Οι ματωμένες φράουλες και το άβατο της Μανωλάδας

Στα παραπήγματα της αθλιότητας και της ντροπής που βρίσκονται σήμερα διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία της Μανωλάδας Ηλείας, κάτω από τη μύτη της τοπικής αστυνομίας, φωλιάζουν οι φοβισμένες ψυχές χιλιάδων αλλοδαπών εργατών γης αλλά και η χαμένη αξιοπιστία και η αξιοπρέπεια της ελληνικής πολιτείας. Της πολιτείας που, παρά τη δύναμη που διαθέτει μέσω των ελεγκτικών της μηχανισμών και παρά τις καταδίκες και τις αυστηρές προειδοποιήσεις από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δεν μπόρεσε διαχρονικά ποτέ να βάλει τέλος στα παντοδύναμα κυκλώματα των δουλεμπόρων, στη μαύρη και φτηνή εργασία και την απάνθρωπη εκμετάλλευση χιλιάδων κατατρεγμένων ανθρώπων που άφησαν την πατρίδα τους και τους συγγενείς τους αναζητώντας καλύτερο μέλλον.

Πάνω από 5.000 εργάτες γης κυρίως από το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές και το Αφγανιστάν έχουν «καταλάβει» τα τελευταία χρόνια τη Μανωλάδα μετατρέποντας τη μικρή πόλη των χιλίων κατοίκων σε ένα ιδιότυπο γκέτο αγοράς εργασίας όπου ο κάθε μεγαλοτσιφλικάς – οικονομικός παράγοντας, με τη βοήθεια μεσαζόντων, διαλέγει και «ψωνίζει» από εκεί φτηνά εργατικά χέρια για την καλλιέργεια της φράουλας και άλλων αγροτικών προϊόντων.

Μικρά φορτηγά και αγροτικά αυτοκίνητα φορτώνουν κάθε πρωί και μεταφέρουν στα 13.000 στρέμματα καλλιεργειών φράουλας, τα οποία εκτείνονται περιμετρικά είκοσι χιλιόμετρα από τη Μανωλάδα, τους σύγχρονους δούλους. Τους εργάτες γης με τις υπερφυσικές ιδιότητες… που μπορούν –όπως λένε τα αφεντικά τους– να εργαστούν σκληρά, να αντέξουν τις υψηλές θερμοκρασίες ενός θερμοκηπίου όπως επίσης και τη μυρωδιά των φυτοφαρμάκων και των λιπασμάτων μέσα στον κλειστό χώρο…

Τα τελευταία χρόνια η καλλιέργεια της φράουλας στην ευρύτερη περιοχή και η ζήτηση του προϊόντος στην ευρωπαϊκή αγορά έχουν κάνει πλούσιους δεκάδες αγρότες. Πίσω από αυτόν τον πλουτισμό όμως, εκτός ολίγων εξαιρέσεων, κρύβεται συνήθως το κοινό μυστικό της εκμετάλλευσης των αλλοδαπών εργατών γης, οι οποίοι δουλεύουν με εξαντλητικά ωράρια και προσφέρουν φτηνή εργασία, με συνέπεια την αύξηση του κέρδους των εργοδοτών τους.

Η περιοχή αποτελεί κυριολεκτικά άβατο για τους δημοσιογράφους που θα θελήσουν να καταγράψουν από κοντά τις συνθήκες διαμονής και εργασίας των αλλοδαπών εργατών γης. Κατά το παρελθόν όσοι τόλμησαν να προσεγγίσουν με διάθεση ελέγχου και κριτικής το μέρος έπεσαν θύματα βίας, απειλών και ξυλοδαρμών από τραμπούκους επιστάτες των οικονομικά ισχυρών αφεντικών οι οποίοι βρίσκουν πάντα τρόπους να ξεφεύγουν και να παραμένουν ατιμώρητοι. Η εκμετάλλευση των εργατών γης στην περιοχή έχει την προϊστορία της.

Το 2006 η Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛΑΣ εξάρθρωσε σκοτεινό κύκλωμα επίορκων τοπικών δημοτικών υπαλλήλων που αντί αμοιβής τακτοποιούσε επί σειρά ετών με πλαστά έγγραφα χιλιάδες αλλοδαπούς. Δεκατρία χρόνια μετά η υπόθεση δεν έχει ακόμη εκδικαστεί σε δεύτερο βαθμό καθώς σέρνεται μυστηριωδώς στο Εφετείο Πατρών.

* Περιοδικό Hot Doc #193, Στον καιρό του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, 1/12/2019