Όσο κρατάει ένας καφές με την τραγουδοποιό Μάρω Μαρκέλλου

Τη Μάρω Μαρκέλλου την είχα συναντήσει πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2008, τέτοιες μέρες πριν μία δεκαετία ακριβώς, αμέσως μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου, με αφορμή την έκδοση του πρώτου της δίσκου σε παραγωγή Φοίβου Δεληβοριά. Μάλιστα ήταν η πρώτη συνέντευξη που έδινε στη ζωή της για το τότε περιοδικό «Δίφωνο». Η τωρινή δεύτερη συνέντευξη μας ξεκινάει με την ερώτηση τι άλλαξε αυτά τα δέκα χρόνια στη ζωή της. «Πέρασα πολλές περιπέτειες προσωπικές, οικογενειακές, επαγγελματικές από τότε που μ’ άφησες» απαντάει, «ήρθε όμως η ώρα να επικοινωνήσω ξανά αυτό που κάνω». Αιτία για να ξαναγυρίσει στη μουσική ήταν ο θάνατος του πατέρα της σε ηλικία 64 ετών, το 2015. «Εκεί ήταν που είπα ότι θα κάνω πάλι μουσική, αλλιώς δεν θα την πάλευα. Ξαφνικά, ενώ πριν δεν υπήρχε τίποτα, βρέθηκε εταιρεία κι ένιωσα σαν τη ”Μάρω πριν” και τη ”Μάρω μετά”». Όχι ότι σταμάτησε ποτέ η Μαρκέλλου να φτιάχνει τραγούδια, απλά η επιθυμία της επαφής με τον κόσμο τής βγήκε πιο έντονη από άλλες φορές. 

Πέραν των μουσικών, θέλω να μάθω πως πέρασε γενικώς η τελευταία δεκαετία της. Μου περιγράφει χρόνια που «κύλησαν σαν νεράκι» με πολλά και μεγάλα live, καθώς και όμορφες συνεργασίες. Μαζί με τον Φοίβο, π.χ., της δόθηκε η ευκαιρία να εμφανιστεί μπροστά σε χιλιάδες ανθρώπους, κάτι που δεν της ξανασυνέβη. Με τον Πάνο Μουζουράκη, επίσης, έβγαλαν ολόκληρη σαιζόν και έδωσαν παραστάσεις στη Θεσσαλονίκη και αλλού. Η φάση πήρε την κατηφόρα όταν άρχισε να σκέφτεται έναν δεύτερο δίσκο και κάπου εκεί «έφυγε» ο πατέρας της. «Ο πρώτος δίσκος με συντήρησε, όμως, μια χαρά και καλλιτεχνικά και οικονομικά. Οικονομικά με τα live, αλλά και με τα δικαιώματα που εισπράτταμε και που ήταν ανθρώπινα. Δεν λέω καλά, γιατί και λεφτά που υπήρχαν τότε, εμάς μας κλέβανε! Συγκριτικά με άλλους πρωτοεμφανιζόμενους, δεν έχω παράπονο, αφού πάλι καλά που ο κόσμος με θυμάται και έρχεται στα live μου». 

Η Μαρκέλλου εξακολουθεί να μένει στο Λουτράκι, αλλά πιο τακτικά έρχεται στην Αθήνα, όπου έχουν νοικιάσει διαμέρισμα με το αγόρι της. Τη ρωτάω αν το αγόρι της έχει σχέση με τον καλλιτεχνικό χώρο. «Όχι, ευτυχώς» μου απαντάει, «αφού εμείς δεν είμαστε άνθρωποι για σπίτι. Μπορεί ο άλλος να μας μιλάει κι εμάς ο νους να τρέχει σε μια μελωδία, ένα στίχο, σε κάτι που μας έχει πειράξει, ενοχλήσει…Σε πρώτη φάση δεν το καταλαβαίνουμε, αλλά αν το καλοσκεφτείς σε τρελαίνει λίγο». Μου μιλάει στη συνέχεια για τις σπουδές της, φανερώνοντας την ηλικία της: «Είμαι μεγάλη πια, στα 33, κι ακόμα σπουδάζω Νομική. Πτυχίο δεν πήρα, αλλά τώρα θα το πάρω, γιατί χρωστάω πολύ λίγα μαθήματα. Πάω κάθε χρόνο και δίνω δυο – τρία μαθήματα, ελπίζω να μη με διαγράψουν μέχρι να τελειώσω».

