Όσο κρατάει ένας καφές με τον ερμηνευτή Απόστολο Κίτσο

Ο 30χρονος Απόστολος Κίτσος εμφανίστηκε στα μουσικά δρώμενα το 2014 ως παιδί της Μικρής Άρκτου του Παρασκευά Καρασούλου. Συγκεκριμένα, τότε ήταν που είχε ηχογραφήσει με τη φωνή του τον «Γλυκό Γενάρη» του συνθέτη Σπύρου Παρασκευάκου στο πλαίσιο της Τέταρτης Ακρόασης της εταιρείας. Τρίτος στη σειρά με άλλα δύο μεγαλύτερα αδέρφια, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη της Θήβας, αν και δεν κατάγεται από κει. «Κουβαλάω όλα τα συμπλέγματα και τις παραξενιές του τελευταίου στη σειρά παιδιού» μου λέει και του ζητάω να περιγράψει, όσο μπορεί, τα συμπλέγματα του. «Έχω οχτώ και έξι χρόνια διαφορά με τα δύο αδέρφια μου, οπότε οριακά αισθανόμουν μοναχοπαίδι. Θυμάμαι πως όταν έμπαινα στην εφηβεία, στο Γυμνάσιο, τα αδέρφια μου είχαν ήδη φύγει από το σπίτι. Πέρασα ως μοναχοπαίδι ουσιαστικά τα εφηβικά μου χρόνια». Ωστόσο, ιδιαίτερα μοναχικός δεν ήταν. Όχι η ψυχή της παρέας, αλλά σίγουρα είχε τους φίλους του και έβγαινε. 

«Ζώντας στη Θήβα, ένιωθα μειονεκτικά» εξομολογείται. «Ένιωθα ότι όλα γίνονται στην Αθήνα και κάτι χάνουμε εκεί. Τώρα, όμως, που μένω εδώ, γυρνάω πίσω και λέω ότι τελικά είναι ωραίο να μεγαλώνεις σε ένα μη αστικό περιβάλλον». Βλέπει τους Αθηναίους φίλους του να έχουν συμπεριφορές ενίοτε, που θα τις χαρακτήριζε κατάλοιπα της πόλης. Στη Θήβα ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές, αφού ο πατέρας του έστειλε και τα τρία παιδιά του στο Ωδείο! «Για όλους ίσχυε η ίδια διαδικασία, δηλαδή ”όταν μπεις στα οχτώ, θα πας και στο Ωδείο”. Αυτή ήταν η επιθυμία του πατέρα, που ήταν φιλότεχνος απλά, χωρίς νά’χει σχέση με την τέχνη». Ο Απόστολος ήταν ο μόνος που έμεινε στις σπουδές αυτές. Τα αδέρφια του την έκαναν με…ελαφρά, ενόσω εκείνος ξεκίνησε πιάνο. 

Τραγουδούσε από μικρός, αλλά από συστολή δεν το έλεγε ποτέ στον κόσμο. Η πρώτη φορά που τραγούδησε μπροστά σε άλλους ήταν στα 20 του! «Μέχρι τότε κλεινόμουν στο δωμάτιο μου και τραγουδούσα, σίγουρος ότι δεν μ’ ακούει κανείς άλλος». Στην Αθήνα έρχεται τελικά στα 18 του για σπουδές στη Νομική, την οποία κατάφερε να τελειώσει μετά κόπων και βασάνων. Ήξερε, πάντως, ότι με τη μουσική θα ήθελε ν’ ασχοληθεί, αφού οι γονείς του επιθυμούσαν να βγάλει μία «κανονική» σχολή πρώτα απ’ όλα. «Για να μην είμαι άδικος, οι γονείς μου υπήρξαν αρκετά υποστηρικτικοί όλα αυτά τα χρόνια» νιώθει την ανάγκη να πει, «και τώρα πια τό’χουν πάρει απόφαση και χαίρονται κιόλας». 

Του λέω πως, όντας 30 ετών, δεν είναι μικρός, μα ούτε και μεγάλος. Έχει μπροστά του κάποια χρόνια για να το «παλέψει» σε εποχές που δύσκολα ένας νέος καλλιτέχνης, όσο καλός και νά’ναι, θ’ απασχολήσει τα ΜΜΕ. «Ο μπαμπάς μου μού λέει ότι το όριο είναι τα 35, αλλά εγώ το στρογγυλεύω και λέω ότι έχω καιρό ακόμη μέχρι τα 40 μου». Πιστεύει ότι το να «γίνει» κάποιος, είναι θέμα τύχης και συγκυριών πέραν του ταλέντου του. Κι η αλήθεια είναι πως ο Κίτσος δεν έχει κάνει και πάρα πολλά πράγματα μέσα σε μία πενταετία, μοιάζει δηλαδή να παίρνει το χρόνο που χρειάζεται. «Με αγχώνει το τι μέλλει γενέσθαι με την έννοια του επόμενου βήματος, όχι αναγκαστικά της καριέρας. Δεν είναι ότι δεν με αφορά να ακουστεί η μουσική μου, γιατί συχνά ακούμε ”Εμένα δεν με ενδιαφέρει να μάθουν τι κάνω” κλπ., με το οποίο δεν συμφωνώ. Φυσικά και με ενδιαφέρει, όπως και όλους τους ενδιαφέρει, απλά δεν θέλω να μπω σε μία τροχιά συγκεκριμένη: Είσαι τραγουδιστής στην Ελλάδα του 2019, πρέπει να κάνεις αυτό, να τραγουδήσεις εκεί κ.ο.κ.».

Το σημαντικότερο γι’ αυτόν είναι να μη χάσει τον ενθουσιασμό που είχε ως έφηβος κι έλεγε ότι θ’ ασχοληθεί με τη μουσική. Για την ακρίβεια, κρατάει με νύχια και με δόντια τον ενθουσιασμό, διότι είναι εύκολο να φύγει και να νιώσει επαγγελματίας. Τι γίνεται όμως όταν συνήθως ένας άλλος στη θέση του θα ευχόταν να είναι επαγγελματίας; «Δεν είναι τυχαίο ότι στην Αθήνα ξεκίνησα το τραγούδι με παρότρυνση φίλων. Μου έλεγαν όλοι ”Τραγουδάς ωραία, πήγαινε κάπου, ρε παιδί μου”. Έτσι, έκανα και τα θεωρητικά μου, αρμονία, στο Εθνικό Ωδείο και στο Ωδείο Φίλιππος Νάκας». Παράλληλα, δούλευε ως τραγουδιστής σε πολύ μικρής κλίμακας πράγματα, διάφορα λαϊβάκια με φίλους από δω κι από κει. 

Συμμετείχε στην Τέταρτη Ακρόαση της Μικρής Άρκτου όταν διάβασε τη σχετική ανακοίνωση και θέλησε να αναμετρηθεί ως ερμηνευτής. Στο Ωδείο του Νάκα γνώρισε την Έλλη Πασπαλά, που υπήρξε εξαιρετική δασκάλα του. Όχι μόνο ως προς το τεχνικό κομμάτι της φωνής, αλλά και της αισθητικής γενικότερα. «Για μένα η ζωή είναι πριν και μετά την Έλλη! Είναι ένα κομβικό πρόσωπο στη ζωή μου, αφού ήταν σημαντικό να βρεθώ πολύ κοντά σε κάποιον που ήταν κοντά στον Μάνο Χατζιδάκι». Πρώτη φορά συνεργάστηκαν με την Πασπαλά σε ένα πρόγραμμα με την Underground Youth Orchestra του Κώστα Ηλιάδη. Η καλλιτεχνική τους σχέση «επισημοποιήθηκε» με τη συμμετοχή της ερμηνεύτριας στο πρόσφατο μίνι άλμπουμ του Απόστολου Κίτσου με τον συνθέτη Μιχάλη Καλογεράκη. Ευκαιρία να σχολιάσω πως το «Κάτι παράξενο» που κυκλοφόρησε πριν ενάμισι χρόνο ήταν ένα πολύ ιδιαίτερο CD. 

