Ο ναζισμός πρέπει να χτυπηθεί στη ρίζα του

Στις αρχές Οκτωβρίου του 2013, 15 μόλις μέρες ύστερα από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, βρέθηκε κατά τη διάρκεια αστυνομικών ερευνών στο σπίτι του προφυλακισμένου τότε βουλευτή της Χρυσής Αυγής Χρήστου Παππά και δημοσιεύτηκε στα ΜΜΕ χειρόγραφο κείμενο όρκος στον Χίτλερ. Με τον όρκο αυτό, γραμμένο το 1983, ο νεοφώτιστος οπαδός της οργάνωσης καλούνταν να ορκιστεί ότι θα φυλάττει «πίστιν εις το Μεγαλείο της Εθνικοσοσιαλιστικής Κοσμοθεωρίας, να αγωνισθώ με όλας μου τας δυνάμεις και αν χρειασθή να θυσιάσω ακόμη και τη ζωή μου μαχομενος υπέρ των ιερών συμβόλων της φυλετικής Ιδέας. Ορκίζομαι ότι θα αγωνισθώ με όλας μου τας δυνάμεις διά την Νίκη του Εθνικοσοσιαλισμού, του οποίου Εθνικοσοσιαλισμού δι’ εμέ φορεύς είναι ο Λαϊκός Σύνδεσμος ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ, εις τας γραμμάς του οποίου ορκίζομαι να είμαι ένας γενναίος, πειθαρχικός και πιστός Στρατιώτης». 

Και μπορεί η Χρυσή Αυγή μετά το 1990 να συγκάλυψε τις εθνικοσοσιαλιστικές της αναφορές  και να υιοθέτησε την πιο light ατζέντα του  «λαϊκού εθνικισμού» οι κεντρικές εθνικοσοσιαλιστικές – δηλαδή ναζιστικές αρχές – παρέμειναν όχι μόνο στη ρητορεία αλλά και την πράξη, με προεξάρχουσα τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα.   

Είναι αλήθεια ότι η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται καθώς οι συνθήκες και η εξέλιξη του κάθε φαινομένου είναι μοναδικές. Υπάρχουν όμως ιστορικές αναλογίες οι οποίες δεν μπορούν να αγνοηθούν στο όνομα της μοναδικότητας της κάθε ιστορικής στιγμής. Και υπό αυτή την έννοια η γνώση του παρελθόντος βοηθά στην κατανόηση του παρόντος. Πόσω δε μάλλον όταν ηθελημένα γίνεται επίκληση στο ιστορικό παρελθόν προκειμένου να συνδεθούν ιδεολογίες, πολιτικές συμπεριφορές και πράξεις με την εκάστοτε συγκυρία.  

Αν και ο ναζισμός χαραξε ανεξίτηλα τα ίχνη του στην ιστορία της ανθρωπότητας, προκάλεσε εκατομμύρια νεκρούς, έφερε τον όλεθρο και την απόλυτη φρίκη του Ολοκαυτώματος, με χιλιάδες θύματα και στη χώρα μας (πείνα, εκτελέσεις, ολοκαυτώματα  Καλαβρύτων Διστόμου, Βιάννου, κ.α) ξαναήλθε στο προσκήνιο μέσω της επανεμφάνισης ακροδεξιών κομμάτων με ατζέντα το ρατσισμό, τον εθνικοκεντρισμό, την ξενοφοβία, την πρόταξη των γηγενών αλλά και αναφορές σε ναζιστικούς συμβολισμούς και επίκληση ένδοξου ιστορικού παρελθόντος. Στην ελληνική περίπτωση η πολιτική έκφραση της ακροδεξιάς, το ναζιστικό μόρφωμα της Χρυσής Αυγής, εκτοξεύτηκε με διόλου αμελητέα εκλογικά ποσοστά.  Από 0,29% και 20.000 περίπου ψήφους το 2009 και σε 7% και 440.000 το 2012, ποσοστό το οποίο παρέμενε σταθερό έως τις εκλογές του 2019, οπότε έπεσε στο 2,93% και 165.000 ψήφους.    

Πέρα από απλοϊκές ερμηνείες για την άνοδο του ναζισμού τότε, της ακροδεξιάς σήμερα, τα αίτια θα πρέπει να αναζητηθούν στις ίδιες τις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες καθώς και στους πολιτικούς σχεδιασμούς τους κυρίαρχου συστήματος. Στη Γερμανία του Μεσοπολέμου ήταν η εκβιαστική εξαθλίωση της κοινωνίας, απότοκο της ταπεινωτικής για την ηττημένη στον Α ΠΠ χώρα συνθήκη των Βερσαλλιών, η γενικευμένη κρίση με την ανεργία και τον πληθωρισμό, η συστηματική καλλιέργεια του φόβου των κομμουνιστών και η χωρίς ενδοιασμούς πολιτική ενίσχυση των βιομηχάνων, γαιοκτημόνων και απόστρατων που οδήγησαν το ναζιστικό κόμμα στην εξουσία. 

Στην Ελλάδα, και την Ευρώπη γενικότερα, ήταν η οξύτατη και παρατεταμένη χρηματοπιστωτική κρίση, η κάμψη της φιλελεύθερης αστικής δημοκρατίας, οι   πιέσεις στις τοπικές κοινωνίες από το προσφυγικό – μεταναστευτικό ζήτημα  που δημιούργησαν ευνοϊκό κοινωνικό πλαίσιο για την επώαση του «αυγού του φιδιού». Με κύρια κοινωνική βάση μικροαστικά στρώματα που παλινδρομούν ανάμεσα στην προλεταριοποίηση και αστικοποίησή τους και κυρίως με στήριξη από το κυρίαρχο σύστημα  οι φασιστικές/ναζιστικές οργανώσεις αποτέλεσαν μια εναλλακτική πολιτική λύση βολική για τους κατέχοντες την εξουσία. Όπως και στη ναζιστική Γερμανία, συγκαλήφθηκε ο πραγματικός ένοχος, ο καπιταλισμός, και αναζητήθηκε εξιλαστήριο θύμα για τα δεινά που υφίστατο ο λαός. Και αν τότε φταίχτης θεωρήθηκε ο εβραιομπολσεβικισμός, σήμερα υπαίτιος για τη δυσπραγία και την εξαθλίωση λογίζεται ο ξένος, ο πρόσφυγας, ο μετανάστης, με τον αντικομμουνισμό να παραμένει διαχρονική παράμετρος. 

Για αντιμετώπιση της ακροδεξιάς και των ναζιστικών μορφωμάτων της, όπως η Χρυσή Αυγή, δεν αρκούν μόνο οι δικαστικές αποφάσεις και η αντιφασιστική συστράτευση. Ο ναζισμός πρέπει να χτυπηθεί στη ρίζα του. Στα οικονομικά και κοινωνικά αίτιά του. Διαφορετικά η σκύλα που τον γεννά θα βρίσκεται πάντα σε οργασμό και το ακροδεξιό φίδι θα σέρνεται πάντα στην κοινωνία μας.       

Η Βασιλική Λάζου είναι ιστορικός. Διδάσκει στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr