Οι προπονητές που έσπασαν την ρατσιστική ομερτά στη Βραζιλία

Το γεγονός ότι για πρώτη φορά τέθηκαν αντιμέτωποι στην πρώτη κατηγορία του βραζιλιάνικου ποδοσφαίρου δύο μαύροι προπονητές, είναι από μόνο του εντυπωσιακό. Τα λόγια που επέλεξαν για να θίξουν τον «δομικό ρατσισμό» αποτελούν ένα γερό χτύπημα στο κατεστημένο που προσπαθεί να χτίσει στο αγαπημένο άθλημα των συμπατριωτών τους ο Μπολσονάρο.

brazil1

Τα λόγια και τα στοιχεία που σοκάρουν

«Το μαύρο κρέας είναι το φτηνότερο κρέας στην αγορά. Με δεδομένη την σιωπηρή, αλλά συνεχιζόμενη γενοκτονία του μαύρου πληθυσμού, το δικό μας κρέας, ως μαύρες λεσβίες, θα είναι ακόμα φτηνότερο. Από τη στιγμή που οι μαύροι δεν είχαν ποτέ ενεργή φωνή στην κοινωνία, όταν εμείς μιλάμε, αμέσως μας βλέπουν ως εξτρεμιστές. Ο ρατσισμός στη Βραζιλία είναι εγγενής, χτισμένος μέσα στον πολιτισμό μας». Τα παραπάνω λόγια ανήκουν σε δύο μαύρες λεσβίες, την Τάινα Καρντόζο και την Μιλένα Φερέιρα, οι οποίες μίλησαν σε σχετικό ρεπορτάζ του περιοδικού huck για τον τρόπο που η ζωή τους κυλά στις μέρες της κυβέρνησης Μπολσονάρο. Ο ακροδεξιός πρόεδρος της Βραζιλίας είχε συστηθεί πολύ πριν εκλεγεί και το γεγονός ότι οι δύο κοπέλες είναι μαύρες και γκέι, τις έβαζε εξαρχής στη δική του black list. «Πήγα να επισκεφτώ ένα κουιλόμπο (οικισμός χτισμένος από τους απόγονους των σκλάβων που απέδρασαν). Ο ελαφρύτερος εκεί ζύγιζε πάνω από 100 κιλά. Δεν κάνουν τίποτα. Νομίζω ότι δεν είναι ικανοί ούτε καν για αναπαραγωγή πια», είχε πει χαρακτηριστικά, ενώ τόνιζε ότι προτιμά να βρει το γιο του νεκρό, παρά ερωτευμένο με έναν άνδρα. Μετά την εκλογή του, προσπάθησε να υποβαθμίσει τη ρατσιστική βία στη χώρα του, υποστηρίζοντας: «Ο ρατσισμός είναι σπάνιος στη Βραζιλία. Έχω κουραστεί με αυτή τη μανία να θυματοποιούμε τους μαύρους απέναντι στους λευκούς, τους γκέι απέναντι στους ετεροσέξουαλ. Ο κόσμος λέει ότι είμαι ομοφοβικός, ρατσιστής, φασίστας, ξενοφοβικός, όμως νίκησα τις εκλογές».

Πάνω από το 54% των Βραζιλιάνων είναι μαύροι ή μιγάδες. O Ατίλα Ρόκε, πρόεδρος του βραζιλιάνικου τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, δίνει με στοιχεία μια πολύ καλή αίσθηση του τι ακριβώς συμβαίνει: «Από τις 56.000 δολοφονίες που διαπράττονται κάθε χρόνο στη Βραζιλία, οι 30.000 αφορούν νεαρούς ανθρώπους από 15 έως 29 χρονών. Αυτό σημαίνει ότι αυτή τη στιγμή, ένας νέος πιθανότατα δολοφονείται κάπου στη Βραζιλία. Μέχρι να πάτε για ύπνο, 82 θα έχουν πεθάνει σήμερα. Είναι σαν ένα μικρό αεροπλάνο, γεμάτο νεαρούς ανθρώπους, να συντρίβεται κάθε δύο μέρες χωρίς επιζήσαντες. Όλα αυτά θα ήταν αρκετά σοκαριστικά από μόνα τους, αλλά είναι ακόμα περισσότερο σκανδαλώδες ότι το 77% αυτών των ανθρώπων είναι μαύροι». Φέτος, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούνιο η αστυνομία στο Ρίο σκότωσε 885 ανθρώπους. Δεν έχουν ξαναϋπάρξει περισσότεροι θάνατοι σε ένα εξάμηνο, από το 1998 που ξεκίνησαν να συλλέγονται στοιχεία.

Η απάντηση του ποδοσφαίρου

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Μπολσονάρο, αρκετοί ποδοσφαιριστές βγήκαν μπροστά και τον στήριξαν, μεταξύ των οποίων ο Ροναλντίνιο, ο Καφού και ο Κακά (link https://www.koutipandoras.gr/article/o-fasistas-mpolsonaro-kai-podosfairo ). Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που λένε τα πράγματα όπως έχουν και η συγκυρία της αναμέτρησης των μοναδικών ομάδων στη Serie A της Βραζιλίας που έχουν μαύρο προπονητή ήταν μια καλή αφορμή. Το γεγονός μοιάζει παράδοξο, σε μια χώρα όπου πάνω από το 50% των ανθρώπων της δεν είναι λευκοί, υπάρχουν μόλις δύο μαύροι προπονητές σε 20 ομάδες! Ο Πάουλο Βϊκτορ Σκουίρες, δικηγόρος και ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, εξήγησε με λίγα λόγια το γιατί: «Οι μαύροι και οι μιγάδες στη Βραζιλία δεν αντιμετωπίζονται ως διανοητικά κατάλληλοι για να ηγηθούν σε εταιρείες ή ποδοσφαιρικές ομάδες. Θεωρούνται μόνο ως γενετικά δυνατοί, αθλητές με σωματική δύναμη. Και παρότι οι μαύροι αθλητές είναι κορυφαίοι στη χώρα και στον κόσμο, το φυλετικό θέμα παραμένει μια σκοτεινή υπόθεση». Για την ακρίβεια, η αναμέτρηση της 12ης του Οκτώβρη ήταν η πρώτη στο ιστορικό Μαρακανά για την πρώτη κατηγορία του εγχώριου πρωταθλήματος, όπου αγωνίστηκαν αντίπαλες δύο ομάδες με μαύρο προπονητή. Ο Μαρκάο Ολιβέιρα, της Φλουμινένσε και ο Ροζέρ Μασάντο της Μπαΐα εμφανίστηκαν πριν την αναμέτρηση των ομάδων τους με μπλουζάκι του «παρατηρητηρίου για τον ρατσισμό στο ποδόσφαιρο», στέλνοντας κοινό μήνυμα. Και δεν μάσησαν τις δηλώσεις τους.

