Ο κορονοϊός έσκασε τη φούσκα του σύγχρονου ποδοσφαίρου

Το γερμανικό ποδόσφαιρο οικοδόμησε την άνθισή του πάνω σε γερά θεμέλια. Όχι με αλόγιστες σπατάλες, δαπανηρές μεταγραφές και οικονομικά ευνοημένους παράγοντες, αλλά με μέθοδο και έμφαση στις υποδομές. Ο περίφημος κανονισμός του 50+1 (με τις όποιες εξαιρέσεις του) δίνει τον πρώτο λόγο στα μέλη των ομάδων απέναντι σε παράγοντες με περίεργες διαθέσεις, ενώ η σχέση που καλλιεργήθηκε ανάμεσα στους συλλόγους και την οπαδική βάση ήταν αμφίδρομη. Τελευταία, οι σχέσεις έχουν περάσει αρκετές κρίσεις. Ακόμα και το «50+1» δέχθηκε επιθέσεις, καταφέρνοντας προς το παρόν να επιβιώσει. Η επανέναρξη της Bundesliga, του πρώτου από τα μεγάλα πρωταθλήματα που ξεκίνησε μετά την πανδημία του κορονοϊού, βρήκε αντίθετο ένα μεγάλο κομμάτι της κερκίδας και της κοινωνίας. 

Οι ομάδες, όμως, έπρεπε να σωθούν. Σε περίπτωση που η απραξία συνεχιζόταν, ένα σημαντικό ποσοστό τους κινδύνευε με χρεοκοπία, με «ξαφνικό θάνατο». Η περίσταση όμως ενδεχομένως έκανε κάποιους να κατανοήσουν τον στραβό δρόμο που έχει πάρει το σύγχρονο ποδόσφαιρο. Κι αν κάποια από τα συμπτώματά του δεν είναι τόσο εμφανή στη Γερμανία, σίγουρα δεν την αφήνουν ανεπηρέαστη, κυρίως στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, που αναμετράται σε όλα τα επίπεδα με τους υπόλοιπους. Μεταγραφές και συμβόλαια που προκαλούν το κοινό αίσθημα, πανάκριβα εισιτήρια που ουσιαστικά πετούν ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας έξω από το γήπεδο, αποφάσεις που εκπορεύονται καθαρά από οικονομικούς κι εμπορικούς λόγους. Θα μπορούσε, άραγε, να μπει ένα όριο σ’ όλα αυτά;

Η παραδοχή του προέδρου

«Πρέπει να φέρουμε το επαγγελματικό ποδόσφαιρο ξανά κοντά στον λαό. Πρέπει να σκεφτούμε το σάλαρι καπ. Θα συνεχίσω τις επαφές με τους συναδέλφους μου σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, όπως επίσης και με τον πρόεδρο της UEFA Αλεξάντερ Τσεφέριν. Το τελικό αποτέλεσμα πρέπει να είναι ένας κανονισμός εναρμονισμένος με το ευρωπαϊκό δίκαιο, ο οποίος επίσης να μπορεί να εφαρμοστεί και στη Μεγάλη Βρετανία. Οι προμήθειες των ατζέντηδων και τα χρήματα για τις μεταγραφές εκνευρίζουν όλο και περισσότερο την κοινωνία και την αποξενώνουν από το αγαπημένο μας άθλημα. Το ποδόσφαιρο συνολικά καλείται να δώσει επιτέλους ικανοποιητικές απαντήσεις σε αυτά τα προβλήματα», δήλωσε ο Φριτζ Κέλερ, πρόεδρος της Γερμανικής Ομοσπονδίας στο επίσημο site της, προτείνοντας ουσιαστικά ένα ανώτατο όριο σε μισθούς και συμβόλαια, καθώς και μειώσεις στις προμήθειες των ατζέντηδων, οι οποίοι συχνά κινούν τα νήματα. Δεν είναι ο μοναδικός που σκέφτεται έτσι.

Ο Κρίσταν Σάιφερτ, πρόεδρος της Γερμανικής Λίγκας απηύθυνε κάλεσμα για «ψαλίδι» στα χρήματα για μεταγραφές και στις προμήθειες των μάνατζερς, ως μέρος του γενικότερου πλάνου ανταπόκρισης στις συνέπειες του κορονοϊού. Ο Καρλ Χάιντς Ρουμενίγκε της Μπάγερν Μονάχου παραδέχθηκε ότι βρίσκει ενδιαφέρουσα τη συζήτηση περί σάλαρι καπ. «Η τρέχουσα κρίση έριξε φως στα προβλήματα του ποδοσφαίρου, που πριν επισκιάζονταν από τα συνεχή ρεκόρ. Οι κοινωνικές συζητήσεις σχετικά με την αυξανόμενη εμπορευματοποίηση, τους μισθούς και τα χρήματα για τις μεταγραφές, αλλά και κάποια γεγονότα στις ποδοσφαιρικές ομοσπονδίες σχετικά με τα Παγκόσμια Κύπελλα, συντέλεσαν στη μερική αποξένωση από το ποδόσφαιρο», πρόσθεσε ο Κέλερ.

Το σάλαρι καπ

To ανώτατο συνολικό όριο μισθοδοσίας δεν είναι κάτι νέο στον αθλητισμό. Στις Λίγκες των ΗΠΑ εφαρμόζεται εδώ και χρόνια, ενώ ο Μισέλ Πλατινί, ως πρόεδρος της UEFA, προσπάθησε ανεπιτυχώς να το εφαρμόσει και στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Ο λόγος που οι προσπάθειές του δεν στέφθηκαν με επιτυχία ήταν το «stop» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Το σάλαρι καπ ουσιαστικά βάζει «ταβάνι» στις αμοιβές που μπορεί να κερδίσει ένας επαγγελματίας αθλητής, αλλά και στα συνολικά χρήματα που μπορεί να ξοδέψει μια ομάδα για το ρόστερ της. Ανάλογα με την περίσταση υπάρχουν αυστηρά όρια, με τις ομάδες να τιμωρούνται σε περίπτωση που τα ξεπεράσουν, αλλά και ελαστικότερα, όπου υπό όρους υπάρχει η δυνατότητα το σάλαρι καπ να ξεπεραστεί για λίγο. Αν και ανάλογα με το άθλημα και τη λίγκα οι κανονισμοί μεταβάλλονται, η γενική ιδέα είναι ότι το σάλαρι καπ καθιστά τις ομάδες και τα πρωταθλήματα βιώσιμα, μειώνοντας τα ποσά που μπορούν να πάρουν οι παίκτες. Θεωρητικά, λειτουργεί κι ως «ασπίδα» για ομάδες που ξοδεύουν αλόγιστα και καταφέρνουν έτσι να καθιερώνονται στην κορυφή. 

Ανάλογη ήταν και η πρόθεση του Financial Fair Play της UEFΑ, για το οποίο όμως αποδείχθηκε ότι υπάρχουν πολλά παραθυράκια. Κάποια αθλήματα, όπως το μπέιζμπολ, δεν έχουν «ταβάνι» αλλά φόρο πολυτελείας. Αυτό σημαίνει πως αν μια ομάδα υπερβεί ένα συγκεκριμένο όριο για το μπάτζετ του ρόστερ, τότε φορολογείται αδρά. Ο Σάιφερτ, μιλώντας στην ZDF, τόνισε ότι: «είμαι υπέρ τουλάχιστον του να το προσπαθήσουμε. Έχω μιλήσει για τα σάλαρι καπς προσωπικά με τον πρόεδρο της UEFA Αλεξάντερ Τσεφέριν και σίγουρα θα γίνουν κι άλλες συζητήσεις». Φυσικά, μια τόσο σαρωτική αλλαγή δεν μπορεί να προχωρήσει από τη μια στιγμή στην άλλη. Χρειάζεται πολύ χρόνο κι ένα κοινό μέτωπο, που τη δεδομένη στιγμή φαντάζει αδύνατο να συγκροτηθεί. Πόσω μάλλον όταν υπάρχει η Ευρωπαϊκή Ένωση και εμπλέκονται τόσες διαφορετικές χώρες. Για να συμβεί, θα πρέπει να γίνει αποδεκτό απ’ όλες, συμπεριλαμβανομένης και της Αγγλίας. Σε αντίθετη περίπτωση θα υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός. 

Ακόμα κι αν το σάλαρι καπ όμως αποδειχθεί απατηλό όνειρο, ο Κέλερ υποσχέθηκε επίσης να στρέψει ξανά την προσοχή στο αναπτυξιακό ποδόσφαιρο, να δώσει προτεραιότητα στην οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα, να υποστηρίξει τον εθελοντισμό και να χρησιμοποιήσει θετικά την ψηφιακή τεχνολογία. Δεσμεύτηκε, επίσης, το ποδόσφαιρο να χρησιμοποιήσει τη δύναμη και τη δημοτικότητά του σε περίπτωση νέας έξαρσης του κορονοϊού. 
Πολλά από τα παραπάνω έχουν ακουστεί ξανά. Είναι πολύ πιθανόν να αποδειχθούν ψεύτικες υποσχέσεις, λόγια του αέρα. Τουλάχιστον όμως υπάρχει το στάδιο της παραδοχής. Καταλαβαίνουν κι οι ίδιοι οι «ισχυροί» της ποδοσφαιρικής βιομηχανίας ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει, ότι το επαγγελματικό ποδόσφαιρο απαιτεί δομικές αλλαγές για να μην χάσει τελείως την επαφή του με την κοινωνία. Αν η συνειδητοποίηση αυτή φέρει και τα πρώτα μικρά βήματα, έστω σε μεμονωμένες χώρες, τότε ενδεχομένως οι φωνές που ζητούν αλλαγή να αυξηθούν κι ο κόσμος να καταλάβει πως πλέον η αλλαγή αυτή είναι μονόδρομος…