Ο Aμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακάλεσε χθες Τετάρτη την ισχύ διατάγματος που υποχρέωνε τη CIA να δημοσιοποιεί κάθε χρόνο, ως την 1η Μαΐου, πληροφορίες για τους άμαχους που πέφτουν θύματα των αεροπορικών πληγμάτων της με τη χρήση τηλεκατευθυνόμενων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAVs) σε όλο τον κόσμο.
Ο Ρεπουμπλικάνος ακύρωσε έτσι μια απόφαση του Δημοκρατικού προκατόχου του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος είχε επικριθεί έντονα για έλλειψη διαφάνειας, επειδή είχε αποφασίσει τη γενίκευση της χρήσης των UAVs στις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις, τόσο από τον στρατό, όσο και από τις αμερικανικές υπηρεσίες κατασκοπείας.
Το διάταγμα του Τραμπ, όπως μεταδίδουν ξένα πρακτορεία και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ανακαλεί εκείνο της 1ης Ιουλίου 2016 που όριζε ότι ο διευθυντής των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών (DNI) υποχρεούται να συντάσσει κάθε χρόνο έκθεση για τα θύματα μεταξύ των αμάχων στα πλήγματα UAVs εναντίον «τρομοκρατικών στόχων» πέραν των περιοχών εκείνων που χαρακτηρίζονται εμπόλεμες ζώνες.
Η απόφαση του Τραμπ δεν αφορά τα πλήγματα που διεξάγουν οι υπηρεσίες του υπουργείου Άμυνας, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να συνεχίσουν να συντάσσουν και να δημοσιοποιούν τέτοιες ετήσιες εκθέσεις.
Το εκτελεστικό διάταγμα δίνει περισσότερη ελευθερία δράσης στη CIA, στην οποία βασίζεται ολοένα περισσότερο ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος για τις επιχειρήσεις του είδους.
Οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εξέφρασαν αμέσως την εναντίωσή τους σε αυτή την απόφαση της αμερικανικής προεδρίας, κρίνοντας πως ακυρώνει τις προσπάθειες να υπάρξει διαφάνεια σε ό,τι αφορά τις επιδρομές των UAVs, που εδώ και χρόνια έχουν μετατραπεί σε ένα από τα βασικά όπλα των ΗΠΑ στον λεγόμενο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
«Αυτή η ενέργεια της κυβέρνησης Τραμπ δεν χρειαζόταν και αποτελεί επικίνδυνη υπαναχώρηση ως προς τη διαφάνεια και τη λογοδοσία για τη χρήση βίας, και για τα θύματα μεταξύ των αμάχων που προκαλεί», έκρινε η Ρίτα Σίμιον της μη κυβερνητικής οργάνωσης Πρώτα τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Human Rights First).
Η CIA έχει διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις μετά το 2001, χρησιμοποιώντας UAVs για να πλήττει την Αλ Κάιντα και άλλες εξτρεμιστικές οργανώσεις στο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν, στην Υεμένη.
Καθώς οι καταγγελίες και οι πληροφορίες για τα θύματα μεταξύ των αμάχων πολλαπλασιάστηκαν, το 2016 ο Ομπάμα εντέλει επέβαλε στη CIA αυστηρότερες διαδικασίες, για να μειωθεί ο κίνδυνος «παράπλευρων» απωλειών, ενώ ανέθεσε την κύρια ευθύνη στον στρατό για τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων του είδους.
Όμως όταν ο Ντόναλντ Τραμπ έγινε ο ένοικος του Λευκού Οίκου τον Ιανουάριο του 2017, οι επιχειρήσεις της CIA άρχισαν ξανά, με πληροφορίες για πλήγματα στην Υεμένη και στη Λιβύη τα οποία δεν αναγνώριζε πως διεξήγαγε το αμερικανικό Πεντάγωνο.
Μετά την ανακοίνωση για την προσεχή αποχώρηση των αμερικανών στρατιωτικών που έχουν αναπτυχθεί στη Συρία και με δεδομένη την εκπεφρασμένη πρόθεση του Τραμπ να αποσύρει τον αμερικανικό στρατό από το Αφγανιστάν, ο ρόλος της CIA αναμένεται να μεγεθυνθεί.
Για τη Σάνον Γκριν, του Κέντρου για τους Άμαχους στις Ένοπλες Συρράξεις (Center for Civilians in Conflict), η CIA ουδέποτε είχε εφαρμόσει πλήρως το διάταγμα του Ομπάμα, ούτως ή άλλως. Και «αυτή η αλλαγή θα κάνει ακόμη πιο δύσκολο να μαθαίνουμε εάν αυτά τα πλήγματα έγιναν και τις συνέπειες που είχαν για τους άμαχους», τόνισε.
Υπάρχει ένας νόμος, που έχει εγκριθεί από το Κογκρέσο, ο οποίος υποχρεώνει την κυβέρνηση να ενημερώνει τους κοινοβουλευτικούς για τα πλήγματα του είδους, αν και οι ενημερώσεις αυτές μπορεί να είναι απόρρητες.
Το 2016, ο Λευκός Οίκος είχε ανακοινώσει ότι πάνω από 2.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε επιδρομές UAVs, ανάμεσά τους από 64 ως 116 άμαχοι.
Οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ωστόσο αμφισβητούν τα επίσημα στοιχεία για τα θύματα μεταξύ των αμάχων στις επιχειρήσεις του είδους, τονίζοντας πως οι πραγματικοί αριθμοί είναι πολύ υψηλότεροι από αυτούς που δημοσιοποιεί η Ουάσινγκτον.
Παρόμοιες κατηγορίες έχει αντιμετωπίσει και η Βρετανία, που συχνά παίρνει μέρος σε τέτοιες επιχειρήσεις, ειδικά στο Ιράκ και στη Συρία, στο πλευρό των ΗΠΑ.