Ο Ροζέρ πήρε το λόγο μετά το τέλος του ματς καθηλώνοντας τους εκπροσώπους του Τύπου: «Με το να αρνείσαι και να σιωπάς για τον ρατσισμό, στην ουσία τον επιβεβαιώνεις. Η θέση μου ως μαύρος στην ελίτ του ποδοσφαίρου είναι να επιβεβαιώνω ότι υπάρχει. Οι μεγαλύτερες διακρίσεις που έχω νιώσει δεν είναι επιθέσεις ή κακόγουστα αστεία, αλλά ο δομικός ρατσισμός. Όταν πήγα στο κολέγιο, ήμουν ο μοναδικός μαύρος φοιτητής στην τάξη. Και με τα χρήματα που παίρνω από το ποδόσφαιρο, μπορώ να πηγαίνω σε εστιατόρια όπου σπάνια υπάρχουν άλλοι μαύροι. Μου λένε ότι το να βρίσκομαι εκεί είναι η απόδειξη ότι ρατσισμός δεν υπάρχει. Όχι, το αντίθετο. Είμαι η απόδειξη ότι υφίσταται. Το να τίθενται αντιμέτωποι δύο μαύροι προπονητές δεν θα έπρεπε να αποτελεί είδηση. Για το ότι πάνω από το 50% του πληθυσμού είναι μαύροι και το ποσοστό που εκπροσωπείται στους πάγκους δεν είναι αντίστοιχο πρέπει να θέσουμε το ερώτημα στους εαυτούς μας. Αν δεν υπάρχει προκατάληψη στη Βραζιλία, γιατί οι μαύροι έχουν χαμηλότεροι εκπαίδευση; Γιατί το 70% των φυλακισμένων είναι μαύροι; Γιατί οι νεαροί μαύροι είναι πιθανότερο να σκοτωθούν; Γιατί οι χαμηλότεροι μισθοί πάνε σε μαύρους άνδρες και γυναίκες; Γιατί ανάμεσα σε λευκές και μαύρες γυναίκες, οι δεύτερες είναι πιθανότερο να σκοτωθούν; Πόσες μαύρες γυναίκες υπάρχου στην αθλητική δημοσιογραφία; Αν δεν υπάρχει προκατάληψη στη Βραζιλία, ποιες είναι οι απαντήσεις σε αυτές τις ερωτήσεις;

Ζούμε σε μια δομική, θεσμική προκατάληψη. Οι προσβολές είναι μόνο το σύμπτωμα. Η ευθύνη ανήκει σε όλους μας, αλλά υπεύθυνο γι’ αυτή την οπισθοδρομικότητα μετά από 388 χρόνια σκλαβιάς είναι το κράτος. Έχουμε ένα σύστημα πεποιθήσεων και κανόνων που έχει εγκαθιδρυθεί από την δύναμη. Την δύναμη του κράτους, των ΜΜΕ, της εκκλησίας. Όταν αυτές οι δυνάμεις δεν θέλουν να αποδεχθούν ότι ο ρατσισμός υπάρχει και ότι πρέπει να διορθωθεί μια πορεία απέναντί του, θα ακούμε τις περισσότερες φορές ότι πρόκειται για θυματοποίηση ή για αντίστροφο ρατσισμό. Η αλήθεια είναι ότι 10 εκατομμύρια άνθρωποι ήταν σκλάβοι. Για πάνω από 245 γενιές. Αυτό ξεκίνησε στην αποικιακή Βραζιλία, συνεχίστηκε στην αυτοκρατορική Βραζιλία και έχει μόνο μεταμφιεστεί στη Δημοκρατία της Βραζιλίας. Πρέπει να αφήσουμε το στάδιο της άρνησης.

Ο ομόλογός του στη «Φλου», Μαρκάο, πρόσθεσε: «Η ιδέα ότι δεν υπάρχουν άλλοι μαύροι προπονητές επειδή δεν ενδιαφέρονται για μια τέτοια θέση είναι ψευδής. Έχουμε πολλούς μαύρους ανθρώπους που έχουν την ικανότητα να εργαστούν και αναζητούν την θέση τους, όμως συχνά δεν έχουν την ευκαιρία». Το ματς έληξε 2-0 υπέρ της Φλουμινένσε, όμως αυτό είχε την μικρότερη σημασία. Οι δύο προπονητές καθήλωσαν την κοινή γνώμη, δείχνοντας ότι στο ποδόσφαιρο, το οποίο έχει τόσο σημαντική θέση στη ζωή των Βραζιλιάνων, υπάρχουν κι εκείνοι που αντιδρούν. Δεν μένουν στην επίδειξη πανό, ούτε φορούν απλά μπλουζάκια με ένα σήμα κι έπειτα σωπαίνουν. Για τον Σκουίρες, είναι πολύ σημαντικό να μιλήσουν κι άλλοι άνθρωποι του ποδοσφαίρου με τον ίδιο τρόπο.

