Το νερό είναι στο χέρι σου!

Δυστυχώς ο κόσμος πίστεψε ότι αυτό είναι το καθαρό νερό ενώ της βρύσης … Το σίγουρο είναι ότι οι εταιρείες κατάφεραν να περάσουν στη συνείδησή μας ότι το νερό είναι εμπόρευμα. Πόσο εύκολα αφήσαμε πίσω μας τον πολιτισμό που σηματοδοτεί η κανάτα με το φρέσκο νερό! Ειδικά η νέα γενιά θεωρεί το πλαστικό μπουκάλι προέκταση του χεριού της. Έχουμε πρόβλημα όταν στα έδρανα της Βουλής φιγουράρουν τα πλαστικά μπουκάλια νερό σαν κάτι αυτονόητο και το βλέπει όλη η Ελλάδα. Δεν θα έπρεπε οι «πρώτοι» των πολιτών να διαμορφώσουν συνείδηση; Πού είναι οι δημόσιες βρύσες τουλάχιστον σε μια πόλη, όπως η Θεσσαλονίκη που έχει παράδοση στη σχέση της με το νερό και το υγρό στοιχείο; Μια πόλη που εδώ και χρόνια δίνει αγώνα για να κρατήσει το δημόσιο χαρακτήρα του νερού αντιδρώντας στην πώληση περαιτέρω ποσοστού μετοχών της ΕΥΑΘ από το ΤΑΥΠΕΔ;

Τα κριτήρια του Δικτύου των Μπλε Κοινοτήτων

Η Θεσσαλονίκη έχει καταγραφεί στον διεθνή χάρτη ανάμεσα στις πόλεις που έδωσαν αγώνα για το νερό ως δημόσιο αγαθό όπως το Βερολίνο, το Παρίσι, ή η Νίκαια. Δεν είναι τυχαίο ότι οι Blue Communities, ένας διεθνής φορέας από τον Καναδά που δουλεύει διεθνώς για την προστασία του δημόσιου χαρακτήρα και την ποιότητα του νερού, εμπιστεύτηκε τη Θεσσαλονίκη και ενέταξε το 2018 το Δήμο Θεσσαλονίκης στις κοινότητές του. Τρεις είναι οι δεσμεύσεις που αποδέχεται ένας οργανισμός για να ενταχθεί: αναγνώριση του νερού ως ανθρώπινου δικαιώματος, προώθηση του νερού της βρύσης σε δημόσια κτίρια, εκδηλώσεις και εν γένει υποστήριξη της δημόσιας διαχείρισης του νερού και της αποχέτευσης. Τί έγινε από όλα αυτά; Από όσο γνωρίζω, τίποτε. Έγραφε τότε η ανακοίνωση του Δήμου: «Ο Δήμος Θεσσαλονίκης ως μέλος του Δικτύου των Μπλε Κοινοτήτων, προτίθεται να υιοθετήσει με βάση τις τρεις βασικές αρχές του Δικτύου, δράσεις οι οποίες θα διασφαλίζουν ότι το νερό -ως αγαθό ζωτικής σημασίας- θα διατίθεται σε όλους σε προσιτή τιμή και θα θέτουν παράλληλα ως στόχο τη σταδιακή κατάργηση της πώλησης και διάθεσης εμφιαλωμένου νερού στα δημοτικά κτίρια, εγκαταστάσεις και δομές, καθώς και στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που διοργανώνει.» 

Να τονιστεί εδώ ότι η ΕΥΑΘ, είναι η πρώτη εταιρεία ύδρευσης που  εντάχθηκε στις Μπλε Κοινότητες, το 2016 και μάλιστα ως πρέσβειρα, άρα έχει τη δυνατότητα να εντάξει και άλλους φορείς στις Blue Communities. Ανάμεσα στα μέλη του φορέα συγκαταλέγονται το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, η πόλη και το Πανεπιστήμιο του St.Gallen, η Βέρνη, οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο. Ιδού λοιπόν ένα πεδίο που αυτοδιοίκηση και ενεργοί πολίτες μπορούν να συνεργαστούν. Για όσους γνωρίζουν, η ένταξη της Θεσσαλονίκης στις Μπλε Κοινότητες έγινε με πρωτοβουλία του συντονιστικού πολιτών SOSTE το NEPO.

Πρωτοφανές υπήρξε για τα κοινωνικοπολιτικά δεδομένα της χώρας το δημοψήφισμα του 2014 που οργανώθηκε από το Σωματείο Εργαζομένων της ΕΥΑΘ, κινήματα για την υπεράσπιση του νερού, ακτιβιστές και πολίτες σε συνεργασία με το Δήμο και την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας. Παρά την απειλητική αντίδραση της Πολιτείας, η Θεσσαλονίκη δήλωσε δυναμικά την αντίθεσή της στην ιδιωτικοποίηση της ΕΥΑΘ, με το  98% των συμμετεχόντων πολιτών να ψηφίζουν υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του νερού. 

Από τότε πολλά άλλαξαν: κυβερνήσεις, μνημόνια, κρίση, ΤΑΥΠΕΔ, Υπερταμείο…

 Το 2015 το SOSτε το NEPO συγκάλεσε Διεθνή  Συνάντηση των Κινημάτων του Νερού και προχώρησε σε συζητήσεις  με αυτοδιοίκηση και πολιτικούς, ενώ το 2016 διοργάνωσε συζήτηση για «Το νερό στο σύνταγμα»  και προώθησε τις  Blue Communities. Το Δεκέμβριο του 2017, μέλη του ξαναπιάνουν το νήμα πιστεύοντας ότι η πόλη δεν μπορεί να απεμπολήσει όσα με κόπο κέρδισε και ξεκινούν το 2018 την  Καμπάνια «Ε, όχι και το νερό! 100 δράσεις για το νερό»  μαζί με το Σωματείο Εργαζομένων της ΕΥΑΘ,  την περιβαλλοντική οργάνωση Καλλιστώ τους Water Warriors,  σε συνεργασία με την ΠΕΔΚΜ, με στόχο τη συνταγματική κατοχύρωση του νερού ως δημόσιου αγαθού, την ενημέρωση και δραστηριοποίηση των πολιτών. Βασικό εργαλείο αποτελεί το κατατοπιστικό ντοκιμαντέρ του Γιώργου Αυγερόπουλου «Μέχρι την τελευταία σταγόνα» με στόχο την προβολή του στους 11 δήμους που συμμετείχαν στο δημοψήφισμα. 

Με τον τίτλο «Το νερό είναι στο χέρι σου!» η Καμπάνια «Ε, όχι και το νερό!» διοργάνωσε το 2018, σε συνεργασία με την ΠΕΔΚΜ, διαγωνισμό διηγήματος με θέμα τη μη ιδιωτικοποίηση του νερού και κριτές τους Ισίδωρο Ζουργό, Γιώργο Κορδομενίδη, Θωμά Κοροβίνη και Σοφία Νικολαίδου. Η ανταπόκριση υπήρξε θερμή, καθώς γράφτηκαν 240 διηγήματα. Οι κριτές εντυπωσιάστηκαν από το υψηλό επίπεδο γραφής. Τα βραβευθέντα διηγήματα θα εκδοθούν  τον Μάρτιο 2020 από τις εκδόσεις ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ και προγραμματίζονται εκδηλώσεις με άξονα την μη ιδιωτικοποίηση του νερού.

Από νομικής άποψης, το Σωματείο της ΕΥΑΘ προσέφυγε μαζί με πολίτες στο Συμβούλιο της Επικρατείας και άσκησαν αίτηση ακυρώσεως κατά της μεταβίβασης των μετοχών στο Υπερταμείο. Η αίτηση δικάστηκε στις 27 Νοεμβρίου 2018. Η απόφαση αναμένεται…

Πάντως η πόλη έχει μνήμη και οι πολίτες θα σταθούν απέναντι σε όποιον θελήσει να το πουλήσει, γιατί το νερό ενώνει.

Για την «Καμπάνια Ε, όχι και το νερό!»

Γιάννα Τσόκου

Μέλος του Συντονιστικού πολιτών και  φορέων SOSτε το NEPO