Ο τραγουδιστής – ηθοποιός Πάνος Χατζηκουτσέλης

Η πρώτη φορά που το όνομα του Πάνου Χατζηκουτσέλη εμπλέκεται στη δισκογραφία ήταν το 1979, όχι όμως ως τραγουδιστής, αλλά ως αφηγητής. Στην εκπνοή του Μεταπολιτευτικού κλίματος και με τον ποιητή Κώστα Βάρναλη να μελοποιείται κατά κόρον, ο Χατζηκουτσέλης συμμετείχε στο δίσκο ενός νεαρού συνθέτη, του Πατρινού Νίκου Γεωργούση, με τίτλο «Ελεύθερος Κόσμος», σε ποίηση Βάρναλη. Ενδιαφέρουσα περίπτωση συνθέτη ο Γεωργούσης, που ασχολήθηκε εκτενώς με τη jazz πάντα στο περιθώριο των μεγάλων δισκογραφικών εταιρειών, δυστυχώς έφυγε νωρίς από τη ζωή. Πριν από ενάμισι χρόνο, τον Ιούλιο του 2018 συγκεκριμένα, που συνάντησα τον Χατζηκουτσέλη, τον ρώτησα γι’ αυτό το έργο. «Μα, που πήγες και το θυμήθηκες;» ήταν τα λόγια του κι αμέσως μετά μου εξήγησε πως ήταν η εποχή της έντονης πολιτικοποίησης και της κυριαρχίας του Μίκη Θεοδωράκη, επομένως με μεγάλη προθυμία είχε δεχτεί να «μπει» στον συγκεκριμένο «πολιτικό» δίσκο και μάλιστα να τον «ανοίξει», απαγγέλοντας με περισσή θεατρικότητα τον πρόλογο – εισαγωγή στα τραγούδια, τα οποία απέδιδαν οι μάλλον άγνωστοι τραγουδιστές Λένα Πετρή, Νίκος Κατσής, Ελευθερία Μπαμπάκου και Αποστόλης Σαπουνίδης. 

Κι αν ασχολήθηκε με το μουσικό θέατρο, όπως και με την επιθεώρηση για τα επόμενα χρόνια, έπρεπε να περάσει πολύς καιρός για ν’ αποτυπωθεί ξανά η φωνή του στη δισκογραφία, αυτή τη φορά όμως ως τραγουδιστής. Το 1993 συμμετείχε στις παραστάσεις του Μίμη Πλέσσα στον «Ζυγό» σε ένα πρόγραμμα με όλες τις μεγάλες επιτυχίες του συνθέτη από τον ελληνικό κινηματογράφο των προηγούμενων δεκαετιών. Τα τραγούδια απέδιδαν ο Γιάννης Κούτρας, η Μαριάννα Ευστρατίου και οι νεότεροι Γιάννης Σαββιδάκης – Κλεοπάτρα, ο Χατζηκουτσέλης όμως τραγούδησε το, γνωστό από τη Ρένα Βλαχοπούλου, «Η Αθήνα τη νύχτα», που ακουγόταν στην ταινία «Κορίτσια για φίλημα» (1964) του Γιάννη Δαλιανίδη. Οι στίχοι ήταν του Γιάννη Σαντοριναίου κι εδώ πάλι, όταν ρώτησα τον Χατζηκουτσέλη, αν ετίθετο θέμα σύγκρισης με τη Βλαχοπούλου, μου απάντησε πως απλά ο Πλέσσας του’χε δώσει την ευκαιρία να πει ένα αγαπημένο τραγούδι, πως ο ίδιος τό’χε διαλέξει από έναν μεγάλο κατάλογο τραγουδιών και πως «η Βλαχοπούλου ήταν μία, τόσο ως κωμικός, όσο και ως τραγουδίστρια κυρίως της jazz». Η live ηχογράφηση από τον «Ζυγό» με τη φωνή του Πάνου Χατζηκουτσέλη υπάρχει στο άλμπουμ «Σινεμά ο δικός μας Παράδεισος» που κυκλοφόρησε το 1993. 

Την επόμενη χρονιά, ο Χατζηκουτσέλης συμμετέχει σε ακόμη ένα μουσικό συναυλιακό και δισκογραφικό project με τίτλο «Το ελληνικό σινεμά τραγουδά για πάντα». Έτσι ονομάστηκε μια σειρά επιτυχημένων παραστάσεων στη μουσική σκηνή «Μετρό», στις οποίες οι ηθοποιοί του Ελεύθερου Θεάτρου (Μίμης Χρυσομάλλης, Άννα Παναγιωτοπούλου, Νένα Μεντή, Τάσος Χαλκιάς, Μίρκα Παπακωνσταντίνου κ.α.) συνευρέθηκαν επί σκηνής με τη Μάρω Κοντού, την Ελένη Γερασιμίδου, τον Γρηγόρη Ψαριανό, την τραγουδίστρια Αναστασία Μουτσάτσου στα πρώτα της βήματα, μεταξύ άλλων, αποδίδοντας κινηματογραφικά τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη, του Γιώργου Μουζάκη, του Μίμη Πλέσσα, του Γιώργου Ζαμπέτα. Στο δίσκο με τα τραγούδια της παράστασης, ο Χατζηκουτσέλης απέδιδε δύο απ’ αυτά σε μορφή ποτ-πουρί: Τη θρυλική «Αστέρω» του Δημήτρη Ρόδιου και του Παύλου Νιρβάνα, που είχε πρωτοηχογραφηθεί με τη φωνή του σπουδαίου βαρύτονου Πέτρου Επιτροπάκη, και το «Την είδα ξανά» από την ταινία «Ερόικα» (1960) του Μιχάλη Κακογιάννη σε μουσική του Αργύρη Κουνάδη και σε στίχους του σκηνοθέτη με πρώτο ερμηνευτή τον Γιάννη Βογιατζή.  Κατά τη γνώμη μου, η live ηχογράφηση της «Αστέρως» φανέρωσε την ερμηνευτική δεινότητα του Πάνου Χατζηκουτσέλη, έστω και αν διαρκεί μόλις ένα λεπτό, λειτουργώντας σαν intro του επόμενου τραγουδιού. 

Το 1994, επίσης εκείνη τη χρονιά, ύστερα από την επιτυχία του άλμπουμ «Σινεμά ο δικός μας Παράδεισος» με τα κινηματογραφικά τραγούδια του Μίμη Πλέσσα, ακολουθεί το «volume two», με τίτλο «Β’ ημίχρονο live στον Ζυγό». Στο δίσκο αυτό μπήκαν τραγούδια του Πλέσσα από τις παραστάσεις, που είχαν μείνει έξω από την πρώτη έκδοση, με τους ίδιους πάντα ερμηνευτές, τους Γ. Κούτρα, Μ. Ευστρατίου, Γ. Σαββιδάκη και Κλεοπάτρα. Ο Πάνος Χατζηκουτσέλης απέδιδε τα τραγούδια «Της αυλής σου το φεγγάρι» και «Επτά φορές» σε στίχους Κώστα Πρετεντέρη και Δημήτρη Ιατρόπουλου αντιστοίχως – το δεύτερο μαζί με όλο τον θίασο των τραγουδιστών. Το 1998 ο Πάνος Χατζηκουτσέλης δανείζει τη φωνή του σε ακόμη ένα δίσκο με επανεκτελέσεις παλιών ελαφρολαϊκών και αρχοντορεμπέτικων τραγουδιών, μία συλλογή με τίτλο «15 ηθοποιοί τραγουδούν». Το κομμάτι που τραγούδησε ήταν το «Ξέρω κάποιο αστέρι», πάλι του Μίμη Πλέσσα σε στίχους Κώστα Πρετεντέρη, ενώ μεταξύ των υπόλοιπων δεκατεσσάρων ηθοποιών – τραγουδιστών ήταν ο Κώστας Κόκλας, ο Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, η Άννα Παναγιωτοπούλου, ο Σταμάτης Γαρδέλης, η Βάσια Τριφύλλη κ.α. 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η συμμετοχή του Χατζηκουτσέλη σε ένα δίσκο που περιείχε συγκεντρωμένα όλα τα τραγούδια και τις μουσικές του συνθέτη Σάκη Τσιλίκη από το θέατρο και κυρίως την επιθεώρηση, είδος στο οποίο ο ίδιος διέπρεψε και υπηρέτησε με ευσυνειδησία. Το διπλό βινύλιο του Τσιλίκη με τίτλο «20 χρόνια θέατρο» περιείχε την εργασία του από συνολικά δεκατρείς παραστάσεις, επιθεωρήσεις, μιούζικαλ και μουσικές κωμωδίες, με τραγούδια που ερμήνευσε η αφρόκρεμα βετεράνων ηθοποιών, όπως ο Νίκος Ρίζος, ο Θανάσης Βέγγος, η Δέσποινα Στυλιανοπούλου, η Ρένα Βλαχοπούλου κ.α. Ελλείψει χρονολογίας έκδοσης του άλμπουμ, μένω στα λόγια του συνθέτη αυτοπροσώπως ότι βγήκε μόλις πριν μία δεκαετία, το 2010, συνεπώς αποτελεί και την τελευταία ηχογράφηση της φωνής του Πάνου Χατζηκουτσέλη στη δισκογραφία. Πάντως, η επιθεώρηση, στην οποία συμμετείχε ο Χατζηκουτσέλης ήταν του 2007, με τίτλο «Πίσω έχει η Ελλάντα την ουρά και μπρος την άρπα κόλλα» με το θίασο Α. Παναγιωτοπούλου– Π. Χατζηκουτσέλη– Π. Κοντογιαννίδη, ενώ το κομμάτι που δισκογραφήθηκε ήταν το «Φινάλε – Rap» με τον ίδιο, τη Νένα Μεντή, τον Παύλο Κοντογιαννίδη και την Άννα Παναγιωτοπούλου. 