Μου αποκαλύπτει τις μουσικές αναφορές του: «Νομίζω πως όλοι ακούγαμε τότε το έντεχνο των 90s, τον Κραουνάκη, τον Αλκίνοο, τον Περίδη». Ήταν πολύ εμπορικά, κατά τη γνώμη του, και δεν έχει άδικο, αν υποτεθεί πως τα CD τους έκαναν θραύση στο λεγόμενο παραεμπόριο. «Εκεί ήμουν εγώ και αργότερα γνώρισα κι άλλα πράγματα, προς το τέλος της εφηβείας. Και πιο μετά, στο πανεπιστήμιο, κόλλησα με το κλασικό ροκ, αφού ήταν πράγματα που δεν υπήρχαν στο σπίτι μας». Οι γονείς του, κεντροδεξιών πολιτικών πεποιθήσεων, δεν είχαν σχέση με την ξένη μουσική, ήταν όμως πολιτισμένοι και φιλόμουσοι. Λόγω των σπουδών του στην Αθήνα, εντρύφησε και στην κλασική μουσική.

Ο Απόστολος Κίτσος συνθέτει κιόλας, αλλά είναι κάτι που επίσης διστάζει να φανερώσει. Το «Κάτι παράξενο» στην ουσία έγινε επειδή ντρεπόταν ο ίδιος να βγει ως δημιουργός. «Είχα σκεφτεί να μαζέψω τα δικά μου κομμάτια και να κάνω ένα δίσκο, αλλά τελευταία στιγμή κώλωσα και δεν ήθελα να αναλάβω την ευθύνη». Έτσι, πήρε τα κομμάτια του Καλογεράκη και τα αντιμετώπισε σαν να ήταν δικά του, τα έφτιαξε, τα ενορχήστρωσε και τα ερμήνευσε, λειτουργώντας κάπως σαν τραγουδοποιός εκ του ασφαλούς και δίχως να εκτίθεται ο ίδιος ως δημιουργός. «Σας δικαίωσε το αποτέλεσμα» του λέω για να εισπράξω την απάντηση του:«Ευχαριστούμε. Μακάρι»! Το επόμενο σχέδιο του είναι, πάντως, να ξεπεράσει το κόμπλεξ του και να εκδώσει τις δικές του συνθέσεις.

Ανήκει πάνω – κάτω στην ίδια γενιά του Θέμη Καραμουρατίδη, της Νατάσσας Μποφίλιου και της Ελεωνόρας Ζουγανέλη, αν και αυτοί βρίσκονται πολύ πιο μπροστά. «Δεν έχουμε τα ίδια χρόνια στο τραγούδι με τα παιδιά αυτά. Όταν εγώ βγήκα ως προτεινόμενος ερμηνευτής απ’ τη Μικρή Άρκτο το 2014, η Νατάσσα και η Ελεωνόρα ήταν ήδη πολύ γνωστές. Η Νατάσσα ειδικά είχε κάνει τέσσερις δίσκους, οπότε δεν ήμασταν ποτέ στο ίδιο σημείο». Κι όταν τον ρωτάω γιατί κατά τη γνώμη του οι εν λόγω νέοι καλλιτέχνες άγγιξαν την κορυφή, απαντάει ως εξής: «Για την Ελεωνόρα δεν μπορώ να μιλήσω, γιατί δεν την ξέρω πολύ. Επειδή όμως τυχαίνει να γνωρίζω καλά την τριάδα Καραμουρατίδης – Ευαγγελάτος – Μποφίλιου, πιστεύω ότι γουστάρουν αυτό που κάνουν και κάνουν ότι γουστάρουν! Πιστεύουν 100% σ’ αυτό που κάνουν! Θα ήθελα να τους μοιάσω ως προς τις προθέσεις. Δεν θα ήθελα να κάνω απλά ένα δίσκο απλά για να ”υπάρχω”, χωρίς να με ενθουσιάσει». Το τίμημα της δικής του δουλειάς μέχρι στιγμής είναι ναι μεν να τον ενθουσιάζει, σίγουρα όμως να μη διέπεται απ’ αυτό που ορίζεται ως εμπορικότητα. Συμφωνεί: «Όταν κάναμε το ”Κάτι παράξενο”, λέγαμε ότι μόνοι μας θα τ’ ακούσουμε. Δεν μπορείς τελικά να ξέρεις τι είναι εμπορικό και τι όχι. Είχαμε ένα κομμάτι που το υπολογίζαμε ως ραδιοφωνικό, ενώ το ομότιτλο, το θεωρούσαμε χαμένο χαρτί. Κι όμως αυτό που παίχτηκε περισσότερο ήταν το ”Κάτι παράξενο”»! 

