Ο Jola είναι κάτι παραπάνω από ένας street artist, είναι ένα ζωντανό κομμάτι της Καρδίτσας, από τους πρώτους που έπιασαν σπρέι στα χέρια τους στους δρόμους της μικρής πόλης κι έγινε γρήγορα μια γνώριμη φιγούρα για τη γενιά μας.

Οι τοιχογραφίες του δεν ήταν απλά graffiti, ήταν σημάδια ζωής στους γκρίζους τοίχους της Καρδίτσας, που αργότερα εμφανίστηκαν σε σημεία σε όλη την Ελλάδα, στο εξωτερικό και σε εξώφυλλα δίσκων, σε merchandise διαφόρων καλλιτεχνών, σε ρούχα. Και σε εκθέσεις ζωγραφικής. Ένας πολυκαλλιτέχνης με αστείρευτη έμπνευση.

Η καραντίνα μας έφερε όλους πιο κοντά και τον Jola πίσω στις ρίζες του. Εκείνος γύρισε στην Καρδίτσα με μια αίσθηση οικειότητας, σαν να μην είχε λείψει ποτέ, ξεκίνησε να βάφει ξανά μόνος κυρίως, αλλά και με φίλους, αναβιώνοντας τα εφηβικά χρόνια και βρίσκοντας διέξοδο στην τέχνη.

Ώσπου, ο Ιανός σάρωσε τα πάντα και οδήγησε τον Jola σε μια νέα, σκοτεινή, αλλά ταυτόχρονα λυτρωτική καλλιτεχνική αναζήτηση.

The artist

1η Καραντίνα: όλα άγνωστα

Εγκλεισμός

Η πρώτη καραντίνα μας βρήκε όλους απροετοίμαστους. Στην Αθήνα οι δρόμοι ερήμωσαν και ο αέρας γέμισε με ένα παράξενο, ανήσυχο βουητό. Τα πάντα σταμάτησαν απότομα, σαν να είχε κάποιος παγώσει τον χρόνο.

Η αβεβαιότητα τρύπωνε μέσα από τους τοίχους των πολυκατοικιών, μετατρεπόταν σε άγνωστο φόβο και μάθαμε την αγνωστοφοβία.

Οι μέρες περνούσαν αργά, σχεδόν επώδυνα, κι όλος αυτός ο εγκλεισμός μάς ανάγκασε να στραφούμε προς τον εαυτό μας, να ψάξουμε τρόπους έκφρασης και διαφυγής.

Αυτό για τον Jola σήμαινε επιστροφή στις ρίζες, ειδικά όταν η κατάσταση στην Αθήνα έγινε αφόρητη.

Γύρισε πίσω στην Καρδίτσα, την πόλη που μεγάλωσε και ξεκίνησε το καλλιτεχνικό του ταξίδι, γιατί εδώ υπήρχε κάτι που έλειπε από την πρωτεύουσα: χρόνος, άπλετος χρόνος, ελευθερία και μια ήσυχη ατμόσφαιρα που θύμιζε τα παιδικά του χρόνια.

Φιλοδοξία / Ambition Ο Επιζών

Lost in Time: Σταμάτησε ο Χρόνος

Στην επαρχία ο χρόνος κυλά αλλιώς και στην Καρδίτσα οι μέρες δεν είχαν πια πρόγραμμα ή ρυθμό, θύμιζαν εκείνα τα καλοκαίρια που ο χρόνος έμοιαζε να σταματάει. Ο Jola συνέχισε να ζωγραφιζει με μια αναβίωση της χαράς της δημιουργίας, χωρίς πίεση, μόνο με ελευθερία και με μια ανάγκη για έκφραση δίνοντας ζωή σε άδειους χώρους.

Έχοντας ήδη εξελιχθεί ως καλλιτέχνης, η ανάγκη να πειραματιστεί, να ανακαλύψει νέα μονοπάτια και τεχνικές ήταν ισχυρή.

Το graffiti δεν ήταν πια απλώς μια μορφή διασκέδασης, είχε γίνει μέσο προσωπικής έκφρασης, αυτογνωσίας και εξερεύνησης, έτσι, η επαφή με την πόλη και τους φίλους του ξαναζωντάνεψε μέσα του την ανάγκη να εξελίξει τη δουλειά του ακόμα περισσότερο και να βρει νέους τρόπους να μιλήσει μέσα από την τέχνη του για όλα αυτά τα πρωτόγνωρα που συνέβαιναν.

Άγνωστος Πλανήτης

Ιανός: Μια Ολική Καταστροφή και Μια Νέα Αρχή

Όλα άλλαξαν με τον Ιανό. Η Καρδίτσα χτυπήθηκε σκληρά, η καταιγίδα σάρωσε τα πάντα στο πέρασμά της, αφήνοντας πίσω της συντρίμμια και εικόνες που έμοιαζαν βγαλμένες από ταινία καταστροφής.

Οι δρόμοι μετατράπηκαν σε ποτάμια λάσπης, τα σπίτια πλημμύρισαν και οι άνθρωποι προσπαθούσαν να σώσουν ό,τι μπορούσαν, αλλά η πιο σκληρή εικόνα ήταν αυτή των χιλιάδων νεκρών ζώων, διασκορπισμένων στους πλημμυρισμένους κάμπους.

Σώματα στοιβαγμένα στη λάσπη, οστά που ξεπρόβαλλαν μέσα από το νερό, ένας μακάβριος καμβάς που δεν ξεχνιέται. Τις εικόνες αυτές, τα σπαρακτικά απομεινάρια της καταστροφής, με σκελετούς να ξεπροβάλλουν μέσα από τη γη, κουφάρια ζώων να παρασέρνονται από τα νερά, ένας τόπος που είχε μετατραπεί σε δυστοπικό νεκροταφείο.

Η Καρδίτσα είχε πληγεί ανεπανόρθωτα και μέσα από αυτό το ζόφο, ο Jola όπου γύριζε το βλέμμα του, έβλεπε τα ίδια και βρήκε έμπνευση, αφού δεν μπορούσε να μείνει αμέτοχος. Η ανάγκη του να εκφράσει αυτή την καταστροφή τον οδήγησε στο να δημιουργήσει ένα έργο-φόρο τιμής, “Μνημείο” πάνω σε ένα εγκαταλελειμμένο λεωφορείο. Το έργο απεικονίζει τον σκελετό μιας σαύρας – ένα σκληρό, σχεδόν ανατριχιαστικό σύμβολο της ζωής που χάθηκε από την καταστροφή.

Η σαύρα, με τα κόκαλά της να προεξέχουν και τα μάτια της κενά, συμβολίζει τη φθορά, την απώλεια, αλλά και τη μνήμη, με το λεωφορείο, σάπιο και διαλυμένο, να γίνεται η τέλεια επιφάνεια για να «μιλήσει» για όσα χάθηκαν.

Η απήχηση του έργου ήταν άμεση, οι κάτοικοι της Καρδίτσας το είδαν σαν ένα είδος μνημείου για όλα τα νεκρά ζώα, μια σιωπηλή κραυγή για όσα χάθηκαν και μια υπενθύμιση ότι οι πληγές της φύσης και της ζωής δεν επουλώνονται εύκολα. Μέχρι και η τοπική εφημερίδα έγραψε για αυτό, αναγνωρίζοντας το έργο του Jola ως μια ειλικρινή καλλιτεχνική καταγραφή της τραγωδίας.

Το “Μνημείο” δεν ήταν μόνο μια πράξη μνήμης, ήταν και ένα έργο εξιλέωσης, μια προσπάθεια να ξορκίσει τη φρίκη της καταστροφής μέσα από την τέχνη του.

«Δεν μπορείς να γυρίσεις πίσω τον χρόνο. Αλλά μπορείς να κρατήσεις ζωντανή τη μνήμη. Η τέχνη μπορεί να κάνει ακόμα και τη φθορά όμορφη» (Τοιχογραφία Μνημείο για όλα τα νεκρά ζώα του Ιανού, λεζάντα Αντώνης Μπατζιάς).

2η Καραντίνα: Το Όραμα Πίσω από το Necropolis

Death Race, Φώτο Bill Gustavo

Όταν ήρθε η δεύτερη καραντίνα, ο Jola ήταν πάλι στην Καρδίτσα, αποφασισμένος να συνεχίσει τα έργα του. Η καταστροφή του Ιανού είχε αφήσει ένα έντονο σημάδι πάνω του, αφού οι εικόνες των νεκρών ζώων και των κατεστραμμένων χωραφιών χαράχτηκαν βαθιά μέσα του και δεν μπορούσε να τις ξεχάσει.

Έπρεπε να τις μετατρέψει σε κάτι νέο. Ξεκίνησε να δημιουργεί ασταμάτητα με ρολά, πινέλα και σπρέι, καλύπτοντας τοίχους και επιφάνειες με τις σκοτεινές μορφές που γεννιόντουσαν από το μυαλό του. Η τέχνη του έγινε πιο ωμή, πιο επιθετική, οι γραμμές έγιναν κοφτερές, οι σκιές πιο βαθιές, τα μοτίβα πιο σκοτεινά.

Σαν μια εμμονική διαδικασία που προσπαθούσε να ξορκίσει τη φρίκη μέσα από την τέχνη του. Τα έργα αυτά, απλώνονταν σε τοίχους εγκαταλελειμμένων ή και κατεστραμμένων οικημάτων (σταβλικές μονάδες) και δημιούργησαν διάλογο μεταξύ τους, με κοινό σημείο και θεματική.

Έτσι γεννήθηκε το Necropolis, ένα project σκοτεινό, ωμό και εξιλεωτικό. Σε έναν χώρο εκτροφής-αναπαραγωγής ζώων έξω από την Καρδίτσα, ο Jola βρήκε το ιδανικό περιβάλλον για τη νέα του θεματική, όπου τα ρημαγμένα κτίρια, με τα σπασμένα τζάμια και τους σαπισμένους τοίχους, έγιναν ο καμβάς του.

Η φύση είχε ήδη αρχίσει να καταλαμβάνει ξανά το χώρο, με χόρτα που φύτρωναν μέσα από τα τσιμεντένια δάπεδα και τα δέντρα που έριχναν τις σκιές τους πάνω στις φθαρμένες επιφάνειες. Η φύση συνυπάρχει με την τέχνη του, μια καλλιτεχνική νεκρή φύση σε μια φύση που ζωντάνευε.

Οι τοιχογραφίες του Necropolis είναι ανατριχιαστικές, σκελετικά μοτίβα, πλάσματα που ουρλιάζουν, οργανικές φόρμες που μοιάζουν να σέρνονται πάνω στους τοίχους.

Η χρήση χρωμάτων glow-in-the-dark δημιουργεί την αίσθηση ότι τα έργα του ζωντανεύουν τη νύχτα, σα να αναπνέουν στο σκοτάδι, φαίνεται να παίζουν με το υποσυνείδητο, να ξυπνούν αρχέγονους φόβους και ταυτόχρονα να τραβούν τον θεατή σε μια αλλόκοτη, σχεδόν μαγνητική κατάσταση.

Night Hunter, Φώτο Ero Annabelle

Metabasis (Νύχτα και μέρα), Φώτο Ero Annabelle

Necropolis, ένα σκοτεινό καταφύγιο

Όλο αυτό ,μεγάλωσε πολύ, αποτελώντας μια εξομολόγηση, μια πράξη εξιλέωσης με σκιές στους τοίχους, νεκρά ζώα και μορφές που μοιάζουν να λιώνουν μέσα στις επιφάνειες είναι το αποτέλεσμα της καταστροφής, αλλά και μια απόδειξη ότι η ζωή πάντα βρίσκει τρόπο να επιστρέψει.

Το δίπολο της ζωής και του θανάτου έγινε ο θεματικός άξονας του έργου και κάθε τοιχογραφία μια συμβολική αναπαράσταση αυτού που χάθηκε και αυτού που μπορεί να ξαναγεννηθεί.

Το έργο του συνεχίζει να εξελίσσεται, με νέες τοιχογραφίες, με τη φύση να «καταπίνει» μερικά κομμάτια του έργου, δημιουργώντας ένα παιχνίδι μεταξύ φθοράς και δημιουργίας. Το Necropolis είναι κάτι ζωντανό, ένα έργο που αλλάζει και μεταμορφώνεται μαζί με το χρόνο.

BlakNights, Φώτο Bill Gustavo

Από το Χάος στη Μεταμόρφωση

Αρχικά ο Jola ξεκίνησε να σχεδιάζει και να δημιουργεί εμμονικά οργανικές φόρμες που παρέπεμπαν σε κουφάρια ζώων, σκελετούς και διαλυμένα σώματα, στην συνέχεια των χρόνων έκανε παρεμβάσεις στα κτίρια με ακρίβεια και μεθοδικότητα, αντλώντας έμπνευση από την ίδια τη φύση του χώρου. Εκεί όπου κάποτε υπήρχε ζωή και κτηνοτροφία, κατσίκια, πρόβατα, αγελάδες, άλογα, τώρα βασίλευε η εγκατάλειψη και η φθορά. Αυτή η έντονη αντίθεση ανάμεσα στη ζωή και τον θάνατο έγινε ο πυρήνας του Necropolis.

Χρειάστηκαν άπειρες ώρες προσωπικής δουλειάς και πολλά κιλά άσπρης και μαύρης μπογιάς για να μεγαλώσει το project, που πλέον είναι ένας ζωντανός οργανισμός που μεγαλώνει. Η μονοχρωματική παλέτα του άσπρου και του μαύρου ενισχύει τη σκοτεινή αισθητική, δίνοντας την αίσθηση ότι οι μορφές ζωντανεύουν τη νύχτα, κάνοντας το Necropolis ένα μεταποκαλυπτικό έργο, ενισχύοντας την αντίθεση φθοράς και αφθαρσίας, όπου η ζωή και ο θάνατος συνυπάρχουν και συγκρούονται.

Ο χαρακτήρας του project αυτού είναι μνημειακός, με έργα μεγάλων διαστάσεων, όπως η “Αγία Τριάδα“, να αποτελούν φόρο τιμής στον ίδιο τον χώρο και την ιστορία του. Ο Jola ενσωμάτωσε στις τοιχογραφίες του μουσειακά στοιχεία, όπως μορφές που παρουσιάζονται μέσα σε εκθεσιακά «κουτιά», δημιουργώντας την αίσθηση ότι ο θεατής βρίσκεται σε μια ιδιόμορφη υπαίθρια γκαλερί.

Νεκρά πλάσματα ζωντανεύουν μέσα από τα έργα του, δημιουργώντας έναν φανταστικό κόσμο, θέλοντας να διαπραγματευτεί την έννοια του χρόνου, τη ρευστότητα και τη διαδικασία της μεταμόρφωσης. Οι μορφές που σχεδιάζει είναι στατικές, παγιδευμένες σε μια συγκεκριμένη στιγμή, ενώ άλλες φορές ζωντανεύουν, εκμηδενίζοντας την απόσταση από το παρελθόν στο παρόν.

Αγία Τριάδα. «Necropolis όχι ένα έργο τέχνης, μια εμπειρία», λεζάντα Αντώνης Μπατζιάς

Ο Jola άντλησε έμπνευση από τις αναμνήσεις, τη μυθολογία, την τοπική λαογραφία και τα όνειρα, ενώ το πέρασμα του Ιανού ήρθε να ξεσκεπάσει-αποκαλύψει χαμένους κόσμους από την ιστορία και την προϊστορία, μια καταστροφή που έφερε συνδέσεις με αρχαία ερείπια και σπασμένα αγάλματα από τη Θεσσαλία, ναούς και θραύσματα μνημείων.

Οι αναφορές στην αρχαιότητα, τον παγανισμό και τις τοπικές παραδόσεις γίνονται ορατές στις τοιχογραφίες, με σπασμένα αγάλματα να πρωταγωνιστούν, αναφορές στα αρχαία ευρήματα από τον Ναό του Απόλλωνα στη Μητρόπολη Καρδίτσας, θέλοντας να τον ζωντανέψει, να τον φτιάξει ξανά, καθώς έχουμε δει μόνο τα θεμέλια του.

Μορφές από το παρελθόν και το μέλλον να συνυπάρχουν σε έναν κοινό χώρο, σε μια κοινή ιστορία.

Το όραμα του Jola ήταν να μετατρέψει έναν παρατημένο χώρο σε μια υπαίθρια ουτοπική γκαλερί, ένα θεματικό πάρκο όπου ο καθένας μπορεί να περιπλανηθεί και να αλληλεπιδράσει με τα έργα του.

Και ήδη το πέτυχε: κόσμος επισκέπτεται το Necropolis, φωτογραφίζει τα έργα και γίνεται μέρος αυτής της ζωντανής έκθεσης. Το Necropolis είναι κάτι περισσότερο από ένα art project – είναι ένα σύγχρονο μνημείο, μια ζωντανή συνομιλία μεταξύ ζωής και θανάτου, παρελθόντος και μέλλοντος.

Ένα σύνολο έργων όπου η τέχνη δεν παρατηρεί απλώς την ιστορία, την ξαναγράφει.