Οι μασκοφόροι και το άγρυπνο βλέμμα

Άλλοτε προστατευτική, άλλοτε καλλιτεχνική, άλλοτε τελετουργική, στις απόκριες συνήθως σκωπτική, μερικές φορές συμβολική και πολύ συχνά «αόρατη», η μάσκα συ­νοδεύει την ανθρώπινη δραστηριότητα εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Μετά τα τελευ­ταία γεγονότα που προέκυψαν από την πανδημία του κορονοϊού η μάσκα, παρά τις παλινωδίες των επίσημων «ειδικών», συστήνεται ως απαραίτητο και στοιχει­ώδες μέσο προστασίας από τον ιό. Προ­στασία αμυντική, βέβαια, και πρόσκαιρη, γιατί όσα καταγγέλλουν ειδικοί επιστή­μονες -ανεξάρτητοι από διάφορες εξου­σίες- για τις αιτίες που προκάλεσαν και αυτήν την πανδημία μοιάζουν με ανε­πίδοτες επιστολές. Η καταστροφή του οικοσυστήματος, η διατάραξη και η ολέ­θρια μετάλλαξη της διατροφικής αλυσί­δας προς όφελος των πολυεθνικών εται­ρειών ακολουθούν τους ρυθμούς που είχαν πριν αρχίσει το «κακό». Στην χώρα μας μάλιστα επιταχύνονται.

Πωλούνται περιοχές προστατευμένες από διεθνείς συνθήκες. Δάση και κορυφές βουνών αποψιλώνονται για να χτιστούν ξενοδοχεία, για να μπουν ανε­μογεννήτριες παρά τις αντιδράσεις των κατοίκων των γύρω περιοχών. Εκτάσεις που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε εστίες πράσινου τσιμεντώνονται για να ξεφυτρώσουν πολυκαταστήματα, καζίνα, φαγάδικα. Κι όλα αυτά ανακοινώνονται από τους επίσημους, οι οποίοι με παραμορφωμένη τη φωνή από την μάσκα που φορούν -για να δίνουν το παράδειγ­μα στους πληβείους- μιλούν για «ανά­πτυξη» του τόπου. «Τόπο», βέβαια, στο δικό τους λεξιλόγιο εννοούν τα κέρδη των τραπεζών και -γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε, όπως έλεγε κι ένας παλιός πρωθυπουργός- των συγγενών τους, των ομοϊδεατών τους. Οξύμωρο, βέβαια, να μικραίνει ένας τόπος, ενώ «αναπτύσ­σεται» — και ο τόπος, λοιπόν, με μάσκα, αλλά διαρκώς απροστάτευτος.

Μάλλον το εξάρτημα αυτό θα γίνει μόνιμο στην καθημερινότητά μας, ακό­μα και όταν -κάποτε- λείψει ο κίνδυνος της μόλυνσης. Μόνο που, από συνήθεια πια, δεν θα το αναγνωρίζουμε ως εξάρ­τημα αλλά ως βασικό χαρακτηριστικό του προσώπου. Και δεν θα είναι μέτρο προφύλαξης αλλά μέσο αποκάλυψης: της υποταγής, της εθελοδουλίας αλλά και της υποκρισίας, του κυνισμού, της αλαζονείας. Ακόμη και αν έχει το ίδιο χρώμα, την ίδια τιμή, το ίδιο σχήμα, το ίδιο υλικό κατασκευής. Μπορούμε να το δούμε και σήμερα, παρατηρώντας ό,τι μένει ακάλυπτο από αυτήν.

Τα μάτια πάντοτε φανερώνουν την αλήθεια. Γι’ αυτό η μόνη προστασία που μας απομένει εί­ναι να μάθουν τα μάτια μας να βλέπουν, αντί μόνο να κοιτάνε. Γιατί μέχρι τώρα -οι γνωστοί και καθόλου άγνωστοι- μας εκπαιδεύουν μόνο για το δεύτερο. Να κοιτάμε όλους τους συμμασκοφόρους μας με τον ίδιο τρόπο που κοιτάμε βιτρίνες, καταναλωτικά προϊόντα, αναλώ­σιμους από τα ΜΜΕ ανθρώπους, φωτο­γραφίες και τηλεοπτικά ρεπορτάζ από την επικαιρότητα, όπου δεν ξεχωρίζει το κύριο από το δευτερεύον, το σημαντι­κό από το ευτελές. Να κοιτάμε την επιφάνεια για να μην μπορούμε να δούμε την ουσία.

Αντί να κοιτάμε, λοιπόν, τους περι­φερόμενους μασκοφόρους θιάσους της εξουσίας με τους αυλικούς και τους πραιτοριανούς τους που έχουν όλα τα μέσα πρόσφορα για την προβολή τους, χρειάζεται να βλέπουμε τους μασκοφορεμένους της εργασίας, της ανεργίας, της προσφυγιάς, της φτώχιας, της ερ­γασιακής ανασφάλειας. Είναι ανάγκη να δούμε, πίσω από τη μάσκα του καθενός, το πραγματικό πρόσωπό του — και ταυ­τόχρονα να βλέπουμε και το δικό μας πρόσωπο.

Τα μεγάλα γεγονότα της ζωής μας προκύπτουν πάντα από τις συναντή­σεις των βλεμμάτων μας. Οι έρωτες, οι αντιπάθειες, οι ελπίδες, τα αδιέξοδα, το πάθος, προέρχονται πάντα από τέτοια ανταμώματα. Ίσως οι μάσκες να αποτελέσουν μια αφορμή να γίνει πιο οξύ και δυνατό το βλέμμα μας στον άλλο άνθρωπο και στον κόσμο που μας πε­ριβάλλει. Μπορεί έτσι να βγάλουμε τις μάσκες-προσωπεία από εκείνους που μας τις επιβάλλουν σαν αιώνια μοίρα, στην οποία πρέπει να υποταχτούμε και να αποκτήσουμε το πρόσωπο που αξίζει σε κάθε άνθρωπο. Και το βλέμμα του δεν θα έχει θλίψη, ούτε φόβο ούτε κούραση ούτε πόνο. Κυρίως, δεν θα είναι σκυφτό.

ΠΗΓΗ: Πριν

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr