Οι επιπτώσεις της διαδικτυακής λογοκρισίας στις startup επιχειρήσεις

Τις επιπτώσεις της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τα πνευματικά δικαιώματα στις νεοφυείς (startup) επιχειρήσεις έχει εξηγήσει αναλυτικά σε σχετική αρθρογραφία του ο καθηγητής Κωνσταντίνος Τζωαννόπουλος. Σε άρθρο του εστιάζει στις επιπτώσεις της οδηγίας κυρίως στις νεοφυείς επιχειρήσεις του χώρου της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνίας (ΤΠΕ), βασισμένος σε ένα infographic της Allied for Startups. Η ΕΕ χαρακτηρίζει τις startups της πληροφορικής «ατμομηχανή της καινοτομίας», «κινητήρια δύναμη της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας» κ.λπ.

Πώς όμως θα επηρεαστούν οι επιχειρήσεις αυτές από το άρθρο 17 της κοινοτικής οδηγίας; Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο άρθρο, «αν μια νεοφυής επιχείρηση που φιλοξενεί υλικό που ανεβάζουν οι χρήστες της έχει ηλικία κάτω των τριών ετών και ετήσιο τζίρο κάτω από 10 εκατομμύρια ευρώ και δέχεται λιγότερους από 5 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, εξαιρείται της υποχρέωσης αγοράς αδειών για ό,τι καλύπτεται αυτήν τη στιγμή από πνευματικά δικαιώματα στον κόσμο ή εγκατάστασης φίλτρων που θα παρέχονται από το ολιγοπώλιο Alphabet (μητρική της Google), Facebook, Audible Magic». Ωστόσο, σε περίπτωση που «πάψει να ισχύει οποιαδήποτε από τις τρεις αυτές προαναφερθείσες συνθήκες, καθίσταται αυτομάτως υπόχρεη» .

Η IMAGINEDISH ΚΑΙ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ ΑΠΟ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΑ

Η ImagineDish είναι μια πλατφόρμα –τη λειτουργεί μονάχα ο ιδιοκτήτης της– η οποία επιτρέπει στους λάτρεις του καλού φαγητού να διαμοιράζονται φωτογραφίες γευμάτων και να ανακαλύπτουν νέα εστιατόρια και συνταγές. Πρόκειται για φωτογραφίες που οι ίδιοι οι χρήστες έχουν τραβήξει. Η εταιρεία συμπλήρωσε τον περασμένο Ιανουάριο τρία χρόνια λειτουργίας. Οπως υπογραμμίζει ο κ. Τζωαννόπουλος, επειδή η ImagineDish είναι ηλικίας άνω των τριών ετών εμπίπτει στις υποχρεώσεις του άρθρου 17. «Η ImagineDish είναι άμεσα υπόλογη σε όποιον ισχυριστεί (αληθώς ή ψευδώς και η ψευδής καταγγελία δεν τιμωρείται) ότι αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία του μια φωτογραφία που ανέβασε ένας χρήστης της».

Προκειμένου να συμμορφωθεί με το άρθρο 17 απαιτούνται «πανάκριβα φίλτρα, μεγάλα κεφάλαια για αγορές αδειών, καθώς και μια στρατιά δικηγόρων». Το αποτέλεσμα είναι να «δημιουργείται αντικίνητρο για τη διατήρηση της επιχείρησης μετά την τριετία, καθώς ουσιαστικά τιμωρείται η λειτουργία ευρωπαϊκών μικρών – μικρομεσαίων επιχειρήσεων ΤΠΕ ηλικίας άνω των τριών ετών» τονίζει.

Η ΑΥΤΟΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΗ MUSESCORE ΚΑΙ ΤΑ ΑΚΡΙΒΑ ΦΙΛΤΡΑ

Πρόκειται για βελγικό λογισμικό το οποίο αφορά «γράψιμο, παίξιμο και εκτύπωση μουσικής γραφής (παρτιτούρες)». Η MuseScore αναπτύσσεται από μια αυτοχρηματοδοτούμενη κοινότητα και έχει πάνω από 5 εκατομμύρια χρήστες. Ηδη βάσει των νόμων που έχουν προηγηθεί «οι χρήστες δεν έχουν δικαίωμα να ανεβάσουν παρτιτούρες μουσικών έργων που καλύπτονται από πνευματικά δικαιώματα». Ωστόσο, όπως επισημαίνεται, «”κόβουν” το “παράνομο” υλικό». Με τη μόνη διαφορά ότι «δεν υπάρχουν φίλτρα για παρτιτούρες, όπως επίσης δεν υπάρχουν φίλτρα για διάφορα άλλα είδη περιεχομένου».

Τα φίλτρα αναγνώρισης «παράνομου» υλικού για περιπτώσεις που δεν καλύπτονται ήδη είναι αρκετά δαπανηρή. Μόνο για το 2018 η Google ξόδεψε 100 εκατ. δολάρια για το φίλτρο Content ID που χρησιμοποιεί στο YouTube. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μια μικρή εταιρεία δύσκολα θα μπορεί να αντεπεξέλθει στο κόστος ανάπτυξης. «Οι μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις αλλά και οι κοινότητες δημιουργών σαν τη MuseScore κινδυνεύουν με κλείσιμο, καθώς δεν θα μπορέσουν ποτέ –για οικονομικούς κυρίως λόγους– να συμμορφωθούν με κανόνες που γράφτηκαν από εκπροσώπους τεράστιων εταιρειών για τεράστιες εταιρείες» επισημαίνει.

ΕΥΑΛΩΤΗ Η ΕΠΙΚΕΡΔΗΣ CGTRADER ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΥΣ ΓΙΓΑΝΤΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

Η CGTrader είναι μια πλατφόρμα η οποία αφορά την αγορά τρισδιάστατων μοντέλων για χρήση σε τρισδιάστατες εκτυπώσεις, αρχιτεκτονική απεικόνιση, τρισδιάστατα παιχνίδια και εικονικούς κόσμους. Τα έσοδά της αγγίζουν σχεδόν τα 10 εκατ. ευρώ. Με το άρθρο 17 «εισάγεται άνω όριο εσόδων για τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Οσες το ξεπεράσουν, τιμωρούνται με την υποχρέωση εισαγωγής τεράστιου λειτουργικού κόστους (φίλτρα/άδειες πνευματικών δικαιωμάτων). Αυτό αποτελεί αντικίνητρο για την ανάπτυξή τους» και «παρεμποδίζεται η προσέλκυση επενδυτών για τις ευρωπαϊκές νεοφυείς επιχειρήσεις», όπως αναφέρεται στο άρθρο.

Η εφαρμογή φίλτρων για μια εταιρεία όπως η CGTrader σημαίνει καταβολή τεράστιων χρηματικών ποσών, καθώς φίλτρα για τρισδιάστατα μοντέλα δεν υπάρχουν. Εξακολουθεί να ισχύει η τεχνική αδυναμία φιλτραρίσματος κι έτσι καλείται η CGTrader (αλλά και οι ανταγωνιστές της, όπως η Turbosquid κ.ά.) να καταβάλει τεράστια χρηματικά ποσά για την ανάπτυξή τους. Δεν είναι όμως αυτές οι μοναδικές επιπτώσεις από την εφαρμογή του άρθρου 17 για τις νεοφυείς επιχειρήσεις. Πιο αναλυτικά, «εισάγεται ημερομηνία λήξης για τη νεοφυή επιχείρηση – άπαξ και η επιχείρηση γίνει τριών ετών, αυτομάτως τιμωρείται με την αυθαίρετη εισαγωγή αυτού του απαράδεκτα υψηλού λειτουργικού κόστους και ο επιχειρηματίας έχει κάθε λόγο είτε να την πουλήσει σε κάποια μονοπωλιακή εταιρεία του κλάδου είτε να την κλείσει» επισημαίνεται στη σχετική αρθρογραφία.

Επιπλέον «εισάγεται άνω όριο δημοτικότητας για την επιχείρηση. Απαξ κι η υπηρεσία της έγινε πολύ δημοφιλής, αυτομάτως τιμωρείται με την αυθαίρετη εισαγωγή αυτού του απαράδεκτα υψηλού λειτουργικού κόστους». «Με απλά λόγια: το άρθρο 17 (πρώην 13) ευνοεί σκανδαλωδώς τις πολύ μεγάλες, ήδη υπάρχουσες εταιρείες ΤΠΕ και οδηγεί στον θάνατο κάθε φιλόδοξο ευρωπαϊκό επιχειρηματικό σχήμα. Οι μεγάλες επιχειρήσεις θα ενισχυθούν, θα απολαμβάνουν ολιγοπωλιακή – μονοπωλιακή θέση σε μια δέσμια αγορά και θα δημιουργηθούν καρτέλ» σημειώνεται χαρακτηριστικά. 

* Περιοδικό Hot Doc #177, «Λογοκρισία στο Internet», 21/4/2019