Νίκος Κούνδουρος: "Είμαι ό,τι έχω ξεχάσει. Άραγε ό,τι ήταν να γίνει έγινε;"

Η αυτοβιογραφία του Μνήμη απειθάρχητη. Ημερολόγιο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ πριν λίγο καιρό. Ο Νίκος Κούνδουρος καταθέτει τις μνήμες του από την Κατοχή, τα Δεκεμβριανά, την τρίχρονη περιπέτεια στη Μακρόνησο, τη φιλία του με τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Ελύτη, τον Μίκη Θεοδωράκη κι άλλες προσωπικότητες με τις οποίες συνδέθηκε στη ζωή του, για καθεμία από τις ταινίες που γύρισε -τον Δράκο, τη Μαγική πόλη, τους Παράνομους, τις Μικρές Αφροδίτες, το Μπορντέλο, τον Μπάυρον και τις άλλες. Επίσης, γράφει σε μια ζωηρή αφήγηση για τα χρόνια της εξορίας στο Παρίσι και τις περιπλανήσεις του στην Ευρώπη στα χρόνια της δικτατορίας, για τα αγαπημένα πρόσωπα της οικογένειάς του, τη μάνα του και τ’ αδέλφια του, και για τον γενέθλιο τόπο, τον Άγιο Νικόλαο στο Λασίθι της Κρήτης.

2014, Κρήτη, Άγιος Νικόλαος. Είμαι άραγε σε κάποιο άγνωστο σημείο ή στο τέλος του ταξιδιού; Δεν μπορώ να φτιάξω πια δικές μου ιστορίες και καταφεύγω στα εύκολα. Στο παρελθόν, στην τυμβωρυχία, στο ξέθαμα παλιών τάφων, γοητευμένος από το προσδοκώμενο ξάφνιασμα.

Τίποτα δεν με φοβίζει. Η μνήμη, τρυφερή και οικεία, κάνει να σμίξουν όλα σε μια γιορτή, απρόσιτη στους άλλους, στημένη μόνο για μένα.

Μετρώ την ιστορία του τόπου μου και αφήνω στη μέση μια αφήγηση, και πιάνω μια άλλη που θα την αφήσω κι αυτή στη μέση, σαν τα ριζίτικα τραγούδια της Κρήτης – οι τραγουδιστάδες δεν λένε ποτέ τον τελευταίο στίχο γιατί ό,τι τελειώνει έχει πεθάνει.

Είμαι ό,τι έχω ξεχάσει. Άραγε ό,τι ήταν να γίνει έγινε; Τα πολλά έχουν κιόλας γίνει και τα λίγα με περιμένουν.

Μέσα σε μια μνήμη απειθάρχητη -πώς αλλιώς δηλαδή να είναι οι μνήμες;- έχουν φωλιάσει χρόνια τώρα καμώματα που ο χρόνος επιμένει να τα κρατάει στην άκρη του μυαλού. Θυμάμαι μικρές ιστορίες, τόσο μικρές που τώρα μού φαίνονται σαν παιχνίδια που τα σπρώχνω στην άκρη, γιατί άλλα παιχνίδια πιο σοβαρά ζητάνε χώρο για να επιζήσουν.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Σύντομο Βιογραφικό

Ο Νίκος Κούνδουρος γεννήθηκε στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης το 1926. Σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Αυτοδίδακτος, ο Νίκος Κούνδουρος εμφανίστηκε στο σινεμά στα 28 του χρόνια προκαλώντας αίσθηση με τη Μαγική πόλη το 1954 και δύο χρόνια αργότερα με την ταινία Ο Δράκος. Ακολούθησαν οι ταινίες Οι παράνομοι (1958), Το ποτάμι (1959), οι πολυβραβευμένες Μικρές Αφροδίτες (1963) και το Vortex (σε μια πρώτη μορφή, με τον τίτλο Το πρόσωπο της Μέδουσας, προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου το 1967). Όλες σε άσπρο μαύρο. Στη μεταπολιτευτική περίοδο ακολούθησαν “Τα τραγούδια της φωτιάς” (1974), “1922”(1978), “Μπορντέλο” (1994), “”Μπάυρον” (1992), “Οι φωτογράφοι”, (1998), και οι τηλεταινίες “Ιφιγένεια εν Ταύροις” (1991) και «Αντιγόνη” (1994).