Δύο δίσκοι δεν είναι πολλοί, βέβαια, μέσα σε μία δεκαετία. Στο σημείο αυτό μου λέει πως τουλάχιστον κάνει το κέφι της, παρόλο που ο κόσμος δεν αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για ένα κέφι που το πληρώνεις με σκληρή δουλειά και κόπους. «Έχουμε παρεξηγηθεί, ο πολύς κόσμος νομίζει πως επειδή γράφουμε ένα τραγούδι ή ανεβαίνουμε σε μία σκηνή, δεν δουλεύουμε». Το τοπίο μοιάζει γεμάτο αμμόλοφους για τη Μαρκέλλου, που μια ανεβαίνεις και μια κατεβαίνεις. Μερικοί πάλι της λένε ότι το παρακάνει με το χιούμορ στα τραγούδια της! «Η μόνη ταυτότητα που θα μου έδινα είναι ”αυτό είμαι”. Αυτό νιώθω, αυτό καταθέτω και δε μπορώ να κάνω κάτι απλά για να το κάνω. Δεν φτιάχνω μια μπαλάντα για να φανούν οι κορόνες μου, ούτε και κάτι χιουμοριστικό για να το παίξω έξυπνη. Κι είμαι και περήφανη γι’ αυτό! Ευχαριστώ!»

Σχολιάζω πως δεν υπάρχει νέος καλλιτέχνης της γενιάς της που να μην ευχαριστεί τον Φοίβο Δεληβοριά. Η αλήθεια, λοιπόν, είναι πως ο Φοίβος δεν κοιτάει μόνο τη δουλειά του, αλλά βοηθάει και πολύ κόσμο! «Νιώθω σαν τον πιο τυχερό άνθρωπο του κόσμου, γιατί ο Φοίβος υπήρξε παραγωγός στον πρώτο μου δίσκο και ακόμα με συμβουλεύει άμα χρειαστώ κάτι. Δεν θα τον πω μέντορα μου, αλλά δεύτερο μπαμπά μου κάπως. Άσε που σε μία πενταετία θα μοιάζουμε και συνομήλικοι». Ο πρώτος δίσκος είχε βγει από τους Modern Times του Γιαννίκου. Ο δεύτερος, πρόσφατα σχετικά, από τη Feelgood, αφού τη θεώρησαν μέλος μιας παρέας νέων καλλιτεχνών που συμπεριλάμβανε τον Σπύρο Γραμμένο, τη Γιώτα Νέγκα, ακόμα και τη Νατάσσα Μποφίλιου. «Πιστεύω πως είναι η τελευταία φορά που δεν πλήρωσα εγώ την παραγωγή, γιατί τα πράγματα στενεύουν για όλους. Δεν υπάρχουν έσοδα από τους δίσκους. Έσοδα βγάζεις μόνο από το κανάλι στο YouTube ή από τις ηλεκτρονικές πωλήσεις. Πρέπει να προσαρμοστούμε κι εμείς στα νέα δεδομένα, ποια εταιρεία θα βρεθεί για να σου κάνει CD πια;» Οι δίσκοι, βέβαια, μπορούν να διατίθενται στα live. Την πρώτη φορά που το έκανε αυτό η Μαρκέλλου δεν είχε επιτυχία, τη δεύτερη όμως «έφυγαν» αρκετά CD. Κατά τη γνώμη της, σε κάθε δουλειά πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι, όχι μόνο για να σε χρηματοδοτούν ή για να σου κλείνουν άλλες δουλειές, αλλά για να σε στηρίζουν γενικώς. 

