Ο πρώτος ελληνικός πύραυλος εκτοξεύτηκε το 1958 στα Καλάβρυτα από μαθητές!

Του Γιώργου Γκλαβά

Ο πρώτος ελληνικός πύραυλος εκτοξεύτηκε, το 1958 στο Ελατόφυτο (Μάζι) του Χελμού, από μαθητές του Γυμνασίου Κλειτορίας Καλαβρύτων!!!

Το θέμα έφερε στην επικαιρότητα ο διακεκριμένος Δρ. κοινωνιολογίας της ιστορίας και Δικηγόρος, Δημήτρης Σταθακόπουλος, από το Λευκάσιο Καλαβρύτων, με δημοσίευμά του στην ιστοσελίδα ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ NEWS, της 13 Σεπτεμβρίου 2013 .Το ίδιο δημοσίευμα συμπλήρωσε ο συμπατριώτης, από τη Σκοτάνη Καλαβρύτων, Αθανάσιος Χρονόπουλος, Γεν. Διευθυντής Υπουργείου Ανάπτυξης.

Σχετικά με το ιστορικό γεγονός, επειδή είδα τη φωτογραφία που δημοσιεύτηκε, χωρίς τα ονόματα όλων των συμμετεχόντων μαθητών και αφού έτυχε να τους γνωρίζω, από τη φοίτησή μου στο ίδιο Γυμνάσιο, θα ήθελα να συμπληρώσω ορισμένες αυθεντικές πληροφορίες, που μου έδωσαν οι μαθητές, Νικόλαος Σ. Κόκορης και Ανδρέας Γ. Χαχάμπης καθώς και ο κατασκευαστής του πυραύλουΠαναγιώτης Αθ. Μποτσώνης, για τη σωστή και πληρέστερη ενημέρωση των συμπατριωτών και κάθε ενδιαφερόμενου.

Ο αείμνηστος καθηγητής της Φυσικής Παναγιώτης Σπύρου, από τα Βάγια Θηβών, που υπηρετούσε την περίοδο εκείνη, ως πρωτοδιόριστος, στο Γυμνάσιο Κλειτορίας, ( ο γράφων υπήρξε μαθητής του, στην Α’ τάξη), στην προσπάθειά του να συμμετάσχει σε εκπαιδευτικό διαγωνισμό, στα πλαίσια εφαρμογής Αμερικανικού πειραματικού προγράμματος, με στόχο την μετεκπαίδευσή του στις ΗΠΑ, είχε την πρωτοβουλία υλοποίησης του όλου πρωτοποριακού, για την εποχή εκείνη, εγχειρήματος!!

Αφού προμηθεύτηκε, τις προβλεπόμενες από τη μελέτη του, χημικές ύλες, μετά από αρκετά πειράματα που προηγήθηκαν, με τη συνεργασία ομάδας μαθητών του, ( της Ε’ ή εβδόμης τότε τάξης Γυμνασίου) στα μαθήματα Φυσικής και Χημείας, ανέθεσε στον Κλειτόριο φανοποιό Παναγιώτη Μποτσώνη την κατασκευή του σώματος του πυραύλου. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν, σύμφωνα με τις οδηγίες του καθηγητή, ήταν χοντρός χάλυβας για τον εσωτερικό σωλήνα, όπου τοποθετήθηκαν τα χημικά εύφλεκτα υλικά, και λαμαρίνα για το εξωτερικό περίβλημα. Όλες οι δαπάνες που ήσαν υπέρογκες βάρυναν τον καθηγητή. Το ύψος του πυραύλου , μαζί με τη βάση του, έφτανε περίπου στα 0,70 μ.

Μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, κατά μήνα Μάρτιο του 1958, ο θαρραλέος και τολμηρός καθηγητής Π. Σπύρου, συνοδευόμενος από την εκπαιδευτική του ομάδα, ανέβηκαν με ζώα στο Ελατόφυτο, για την ολοκλήρωση του εγχειρήματος.

Το σημείο που επέλεξαν, για την εγκατάσταση του πυραύλου, ήταν επίπεδο, έβλεπε προς τα χωριά Πλανηντέρου – Καστριά και περιβαλλόταν από έλατα και βράχους, πίσω από τους οποίους κατέφυγαν οι μαθητές με το καθηγητή τους, πριν την εκτόξευση, για λόγους προληπτικούς.

Η ανάφλεξη έγινε, από αρκετή απόσταση, με ειδικό βραδύκαυστο φυτίλι, που είχαν προμηθευτεί από τονΔημήτριο Καρκούλια, εργολάβο Δ.Ε. . Με το άγγιγμα της καύσης στα πολύ εύφλεκτα υλικά, ο πύραυλος εκτοξεύτηκε, αυτόματα, σε μεγάλο ύψος και έγινε ορατός, από τον ισχυρό κρότο και τη φλόγα που τον συνόδευαν!!! Το πρωτάκουστο και πρωτοποριακό αυτό γεγονός, έγινε ευρύτερα γνωστό και με δημοσιεύματα, προκαλώντας ευμενή σχόλια, για τον αλησμόνητο καθηγητή μας Π. Σπύρου.

Στη συνέχεια και με βάση την εμπειρία που αποχτήθηκε από την εκτόξευση του πρώτου πυραύλου, η πειραματική ομάδα προχώρησε στην κατασκευή και δεύτερου μεγαλύτερου πυραύλου, με περισσότερο ενισχυμένα υλικά! Μεσολάβησαν όμως οι καλοκαιρινές διακοπές των σχολείων, οπότε ο καθηγητής Π. Σπύρου, αναχώρησε για τη Θήβα, προτρέποντας την ερευνητική ομάδα των μαθητών να προχωρήσει, μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, στην εκτόξευση του νέου πυραύλου και να τον ενημερώσει με έκθεσή της για τα αποτελέσματα. Περί το τέλος Ιουλίου του ιδίου έτους (1958), ημέρα Κυριακή, οι μαθητές μετέφεραν τον δεύτερο πύραυλο, στο έναντι της Κλειτορίας εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, προφανώς για να είναι περισσότερο ορατό το κατόρθωμά τους στην κωμόπολη! Δυστυχώς όμως παρόλο που η δεύτερη εκτόξευση ήταν επιτυχέστερη από την πρώτη, οι ανήσυχοι μαθητές αντί να προσγειωθούν στη σελήνη – 11 χρόνια πριν την προσγείωση των τριών αστροναυτών του διαστημοπλοίου ΑΠΟΛΛΩΝ 11 – που ίσως αυτό ήταν το όνειρό τους, είχαν άλλες απρόσμενες περιπέτειες!!!

Μετά από επώνυμη καταγγελία που έγινε, στο τοπικό Τμήμα της τότε Χωροφυλακής, παρότι οι Χωροφύλακες γνώριζαν από πριν, όλες τις ενέργειες των μαθητών, προχώρησαν στην “π’ αυτοφώρω” σύλληψή τους και κράτησή τους στο Τμήμα, μέχρι το πρωϊ της Δευτέρας, που οδηγήθηκαν στο δικαστήριο!

Συγκεκριμένα συνελήφθησαν και παραπέμφθηκαν στο αυτόφωρο Καλαβρύτων οι μαθητές: Λάμπρου Γεώρ., Σπηλιωτόπουλος Γεώρ. και Χαχάμπης Ανδρ., καθώς και οι Μποτσώνης Παν, κατασκευαστής του πυραύλου και Καρκούλιας Δημ, προμηθευτής του φυτιλιού. Ο αείμνηστος δικηγόρος Δημήτρης Κατσίνης που είχε αναλάβει την υπεράσπιση των κατηγορουμένων, ζήτησε και έλαβε αναβολή της δίκης, για το Σεπτέμβριο 1958.

Στο δικαστήριο που έγινε τον Σεπτέμβρη στα Καλάβρυτα, παραβρέθηκε πλήθος κόσμου, κύρια από την Κλειτορία, για συμπαράσταση των μαθητών. Η δίκη έγινε σε κλίμα έντονης συγκινησιακής φόρτισης. Μετά την αγόρευση του παλαίμαχου δικηγόρου που υποστήριξε ότι, πρέπει να επικροτηθεί η ενέργεια των μαθητών, γιατί έγινε με βάση τις οδηγίες του καθηγητή τους, εντός των πλαισίων της πειραματικής εμπειρίας τους και χωρίς καμία συνέπεια, ο εισαγγελέας πρότεινε την αθώωση όλων των κατηγορουμένων, όπως και έγινε, με ομόφωνη απόφαση του δικαστηρίου.

Αφιερώνουμε το δημοσίευμα στη μνήμη του αλησμόνητου καθηγητή μας Παναγιώτη Σπύρου.

Πηγή: tempo24.gr