Στο άλμπουμ “Κρητιδική εποχή” γράφει μουσική και διασκευάζει παραδοσιακά μουσικά μοτίβα και στίχους γνωστών ή άγνωστων λαϊκών ποιητών της Κρήτης, διαμορφώνοντας 9 κομμάτια-εικόνες διαφορετικές μεταξύ τους, ενοποιημένες όμως στο σύνολο καθώς συνθέτουν τις βασικές μουσικές επιρροές του (κλασική, παραδοσιακή και ροκ).
Με αυτή την αφορμή μιλήσαμε μαζί του για την μουσική παράδοση της Κρήτης, το νήμα που συνδέει διαφορετικές εποχές, τη συνεργασία του με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και τη σχέση της τέχνης με την κοινωνία που τη γεννά. «Οι παραδοσιακές μουσικές έχουν δύναμη. Κουβαλάνε ιστορία αιώνων στην πλάτη τους. Και ομορφιά. Αλλιώς δε θα άντεχαν και στο χρόνο. Όπως συμβαίνει πάντα με την ομορφιά -αν κάποιος τη δει- μοιραία τον γοητεύει», μας λέει χαρακτηριστικά. .
Συνέντευξη στην Ηλέκτρα Ζαργάνη
Πείτε μας λίγα λόγια για τη νέα σας δισκογραφική δουλειά Κρητιδική εποχή που θα παρουσιάσετε στη μουσική σκηνή Σφίγγα.
Η «Κρητιδική εποχή» είναι ένας δίσκος-πρόταση, που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό από τη δισκογραφική εταιρία του Θανάση Παπακωνσταντίνου, «Αχός». Σε αυτόν τον δίσκο έχω γράψει μουσική αλλά και διασκευάσει παραδοσιακά μουσικά μοτίβα και στίχους άγνωστων λαϊκών ποιητών της Κρήτης. Στιχουργικά συμμετέχουν επίσης οι: Γιάννης Αεράκης (Πολογιάννης), Μήτσος Σταυρακάκης και Μιχάλης Δραμουντάνης (Μίχαλος). Θέλω να τους ευχαριστήσω όλους, όπως και τους οικείους του Μανώλη Βιτώρου (Μπάχλη) και του Μύρωνα Σκουλά για την εγκάρδια επικοινωνία. Οι δύο τελευταίοι μαντιναδολόγοι δε ζουν πια, υπάρχουν όμως και αυτοί στην «Κρητιδική εποχή» μέσα από τους στίχους τους. Τέλος, υπάρχει και η εμβληματική μορφή του Βιντσέντζου Κορνάρου με τον Ερωτόκριτο, σε ένα επιλεγμένο απόσπασμα επίσης διασκευασμένο από μένα, που ηχογραφείται για πρώτη φορά. Ο δίσκος αυτός ανακαλύπτει ένα νέο μουσικό ιδίωμα που συνδυάζει την κλασική, την παραδοσιακή και τη ροκ.
Ουσιαστικά, τις βασικές μου επιρροές και βιώματα στη μουσική, καθότι ξεκίνησα με την κρητική λύρα και το λαούτο, στη συνέχεια ακολούθησαν οι κλασικές σπουδές στο σολιστικό βιολί, ενώ στην εφηβεία ήρθε το ροκ και οι κιθάρες. Στη «Σφίγγα» λοιπόν την Κυριακή 18/12 θα παρουσιάσουμε για πρώτη φορά την «Κρητιδική εποχή», αλλά θα παίξουμε και κομμάτια από τους προηγούμενους δίσκους μου, το «Σημείο», τη «Ρίζα» και το «Time», αλλά και κάποιες διασκευές ταιριαστές με το ιδιαίτερο ηχητικό περιβάλλον του τελευταίου δίσκου. Το περιβάλλον αυτό στη «Σφίγγα» διαμορφώνεται από το Μιχάλη Βρέττα (βιολί, φωνητικά), το Γιώργο Μπουλντή (μπάσο), τον Παναγιώτη (Τσίκο) Κατσικιώτη (τύμπανα, κρουστά), εμένα στην κιθάρα, την κρητική λύρα, τη φωνή και το Γιάννη Παξεβάνη στον ήχο, ο οποίος ανέλαβε και την παραγωγή μαζί μου στον καινούργιο δίσκο. Ακόμη, εκεί θα είναι και ο φίλος Τάσσος Σουρούνης με τη Re-Define Productions, ώστε όποιος θέλει να μπορεί να αγοράσει τον καινούργιο δίσκο, αλλά και τους παλιότερους. Ελπίδα μας είναι να χαρούμε το μοίρασμα και να επικοινωνήσουμε. Όλοι με όλους.
