Μια άγνωστη επιγραφή χαραγμένη σε γκρίζο μάρμαρο από το λατομείο της Μόριας, που βρέθηκε σε πύργο της νοτιοανατολικής πλευράς του οθωμανικού τμήματος του κάστρου της Μυτιλήνης στο ύψος της Φυκιότρυπας, αποδεικνύει κάτι πολύ σημαντικό ιστορικά ιδιαίτερα στις μέρες μας.
Η επιγραφή αυτή μιλά για τη μυτιληνιά καταγωγή του Ορούτς και του Χιζιρ – Χαιρεντίν Μπαρμπαρός. Των δυο καπεταναίων του Οθωμανικού στόλου στα χρόνια του Σουλεϊμάν του επονομαζόμενου και Μεγαλοπρεπή. Των οποίων τα ονόματα επέλεξε η σύγχρονη Τουρκία για να βαφτίσει τα ερευνητικά της σκάφη με τα οποία επιχειρεί – προκαλεί τη διεθνή νομιμότητα στην ανατολική Μεσόγειο. Με το Μπαρμπαρός Ρέις νότια της Κύπρου και με το Ορούτς Ρέις ανοιχτά του Καστελόριζου.
Ο οθωμανικός πύργος βρίσκεται ακριβώς δίπλα από το Γενουάτικο πύργο. Το λεγόμενο πύργο της βασίλισσας. Και η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη μέσα από τη μικρή τάφρο που ξεκινά από την πρώτη πύλη της κυρίως και χρησιμοποιούμενης σήμερα εισόδου του κάστρου. Ο εξωτερικός τοίχος της τάφρου δεν επιτρέπει στον οδοιπόρο να δει την εντοιχισμένη επιγραφή του πύργου.
Μέσω της επιγραφής αυτής υποστηρίζεται πως αποδεικνύεται ότι ο Χαϊρεντίν πασάς γνωστότερος ως Μπαρμπαρόσα (από την ιταλική λέξη Barbarossa, «κοκκινογένης», στα τουρκικά Barbaros) και ο μεγαλύτερος αδελφός του Ορούτς γεννήθηκαν στη Μυτιλήνη. Το κάστρο της πόλης είχε επισκευάσει μετά την άλωση της Μυτιλήνης από τον Μωάμεθ τον Πορθητή, ο πατέρας του, συμπολεμιστής του Μωάμεθ και «προστάτης» του νησιού, ο Σπαχής Γιακούπ Αγά.
Η επιστημονική αυτή προσέγγιση η οποία σύμφωνα με ειδικούς επιστήμονες έχει ισχυρές πιθανότητες να είναι πραγματικότητα, έρχεται να διαψεύσει «θρύλους» που ενώ αναφέρονταν στη Μυτιληνιά καταγωγή του Ορούτς και του Μπαρμπαρόσα, έλεγαν ότι οι δυο άνδρες ήταν γόνοι είτε Μυτιληνιών που αλλαξοπίστησαν, ή ακόμα και γενίτσαροι που είχε αρπαχτεί σε παιδομάζωμα από το σημερινό Παλαιόκηπο της Γέρας!
Η επιγραφή είχε ανακοινωθεί το 2013 από τον Ανδρέα Μαζαράκη Αρχαιολόγο – αρχιτέκτονα του Υπουργείου Πολιτισμού. Ερμηνεύτηκε δε από τον διδάσκοντα στο Πανεπιστήμιο Φαγιούμ της Αιγύπτου, ερευνητή της Οθωμανικής ιστορίας Αχμέτ Αμίν, που πραγματοποίησε με άδεια του Ελληνικού Υπουργείου πολιτισμού έρευνές στη Λέσβο.
Με την επιγραφή αυτή, αποδεικνύεται κατά τους ειδικούς ότι ο Σπαχής Γιακούπ Αγά, πατέρας του Ορούτς και του Μπαρμπαρόσα, είχε εγκατασταθεί στη Μυτιλήνη το 1462 με διαταγή του Πορθητή, είχε παντρευτεί μια Ελληνίδα, και είχε μείνει στο νησί εκπροσωπώντας το Οθωμανικό κράτος. Ο Δρ Μεχμέτ Τουρουντσού Πρόεδρος του Κέντρου Έρευνας Τουρκικού – Αραβικού Κόσμου σχολιάζοντας την επιγραφή υποστήριξε ότι «χρονολογείται πριν από 534 χρόνια και μας οδηγεί για πρώτη φορά στα ίχνη του Γιακούπ Αγά. Αποδεικνύει ακόμα ότι ο Αντεμ που αναφέρεται για πρώτη φορά στην επιγραφή είναι ο παππούς των Ορούτς και Μπαρμπαρόσα. Μέχρι τώρα υπήρχε αναφορά σε αυτό αλλά είναι η πρώτη φορά που αυτό αποδεικνύεται από γραπτή πηγή της εποχής»
Ας σημειωθεί ότι ο Αμίν έστειλε τη φωτογραφία της επιγραφής στον Τουρουντσού ο οποίος και μετά από τη μελέτη της κατέληξε πως αναφέρεται στον πατέρα του Ορούτς και του Μπαρμπαρόσα. Η επιγραφή χρονολογείται σύμφωνα με το (μουσουλμανικό) ημερολόγιο της Εγίρας στα 890 και σύμφωνα με το ευρωπαικό ημερολόγιο στο 1485. Σε αυτήν συναντούμε την πληροφορία ότι το κάστρο της Μυτιλήνης το έφτιαξε ο τιμαριούχος σπαχής (αξιωματικός του ιππικού) πατέρας των Ορούτς και Μπαρμπαρός Εμιρ Γιακούπ και είναι η πρώτη φορά που συναντούμε το όνομα αυτό σε επιγραφή.
Ο Τουρουντσού δήλωσε ότι ήταν μεν γνωστό ότι ο Οθωμανός σπαχής Γιακούπ Αγά είχε γεννηθεί στον Βαρδάρη, στα Γιαννιτσά της Μακεδονίας. Ο Γιακούπ Αγά συμμετείχε στην άλωση του νησιού μαζί με τον Πορθητή το 1462 και με απόφαση του Πορθητή έγινε ο «προστάτης» του νησιού, ο διοικητής του νέου κάστρου και όλου του νησιού δηλαδή. Με την άδεια του Πορθητή, παντρεύτηκε με Ρωμιά Μυτιληνιά με την οποία απέκτησε τέσσερις γιους που γεννήθηκαν όλοι στη Μυτιλήνης: Τον Ισχάκ, τον Ορούτς, τον Χιζίρ που μετονομάστηκε σε Μπαρμπαρός και τον Ιλιάς.
«Χριστιανικές πηγές, ανέφερε ο Τουρουντσού, αναφέρουν ότι ο Μπαρμπαρός ήταν Χριστιανός ντεβσιρμέ από τη Μυτιλήνη. Αυτή η επιγραφή αποδεικνύει ότι δεν ήταν ντεβσιρμέ αλλά είχε τουρκική καταγωγή. Το όνομα δε του παππού του, Αντέμ, είναι απόδειξη της μουσουλμανικής του καταγωγής» υποστηρίζει ο Τοπυρουντσού.
Τι αναγράφεται στην επιγραφή;
Στην οθωμανική (με αραβικά γράμματα) επιγραφή του κάστρου της Μυτιλήνης αναφέρονται τα εξής: «Την κατασκευή αυτού του μεγαλοπρεπούς κάστρου διέταξε ο Μέγας Σουλτάνος και Tέλειος Χαν ο Γιος του Σουλτάνου Μεχμέτ Χαν, ο Σουλτάνος Μπεγιαζίτ., Ο Θεός να κάνει αιώνια τη σουλτανία του και το κράτος του. Αυτό το έκανε ο γιος του Άντεμ, Εμίρ Γιακούπ, το έτος 890.»
Πηγή: stonisi.gr