Η Μαρκέλλου θεωρεί ότι τα κομμάτια της είναι δύσκολα, διαφορετικά, ώστε να παίζονται από τα ραδιόφωνα. «Δεν κάνω ούτε ποπ, ούτε έντεχνο, ούτε σκυλάδικο, ούτε και ροκ. Δεν είναι εύκολο στο να ταυτιστεί κάποιος με τον στίχο τους». Κι όταν της λέω πως η ταύτιση του κοινού με ένα καλλιτεχνικό έργο εκφράζει μάλλον την πεπατημένη, δηλώνει πως εκείνη δεν θα έγραφε ποτέ τραγούδι βάσει συνταγών ή του τι θέλει ο κόσμος. Της θυμίζω ωστόσο ένα αδισκογράφητο κομμάτι της, λίγο «αναρχοφάση», με τίτλο «Ντου και ξύλο» που είχε πιάσει τον παλμό της εποχής. Της ζητάω να μου πει τους στίχους του, μια και το κομμάτι δεν αναρτήθηκε ποτέ στο YouTube: «Πάνω στο κόκκινο χώμα περπατάω ακόμα κι ακόμα δεν στάζει το αίμα μου/ κάποιοι γδέρνουν μέρα – νύχτα το δέρμα μου/ και περνάω εμπόδια, πληρώνω διόδια, σαν τον Ταρζάν κρέμομαι από καλώδια/ μα βουλιάζει ο μύθος μου, κάτι έχει το ύφος μου/ κι ότι αξίζει από μένα είναι η ψήφος μου/ μα δεν θα την πάρουν, δεν θα τη δώσω/ θέλει ντου και ξύλο, ποιος με λύνει, ποιος μ’ έχει δέσει/ ντου και ξύλο, κι αν δε μου χαρίζει λουλούδια, θα του γράφω τραγούδια». Καταπληκτικό! Το κομμάτι αυτό γράφτηκε πριν τα γεγονότα με τον Γρηγορόπουλο. Επρόκειτο να έμπαινε στον πρώτο της δίσκο, αλλά η εταιρεία δεν το ήθελε, αφού είχε κυκλοφορήσει μόλις το «Ντου από παντού» στην εκπομπή της Ανίτας Πάνια. «Μου φαινόταν πολύ υποκριτικό να τό’βγαζα αμέσως μετά τα Δεκεμβριανά του 2008. Έτσι, το παράτησα και το παίζω μόνο όταν μου το ζητούν στα live μου». Η Μαρκέλλου πιστεύει πως «δεν θα έπειθε τον κόσμο μια γκόμενα που λέει ”Ντου και ξύλο”. Αν το έλεγε ο Μουζουράκης ή ένας με μούσια, θα ήταν πιο πειστικό». 

Μιλάμε για τη θέση της γυναίκας στο ελληνικό τραγούδι. Σχολιάζω πως η ίδια με το στυλ της δεν είναι ακριβώς…γκόμενα. «Δεν γίνεται επίτηδες, συμβαίνει να μη μπορώ να μακρύνω τα μαλλιά μου» ξεκαθαρίζει. Πάντα άβαφη και απλά ντυμένη, έχει υιοθετήσει ένα gay look και «ο κόσμος λέει διάφορα». Τώρα τελευταία ξαναρχίζουν να της αρέσουν τα κοριτσίστικα, στη φωτογράφηση μάλιστα για το δεύτερο δίσκο φορούσε παγέτα με αθλητικά παπούτσια. «Η κοκεταρία δεν μου αρέσει, ακόμα και σε γάμο να πάω θά’μαι πάντα η πιο κακοντυμένη. Υπάρχουν στιγμές που είσαι σαν να σηκώθηκες απ’ το κρεβάτι, υπάρχουν και στιγμές όμως που θες να τραβήξεις ένα βλέμμα». 

Η Μάρω Μαρκέλλου δηλώνει υπέρ της διαφορετικότητας στα πάντα, για να μη γίνουμε σαν τα ρομποτάκια που δείχνουν οι ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Συγκλονίστηκε με το περιστατικό στην Κύπρο, όπου ομάδα κουκουλοφόρων α λα Κου Κλουξ Κλαν έβγαλαν με πένσα τα δόντια ενός Αφρικανού. «Δεν νομίζω ότι γίνεται τυχαία κάτι. Κάπου πρέπει να φτάσουμε και για να συμβεί αυτό πρέπει να επικρατήσουν τα ακραία φαινόμενα. Υπάρχει κάποιο σχέδιο οικονομικό για τον κόσμο και την κοινωνία. Οι φασιστικές ιδεολογίες και τα καθεστώτα εξυπηρετούν σαφώς συμφέροντα κι άμα εμείς δεν ξυπνήσουμε ως οντότητες, δεν πρόκειται να σταματήσουν». Την τρομάζει το μέλλον, αλλά προτιμά να μην το σκέφτεται και να εστιάζει στην καθημερινότητα, στον γείτονα, στον συνάνθρωπο.

Η ερώτηση μου για το αν της αρέσουν τα ταξίδια, δίνει έναυσμα για να περάσουμε στην πιο ενδιαφέρουσα φάση της κουβέντας μας. «Σκόπευα να πάω κάπου για λίγες μέρες μες τις γιορτές, αλλά η ΑΕΠΙ δεν μας έκανε τη χάρη με μία έκτακτη πληρωμή που περιμέναμε. Ξέρετε ότι υπάρχουν συνάδελφοι με ιστορία που πήραν 50 λεπτά; Όπως σου το λέω! Είναι να κλαις, πραγματικά…Και τώρα κάποιοι στιχουργοί – συνθέτες από σκυλάδικα που συνήθως έπαιρναν πενήντα χιλιάρικα, πήραν μόνο πέντε…Η πλειοψηφία πήρε από ένα κατοστάρικο και δεν είναι ότι μας κλέψανε. Ό,τι εισπράχτηκε, αυτό και δόθηκε. Ούτε υπήρξε κακή βούληση. Κατά τη γνώμη μου πρέπει να υπάρχει ένας εισπράκτορας για όλους. Είμαστε μία ομάδα! Εγώ αυτό έχω καταλάβει…Δε μπορείς νά’χεις ένα μαγαζί και να σού’ρχονται τον ένα μήνα η ”Ερατώ”, τον άλλο η ”Αυτοδιαχείριση” κλπ. Από που θα τα δώσεις, πως θα τα δώσεις και με ποια κριτήρια; Σκέψου ότι τώρα πληρωθήκαμε μόνο από τη δημόσια εκτέλεση, δηλαδή από τα μαγαζάκια. Υποτίθεται ότι με τη νέα χρονιά θα πληρωθούμε και από τα ραδιόφωνα, αλλά και πάλι το 80% των εισοδημάτων μας ως πνευματικοί δημιουργοί είναι από τη δημόσια εκτέλεση. Ζούμε σε μια χώρα που δεν έχει τεράστια αγορά, ούτε μεγάλα ραδιόφωνα, ούτε ΜΜΕ με ανοίγματα στο εξωτερικό. Την ”πληρώνουν” έτσι η καφετέρια, το σουβλατζίδικο και το μπαράκι…OK, να την ”πληρώνουν” άπαξ και εμπορευματοποιείται ένα προϊόν πνευματικής διανοίας, γιατί κι ο άλλος το παράγει με κόπο και πόνο».  

