«Ο Μίκης παρέμεινε πάντα το αδάμαστο άλογο που δεν χωρούσε σε κανέναν στάβλο»

Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!
Ένας λαός, σηκώνοντας τα μάτια του τη βλέπει…
κι ακέριος φλέγεται ως με τ’ άδυτο ο Ναός,
κι από ψηλά νεφέλη Δόξας τονε σκέπει.
Ηχήστε οι σάλπιγγες… Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα…

Oι στίχοι του Σικελιανού μπορεί να γράφτηκαν για τον Παλαμά, αλλά από τότε για τον Μίκη προορίζονταν. Για τη μέγιστη εθνική απώλεια, θα ξεχειλίσουν από θλίψη και θα νιώσουν ορφανοί και όσοι κατά καιρούς τον λιθοβόλησαν, ακριβώς τη στιγμή που θα διασκευάζεται ο στίχος «της υποκρισίας ήλιε νοητέ». Άλλωστε, σ’ όλη τη μακρά διαδρομή του δεν είναι λίγες οι φορές που αποκηρύχτηκε και λοιδορήθηκε από κόμματα και άτομα όλων των αποχρώσεων. Γιατί ο Μίκης ο ανυπότακτος, ο κυκλοθυμικός, ο ουτοπικός, ο υψιπέτης παρέμεινε πάντα το αδάμαστο άλογο που δεν χωρούσε σε κανέναν στάβλο, αλλά ήθελε να καλπάζει ελεύθερος εκεί όπου τον καλούσε το Χρέος και η μουσική.

Μετακόμισε την ποίηση από τα βιβλία στις ταβέρνες και στις διαδηλώσεις. Όταν όλα τα ’σκιαζε η φοβέρα περιόδευε απανταχού της γης για να καταγγείλει τη χούντα των συνταγματαρχών. Είναι ο άνθρωπος που για την αποφυλάκισή του έκαναν έκκληση ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς,ο Άρθουρ Μίλερ,ο Λώρενς Ολίβιε, ο Υβ Μοντάν κ.α. Που όταν διηύθυνε την ορχήστρα του άπλωνε σαν φτερούγες τα χέρια του κι «άρμεγε με τα μάτια του το φως της οικουμένης». Οι εξορίες, οι φυλακίσεις, το διαρκές παρών στους κοινωνικούς αγώνες, η αγωνία του για την παγκόσμια ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα γίνονταν έμπνευση και τραγούδι, μια λάβα που έτρεχε να την προλάβει πριν κρυώσει. Υποστήριξε πολιτικούς που δεν ταίριαζαν στο παρελθόν του και τον αποκάλεσαν οπορτουνιστή. Πήρε θέση για εθνικά θέματα και τον χαρακτήρισαν πατριδοκάπηλο, γιατί ζούμε την εποχή που αποκαθηλώνονται οι μύθοι και εύκολα ξεχνάμε πως από τις πηγές του όλοι μας ξεδιψάσαμε. Προσπερνούμε επίσης το γεγονός πως ο Μίκης δεν είναι πολιτικός, αλλά ένας καλλιτέχνης που κυνήγησε τις χίμαιρες. Είναι ο Ζορμπάς που «έκανε οίστρο της ζωής το φόβο του θανάτου». Είναι η Ελλάδα ολόκληρη με τις αντιφάσεις και τις οβιδιακές μεταμορφώσεις της. Είναι η Ρωμιοσύνη που «εκεί που πάει να σκύψει, να ‘τη πετιέται από ξαρχής κι αντριεύει και θεριεύει».

Να αντιπαρέρχεσαι επομένως την τεράστια προσφορά του και να μένεις μόνο σε κάποιες δηλώσεις, είναι σαν να αγνοείς πχ σκόπιμα το έργο του Μιχαήλ Αγγέλου και να στέκεσαι στην τσιγγουνιά του. Όσο κοντόθωρη όμως κι αν είναι η οπτική ορισμένων, κανένας δεν μπορεί ν’ αμφισβητήσει ότι υπήρξε ο μελωδός της Ιστορίας. Κι αυτή έχει ήδη αποφανθεί και τον έχει κατατάξει στα ένδοξα τέκνα της.