Λίγες μνήμες για τον Πάνο Χατζηκουτσέλη μοιράζεται στο koutipandoras.gr ο συνθέτης Σάκης Τσιλίκης: «Τον γνώρισα στα τέλη του 1975 όταν συνεργαζόμασταν και οι δύο με το Θέατρο Έρευνας του Δημήτρη Ποταμίτη. Κάναμε πολλά τραγούδια μαζί για ανάγκες παραστάσεων, τα οποία δεν δισκογραφήθηκαν ποτέ. Ο Πάνος αγαπούσε το τραγούδι και θα μπορούσε νά’χει ασχοληθεί πιο εκτενώς, αν δεν τον απορροφούσε το θέατρο και η επιθεώρηση». Έχει σημασία να το λέει αυτό ο Τσιλίκης, ένας συνθέτης πολυγραφότατος, που έχει υπογράψει τη μουσική σε περισσότερα από πεντακόσια θεατρικά έργα για τη σκηνή και το ραδιόφωνο. Η ανάρτηση του στο facebook ήταν λιτή και συγκινητική, θυμίζοντας κραυγή απόγνωσης. Δυο λέξεις μόνο για τον φίλο και συνεργάτη που χάθηκε: «Πανούλη μου»…  

Ο Πάνος Χατζηκουτσέλης έφυγε από τη ζωή ξαφνικά, στα 74 του χρόνια, με τη δυσάρεστη είδηση να δημοσιοποιεί χθες στα social media ο στενός φίλος και συνεργάτης του, Άγγελος Πυριόχος. Υπήρξε ένα ιδιαίτερα αγαπητό άτομο, αυξάνοντας τους φαν του τα τελευταία χρόνια, μέσω facebook. Τον γνώρισαν νεότεροι άνθρωποι, που δεν είχαν αξιωθεί να τον δουν στο θέατρο, ενώ το καυστικό ευφυές χιούμορ του παρέμεινε αναλλοίωτο ως το τέλος. Προσωπικά τον γνώρισα στα 12 μου, στην τηλεοπτική βερσιόν της «Μαντάμ Σουσού» του Δημήτρη Ψαθά, το 1986, με την Άννα Παναγιωτοπούλου. Εκεί υποδυόταν τον Λεό, τον μπάτλερ της ψωνισμένης νεόπλουτης, ένας ρόλος που του πήγαινε γάντι – ο Πάνος, βλέπεις, διέθετε ένα αριστοκρατικό παρουσιαστικό και μία γοητεία που τον έκανε συνδετικό αρμό με εκείνη τη γενιά των προκατόχων του, στους οποίους η καλή εξωτερική εμφάνιση και το παράστημα τους έπαιζε ρόλο στην καριέρα τους. Λίγα χρόνια αργότερα, η ζωή τά’φερε έτσι και γνώρισα τον αδερφό του, Αντώνη Χατζηκουτσέλη, που ήταν πρώην ναυτικός. Φοιτητής στη σχολή κινηματογράφου ήμουν και μαζευόμασταν, θυμάμαι, στο περίφημο «Καφενείο της Λεμονιάς» στα Εξάρχεια, που πλέον έχει κλείσει. Ο Αντώνης καθημερινά εκεί, να γεμίζει ρετσίνα τα ποτήρια όλης της παρέας. Ο Πάνος αγαπούσε πολύ, άλλωστε, τα αδέρφια του και γι’ αυτό τον είχαν συντρίψει κυριολεκτικά οι απώλειες τους, όπως και γι’ αυτό επίσης είχε συγκινηθεί που άκουγε τις ιστορίες μου απ’ το παρελθόν με τον ένα του αδερφό.

Οι οικείοι του ακόμη δεν έχουν ενημερώσει για το πότε και που θα τελεστεί ακριβώς η νεκρώσιμη ακολουθία, η οποία λόγω των συνθηκών θα γίνει σε στενό οικογενειακό κύκλο.