Νεοναζί στη Βουλγαρία: Από τα γήπεδα μέχρι τη Βουλή

Οι ρατσιστικές επιθέσεις και οι ναζιστικοί χαιρετισμοί στην ποδοσφαιρική αναμέτρηση της Βουλγαρίας με την Αγγλία για τα προκριματικά του Euro 2020 έφεραν ξανά στο προσκήνιο ένα ζήτημα με βαθύτερες ρίζες στη γειτονική χώρα.

AP Bulgaria

Η άρνηση ξεκίνησε πριν την αναμέτρηση της Βουλγαρίας με την Αγγλία. Ο (πρώην πλέον) πρόεδρος της Βουλγαρικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, Μπόρισλαβ Μιχαΐλοφ, ήταν έξαλλος με την πρόθεση των Άγγλων να φύγουν από το γήπεδο σε περίπτωση ρατσιστικών συνθημάτων, θεωρώντας ότι οι συμπατριώτες του δεν έχουν δώσει αφορμή για κάτι τέτοιο. Όλα αυτά, πριν από ένα ματς στο οποίο μέρος του γηπέδου έμεινε κλειστό λόγω πανό εθνικιστικών και ναζιστικών οργανώσεων. Το τέλος του αγώνα (χρειάστηκε να διακοπεί δύο φορές), ο οποίος βρήκε την Αγγλία νικήτρια με 6-0 και τους παίκτες της έξαλλους από τους ναζιστικούς χαιρετισμούς και τους ήχους μαϊμούς που ακούγονταν από την κερκίδα όποτε κάποιος μαύρος ποδοσφαιριστής ακουμπούσε τη μπάλα. Kαι με τις εικόνες ντροπής να έχουν κάνει το γύρο του κόσμου, η άρνηση συνεχίστηκε. 

Μετά το τέλος του ματς ο Κρασμίρ Μπαλάκοφ, προπονητής των γηπεδούχων, υποστήριξε ότι δεν άκουσε τίποτα. Ένας Βούλγαρος δημοσιογράφος υποστήριξε ότι οι Άγγλοι υπερβάλλουν και όταν ένας από τους ρεπόρτερ των φιλοξενούμενων αντέδρασε, είπε πως δεν έχει βρεθεί ποτέ στη ζούγκλα για να ξέρει πώς κάνουν οι μαϊμούδες. Μια βόλτα πριν το ματς έξω από το γήπεδο έδειχνε πως τα αντιρατσιστικά πανό της UEFA εντός του μόνο την πραγματικότητα δεν αντικατοπτρίζουν. Σβάστικες, κέλτικοι σταυροί και μηνύματα μίσους αποτελούν τα μοτίβα που κυριαρχούν. Οπαδοί κάθε ηλικίας να χαιρετούν ναζιστικά, χωρίς καν να μπαίνουν στον κόπο να καλύψουν το πρόσωπό τους. Στο δικό τους μυαλό, δεν συνέβη κάτι το τρομερό…

Φαινόμενο βαθιά ριζωμένο

Ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Μπόικο Μπορίσοφ, ο οποίος πίεσε για την αποπομπή του Μιχαΐλοφ μετά τον σάλο που προκλήθηκε στο ματς με την Αγγλία, συνέχισε και την επόμενη μέρα. «Θέλω να ενημερώσω τον Αγγλο Πρέσβη πως δεν συμφωνώ να τοποθετούν τη Βουλγαρία στις χώρες που στηρίζουν τον ρατσισμό. Οι οπαδούς τους πετούν μπανάνες στους καλύτερους παίκτες, όχι εμείς. Αισθανόμαστε ντροπή για αυτή τη μικρή μερίδα, αλλά δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στο Ηνωμένο Βασίλειο να σχολιάζει τη Βουλγαρία με αυτόν τον τρόπο. Είμαστε απέναντι στον ρατσισμό, ποτέ δεν ήμασταν ρατσιστές. Σώσαμε τους Εβραίους όταν οι άλλοι τους έκαιγαν στον φούρνο. Εμείς είμαστε ρατσιστές;», είπε χαρακτηριστικά, συντηρώντας τον μύθο περί σωτηρίας των Εβραίων, ξεχνώντας συστηματικά την εμπλοκή τους στον αφανισμό των Εβραίων στην Μακεδονία και την Θράκη. Μετά την παραίτησή του, ομάδα 40 αστυνομικών πραγματοποίησε έφοδο στα γραφεία της Ομοσπονδίας και οι φήμες λένε πως το όνομά του προέδρου αναμένεται να εμπλακεί και σε σκάνδαλο διαφθοράς.

Ο σκληρός ρατσιστικός λόγος και η ακροδεξιά στροφή δεν κυριαρχούν μόνο στους δρόμους. Όπως σημείωνε πριν από δύο χρόνια στο Balkan Insight ο ιστορικός Τομ Τζουνς, «για χρόνια η βουλγαρική κυβέρνηση έπρεπε να στηριχθεί στην υποστήριξε της άκρας δεξιάς στο κοινοβούλιο για να κυβερνήσει. Αλλά τώρα, η άκρα δεξιά έχει γίνει κυβερνητικός εταίρος», προσθέτοντας ότι «η άκρα δεξιά της χώρας δεν είναι για να γελάει κανείς. Οι ηγέτες της είναι διαβόητοι για τα επιθετικά ρατσιστικά τους σχόλια και την ρητορική μίσους… Αυτό έχει οδηγήσει σε ένα κλίμα όπου τα εγκλήματα μίσους, η στοχοποίηση εθνικών μειονοτήτων όπως οι Ρομά ή ξένων, έχει γίνει αχαλίνωτη». Ο Τζουνς αναφέρεται σε περιπτώσεις όπως αυτή του ηγέτη του «Εθνικού Μετώπου για την σωτηρία της Βουλγαρίας», Βάλερι Σιμόνοφ, μέλους της ακροδεξιάς συμμαχίας που εξελίχθηκε σε κυβερνητικό εταίρο, ο οποίος είχε αποκαλέσει ανοιχτά εντός Κοινοβουλίου τους Ρομά ως «άγρια ανθρωποειδή». 

Όταν έγινε αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και είδαν το φως της δημοσιότητας φωτογραφίες με μέλη του κόμματος του να χαιρετούν ναζιστικά, αναρωτήθηκε με χαμόγελο «ποιος ξέρει τι αστείες φωτογραφίες έχω εγώ από το Μπούσενβαλντ;». Μια φρικτή αναφορά στο στρατόπεδο συγκέντρωσης εντός Γερμανίας. Ο ηγέτης του VMRO, μέλος κι αυτό της συμμαχίας, έφτασε να ζητά «τελική λύση» για το θέμα των «γύφτων», όπως χαρακτηριστικά τους ανέφερε, προτείνοντάς τους μάλιστα δωρεάν εκτρώσεις για να μειωθεί ο πληθυσμός των Ρομά. Στο στόχαστρο βρίσκεται και η LGBT κοινότητα, ενώ στελέχη της ανίερης συμμαχίας δεν είχαν διστάσει να τα βάλουν ακόμα και με μητέρες ανάπηρων παιδιών, που αναζητούσαν ένα καλύτερο μέλλον για εκείνα. Το προσφυγικό ήταν το βούτυρο στο ψωμί των φασιστών. Νεο-ναζί δημιούργησαν παραστρατιωτικές ομάδες, αναλαμβάνοντας περιφρούρηση και επί τη ευκαιρία, τραμπούκιζαν και Ρομά. Το GERB, μολονότι δεν μπορεί να εκφραστεί ανοιχτά λόγω των ευρωπαϊκών του δεσμεύσεων, συχνά κάνει τα στραβά μάτια. Και η κυβέρνηση έχει χαρακτηριστεί από ακτιβιστές πολιτικών δικαιωμάτων ως «νεοναζιστική».

Όσον αφορά την νομιμοποίηση από την κοινωνία; Σε έρευνα που διεξήχθη το 2018 από το Pew Research Center, το 69% των ερωτηθέντων απάντησε ότι θεωρεί τον πολιτισμό του ανώτερο από των υπολοίπων, ενώ το 74% δήλωσε ότι θεωρεί τη θρησκεία κεντρικό στοιχείο της εθνικής του ταυτότητας. Το  79% ήταν αυστηρά κατά των γάμων ανάμεσα σε ομοφυλόφιλους, ενώ μόνο το 42% θα δεχόταν έναν Μουσουλμάνο στην οικογένειά του. Κάθε Φεβρουάριο από το 2003, διοργανώνεται λαμπαδηδρομία στην μνήμη του Χρίστο Λουκόφ, Βούλγαρου στρατηγού και ηγέτη φασιστικού κόμματος, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1942. Δύο χρόνια πριν είχε αναγκάσει τους Εβραίους της Βουλγαρίας να φορούν το κίτρινο αστέρι στο μπράτσο. 

Συγκοινωνούντα δοχεία

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την άνοδο του εθνικισμού και της ακροδεξιάς, τα γήπεδα δεν άργησαν να λειτουργήσουν ως πόλος έλξης. Η Αγγλία του ’80 και ο τρόπος που το Εθνικό Μέτωπο χρησιμοποίησε τον χουλιγκανισμό για να επωάσει το αυγό του φιδιού λειτούργησε ως πρότυπο, καθώς και της Ιταλίας, όπου με την άνοδο της Λέγκας του Βορρά και της ξενοφοβίας, τα ακροδεξιά σύμβολα στις κερκίδες αυξήθηκαν. Παρότι σε αρκετές περιπτώσεις δεν είχαν την δυναμική για να εκφράσουν ολόκληρο το σκληροπυρηνικό οπαδικό κομμάτι, η εικόνα έμεινε. Ο Πάβελ Κλιμένκο, εκπρόσωπος στην Ανατολική Ευρώπη της FARE, του δικτύου που συνεργάζεται με την UEFA για την καταπολέμηση του ρατσισμού στα γήπεδα, δήλωσε στην Deutsche Welle: «Το επίπεδο διείσδυσης των περιθωριακών, ακροδεξιών πολιτικών ομάδων στη βουλγαρική οπαδική σκηνή είναι εντυπωσιακό. Η πρόσφατη άνοδος της ακροδεξιάς στην Ευρώπη ενθάρρυνε τους ρατσιστές στην κοινωνία, συμπεριλαμβανομένου και του ποδοσφαίρου, έτσι οι διασυνδέσεις είναι καλά εδραιωμένες και αναπτυγμένες».

Η Λέφσκι Σόφιας αποτελεί ίσως το πιο γνωστό παράδειγμα. Το 2013 οι οπαδοί της γιόρτασαν τα γενέθλια του Αδόλφου Χίτλερ και ξετύλιξαν πανό με σβάστικα. Η ομάδα τους τιμωρήθηκε με πρόστιμο. Την επόμενη χρονιά, σήκωσαν πανό που έγραφε «θάνατος στους πρόσφυγες» και «θα χυθεί αίμα για την πατρίδα μας», ενώ παραποιώντας το μότο της UEFA που αναφέρει «όχι στον ρατσισμό», εμφάνισαν πανό που έγραφε: «Ναι στον ρατσισμό». Στον περσινό τελικό Κυπέλλου, ο φωτογραφικός φακός «έπιασε» δύο ανήλικα παιδιά με τη σβάστικα ζωγραφισμένη πάνω τους, να χαιρετούν ναζιστικά. Το «1914/88», που παραπέμπει στην ημερομηνία ίδρυσης του κλαμπ και του “Heil Hitler” βρίσκεται παντού τριγύρω από το γήπεδο. Το 2015, το «Κέντρο μελέτης της Δημοκρατίας» ολοκλήρωσε την αναφορά του με τίτλο «Ριζοσπαστικοποίηση στη Βουλγαρία: Απειλές και τάσεις». Ένα από τα «κεφάλια» των οπαδών της Λέφσκι εξήγησε στη συνέντευξη που παραχώρησε για τις ανάγκες της έρευνας ότι δεν του αρέσουν οι Αφροαμερικανοί, οι Τούρκοι και οι Άραβες, αλλά δεν έχει πρόβλημα με τους σκουρόχρωμους παίκτες που φορούν τη φανέλα της αγαπημένης του ομάδας. Οι ερευνητές δήλωσαν στο BBC ότι έχουν ενδείξεις για διασυνδέσεις μεταξύ των χούλιγκαν και των ακροδεξιών μορφωμάτων. Παράλληλα, υποστήριξαν ότι κάποιοι ζητούν χρήματα από τις διοικήσεις των ομάδων προκειμένου να μην πραγματοποιούν ρατσιστικές επιθέσεις στους αγώνες.

Οι Lauta Army οργανωμένοι της Λοκομοτίβ Πλόντιβ, γνωστοί για τα ακροδεξιά σύμβολα και τις συγκρούσεις σώμα με σώμα, λειτουργούν τη δική τους πυγμαχική λέσχη και «ανέβασαν» φωτογραφίες στο Facebook με ημίγυμνους χούλιγκαν, να περιμένουν τους Άγγλους, τονίζοντας ότι δεν πήγαν ποτέ στο ραντεβού που είχαν δώσει για να λύσουν τις διαφορές τους. Ο 18χρονος Θίο Όγκντεν από το Λονδίνο, που ταξίδεψε στη Βουλγαρία, κατήγγειλε ενέδρες μετά τη λήξη του αγώνα στους δρόμους της Σόφιας. Οι ultras της ΤΣΣΚΑ Σόφιας διατηρούν δεσμούς με την γερμανική ακροδεξιά σκηνή της Λειψίας και της Έρφουρτης. Κάποιοι από αυτούς, ήταν παρόντες στην επίθεση το 2016 στο Κόνεβιτς της Λειψίας, όπου η αστυνομία συνέλαβε 211 ακροδεξιούς χούλιγκαν.

«Είναι φασίστες και ρατσιστές και το δείχνουν ανοιχτά. Αν αποβαλλόταν η Βουλγαρία από την διοργάνωση, τότε θα ήταν ένα τεράστιο ταρακούνημα για το βουλγαρικό ποδόσφαιρο. Επίσης, θα αποτελούσε παράδειγμα και για άλλες χώρες στην Ευρώπη, κυρίως στην Ανατολική, να καθίσουν κάτω και να σκεφτούν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κλιμένκο. 

«Η λύση είναι να μην επιτρέπονται οπαδοί στα γήπεδα ή ακόμα πιο βαριές τιμωρίες. Όπως έγινε για χρόνια στην Αγγλία. Πέντε χρόνια δίχως να πηγαίνει ο κόσμος στο γήπεδο. Ο κόσμος δεν αξίζει να υποφέρει…», είπε με σκυμμένο το κεφάλι ο θρύλος του βουλγαρικού ποδοσφαίρου, Χρίστο Στόιτσκοφ. Ο πρόεδρος της UEFA, Αλεξάνταρ Τσεφέριν, δήλωσε ότι οι οικογένεια του ποδοσφαίρου πρέπει να ανοίξει πόλεμο στον ρατσισμό, ενώ η FIFA ανακοίνωσε τη σκέψη της να επεκτείνει τις προβλεπόμενες ποινές για ρατσιστικά επεισόδια. Το θέμα είναι να το κάνουν στην πράξη και όχι στα λόγια…

Αποκάλυψη Daily Mail: Παρ’ ολίγον αεροπορική τραγωδία σε πτήση της British Airways από την Αθήνα

ap briths

Αποκάλυψη Daily Mail: Παρ’ ολίγον αεροπορική τραγωδία σε πτήση της British Airways από την Αθήνα

Το αεροσκάφος βρέθηκε σε απόσταση μόλις 1,5 μέτρου από... αδέσποτο drone που πετούσε σε υπερβολικά…

Κολωνός: Σήμερα η απόφαση του δικαστηρίου για τον Μίχο, τον «Μιχάλη» και τη μητέρα της 12χρονης

michos ilias 1

Κολωνός: Σήμερα η απόφαση του δικαστηρίου για τον Μίχο, τον «Μιχάλη» και τη μητέρα της 12χρονης

Οι δικαστές καλούνται να αποφανθούν για την ενοχή ή μη 26 κατηγορουμένων - Συγκεντρώσεις υποστήριξης…