Τι σας γοήτευσε στη μουσική παράδοση της Κρήτης; Στους λαϊκούς ποιητές της και στην ιστορία της;
Μου αρέσει η αμεσότητα που έχει και η οικονομία των μέσων, στοιχεία που υπάρχουν γενικά στην παραδοσιακή μουσική. Πολύ σημαντική είναι η απεύθυνση -εκτός από το πνεύμα και την ψυχή- στο σώμα, και το πώς μέσα από εκεί οδηγεί στην έκσταση. Κουβαλάει ανθρώπινα συναισθήματα και σοφία αιώνων για αυτό μπορεί και συνδυάζει με μοναδικό τρόπο αντιθέσεις. Πρόκειται για μουσική τραχιά και ευαίσθητη, χαρακτηριστικά άλλωστε και των ίδιων των Κρητικών.
Πως ξεκίνησε η συνεργασία σας με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου;
Με το Θανάση συνεργαστήκαμε από τον πρώτο μου δίσκο «Σημείο» στον οποίο υπήρχε το τραγούδι του «Αερικό», σε διασκευή και ερμηνεία δική μου. Του άρεσε ο δίσκος και το «Αερικό» και στη συνέχεια πέρα από την καλλιτεχνική αναπτύχθηκε και μια ανθρώπινη επαφή. Εκτός από το ταλέντο του να γράφει τραγούδια είναι άνθρωπος βαθύς. Ειλικρινής και ζυγισμένος. Ουσιαστικά, από κάποιους ανθρώπους του χώρου που άκουσαν τον καινούργιο δίσκο ήταν ο μόνος που τον κατάλαβε. Είμαι χαρούμενος λοιπόν που βγήκε τελικά από την εταιρεία του, τον «Αχό».
Μπορεί να διακρίνει κανείς στη δουλειά σας δικές του μουσικές επιρροές;
Θα έλεγα όχι. Θεωρώ ωστόσο ότι υπάρχουν συγγένειες –ειδικά στην «Κρητιδική εποχή»- κυρίως από τον τρόπο που δονεί και τους δυο μας η δημοτική παράδοση στο σήμερα. Ο τρόπος ωστόσο που δίνεται αυτό όσον αφορά το προσωπικό ύφος του καθενός, διαφέρει αρκετά στο τελικό αποτέλεσμα στις εργασίες του Θανάση και τις δικές μου.
Από που αντλείτε πηγή έμπνευσης για τις μουσικές ιστορίες σας; Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το κάθε κομμάτι του;
Η Κική Δημουλά λέει το ωραίο: «Έμπνευση είναι η προσπάθεια υπερνικήσεως της έλλειψής της». Με λίγα λόγια, δεν ξέρω. Από το τίποτα ίσως ή από όλα, συνήθως όμως όχι όσον αφορά την εμπειρική ή πρακτική διάσταση των πραγμάτων. Ενδιαφέρον είναι πάντα όταν κοιτάς κάτι που δεν προσέχει κανένας, ένα συνδετήρα ας πούμε, και στο μυαλό σου φτιάχνεται μια ιστορία που μπορεί να κοιτάζει κατάματα το θάνατο. Η δημιουργία πάντως, όπως και η ίδια η ζωή, έχει να κάνει με το συνειδητό πεδίο (εκεί κάποιο νόημα μπορεί να βγαίνει) και με το ασυνείδητο (εδώ τα πράγματα είναι αρκετά πιο περίπλοκα), οπότε δε μπορεί κανείς να μιλήσει με βεβαιότητες καθολικής θεώρησης. Η σχέση τώρα του δημιουργού με το κάθε κομμάτι του είναι ακριβώς όπως το λες. Είναι κομμάτι του.
Η τελευταία σας δουλειά κυκλοφόρησε από τη δισκογραφική εταιρία του Θανάση Παπακωνσταντίνου “Αχός”. Ποια είναι η γνώμη σας για τις μεγάλες δισκογραφικές εταιρίες; Η μουσική πιστεύετε ότι έχει γίνει κομμάτι της εμπορευματοποίησης και του θεάματος;
Ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες στη μουσική είναι η επικοινωνία. Ό,τι έχω κάνει μέχρι στιγμής έχει ανθρώπινο πρόσημο και είμαι χαρούμενος που αυτή η δουλειά κυκλοφόρησε από τον «Αχό», ακολουθώντας επίσης ένα δρόμο μοιράσματος. Ανθρώπινο και όχι απρόσωπο. Ταιριάζει πιο πολύ και στο υλικό, το οποίο δεν ανήκει σε αυτό που αποκαλούμε “mainstream”. Είναι σημαντικό γιατί ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου είναι και ο ίδιος δημιουργός -και μάλιστα δημιουργός του οποίου τη δουλειά εκτιμώ- και όπως αναφέρθηκε και παραπάνω ήταν ο μόνος που κατάλαβε το δίσκο αυτό. Δυστυχώς, οι μεγάλες δισκογραφικές εταιρίες -όπως και όλες οι μεγάλες εταιρίες- είναι σε μεγάλο βαθμό απρόσωπες, με μοναδικό γνώμονα το κέρδος. Το καταλαβαίνω, αλλά δεν υπάρχει συμβατότητα πάντα εδώ, καθότι η δημιουργία μπορεί να τύχει να έχει σχέση με το κέρδος, αλλά μπορεί και να μην έχει καθόλου. Εμένα όλο αυτό δε μου ταιριάζει, αλλά δεν είμαι απόλυτος. Αν δηλαδή κανείς μπορεί να καταφέρει μέσω μιας μεγάλης εταιρίας και με όρους θετικούς γι’ αυτόν και χωρίς εκπτώσεις στο υλικό του να επικοινωνήσει τη μουσική του με περισσότερους ανθρώπους, μου φαίνεται λογικό να το κάνει. Όσον αφορά τώρα τη μουσική ως κομμάτι της εμπορευματοποίησης και του θεάματος, αυτό –τουλάχιστον στην πλειοψηφία των περιπτώσεων- είναι φανερό ότι συμβαίνει και δυστυχώς είναι δείγμα, αλλά ίσως ακόμη χειρότερα και μια από τις αιτίες της παρακμής που βιώνουμε. Το κέρδος και τα χρήματα δυστυχώς ή ευτυχώς δε μπορούν να νοηματοδοτήσουν την ύπαρξη. Όταν λοιπόν οι άνθρωποι –άρα και οι κοινωνίες- βασίζουν όλη τους την οντολογία εκεί, μοιραία φτάνουν σε αδιέξοδο. Πάντως, όσο απαραίτητο κι αν είναι μερικές φορές και όσο κι αν προσπαθούμε κάποιοι να το κάνουμε, είναι δύσκολο να καταφέρεις να σκεφτείς έξω από την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής που ζεις, καθότι την ίδια στιγμή ζεις μέσα σε αυτή. Για να έχει νόημα πρέπει να έχεις να προτείνεις και πράγματα στον αντίποδα. Είναι δυναμική σχέση βέβαια, επηρεάζεις και επηρεάζεσαι. Αυτό αφήνει πάντα κάποια ελπίδα. Την ελπίδα ότι αν δεν αλλοτριωθούμε τελείως μέσα σε όλο αυτό, ίσως την ίδια στιγμή να έχει ξεκινήσει ο κόσμος για κάπου καλύτερα.
Γιατί έχουμε την ανάγκη να επιστρέφουμε διαρκώς στην παράδοση; Μήπως εκεί βρίσκονται τελικά οι ρίζες μας, οι συλλογικές μας μνήμες, οι αναφορές μας;
Σίγουρα αν δεν ξέρεις ποιος είσαι μάλλον δεν ξέρεις και πού πας. Στα δύσκολα, από μόνο του ξεπηδάει το σημείο αναφοράς μας. Τα γονίδια, η γεωγραφία, αλλά και οι καθημερινές συμπεριφορές που κοινωνείς είναι τις περισσότερες φορές καθοριστικά. Ο τόπος και ο χρόνος είναι από μόνα τους ένας κόσμος. Πάντως σε ό,τι με αφορά δεν ξέρω αν έχω την ανάγκη να επιστρέφω διαρκώς, αλλά σίγουρα έχω την ανάγκη να επιστρέφω. Όπως όμως έχω και την ανάγκη να αποκαθηλώνω. Να ανοίγω. Να βρίσκω εαυτό και πέρα από τον αυτοματισμό του οικείου. Προσπαθώντας να ψηλαφίσεις, να κατανοήσεις και να βιώσεις κάτι πέρα από τα γνωστά σου όρια, τελικά μαθαίνεις καλύτερα και τον εαυτό σου και ό,τι κουβαλάς. Η όλη διαδικασία της δημιουργίας και της ερμηνείας είναι ουσιαστικά μια πορεία αυτογνωσίας. Σε μένα τουλάχιστον έτσι λειτουργεί. Μου βγαίνει βέβαια και ως ανάγκη. Κάθε τόσο με συνεπαίρνουν ή ξεπηδούν μέσα μου μουσικές που είναι αρκετά διαφορετικές. Για παράδειγμα τα δύο επόμενα πρότζεκτ που γυρίζουν στο μυαλό μου, παρότι έχουν μια συνέχεια με τα προηγούμενα είναι αρκετά ετερόκλητα και μεταξύ τους και με την «Κρητιδική εποχή». Το πρώτο είναι και αυτό μια μουσική πρόταση που βασίζεται πάλι σε δικά μου τραγούδια, τα οποία όμως δεν παραπέμπουν καθόλου (ή τουλάχιστον τόσο εμφανώς) σε κρητικό ιδίωμα, ούτε μουσικά ούτε στιχουργικά. Το δεύτερο είναι οι ηχογραφήσεις που θέλω να κάνω μέσα στο 2017 στα έργα για βιολί και πιάνο του Γεωργίου Πλάτωνα, η κριτική έκδοση των οποίων ήταν και το θέμα της διδακτορικής μου διατριβής. Στόχος είναι να εκδοθούν τα έργα αυτά σε ένα βιβλίο μαζί με το cd με τις πρώτες εκτελέσεις. Σκεφτόμαστε μάλιστα να παίξουμε και κάποια κομμάτια μαζί με τη Λένα Πλάτωνος, κόρη του συνθέτη, η οποία εκτός από σπουδαία συνθέτις είναι και εξαιρετική πιανίστα. Όπως και να ‘χει αυτό είναι και το ωραίο με τη μουσική. Καταργεί τα όρια.
