Ο Πασχάλης Τσαρούχας συγκινεί με την αλήθεια των πολιτικών τραγουδιών του

Παρακάμπτω το σκοπό για τον οποίο ο ηθοποιός Πασχάλης Τσαρούχας έγραψε τα τραγούδια του (μουσική, στίχους, ερμηνεία) με τη συμβολή σε ορισμένα απ’ αυτά της Ντέπυς Χατζηκαμπάνη (στίχοι), του Μιχάλη Παπαδάκη (μουσική) και των Στέργου Βόλα, Λευτέρη Πουλιού, Αχιλλέα Παπατσαρούχα (ερμηνεία), διότι φοβάμαι πως η πολιτική πρόθεση θα υποσκελίσει το συνολικό έργο και θα του δώσει έναν επικαιρικό χαρακτήρα, που ενδεχομένως να το αδικεί. Κι εδώ δεν έχουμε απλά δώδεκα τραγούδια και ένα οργανικό θέμα, αλλά ένα ολόκληρο concept σχεδόν πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της ελληνικής ηλεκτρικής σκηνής.

«Εκείνοι/ Εμείς» ονομάστηκε το CD, όπου «εκείνοι» είναι το ΔΝΤ και «εμείς» ο ελληνικός λαός, δηλαδή τα «θύματα» μαζί και με άλλους Ευρωπαίους. Ο Τσαρούχας εκφράζει την οργή του για τη σύγχρονη πολιτική κατάσταση και την εκφράζει εξαιρετικά, θα έλεγα, απ’ όλες τις απόψεις: Μουσικά, στιχουργικά, ερμηνευτικά, αλλά και ενορχηστρωτικά με την αρωγή του Λευτέρη Πουλιού. Χωρίς κενά μεταξύ των tracks, το ένα διαδέχεται τ’ άλλο με ένα μουσικό ύφος που βασικά θα χαρακτηριζόταν hard rock με στοιχεία jazz, χωρίς να λείπουν οι πιο «κλασικές» και ethnic μουσικές αναφορές. Υπάρχει, έτσι, το rock trio των Παντελή Κλήμη (κιθάρα) – Άκη Γαβαλά (ντραμς) – Γιάννη Γρυπαίου (μπάσο), υπάρχουν όμως και τα σαξόφωνα του δεξιοτέχνη πνευστού Λευτέρη Πουλιού, όπως και το βιολί της Αριέτας Σαϊτά μαζί με τη γκάιντα του Χρήστου Δανάκη και το κλαρίνο του Βασίλη Κονήδα.

Δεν γνωρίζω αν μουσική και στίχος γράφτηκαν ταυτόχρονα ή ποιο προηγήθηκε από τα δύο. Ο Τσαρούχας, πάντως, φαίνεται να έγραψε μουσικές στην υπηρεσία του λόγου, μια και ο καταγγελτικός λόγος είναι και το κύριο ζητούμενο του. Αυτό δεν φαίνεται μόνο στο «Οι λαοί θα νικήσουν», που επένδυσε ηχητικά την ομιλία του από τις 3 Ιουλίου του 2015 στο Σύνταγμα, αλλά και σε τραγούδια σαν τη «Γενιά του μίσους» με στίχους δικούς του από κοινού με τη Ντέπυ Χατζηκαμπάνη, ένα καθαρόαιμο δυνατό rock – για να μην πω punk – κομμάτι, που απογειώνει με την ερμηνεία του ο Στέργος Βόλας. Κι εδώ να προσθέσω ότι σίγουρα η μοίρα του τραγουδιού αυτού θα ήταν διαφορετική αν απομονωνόταν από ένα προσωπικό δίσκο του δημιουργού και δινόταν, ας πούμε, για κάποια δουλειά του Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Ωστόσο, μην υποτιμούμε τον «άγνωστο» Στέργο Βόλα, είναι επαρκέστατος ως τραγουδιστής ειδικά για ένα τέτοιο κομμάτι.

Άλλη εξαιρετική στιγμή του άλμπουμ είναι το «Ψόφα πριν ζήσεις», στίχους του οποίου σταχυολογώ: «Στο τραγικό σου πηγαινέλα/ ροζ μπικουτί και φουστανέλα/ έξω πρησμένος, μέσα Τζέλα/ μυαλά στην πριονορδέλα/ για να μισήσεις…/ Σταυροί και σβάστιγκες του ζόφου/ Γωνία Αμβρόσιου κι Αδόλφου/ χέρια που δείχνουνε τον ήλιο/ Κένταυρος Νέσσος δίχως Πήλιο/ πού ν’ ακουμπήσεις…» Η πρωτοτυπία του έγκειται στο ότι ενώ οι στίχοι του Τσαρούχα βάζουν κάτω τους νεοναζί και τους κάνουν με τα κρεμμυδάκια, μουσικά επέλεξε την οδό της μπαλάντας – τουλάχιστον στο μέρος που αποδίδει ο ίδιος, γιατί όταν μπαίνει η φωνή του Λευτέρη Πουλιού, το τραγούδι αποκτά ένα διονυσιακό ρυθμό και παραπέμπει στον Θανάση Παπακωνσταντίνου.

Στο «Σε θέλω εδώ», το μοναδικό ερωτικό κομμάτι της δουλειάς, ο Τσαρούχας καταθέτει μια συγκινητική ερμηνεία μέσα σε μια δυτικότροπη «αναγεννησιακή» σύνθεση, στην οποία δεσπόζει το βιολί της Αριέτας Σαϊτά, προτού βέβαια κάποια στοιχεία garage κάνουν την εμφάνιση τους με το intro του «Εκείνοι/ Εμείς», του ομότιτλου και εξόδιου τραγουδιού. Πρόκειται, κατά τη γνώμη μου, για το πιο εμπνευσμένο ενορχηστρωτικά κομμάτι, αφού μέσα στο εννιάλεπτο που διαρκεί και ενόσω ο Τσαρουχάς συγκινεί και πάλι με την αλήθεια του, παρελαύνουν διάφορα μουσικά στυλ, από post rock έως funky!

Αυτό είναι και το βασικό προτέρημα ολόκληρου του άλμπουμ: Η αλήθεια του δημιουργού του. Ένας ηθοποιός – σκηνοθέτης, ένας θεατράνθρωπος, έχων επίσης μουσικό ταλέντο, έκατσε κι έφτιαξε μια σειρά τραγουδιών, ορμώμενος από μία ιδεολογική απογοήτευση και από ένα υπαρξιακό αδιέξοδο, στο οποίο οδηγήθηκε απ’ αυτήν ακριβώς την απογοήτευση. Μια τέτοια πρόθεση ή αιτία, ώστε να γεννηθεί ένα καλλιτεχνικό έργο, για μένα αποφαίνεται από επαρκής έως σπαρακτική, πόσο μάλλον όταν ο Πασχάλης Τσαρούχας είναι ένας καλλιτέχνης με τη δική του μεγάλη πορεία στον χώρο του και δεν έχει καμία φιλοδοξία (υποθέτω) να δρέψει δάφνες συνθέτη, ακόμη κι αν, απ’ αυτό που άκουσα, βάζει τα γυαλιά σε πολλούς επίδοξους συνθέτες. Και για να το πω αλλιώς, δεν πιστεύω πως ο Τσαρούχας θα έκανε ποτέ δίσκο, αν δεν ήθελε να βγάλει τα εσώψυχα του με τη μουσική και το τραγούδι σε έναν ψυχοθεραπευτικό ρόλο για την περίπτωση του.

Πιστεύω, τέλος, πως το υλικό του ευτύχησε με τις καλόγουστες ενορχηστρώσεις του Λευτέρη Πουλιού και την, υψηλού επιπέδου, παραγωγή. Το «Εκείνοι/ Εμείς» είναι ένας πρωτότυπος, σχεδόν εξαιρέσιμος, πολιτικοποιημένος δίσκος. Από μένα δέκα στα δέκα, που λένε, το ζήτημα είναι όμως να βρεθεί κι εκείνος ο παραγωγός που θα τολμήσει (κυριολεκτικά) να προτείνει, να παίξει και να προβάλλει αυτά τα τραγούδια. Κι εδώ, θα επαναλάμβανα ότι έγραψα στην εισαγωγή αυτού του κειμένου εν είδει ευχής: Να μην περιχαρακωθούν στις αρχικές προθέσεις του δημιουργού τους και σε μία συγκεκριμένη στιγμή της νεότερης πολιτικής ιστορίας μας, αλλά να αποκαλυφθούν ως μέρη ενός αυτόνομου μουσικο-ποιητικού έργου με ύφος, στυλ και άποψη! Δεν είναι και λίγα αυτά τα προσόντα μέσα στο άχρωμο και άοσμο τοπίο της σύγχρονης «επίσημης» ελληνικής δισκογραφίας!