Ο Δάκης και οι συναντήσεις μαζί του από το κοντινό παρελθόν

Το 2013 ο τραγουδοποιός Δημήτρης Βεριώνης κυκλοφορούσε ένα καινούργιο τότε τραγούδι του με ερμηνευτή τον Δάκη. Όταν μου το είπε, αμέσως ζήτησα να μου «κλείσει» τον συμπαθή τραγουδιστή για συνέντευξη. Ήθελα πολύ να συνομιλήσω με τον Δάκη, αφενός γιατί με συγκινούσε όλη αυτή η vintage ηδύτητα που έβγαζε, κυρίως μέσα από τις έγχρωμες ταινίες των 70s, και αφετέρου με είχε εξιτάρει από αρκετά χρόνια πριν η εμπλοκή του στη θρυλική συναυλία των Rolling Stones τον Απρίλιο του 1967, λίγες μέρες πριν το πραξικόπημα της χούντας.

Τον συνάντησα τον Δάκη στο Polis Art Cafe του Βασίλη Χατζηιακώβου, μέρα μεσημέρι. Φαινόταν ότι ήθελε πολύ κι αυτός να δώσει μία συνέντευξη που δεν θα γινόταν στο πόδι και που θα’χαμε αρκετή ώρα στη διάθεση μας. Εννοείται πως αναγκαστήκαμε ν’ αλλάξουμε τραπέζι και να κάτσουμε κάπου παραμέσα, πιο ήσυχα, εφόσον όλοι μας πλησίαζαν για ν’ ανταλλάξουν μαζί του μερικές αγαπησιάρικες κουβέντες.

Με τον Δάκη είπαμε πολλά σ’ εκείνη τη συνέντευξη. Για το πώς διατηρείται σε εξαιρετική φυσική κατάσταση, όντας τότε 70 ετών. «Έχω κόψει το κάπνισμα απ’ τα 60 μου και κάνω υγιεινή διατροφή απ’ τα 50 μου» ήταν η απάντηση του. Για το πώς είχε πάει στη δισκογραφική Κολούμπια το 1964 και ο Μάκης Μάτσας τού σύστησε να κρατήσει το όνομα «Δάκης» (χαϊδευτικό του «Βρασίδας»), διότι θα κάνει καριέρα στα ελαφριά ποπ τραγούδια και όχι στα…ρεμπέτικα. Ωστόσο, μου εκμυστηρεύτηκε πως μία φορά που έτυχε να συναντηθεί στην εταιρεία με τον μεγάλο Στέλιο Καζαντζίδη, εκείνος τον συνεχάρη για τη φωνή του και το ήθος στη δουλειά του.

Μεγάλο απωθημένο είχε που δεν συνεργάστηκε ποτέ με τον Μάνο Χατζιδάκι, κάτι που ο ίδιος απέδιδε στην εταιρεία του ή στο ότι υπηρετούσε ένα είδος διαφορετικού τραγουδιού, μακριά απ’ αυτό του συνθέτη. Όχι πως δεν εκτιμούσε ή δεν μιλούσε με καλά λόγια και για τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Δάκης, όμως, αποποιούταν την ταμπέλα του «κουλτουριάρη», έτσι όπως αυτή φορέθηκε σε μερικούς συναδέλφους του απ’ τη Μεταπολίτευση και μετά. Είχε άποψη γι’ αυτό, βέβαια. Πίστευε πως ορισμένες απ’ τις μεγαλεπήβολες μελοποιήσεις του καιρού εκείνου, ήταν «Θεός φυλάξοι» και, μεταξύ μας, μάλλον είχε δίκιο. Τον θυμάμαι να ξεχωρίζει τις μελοποιήσεις της Μαρίζας Κωχ στον Νίκο Καββαδία και τον «Μεγάλο Ερωτικό» του Χατζιδάκι. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο απ’ το νά ‘σαι ο εαυτός σου κι αυτό να δείχνεις κάθε φορά» ήταν επί λέξει τα λόγια του για τη στάση του απέναντι στην τέχνη της μουσικής.

Κάποια στιγμή θέλησα να τον «στριμώξω» για τη συνεργασία του με τον Νίκο Καρβέλα, τότε που ο Καρβέλας δεν ήταν ακόμη αυτός που θα γινόταν λίγο αργότερα, αλλά και για τα δύο ανέμελα κι αθώα χιτάκια του στα 90s, τη «Θωρακισμένη μερσεντές» και το «Τσάι με λεμόνι». Δεν νομίζω να «στριμώχτηκε» καθόλου. Έτσι, την εποχή της τραπ και της κάθε επικίνδυνης χαζομάρας που ακούει κατά κόρον η σημερινή νεολαία, εκείνος απάντησε εννιά χρόνια πριν με κάτι πολύ απλό και ειλικρινές: «Άμα εγώ είμαι εντάξει με τη συνείδηση μου ως τραγουδιστής, ειλικρινά δεν με επηρεάζει καμία κριτική». Τον μεν Καρβέλα, τον είχε χαρακτηρίσει «τρυφερό, ευφυή και παρεξηγημένο συνθέτη», τη δε «Θωρακισμένη μερσεντές» την είχε «δικαιολογήσει» ως εξής: «Δεν ήταν δα και τόσο τραγικό, τόσα χειρότερα τραγούδια υπάρχουν πια». Εκ των υστέρων, τώρα που έχω βάλει κι εγώ πια πολύ νερό στο κρασί μου περί των μουσικών, θα συμφωνούσα απόλυτα μαζί του.

Η μοναδική συνέντευξη που μου έδωσε ποτέ ο Δάκης περιείχε όλο το παράπονο του, που τον είχαν ξεχάσει και δεν του πρότειναν συνεργασίες με νεότερους καλλιτέχνες. Δεν έδειχνε δηλαδή να χαίρεται ιδιαίτερα, ούτε τον κόσμο που σταματούσε για να τον χαιρετίσει, μα ούτε και το ό,τι ένας νέος τραγουδοποιός, ο Βεριώνης, του’χε προτείνει συνεργασία. Διότι ο Δάκης μιλούσε σαν ένας καλλιτέχνης που του είχαν λείψει τα μαγαζιά και οι μουσικές σκηνές και, κατά συνέπεια, το μεροκάματο μέσω μιας δουλειάς που έκανε για σχεδόν πενήντα χρόνια. Η αλήθεια είναι, πάντως, πως μετά από το τραγούδι του Βεριώνη και τη συνέντευξη που κάναμε, το ενδιαφέρον του κόσμου αναζωπυρώθηκε για την περίπτωση του. Τέσσερα χρόνια μετά συνεργάστηκε με τον Monsieur Minimal, ενώ αρχίσαμε να τον βλέπουμε πιο τακτικά σε τηλεοπτικά αφιερώματα, όπως και σε μουσικές σκηνές συνοδεία στο πιάνο κυρίως του καλού του φίλου και συνεργάτη, Δημήτρη Κικλή. 

Απ’ τον Δημήτρη μάθαινα τα νέα του Δάκη. Δυστυχώς και για τον καρκίνο που του χτύπησε την πόρτα εκεί γύρω στα τέλη του 2017. Τον ίδιο τον ξανασυνάντησα στο αιγυπτιακό καφενείο «Albasha» επί της Αχαρνών. Ήταν Μάιος του 2018. Δεν θέλησα να του δείξω πως γνωρίζω για την κατάσταση του, αν και η πρώτη του κουβέντα ήταν, θυμάμαι: «Βρίσκομαι στην αρχή ακόμα, αλλά είμαι καλά». Δοθείσης ευκαιρίας, μια και ήμασταν σε αραβικό καφενείο, εν μέσω ναργιλέδων και καφέδων σε μικροσκοπικά ποτήρια, που πηγαινοέρχονταν, περάσαμε άλλη μία ώρα παρέα. Εκεί τον άκουσα να μου μιλάει για τα παιδικά του χρόνια στην Αλεξάνδρεια, για τη συνύπαρξη του με παιδιά απ’ όλες τις φυλές της γης και για την έφεση του στην εκμάθηση ξένων γλωσσών.

Όσο για τους Rolling Stones και το support που τους είχε κάνει, δεν του πήρα καμιά καλή κουβέντα. Του είχε κακοφανεί που ο Mick Jagger είχε εμφανιστεί μ’ ένα κορίτσι στους ώμους του, ενώ όλο το συγκρότημα παραήταν…χίπηδες για το δικό του γούστο. Ως εκ τούτου, βγήκε, είπε τα τέσσερα – πέντε τραγούδια του, μεταξύ των οποίων και το γαλλόφωνο «Tu veux ou tu veux pas» και μετά την κοπάνησε.

Έτσι μας την κοπάνησε και χθες ο γλυκύτατος Δάκης, χτυπημένος απ’ την παλιοαρρώστια που βυθίζει τους ανθρώπους στον πόνο και στο πένθος. Ήταν 79 ετών. Θα τον θυμόμαστε πάντα ως έναν τραγουδιστή που ο χρόνος υπήρξε πολύ γενναιόδωρος μαζί του, βασικά σε ότι αφορούσε το εκφραστικό μέσο του, τη φωνή του, ως έναν άνθρωπο που δεν έδωσε ποτέ δικαιώματα με μικρότητες και κουτσομπολιά και, τέλος, ως τον τελευταίο Έλληνα crooner. Ο θάνατος του Δάκη σηματοδοτεί ένα τέλος εποχής κι αυτό είναι κάτι που δεν λέγεται εύκολα για μία απώλεια.