Οι εξαγγελίες και ο γάιδαρος του Χότζα

Στο ίδιο έργο θεατές: η κυβέρνηση να κομπάζει, η αντιπολίτευση να αποδοκιμάζει και κάπου ανάμεσα στους κομπασμούς και στις αποδοκιμασίες να ανασύρονται καλά κρυμμένα μυστικά για να μας θυμίζουν ότι το παρόν και το μέλλον είναι προκαθορισμένο, προσχεδιασμένο και «εγγυημένο» με σφραγίδες και υπογραφές.

Αυτή την παράσταση παρακολουθούμε τα τελευταία εικοσιτετράωρα. Πρωταγωνιστές ο πρωθυπουργός, που προσπαθεί να δείξει τη γενναιοδωρία του, και οι εκπρόσωποι των κομμάτων της αντιπολίτευσης, που πασχίζουν να αποδείξουν την υποκρισία του. Εμείς, υπό τους ήχους της κοκορομαχίας να προσπαθούμε να διακρίνουμε τις αλήθειες που μας αφορούν. Και τότε, βαριεστημένοι από την επανάληψη, έτοιμοι να σιχτιρίσουμε, ακούμε ένα: «…τα μισά περιλαμβάνονται στο ήδη ψηφισμένο μεσοπρόθεσμο…» και αρχίζουν οι συνειρμοί: δανειστές, αυξημένες εποπτείες, αξιολόγηση, έγκριση, μειωμένη κυριαρχία. Μεμιάς όλα αποκτούν άλλες διαστάσεις, άλλες προεκτάσεις, άλλο νόημα. Πλέον δεν αναρωτιέσαι αν έδωσε ή δεν έδωσε, δεν μετράς πόσα έδωσε, δεν ψάχνεις να βρεις από πού τα βρήκε. Αυτό που σου τριβελίζει το μυαλό είναι αν και από ποιους δόθηκε η έγκριση για να δώσει ό,τι δίνει.

Ξανασκέφτεσαι τη δήλωση της Ανγκελα Μέρκελ ότι «ζήτησα τόσα πολλά από τους πολίτες στην Ελλάδα» και αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό το «ζήτησα» δεν αφορά μόνο το παρελθόν αλλά και το παρόν και το μέλλον. Ξαναθυμάσαι την αυξημένη εποπτεία που θα τελειώσει κάπου περί το 2050 -μπορεί και το 2070-, τα ρεπορτάζ της γερμανικής εφημερίδας Handelsblatt που το 2018 έγραφε: «…θα χρειαστεί ακόμη καιρός για να γίνει η χώρα πραγματικά ελεύθερη…» και της Augsburger Allgemeine που ανέφερε ότι: «…η Ελλάδα θα παραμείνει υπό την εποπτεία του ESM έως το 2066…», τα θηριώδη πρωτογενή πλεονάσματα που ο τόπος πρέπει να εξασφαλίζει μέχρι το 2060…

Τότε, γυρνάς ένα αιώνα πίσω, στο 1922, και στον Διεθνή Οικονομικό Ελεγχο που έλεγχε τα ταμεία του κράτους για λογαριασμό των τότε δανειστών και έδινε έγκριση για να εκταμιευτούν ακόμα και ποσά που δεν ήταν κλειδωμένα ως εγγύηση των δανείων. Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι δανειστές κωλυσιεργούσαν και εκβίαζαν, αν και γνώριζαν ότι από αυτά τα λεφτά περίμεναν να φάνε μια μπουκιά ψωμί οι 1.500.000 πεινασμένοι και εξαθλιωμένοι πρόσφυγες που είχαν φτάσει στον τόπο για να γλιτώσουν. Συγκρίνεις το τότε με το σήμερα.

Με όλα αυτά να στριφογυρνάνε στο μυαλό σου αρχίζεις να αντιμετωπίζεις αυτά που ακούς και αυτούς που τα λένε με διαφορετικό μάτι. Αντιλαμβάνεσαι ότι παρακολουθείς ένα καβγά, μέρος του θεάματος, ώστε το κοινό να παραπλανηθεί και να πιστέψει ότι «οι εποχές έχουν αλλάξει». Φαντάζεσαι αυτούς που κάνουν μαθήματα πατριωτισμού να στέκονται όρθιοι μπροστά στους επόπτες των δανειστών και να ζητούν έγκριση για τα… Ανακαλείς από τη μνήμη γνώσεις από το παρελθόν από τις εποχές που οι τότε δανειστές είχαν περάσει τη θηλιά του χρέους στον λαιμό του τόπου για να πετύχουν την εξάρτησή του. Αναλογίζεσαι ότι σε 10 χρόνια από τώρα θα διαδραματίζονται ανάλογες σκηνές με τους κυβερνήτες της εποχής να ζητούν την έγκριση των ελεγκτών για κάθε τους απόφαση, αφού οι δανειακές συμβάσεις θα είναι ακόμα ενεργές και το Σύμφωνο Σταθερότητας θα εξακολουθεί να επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα κεφάλια όλων μας.

Συλλογιέσαι πόσο εύκολα μπορούν να παίξουν με το μυαλό σου, να αλλοιώσουν τις μνήμες σου, να επηρεάσουν την κρίση σου, να αποσυνθέσουν τις αξίες σου, να ευνουχίσουν τη σκέψη σου, να απαλείψουν γνώσεις και στη θέση τους να τοποθετήσουν άλλες πιο βολικές και πιο πρόσφορες για τα σχέδια τους. Αντιλαμβάνεσαι τη συνωμοσία της σιωπής που εξυφαίνεται για να φαίνεται ότι «όλα τα ίδια μένουν», ενώ στην πραγματικότητα όλα αλλάζουν προς το χειρότερο. Αναρωτιέσαι για το «γιατί» και πανικοβάλλεσαι με το «διότι». Ανακαλύπτεις όμοιες ιστορίες του παρελθόντος και τρομοκρατείσαι διαπιστώνοντας ότι όλες είχαν άσχημη κατάληξη.

Και μετά αποφασίζεις να υποστείς τη βάσανο της επανάληψης. Παρακολουθείς πάλι την ομιλία που ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη μοίραζε «δώρα», ακούς τις ανακοινώσεις της αντιπολίτευσης, διαβάζεις τις κρίσεις των συνδικαλιστικών φορέων εργοδοτών και εργαζομένων, βλέπεις τα ρεπορτάζ των τηλεοπτικών σταθμών με τους περαστικούς να σχολιάζουν και τότε συνειδητοποιείς ότι το παιχνίδι δεν παίζεται στο τι θα δώσουν, αλλά στο πόσο θα πάρουν χωρίς «να ανοίξει μύτη». Και τότε στο μυαλό σου έρχεται η εικόνα του Χότζα να οδύρεται λέγοντας: «Τι ατυχία! Πάνω που έμαθα τον γάιδαρο να μην τρώει, ψόφησε!»

* Ο Γιάννης Σιώτος είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας

Πηγή: Η Εφημερίδα των Συντακτών

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr