O άνθρωπος που «ανέστησε» το ποδόσφαιρο γυναικών

Στον καιρό της καραντίνας, με τον κόσμο να μένει κλεισμένος στο σπίτι, η εξαιρετική σειρά “The English Game” που διηγείται τα πρώτα βήματα του επαγγελματικού ποδοσφαίρου και τις ταξικές μάχες για την εξέλιξή του, αποδείχθηκε ιδιαίτερα δημοφιλής. Η χώρα που γέννησε το ποδόσφαιρο όμως, ήταν εκείνη που το κατέστησε απαγορευμένο για τις γυναίκες που ένιωθαν την ίδια έλξη για την «ασπρόμαυρη θεά». Μέχρι που ένας οραματιστής, σαν εκείνους που προχώρησαν σε όλες τις μεγάλες αλλαγές, κατάφερε να τις ξαναβάλει στο κάδρο.

Η ιστορία του Σερ Ντένις Φόλοους αναδύθηκε με αφορμή την είσοδό του στο αθλητικό Hall of Fame του Πανεπιστήμιου του Νότιγχαμ, στο οποίο φοίτησε. Και αποδεικνύει πως η πραγματικότητα που ξέρουμε, τόσο στον αθλητισμό όσο και σε κάθε έκφανση της ζωής, θα μπορούσε να είναι τελείως διαφορετική αν δεν βρισκόταν ο σωστός άνθρωπος στη σωστή θέση, τη σωστή στιγμή. Η ιστορία του αποκαλύφθηκε μάλλον τυχαία, από ένα τηλεφώνημα του Πανεπιστημίου με τον κόρη του. Κι έπειτα, η φοιτήτρια μαζί με την γυναίκα που παρακολουθούσε από κοντά όλη την πορεία του Φόλοους, έψαξαν την ιστορία και κατέληξαν στον καθοριστικό του ρόλο. 

Το 1921, η Αγγλική Ομοσπονδία με ψήφισμά της απαγόρευσε σε όλες τις γυναικείες ομάδες να παίζουν στα γήπεδα των σωματείων – μελών της. Η απόφαση ήρθε λιγότερο από έναν χρόνο μετά τα 53.000 άτομα που βρέθηκαν στο Goodison Park για την αναμέτρηση Dick Kerr Ladies εναντίον St Helen Ladies και στεκόταν σε δύο αιτίες. Η πρώτη ήταν ότι “το ποδόσφαιρο δεν ταιριάζει στις γυναίκες” και η δεύτερη ότι “δεν δίνονταν όλα τα έσοδα σε φιλανθρωπικούς σκοπούς”, αλλά κάποια χρησιμοποιούνταν για τα έξοδα των ομάδων και για τη διοργάνωση των αγώνων. Φυσικά, η πραγματική αιτία ήταν πως υπήρχαν ομάδες, όπως η Dick Kerr και παίκτριες, όπως η Λίλι Παρ (, που κέντριζαν περισσότερο το ενδιαφέρον των ποδοσφαιρόφιλων από αντρικές ομάδες κι αυτό δημιουργούσε πρόβλημα σε εκείνους που κινούσαν τα νήματα. Η απαγόρευση κράτησε 50 ολόκληρα χρόνια. Άρθηκε το 1971, όταν, μετά από τόσα χρόνια, θεωρούταν φυσιολογικό οι γυναίκες να μην παίζουν ποδόσφαιρο.

Ο Φόλοους ήταν γραμματέας της Αγγλικής Ομοσπονδίας το 1966. Ήταν εκείνος που εισήγαγε την ιδέα των μασκότ σε τελικέ φάσεις Παγκοσμίων Κυπέλλων, αρχής γενομένης από εκείνο της πατρίδας του. Επίσης, δική του έμπνευση ήταν ο καταρτισμός οργανωτικής επιτροπής, ξεχωριστής από το συμβούλιο της Ομοσπονδίας, ενώ είχε… κρύψει το τρόπαιο της διοργάνωσης κάτω από το κρεβάτι του, μετά από μια σύντομη περιπέτεια κλοπής του. Το έβγαλε μόνο για την απονομή! Γεννημένος το 1908, ο Φόλοους σπούδασε πολιτική επιστήμη και ασχολήθηκε από νωρίς με την διοίκηση στον αθλητισμό, όντας πρόεδρος στην Ένωση Στίβου του Πανεπιστημίου.

Ήταν εκπρόσωπος στην Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και στη συνέχεια έγινε αμισθί ταμίας της. Έπειτα, ως πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Φοιτητών ταξίδεψε αρκετά, άνοιξε το μυαλό του, γνώρισε άλλους πολιτισμούς και ήρθε σε επαφή με συστήματα οργάνωσης εκτός Αγγλίας. Πάντα, όπως τονίζει η κόρη, Μάργκαρετ Φέρις, του σε συνέντευξή της στον Guardian, ήταν υπέρ της ισότητας των φύλων. «Ήταν πραγματικός πρωτοπόρος στη στάση του προς τις γυναίκες. Βρήκα μια παλιά φωτογραφία από μια παλιά επιτροπή του Πανεπιστημίου το 1930 και το 1/3 ήταν γυναίκες. Πάντα δούλευε με γυναίκες αντιμετωπίζοντάς τες με ισότητα, δεν τις αντιμετώπιζε ως αουτσάιντερ».

Λόγω της τύφλωσής του στο ένα μάτι δεν ήταν μάχιμος στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όμως εντάχθηκε στην Βρετανική Αεροπορία ως λέκτορας. Κι έπειτα, έγινε γενικός γραμματέας στην Ομοσπονδία Βρετανών Πιλότων. Όταν έγινε το αεροπορικό δυστύχημα του 1958, το οποίο ξεκλήρισε την ομάδα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ήταν παράλληλα στην Ομοσπονδία και στην Ομοσπονδία Πιλότων. Ήταν εκείνος που απέδειξε ότι ο πιλότος, στον οποίον όλοι ήθελαν να χρεώσουν τις ευθύνες, δεν ήταν ο υπεύθυνος. Και το 1971, ως γραμματέας της Ομοσπονδίας συνέταξε την επιστολή που “απελευθέρωνε” το γυναικείο ποδόσφαιρο.

Το όραμά του ήταν ένα ποδόσφαιρο ανοιχτό για όλους, ανεξαρτήτως φύλου και λοιπών διακρίσεων. Και το πέτυχε. «Απλά ήξερα ότι δεν υπήρχε γυναικείο ποδόσφαιρο και το αποδεχόμουν σαν κάτι που ισχύει. Ήξερα ότι ανέτρεψε την απόφαση, όμως δεν ήξερα ότι υπήρχε απαγόρευση από τη δεκαετία του ’20», υποστηρίζει η κόρη του. Η Σαουθάμπτον ήταν η ομάδα που κατέκτησε το πρώτο γυναικείο Κύπελλο το 1971, χτίζοντας τη δική της παράδοση στο ποδόσφαιρο γυναικών, αφού στην επόμενη δεκαετία σήκωσε το τρόπαιο άλλες επτά φορές. Πλέον, ο θεσμός ήταν ελεύθερος να παίζεται στα γήπεδα των αντρικών ομάδων. Φτάνοντας στις μέρες μας, όπου ο περσινός τελικός ανάμεσα στην Μάντσεστερ Σίτι και τη Γουέστ Χαμ συγκέντρωσε στο Γουέμπλεϊ 45.000 θεατές.

Δύο χρόνια μετά, ο Φόλοους έφυγε από την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και έγινε πρόεδρος της Βρετανικής Ολυμπιακής Επιτροπής. Δέχθηκε πολύ μεγάλες πιέσεις από την Μάργκαρετ Θάτσερ για να μποϊκοτάρει τους Ολυμπιακούς του 1980 στη Μόσχα, λόγω της σοβιετικής εισβολής στο Αφγανιστάν. Όμως εκείνος υπερασπίστηκε το δικαίωμα των αθλητών να συμμετάσχουν στη σημαντικότερη αθλητική διοργάνωση του κόσμου.

Η είσοδός του στο Hall of Fame πήρε παράταση λόγω του κορονοϊού, όμως, όπως τόνισε ο επικεφαλής αθλητισμού του Πανεπιστημίου, Νταν Τίλεϊ, αυτή τη φορά η συνεισφορά του δεν πρόκειται να ξεχαστεί: «Προωθούμε μια ισχυρή ατζέντα ισότητας και πολυπολιτισμικότητας και είναι καλό για τις ποδοσφαιρίστριές μας να κατανοήσουν πως κάποιος, ο οποίος πέρασε από το Πανεπιστήμιό μας, σταμάτησε τη γελοία απαγόρευση για το ποδόσφαιρο γυναικών. Μερικές φορές τείνουμε να παραβλέπουμε τη συμβολή παραγόντων του αθλητισμού. Όμως κάποια από τα πράγματα που κάνουν είναι πολύ σημαντικά…».

Η ιστορία του ποδοσφαίρου είναι γεμάτη από ανθρώπους που έδωσαν μάχη για να είναι ανοιχτό σε όλους. Κάποια στιγμή, αξίζει να μάθουμε για όλους.