Ο Κίτσος δεν θεωρεί πως είναι ακοινώνητος, χωρίς να σκορπίζεται σε ανούσιες δημόσιες σχέσεις. Δεν θα πάει δηλαδή κάπου, μόνο και μόνο για να κάνει PR. Τον ρωτάω ποιο είναι το στοιχείο που κάνει ξεχωριστό έναν ερμηνευτή και μου απαντάει με κάτι ενδιαφέρον: «Η προσωπικότητα του τελικά. Σίγουρα απαιτείται μια καλή φωνή, μια καλή χροιά, αλλά νομίζω πως και η χροιά αλλάζει ανάλογα με την προσωπικότητα του καθενός. Η φωνή μας φέρει ολόκληρη την προσωπικότητα μας». Αρχικά δυσκολεύεται, συνεχίζοντας, να περιγράψει τη δική του προσωπικότητα. Μου αποκαλύπτει πως έκανε ψυχανάλυση, η οποία τον βοήθησε πάρα πολύ. «Το ήθελα ανέκαθεν και πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι οφείλουν στη ζωή τους να κάνουν ψυχανάλυση για ένα διάστημα. Δεν είχα νιώσει ποτέ την ανάγκη να το κάνω και το έναυσμα ήταν μια ζόρικη περίοδος που πέρασα. Έφευγα από την Ελλάδα κιόλας…Γυρνούσαν όλα τούμπα κι έπρεπε από κάπου να πιαστώ». Η ψυχανάλυση βοήθησε τον Κίτσο να αγκαλιάσει αυτό που είναι και να συμφιλιωθεί με τον ίδιο του τον εαυτό. Του γνώρισε τα μέσα του, εκεί που πριν «μασούσε» με τις κρίσεις των άλλων: «Το έπαιρνα πολύ προσωπικά αν κάποιος με απέρριπτε. Με αποσταθεροποιούσε. Τώρα πια πιστεύω ότι είναι για μένα χωρίς να μ’ απασχολεί η γνώμη του πατέρα μου, του φίλου μου, της φίλης μου. Ποτέ δεν ξέρεις απόλυτα τι θες, εγώ όμως μπορώ να λέω ποιος είμαι και τι θέλω χωρίς να ταράζομαι εύκολα υπαρξιακά». Το να μην αντέχεις, όμως, την απόρριψη φανερώνει και μεγάλο εγωισμό. Και πάλι συμφωνούμε: «Έχω πολλά κακά σαν άνθρωπος, τα οποία προσπαθώ να βελτιώσω. Είμαι τρομερά εγωιστής, όπως και πεισματάρης». Του ζητάω να μου πει πως μπορεί ο εγωισμός, ως ελάττωμα, να μεταφερθεί στη δουλειά του. «Το ότι έκανα αυτό το CD με τον Καλογεράκη και όχι κάτι άλλο, είχε να κάνει με τον εγωισμό μου. Όλοι μου έλεγαν πως αυτό που πάω να κάνω είναι ένα λάθος και δεν αφορά κανέναν, εγώ είπα όμως ότι αυτό είναι για μένα κι αυτό θα κάνω με όποιο κόστος».

