείς του, αλλά δεν έχει ιδέα για το τι συμβαίνει με την «ελληνική δισκογραφική αγορά». «Μ’ ενδιαφέρει φυσικά να ακουστεί εδώ η δουλειά μου, όπως και να ενδιαφέρω εγώ κάποιον κόσμο» παραδέχεται. Ο πρώτος του δίσκος, πριν από δώδεκα χρόνια, κυκλοφόρησε στην Ισπανία, όπως και οι επόμενοι δίσκοι του, συνθήκη μάλλον πρωτότυπη για κάθε δημιουργό στη θέση του. Ας τα πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή!

Ο 39χρονος σήμερα Ευριπίδης Σαμπάτης έφυγε για την Ισπανία στα 24 του, θέλοντας απλά να ζήσει κάτι διαφορετικό. Του φάνηκε κατάλληλη η συγκεκριμένη χώρα, αφού η ποπ σκηνή έχει δυνατή παρουσία ακόμη, χωρίς βέβαια το ρίσκο γι’ αυτόν νά’ναι μεγάλο. «Έφυγα με την κολλητή μου για να κάνουμε ένα μεταπτυχιακό στην εικονογράφηση κι όταν το τελειώσαμε, εγώ εκεί ερωτεύθηκα, έκατσα λίγο παραπάνω, μπήκα σ’ ένα συγκρότημα, έκανα κι άλλες σχέσεις και τα χρόνια περνούσαν». Τώρα νοικιάζει σπίτι, μια και η αγορά σπιτιού είναι απαγορευτική για τα εισοδήματα του στην Ισπανία. Για να τα βγάλει πέρα κάνει πολλές δουλειές: πιανίστας, DJ, διερμηνέας, διοργανωτής συναυλιών, εικονογράφος και μεταφραστής. Του λέω πως τότε που έφυγε από την Ελλάδα, η τέχνη της γραφιστικής ήταν πολύ στα πάνω της και με διορθώνει: «Πάντα ήταν στα πάνω της! Και σήμερα οτιδήποτε βλέπουμε γύρω μας ένας γραφίστας τό’χει κάνει. Και τότε και τώρα όλα με υπολογιστές τα φτιάχναμε, αν κι εγώ περισσότερο με την εικονογράφηση ασχολήθηκα». 

Ο Ευριπίδης είναι κι ένας καλός ζωγράφος με το δικό του στυλ, ένα κράμα κόμικς και εξπρεσιονισμού. Ζωγράφιζε από παιδί και πάνω σ’ αυτό έκανε το μεταπτυχιακό του. Οι δικοί του τον στήριξαν πολύ στα καλλιτεχνικά: Ο πατέρας του είναι συνταξιούχος μαθηματικός και η μητέρα του εργαζόταν στην πολιτική αεροπορία. Άνθρωποι μορφωμένοι που μεγάλωσαν τα δυο τους παιδιά με τη λογική «Πηγαίνετε να σπουδάσετε, αλλά να κυνηγήσετε ότι σας κάνει ευτυχισμένους». Έτσι, ξεκίνησε να σπουδάζει μουσική, πιάνο, στα εφτά του χρόνια και μέχρι τα δέκα είχε γράψει τα πρώτα του κομμάτια: «Πολύ απλά πραγματάκια σαν απομιμήσεις κλασικής μουσικής, τύπου βαλς και τέτοια, των οποίων ζωγράφιζα και τα εξώφυλλα με περούκες εποχής Βερσαλλιών κλπ.» Έγραφε και με νότες μάλιστα, ενώ σήμερα δεν ξέρει καν να τις διαβάσει! Κι όταν τον ρωτάνε πως γράφει σήμερα τα κομμάτια του, απαντάει πως προκύπτει απ’ την επαφή του με το πιάνο κάθε φορά. Πάντως δηλώνει συνθέτης και πιστεύει πως χρησιμοποιεί δύσκολες φόρμες στην ποπ μουσική του. «Δεν είμαι συνθέτης κινηματογραφικής ή κλασικής μουσικής, αλλά μ’ έχουν κατηγορήσει ότι γράφω πολύπλοκα κομμάτια για τα δεδομένα της ποπ μουσικής». 

Αν και το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο εμπεριέχει τη θλίψη και την «τραγωδία», εκείνος πιστεύει στην απενοχοποίηση της χαράς. «Άμα έγραφα μόνο λυπητερή μουσική» ξεκαθαρίζει, «δεν θα με άκουγε κανείς και το όνομα μου δεν θά’χε κανένα νόημα». Πως, όμως, υιοθέτησε αυτό το, ομολογουμένως, έξυπνο nickname; «Πέτυχα στο internet μια αγγλική έκδοση των απάντων του Ευριπίδη με τίτλο ”Euripides and His Tragedies”. Είπα ότι αυτό μου ταιριάζει, αφού με λένε Ευριπίδη, αλλά δεν ήθελα και το επίθετο μου. Μάλιστα στον τωρινό μου δίσκο σκεφτόμουν να κρατήσω μόνο το ”Evripidis”». Ένας δίσκος που, όπως είπαμε, είναι εξ ολοκλήρου στα ελληνικά, σε παραγωγή και ενορχήστρωση του Θάνου Κοσμίδη, με τη συμμετοχή επίσης του Γιώργη Χριστοδούλου, της Nalyssa Green, αλλά και του Κωνσταντίνου Βήτα με τα ηχητικά samples του σε ένα τραγούδι. 

Ο πρώτος του αγγλόφωνος δίσκος ήταν σε παραγωγή της εταιρείας Touch Me Records. Βγήκε μόνο σε CD και ποτέ σε βινύλιο, όπως οι δουλειές του που ακολούθησαν, τις οποίες βέβαια χρηματοδότησε ο ίδιος. «Πάντα υπάρχει εταιρεία από πίσω μου, εγώ όμως πληρώνω τις ηχογραφήσεις, τα βίντεο. Δεν χρειάζομαι να το κάνει άλλος, αν σκεφτείς πως τα χρόνια της κρίσης εγώ έκανα άλλες δουλειές, μάζεψα τα χρήματα και έκανα τους δίσκους μου με μέσο όρο τα 10.000 ευρώ για τον καθένα». Και καταλήγει: «Εντάξει, παιδιά δεν έχω, εκεί τα δίνω, γιατί όχι;» Ιδανικά θα περνούσε περισσότερο χρόνο στην Αθήνα, αφού δε μπορεί να μένει συνέχεια στη Βαρκελώνη. Την αγαπάει την πόλη μας και το τονίζει!

Ο Ευριπίδης δε βρίσκει κανένα νόημα πια στο θέμα διανομής της μουσικής, μια και ο κόσμος ακούει μουσική μέσω spotify. «Το να βγάζεις δίσκο σήμερα είναι σαν να τον χαρίζεις» μου λέει, αρνούμενος να δεχτεί την πρόταση του Monsieur Minimal, του εδώ διανομέα του, για να μπει στα δισκοπωλεία: «Προτιμώ να πουλάω τα CD μου στα live μου και μέσω internet». Η όλη φάση θυμίζει λαϊκή αγορά χωρίς μεσάζοντες, που λέμε, αλλά είναι κάτι που κάνουν πλέον όλοι οι συνάδελφοί του. Ούτε μπορεί να μου πει τις διαφορές στη «δράση» μεταξύ ενός Έλληνα κι ενός Ισπανού μουσικού, δηλώνοντας άγνοια για την ελληνική πραγματικότητα. Εδώ θυμόμαστε τον φίλο και συνάδελφό του, Γιώργη Χριστοδούλου, ο οποίος επίσης ζει μεταξύ Αθήνας και Βαρκελώνης. «Δεν ξέρω άλλη περίπτωση σαν του Γιώργη» λέει ο Ευριπίδης, «που να κάνει δηλαδή συνέχεια live στην Αθήνα. Εδώ παίζει πολύ το θέμα της μουσικής σκηνής και της μπουάτ. Στην Ισπανία πόσο να παίξει ένα γκρουπ στην πόλη του μέσα στην ίδια χρονιά; Εκτός κι αν έχεις κάνει hit και σε καλούν σε όλα τα events, αλλά μαζί και μ’ άλλους, σαν φεστιβαλάκι». Κι όταν τον ρωτάω πόσο διαρκεί συνήθως ένα live στην Ισπανία, χαμογελάει με νόημα. «Λιγότερο σίγουρα απ’ ότι στην Ελλάδα. Πάνω από μία ώρα καταντά κουραστικό. Θυμάμαι έναν Έλληνα μουσικοκριτικό που είχε δυσαρεστηθεί κάποτε γιατί οι Suede είχαν παίξει στην Αθήνα για μία ώρα και δέκα λεπτά, κάτι που δε μπορώ πια να το καταλάβω, όσο και να μ’ αρέσει μια μπάντα». 