Ποια πιστεύετε ότι είναι η σχέση της μουσικής, αλλά και της τέχνης γενικότερα με την κοινωνική πραγματικότητα; Υπάρχει αλληλεπίδραση;
Σαφώς υπάρχει και μάλιστα άμεση. Η τέχνη πάντα έχει σχέση με τον τόπο και το χρόνο, όπως αναφέρθηκε και πριν. Άρα και με την κοινωνία που τη γεννά. Η αλληλεπίδραση είναι καθοριστική, απλώς άλλες φορές είναι πιο εύκολα ανιχνεύσιμη, άλλες όχι τόσο. Όπως επίσης αναφέρθηκε παραπάνω, στην περίπτωση της Ελλάδας της περιόδου που ζούμε είναι σίγουρο ότι η πολιτισμική παρακμή προηγήθηκε της οικονομικής και ίσως δε ήταν και από τις σημαντικότερες αιτίες της.
Ποιοι στίχοι σας συγκινούν το ίδιο κάθε φορά που τους ακούτε;
«Αφού υπάρχει στη ζωή μαζί χαρά και λύπη,
ή κυβερνούνε δυο Θεοί ή Θιός δεν είναι ντίπι».
Πως πιστεύετε ότι η μουσική παράδοση μπορεί να “δέσει” με σύγχρονους ήχους και μουσικές αναφορές;
Οι παραδοσιακές μουσικές έχουν δύναμη. Κουβαλάνε ιστορία αιώνων στην πλάτη τους. Και ομορφιά. Αλλιώς δε θα άντεχαν και στο χρόνο. Όπως συμβαίνει πάντα με την ομορφιά -αν κάποιος τη δει- μοιραία τον γοητεύει. Είναι ήδη στο παρόν του. Είναι σπουδαίο αυτό που συμβαίνει με την τέχνη. Δημιουργείται ένα νήμα που συνδέει τους ανθρώπους στο διάβα των αιώνων, καθώς μια δημιουργία σε δύο τελείως διαφορετικές ανθρώπινες χωροχρονικές πραγματικότητες, μπορεί να διεγείρει αισθήσεις και διαστάσεις που διαφέρουν ελάχιστα. Την περίοδο αυτή, την πιο αληθινή απάντηση για τον τρόπο που πιστεύω ότι μια παραδοσιακή μελωδία μπορεί να «δέσει» με σύγχρονους ήχους και αναφορές την έχω ήδη δώσει: «Κρητιδική εποχή».
Info:
Πέρα από τα τραγούδια του καινούργιου του cd, ο Ηλίας Ζούτσος θα παρουσιάσει επιλογές από τις προηγούμενές του δισκογραφικές δουλειές “Time”, “Ρίζα” και “Σημείο” καθώς και αγαπημένα του τραγούδια, διασκευασμένα και εναρμονισμένα στο προσωπικό του ιδιαίτερο ηχητικό περιβάλλον.
Μαζί του οι μουσικοί Μιχάλης Βρέττας (βιολί, φωνητικά), Γιώργος Μπουλντής (μπάσο) και Παναγιώτης (Τσίκο) Κατσικιώτης (τύμπανα, κρουστά). Ο ίδιος θα παίζει κιθάρα και κρητική λύρα. Τον ήχο επιμελείται ο Γιάννης Παξεβάνης.
www.iliaszoutsos.gr
Μουσική σκηνή Σφίγγα
Ακαδημίας και Ζωοδόχου Πηγής
(είσοδος στον πεζόδρομο Κιάφας 13)
Τηλέφωνο κρατήσεων: 2114096149, 6987844845
Ώρα έναρξης: 21.30
Τιμή εισόδου: 12 ευρώ με μπύρα ή κρασί
Facebook
Twitter
Tα σχόλια στο site έχουν απενεργοποιηθεί. Μπορείτε να σχολιάζετε μέσα από την επίσημη σελίδα στο Facebook
Σχόλια
Επικοινωνία