«Φαινόμενο» εντός και εκτός γηπέδων

Το απέδειξε άλλωστε και ένα από τα πολλά παιδιά που «εξήγαγε» η Βραζιλία στο εξωτερικό. Την ίδια ακριβώς μέρα, ο Λούκας Σάντος της ΤΣΣΚΑ Μόσχας μίλησε μέσω Twitter για τον θάνατο του Κέλβιν Γκόμες Καλβακάντε, ενός 17χρονου που έπεσε νεκρός από έξι σφαίρες αστυνομικών έξω από ένα κουρείο λίγα χιλιόμετρα μακριά από το Μαρακανά. «Γεννήθηκα, μεγάλωσα και έμαθα τη ζωή σε αυτή τη φαβέλα. Σε αυτό το κουρείο έκοψα για πρώτη φορά τα μαλλιά μου. Ξέρω τα θύματα και όλοι γνωρίζουν τον χαρακτήρα τους. Για τον Βίτσελ ωστόσο το να είσαι μαύρος και φτωχός είναι αρκετό για να εκφράσει το πνεύμα γενοκτονίας που τον διακατέχει». Ο Βίλσον Βίτσελ είναι ο ακροδεξιός κυβερνήτης του Ρίο, ο οποίος έχει ευθύνεται για το αρνητικό ρεκόρ των 885 δολοφονημένων από την αστυνομία μέσα σε ένα εξάμηνο.

«Όποιος αρνείται τον ρατσισμό, είναι ρατσιστής…», δήλωσε ο μεγάλος Ρονάλντο Λουίζ Ναζάριο ντε Λίμα, το «φαινόμενο», που έγραψε τη δική του ιστορία με τα χρώματα της Σελεσάο, για να προσθέσει: «Η αντίληψη του δομικού ρατσισμού είναι πολύ δύσκολο να κατανοηθεί από αυτούς που δεν τον βιώνουν. Οι άνθρωποι δεν αναγνωρίζουν ότι είναι ρατσιστές, αλλά προάγουν τον διαχωρισμό, άμεσα ή έμμεσα, στον πολιτισμό μας. Πρέπει να τον αποκαλύψουμε και να τον αποδομήσουμε, για να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας στο σπίτι και στο σχολείο και να μην επιτρέψουμε την διαιώνισή του για τις γενιές που θα έρθουν». Ο πρώην φορ της Ίντερ δείχνει τον δρόμο και μένει να δούμε ποιοι άλλοι θρύλοι του ποδοσφαίρου της χώρας θα τον ακολουθήσουν.

Διπλός ισχυρός σεισμός ταρακούνησε τη μισή Ελλάδα: Τι είναι γνωστό μέχρι τώρα – Οι πρώτες εκτιμήσεις

σεισμός

Διπλός ισχυρός σεισμός ταρακούνησε τη μισή Ελλάδα: Τι είναι γνωστό μέχρι τώρα – Οι πρώτες εκτιμήσεις

Δύο ισχυροί σεισμοί σημειώθηκαν στην Ηλεία - Οι πρώτες εκτιμήσεις από τους σεισμολόγους

Απάντηση Φαραντούρη σε Μητσοτάκη: «Έτσι λειτουργεί η δικαιοσύνη στα δημοκρατικά ευρωπαϊκά κράτη»

ΝΙΚΟΛΑΣ ΦΑΡΑΝΤΟΥΡΗΣ

Απάντηση Φαραντούρη σε Μητσοτάκη: «Έτσι λειτουργεί η δικαιοσύνη στα δημοκρατικά ευρωπαϊκά κράτη»

Η απάντηση του συμβούλου Ευρωπαϊκής Πολιτικής του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στον πρωθυπουργό