«Τα πρωινά της Κυριακής» του 2007 ήταν ένα από τα πρώτα και ελάχιστα μέχρι πρότινος τραγούδια του Evripidis & His Tragedies με ελληνικούς στίχους, μία «στοιχειωμένη» μπαλάντα που ακουγόταν σαν οι Violent Femmes να συναντούσαν τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. 

Τον «πηγαίνω» στην ελληνική αγγλόφωνη indie σκηνή που έκανε ένα δυνατό «μπραφ» πριν μία δεκαετία για να «ξεφουσκώσει» μέσα σε λίγα χρόνια. Του θυμίζω πως είχαν ξεπεταχτεί ένα σωρό νεανικές αγγλόφωνες μπάντες που σήμερα ελάχιστοι θυμούνται. Έχει τη δική του εξήγηση: «Πόσο νόημα είχε να τραγουδάς στα αγγλικά στην Ελλάδα αν δεν καταλήξεις να παίζεις στο εξωτερικό; Η Monika, ας πούμε, έκανε τους δίσκους της, ακούστηκε και σήμερα, αν τα λέω σωστά, έχει γίνει μαμά. Δεν υπάρχει κοινό εδώ για αγγλικό τραγούδι, μαζικό τουλάχιστον». Δεν μπορώ να μην αναφέρω τους πρωτεργάτες της εγχώριας indie σκηνής, Raining Pleasure, αλλά ο Ευριπίδης πιστεύει πως εκείνοι είχαν σκάσει μύτη σε μία περίοδο που κάλυψαν ένα κενό, γι’ αυτό και τους ξέρουν στο εξωτερικό, κυρίως άνθρωποι που ασχολούνται με το indie ποπ ιδίωμα. 

Θέλω να μάθω για ποιο λόγο κι εκείνος τώρα στρέφεται στον ελληνικό στίχο. Η απάντηση δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη: «Έχασα τον καλύτερο μου φίλο…Γκρεμοτσακίστηκε από ένα ύψωμα στο αστεροσκοπείο, εδώ στην Αθήνα. Συνέβη το καλοκαίρι του 2015, εν μέσω και του δημοψηφίσματος, μια αβεβαιότητα αποκαλυπτική για μένα. Ήρθα κι έμεινα στην Αθήνα για τέσσερις μήνες κι ήταν σαν να μετακόμιζα μόνιμα, συμπαραστεκόμενος σε φίλους. Εκείνος, ο κολλητός μου απ’ τα 18 μου μέχρι τα 36, βρισκόταν σε κώμα στο νοσοκομείο. Όλοι οι φίλοι μας είχαν συντριβεί μ’ αυτό που έγινε…Δεν άντεχα να γυρίσω στη Βαρκελώνη. Δεν μας είχαν πει όλη την αλήθεια οι γιατροί, ότι θα ”έφευγε”. Έγραψα τότε ένα τραγούδι που λεγόταν ”Ξύπνα”, σκεπτόμενος ότι θα ξυπνήσει, θα το ακούσει και θα ήταν η λυτρωτική στιγμή του δράματος, αφού μού’χε παραπονεθεί πως δεν του έγραψα ποτέ ένα τραγούδι». Το τραγούδι γράφτηκε, μόνο που ο φίλος δεν ξύπνησε ποτέ…

Αργότερα η θεματική του δίσκου εμπλουτίστηκε: Σε ένα κομμάτι συστήνεται ο ίδιος με τρόπο χαριτωμένο, σε ένα άλλο αναφέρεται στην άβολη επιστροφή στο πατρικό σπίτι, ενώ στο τραγούδι με τίτλο «Παναγιώτης» – έτσι έλεγαν τον φίλο του – μιλάει για το «πόσο γαμάτος τύπος» ήτανε. Υπάρχει όμως κι ένα τραγούδι, που λέγεται «Γιατί τον αγαπώ» και που το αφιερώνει στον σύντροφο του, ύστερα από μία ομοφοβική επίθεση που είχε δεχτεί: «Βρισκόμουν στο Λυκαβηττό και μου επιτέθηκαν κάποιοι τύποι. Έσπασα το πόδι μου και απέκτησα φοβία. Έπαψα νά’μαι εκδηλωτικός και ο Μαρκ με στήριξε πολύ». 