Η Μαρκέλλου θα ήθελε πραγματικά να ζει σε άλλη χώρα με τη λογική Αθήνα – Λουτράκι. Όποτε είναι στην Αθήνα δηλαδή, στη βδομάδα πάνω τής λείπει το Λουτράκι και το αντίστροφο. «Πιστεύω ότι πάντα θα θέλω να γυρνάω στην Ελλαδίτσα». Αποκαλύπτει πως είναι εθισμένη στον καφέ και στην ιεροτελεστία του, να πάρει το tablet και να την αράξει σε μια καφετέρια. «Αυτό δεν υπάρχει έξω, που είναι όλοι ”πιες το γρήγορα, φύγε”. Δεν λέω ότι είναι καλή αυτή η φιλοσοφία του Έλληνα να πίνει καφέ με τις ώρες, αλλά απ’ την άλλη δεν είμαι εργάτρια στα χωράφια, οπότε θέλω να παρατηρώ τους δίπλα μου και να χαλαρώνω».  

Σκέφτεται αρκετά για ν’ απαντήσει στην ερώτηση μου τι έγινε στην ελληνική μουσική από το 2010 και μετά που το έντεχνο άρχισε να πνέει τα λοίσθια. «Τώρα πια, ότι και να κάνεις, άμα πετάξεις μέσα μια Κρητική λύρα ή ένα ”όπα”, κάνεις δηλαδή ”έντεχνη” ενορχήστρωση, θά’χεις πετύχει. Παλιά δεν ίσχυε. Υπήρχε κι η διάθεση απ’ τη μεριά του ακροατή να ψάξει λίγο παραπάνω. Ο θάνατος αυτής της διάθεσης είναι το YouTube με μια υπερπληροφόρηση που σε κάνει να μην ξέρεις από που ξεκίνησες. Το YouTube λειτουργεί ανασταλτικά στο να βρούμε κάτι που πραγματικά μας αρέσει, ενώ θα έπρεπε να ισχύει το αντίθετο. Βάζεις ν’ ακούσεις ένα τραγούδι, πατάς ένα άλλο βιντεάκι από κάτω, μετά ένα άλλο και στο τέλος δεν έχεις καταλάβει τίποτα». Κακό ρόλο έπαιξαν και τα ραδιόφωνα, που πιστεύουν πως ο ακροατής θα «ξενερώσει» με οποιοδήποτε καινούργιο κομμάτι. Η Μαρκέλλου ξέρει πως για ν’ ακουστείς πρέπει να πληρώσεις! Αν και δεν της προτάθηκε ποτέ κάτι τέτοιο, άμεσα τουλάχιστον, δηλώνει πως θα το έκανε αν είχε την οικονομική δυνατότητα.

Ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για τα δύο επερχόμενα live της, την αιτία της συνάντησης μας. Θα παίξουν μαζί με τον νέο τραγουδοποιό Νίκο Μερτζάνο, που κάνουν διαφορετικά πράγματα. Γνωρίστηκαν στη φωτογράφηση για τους δίσκους τους από την ίδια εταιρεία. Ξεκίνησαν να κάνουν παρέα. Το πρόγραμμα τους τώρα θα περιέχει μπαλάντες, ζεϊμπέκικα και περίεργες διασκευές, σαν το «Εμείς» της Άννας Βίσση και το «Βυζάκια έξω λοιπόν» της Μελίνας Τανάγρη. Ο Μερτζάνος θα τραγουδήσει μέχρι και Νταλάρα. Είναι δυο παραστάσεις για όλα τα γούστα με αναμενόμενους guests, που δεν γίνεται να ανακοινωθούν. 

Τελευταία ερώτηση: Γιατί κάνει μουσική, γιατί γράφει τραγούδια η Μάρω Μαρκέλλου; «Αν δεν το κάνω, θα σκοτώσω άνθρωπο» μου λέει, «ή θα πέσω στα ναρκωτικά ή θα σκοτωθώ εγώ. Κάπως έτσι πάει το πράγμα. Την τέχνη, αν δεν τη μοιραστείς με τους ανθρώπους, μένει μέσα σου και γίνεται παράνοια»…

* Η Μάρω Μαρκέλλου και ο Νίκος Μερτζάνος εμφανίζονται στη μουσική σκηνή «Σφίγγα» τις Πέμπτες 20 και 27/12. Ώρα έναρξης: 21.30