Το «Μόνο ψέματα» του Φοίβου Δεληβοριά είναι ένα από τα νέα ελληνικά τραγούδια που τον συγκίνησαν τελευταία. «Δεν ξέρω, μου άρεσε ενστικτωδώς το τραγούδι αυτό, με τον ίδιο τρόπο που είχα επιλέξει και τα κομμάτια του Καλογεράκη για το δικό μας CD. Είναι απ’ τα τραγούδια που κάτι μου έκαναν σωματικά, είτε ν’ ανατριχιάσω, είτε και να κλάψω. Δεν ξέρω αν είναι θέμα μουσικής ή στίχου, έχω καταλάβει όμως πως τα τραγούδια που μου αρέσουν, μεταφράζονται κάπως σωματικά απάνω μου». Στο σημείο αυτό, αλλάζω θέμα και τον ρωτάω αν έχει σκεφτεί πως η επιθυμία του να βγει με την ιδιότητα του τραγουδοποιού, παραγκωνίσει την άλλη του ιδιότητα, αυτήν του τραγουδιστή. Δεν ανησυχεί γι’ αυτό, «Είμαι τραγουδιστής, έχω μεταπτυχιακό στο τραγούδι» τον ακούω να μου λέει, «και, επίσης, έχω ήδη ασχοληθεί πολύ με υλικό άλλων ανθρώπων. Πολλοί τραγουδιστές έχουν γράψει εξαιρετικά, όπως η Δήμητρα Γαλάνη χωρίς να μπει φυσικά στη λογική να συγκριθεί με τους μεγάλους που τραγούδησε, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη, τον Σπανό. Άμα ήταν έτσι, κανείς δεν θα έπρεπε να ξαναγράψει τραγούδια! Πιστεύω ότι όλοι πρέπει να προσπαθήσουν να γράψουν κάτι, κατακτώντας την απόλυτη ελευθερία στην έκφραση τους». 

Δύο άλλα live έδωσαν με τον Μιχάλη Καλογεράκη στην Αγγλικανική Εκκλησία, τον Ιανουάριο και τον Απρίλιο της χρονιάς που θα μας αποχαιρετήσει σε λίγο. Το καλοκαίρι ο ίδιος έλειπε, οπότε τώρα ήρθε η ώρα να επιστρέψουν από κοινού με ακόμη μία παράσταση. «Αν δεν είναι το τελευταίο, σίγουρα είναι το προτελευταίο live για να κλείσει σιγά – σιγά ο κύκλος του ”Κάτι παράξενο”. Εγώ ήδη έχω ξεκινήσει να ασχολούμαι με τη δεύτερη μου δουλειά, που δεν ξέρω να την περιγράψω ακριβώς. Σίγουρα θά’ναι μέσα ο Μιχάλης και σίγουρα θα περιέχει και δικά μου κομμάτια». Στο τωρινό ένα και μοναδικό live τους, θα έχουν και δύο guests: Τον Φοίβο Δεληβοριά και τη Μάρθα Φριντζήλα, δύο ανθρώπους που τους διαμόρφωσαν καλλιτεχνικά. «Η Μάρθα ήταν επίσης δασκάλα δική μου και των διδύμων αδερφών Καλογεράκη, οπότε είναι συγκινητικό που θα μοιραστούμε τώρα το stage. Πιστεύω ακόμη πως η τραγουδοποιία του Φοίβου υπήρξε τεράστια επιρροή για το ”Κάτι παράξενο”»! 

Ο καφές με τον ερμηνευτή Απόστολο Κίτσο φτάνει στο τέλος του, ερωτώντας τον τι θα ήταν αυτό που θα μπορούσε να τον κάνει να σταματήσει το τραγούδι. «Δεν υπάρχει στιγμή της μέρας που να μη γυρίζει το μυαλό μου γύρω απ’ το τραγούδι. Είναι ζωτικής σημασίας και γι’ αυτό κιόλας ασχολήθηκα. Είμαι αυτό και δεν νομίζω να το σταματήσω. Κι αν ακόμη σταματήσω να’μαι τραγουδιστής, σίγουρα δεν θα σταματήσω ν’ ασχολούμαι με τη μουσική». Τον ευχαριστώ για το χρόνο του και τη διαθεσιμότητα του και του εύχομαι κάθε επιτυχία στο live της ερχόμενης Πέμπτης.  

* Ο ερμηνευτής Απόστολος Κίτσος και οι τραγουδοποιοί Μιχάλης & Παντελής Καλογεράκης θα παρουσιάσουν την παράσταση με τίτλο «Κάτι παράξενο» την Πέμπτη 21/11 στο «Πειραιώς 131». Συμμετέχουν η Μάρθα Φριντζήλα και ο Φοίβος Δεληβοριάς. Ώρα έναρξης: 21.00