Ζώντας στην Ισπανία, ο Ευριπίδης δεν είχε νιώσει φοβία για τη σεξουαλική επιλογή του. Πιστεύει πως η Ελλάδα έχει σημειώσει πρόοδο στα ζητήματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας και δηλώνει πολιτικοποιημένος με την ευρεία έννοια. «Τρέμω στη σκέψη ότι μπορεί να βγει η ΝΔ» μου λέει, «αφού δε γουστάρω φιλελευθερισμό, ακροδεξιά, ούτε καν δεξιά! Προτιμώ κάποιον που κατηγορείται ως λαϊκιστής και που έχει κάνει τα μισά απ’ όσα έχει υποσχεθεί, παρά κάποιον που φαίνεται εξ αρχής να έχει κακές προθέσεις και τις υλοποιεί κιόλας»! Θέλω να μάθω από πρώτο χέρι τι συμβαίνει με την ακροδεξιά στην Ισπανία! «Μπήκε στη Βουλή ακραίο εθνικιστικό κόμμα, που όμως προήλθε απ’ τη διάσπαση της δεξιάς, η οποία ήταν στην εξουσία». Και τι γίνεται με τους νοσταλγούς του Φράνκο; «Εννοείται πως υπάρχουν και τό’χω δει στις τάξεις της αστυνομίας τους, δουλεύοντας ενίοτε ως μεταφραστής. Βλέπεις δηλαδή πολλούς που θα εύχονταν να ζούσε σήμερα ο Φράνκο με την ίδια λογική που εδώ νοσταλγούν τον Παπαδόπουλο»! Ο Ευριπίδης παρατηρεί διεθνώς την άνοδο της ακροδεξιάς, αν και το σωστό κατά τη γνώμη του είναι να μη μιλάμε για άνοδο, αλλά για μια θλιβερή πραγματικότητα πλέον. «Δεν είναι ότι η Χρυσή Αυγή απλά ανεβαίνει, είναι ήδη αρκετά ψηλά ως τρίτο κόμμα στην Ελλάδα. Φρίκη, εφιάλτης»! 

Δυσκολεύεται να περιγράψει τι σημαίνει γι’ αυτόν η ελληνική του συνείδηση. «Γεννήθηκα εδώ, μιλάω ελληνικά, η μαμά μου είναι απ’ τη Μικρά Ασία, ο μπαμπάς μου απ’ τη Σπάρτη, αλλά δεν θεωρώ ότι ανήκω μόνο στην Ελλάδα». Όσο για τη δολοφονία του Ζακ Κωστόπουλου, θεωρεί πως ήταν θέμα χρόνου να έσκαγε μια τόσο δυσάρεστη είδηση. «Σίγουρα έχουν πέσει πολλοί ξυλοδαρμοί γκέι ατόμων, απλά κανείς δεν πέθανε για να πάρει τέτοια διάσταση το γεγονός. Στου Ψυρρή κάποτε, είχαν σαπίσει στο ξύλο τον φίλο μου τον Παναγιώτη, αυτόν που πέθανε. Δεν ήταν καν χρυσαυγίτες, κάτι γραβατωμένοι γιάπηδες ήτανε που τον έριξαν κάτω και τον χτυπούσαν δυο μέτρα παιδί»…

Κάπου εδώ φτάνει στο τέλος της η κουβέντα μας με τον Ευριπίδη. Μου λέει πως θα παραμείνει στην Αθήνα για μία εβδομάδα ακόμα. Σκοπός της επίσκεψης του αυτή τη φορά είναι η παρουσίαση του καινούργιου του δίσκου, «Μια Τρίτη στην καντίνα», με τον τίτλο να μην είναι καθόλου τυχαίος: Το άλμπουμ θα παιχτεί ζωντανά από τον ίδιο και τη Nalyssa Green, συνοδεία ενός πιανίστα, στη μουσική σκηνή «Cantina Social» (Λεωκορίου 8, Ψυρρή) την Τρίτη 21 Μαΐου στις 9 το βράδυ. Του εύχομαι να’ναι γερός και δημιουργικός και ν’ απασχολεί τη μουσική για πολλά χρόνια ακόμη. 

* Το άλμπουμ «Μια Τρίτη στην καντίνα» του Evripidis & His Tragedies κυκλοφορεί σε διανομή της Momi Records. Εδώ το link του δίσκου στην πλατφόρμα spotify: https://open.spotify.com/album/4GNKJNAcGsSquMtZb9yope?si=DVVLAg3eRjer-LMuRQAnFg