"Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου" στο Αρχαιολογικό Μουσείο

Αυτή τη διαρκή αναζήτηση και αισθητική αποτύπωση του ωραίου στα υλικά δημιουργήματα του ανθρώπου έρχεται να παρουσιάσει η νέα περιοδική έκθεση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με τίτλο «Οι αμέτρητες όψεις του Ωραίου», που εγκαινιάζεται την Παρασκευή 25 Μαΐου 2018, ώρα 7 μμ., από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Πρ. Παυλόπουλο, παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδίας Κονιόρδου.

Πρόκειται για την ολοκλήρωση της εκθεσιακής τριλογίας που πραγματοποίησε το Μουσείο για να τιμήσει την ιστορία των 150 χρόνων από τη θεμελίωση του κτιρίου του (1866-2016), ξεκινώντας το 2015 με το «‘Ένα όνειρο ανάμεσα σε υπέροχα ερείπια…’ Περίπατος στην Αθήνα των περιηγητών 17ος – 19ος αιώνας» και αμέσως μετά με τις «Οδύσσειες».

Η έκθεση παρουσιάζει 340 αρχαία έργα από τις Συλλογές του μουσείου, που χρονολογούνται από τη νεολιθική περίοδο ως την ύστερη αρχαιότητα. «Το μουσειολογικό αφήγημα αναπτύσσεται σε τέσσερα μέρη που αποκαλύπτουν σταδιακά το ωραίο ως μια διαρκώς εξελισσόμενη πραγματικότητα: ως καλλιτεχνική έκφραση, ερωτική έμπνευση, θέση και αντίθεση, και ακόμη ως διανοητικό αγώνα, ατομικό ή συλλογικό, προς την ελευθερία και την αυτογνωσία», δήλωσε η διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, Μαρία Λαγογιάννη, προς τους δημοσιογράφους που συμμετείχαν στη συνέντευξη Τύπου και στην ξενάγηση που ακολούθησε.

Η ίδια παρουσίασε και το εκθεσιακό αφήγημα που αρθρώνεται σε τέσσερα μέρη:

Η εισαγωγή, που έχει τίτλο «Αιώνια αισθητική», παρουσιάζει επιλεγμένα αντικείμενα της καθημερινότητας που καταγράφουν τις συνεχείς εναλλαγές και τις διαφορετικές εκφράσεις αισθητικής στην ανθρώπινη διαχρονία. Επιλεγμένα σκεύη της καθημερινότητας από διάφορες περιοχές της ελληνικής προϊστορίας (Μυκήνες, Θήρα, Φυλακωπή Μήλου, Διμήνι κλπ.) που έχουν την ποιότητα έργων τέχνης, πλαισιώνουν την ενότητα, η οποία ξεκινά με μια πανέμορφη ανάγλυφη γυναικεία προτομή από τη Μήλο (μέσα του 5ου αι. π. Χ.): Τα μαλλιά της -σίγουρα μακριά- είναι μαζεμένα προσεκτικά μέσα σε σάκο, ο οποίος πέφτει βαρύς προς τα κάτω, κόμμωση που δείχνει την έμφυτη επιθυμία κάθε ανθρώπου να τονίσει, αν μη τι άλλο, την ομορφιά του.

Το δεύτερο μέρος, που ονομάζεται «Το ωραίο και το επιθυμητό», επιχειρεί μια ουσιαστική προσέγγιση στις αισθητικές προτιμήσεις των αρχαίων κοινωνιών, με βάση όσα αποκαλύπτουν οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι για την ομορφιά, αλλά και τα αρχαιολογικά ευρήματα που αφορούν στην ένδυση, την κόμμωση, τα κοσμήματα και τον καλλωπισμό. «Οτιδήποτε χρησιμοποιείται σήμερα σε σχέση με τον γυναικείο καλλωπισμό θα το βρείτε και στην αρχαιότητα», είπε με έμφαση η κ. Λαγογιάννη, δίνοντας τα αρχαία παραδείγματα του μέικ απ (λευκός μόλυβδος ή μηλία γη και κιμωλία), του προϊόντος για λαμπερή επιδερμίδα (κροκοδειλέα, δηλαδή περιττώματα κροκόδειλου), της αντιρυτιδικής κρέμας (λίπος ή γάλα γαϊδούρας) και του ρουζ (πέταλα από λουλούδια), τονίζοντας, με τον τρόπο αυτό, τη διαχρονία και την αισθητική σταθερά κάποιων πραγμάτων.

Η ενότητα εμπλουτίζεται με γλυπτά και αγγεία που εικονογραφούν την κρίση του Πάρη, τα πρώτα μυθικά «καλλιστεία», αλλά και με μια έκπληξη, που παρουσιάζεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο και η οποία εμβαθύνει τη βιωματική εμπειρία του επισκέπτη. «Τρία αρωματικά έλαια που παρασκευάσθηκαν στα εργαστήρια Κορρές, σύμφωνα με τις πληροφορίες που μεταφέρουν οι πινακίδες Γραμμικής Β γραφής από την Πύλο (13ος αι. π. Χ.), θα προσφέρουν στον επισκέπτη μια πρωτότυπη αισθησιακή εμπειρία», ανέφερε η κ. Λαγογιάννη παρουσιάζοντας, μαζί με την κ. Λένα Κορρέ, επικεφαλής του Τμήματος Καινοτομίας της εταιρείας, το ένα από τα τρία αρχαία αρώματα που ονομάστηκε «Ρόδο Αφροδίτης». Πρόκειται για την πρώτη κατασκευή αρχαίου αρώματος στην Ελλάδα, με βάση τις αρχαίες πηγές, που έχει ως συστατικά το αγριέλαιο, το φυτό κύπειρο (όπως ειπώθηκε στη συνέντευξη το βρήκαν στην Αμοργό), τη ρίζα του φυτού αλκάνα και πέταλα από τριαντάφυλλα.

«Προβάλλοντας το σώμα» είναι ο τίτλος της τρίτης ενότητας που παρακολουθεί την έκφραση του ωραίου στην εικαστική απόδοση του ανθρώπινου σώματος από τη νεολιθική περίοδο μέχρι τους ιστορικούς χρόνους. Παρουσιάζονται ειδώλια νεολιθικά, κυκλαδικά, μυκηναϊκά, τμήμα από μυκηναϊκή τοιχογραφία της Τίρυνθας, ελεφάντινα έργα μικρογλυπτικής, σφραγιστικά δακτυλίδια, αλλά και επιλεγμένα γλυπτά που δείχνουν, εν συντομία, την εξέλιξη της γλυπτικής, αλλά και τις φιλοσοφικές και αισθητικές θεωρίες της αρχαιότητας. Η έκθεση κλείνει με την «Ατέρμονη αναζήτηση», ενότητα που αποσκοπεί στον αισθητικό στοχασμό ως προς τη σημασία του ωραίου και την αξία του για τον άνθρωπο.

Ψηφιακές προβολές εμπλουτίζουν το εποπτικό υλικό της έκθεσης, που συνοδεύεται από μουσική, ευγενική παραχώρηση του Βαγγέλη Παπαθανασίου, η οποία προέρχεται από το έργο του Nina, Pinta, Santa Maria («1492 – Conquest of Paradise»). Επιπλέον, καθόλη τη διάρκεια της έκθεσης, θα διεξαχθούν πολλά πειραματικά εργαστήρια από επιστήμονες, καλλιτέχνες και τεχνίτες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που θα προσφέρουν την ειδική γνώση τους για να εξηγήσουν στους επισκέπτες τις πειραματικές τους προσεγγίσεις στην υφαντική της νεολιθικής περιόδου, το ένδυμα στο Αιγαίο κατά τη δεύτερη χιλιετία π.Χ., τη μυκηναϊκή ενδυμασία, την πολυχρωμία των αρχαίων γλυπτών και την απόδοση του Ωραίου στην αρχαία ελληνική μουσική. Την έκθεση συνοδεύει επιστημονικός κατάλογος στα ελληνικά, έκδοση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων, ενώ σε ένα μήνα περίπου ο κατάλογος θα διατίθεται και στην αγγλική γλώσσα.

«Η περιοδική έκθεση ‘Οι Αμέτρητες Όψεις του Ωραίου’, κλείνει με τον ωραιότερο τρόπο μια τριετή επετειακή δραστηριότητα του λαμπρότερου μουσείου της χώρας μας για τον εορτασμό των 150 χρόνων του», δήλωσε μεταξύ άλλων η Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη – Βλαζάκη, συγχαίροντας και ευχαριστώντας το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο για τις πρωτοβουλίες του γενικώς και «ειδικώς για τη σπουδή και το ενδιαφέρον του να αναλάβει την παρουσίαση της συγκεκριμένης έκθεσης», καθώς και τους φορείς που συνεργάστηκαν σε αυτό το ευρύτερο πρόγραμμα. Σημειώνεται εδώ ότι η υλοποίηση της έκθεσης έγινε με τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού και τις δωρεές της Εθνικής Τράπεζας, του Ομίλου «Ελληνικά Πετρέλαια» και του Κοινωφελούς Ιδρύματος Ιωάννη Σ. Λάτση.

Ηλεκτρονικό Εισιτήριο

Στη συνέντευξη Τύπου συμμετείχε και η πρόεδρος του ΔΣ του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων (ΤΑΠ), Αθηνά Χατζηπέτρου, που μεταξύ άλλων αναφέρθηκε και στο ζήτημα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, που βρίσκεται προ των πυλών. «Το µεγάλο µας στοίχηµα στο ΤΑΠ είναι να καταφέρουµε να κάνουµε όσο το δυνατό «ωραιότερη» -µιας και το ωραίο είναι το σηµερινό µας θέµα- την αντίληψη που έχει η συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώµης για φορείς όπως το Ταµείο Αρχαιολογικών Πόρων, ότι δηλαδή παραµένουµε προσκολλημένοι σε δοµές του παρελθόντος, αγκυλωμένοι σε µια στείρα γραφειοκρατία. Δεν υπάρχει ίσως καλύτερο παράδειγμα για να τεκμηριώσει κανείς τη διαφορετική φιλοσοφία που µας κινητοποιεί στο ΤΑΠ, από τα έργα που “τρέχουµε” µε απόλυτη αφοσίωση και προτεραιότητα. Και αναφέροµαι φυσικά στο ηλεκτρονικό εισιτήριο, η εφαρµογή του οποίου βρίσκεται πια προ των πυλών», δήλωσε η κ. Χατζηπέτρου, ενημερώνοντας τους δημοσιογράφους ότι η λειτουργία του ηλεκτρονικού εισιτηρίου θα έχει ολοκληρωθεί, σταδιακά, ως το τέλος της τρίτης βδομάδας του Ιουνίου και στους 13 αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία που έχουν επιλεγεί για φέτος: Αρχαία Μεσσήνη (αρχαιολογικός χώρος και μουσείο), Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, Κνωσός και Ακρόπολη (που περιλαμβάνει συνολικά επτά αρχαιολογικούς χώρους).

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