Νέα αναφορά από το MFRR για SLAPP 200.000 ευρώ κατά του δημοσιογράφου Γιάννη Στεβή από το νοσοκομείο Χίου

Μια ακόμη καταχρηστική δικαστική διαμάχη, αυτή τη φορά με θύμα τον έγκριτο δημοσιογράφο Γιάννη Στεβή από τη Χίο, καταγγέλλει με  νέα αναφορά στο παρατηρητήριο παραβιάσεων, το MFRR και το IPI.

Συγκεκριμένα, η αναφορά σχετίζεται με τις συνεχείς μηνύσεις που δέχεται ο δημοσιογράφος Γιάννης Στεβής από στελέχη του νοσοκομείου Χίου, ως αποτέλεσμα των ρεπορτάζ που έχει όπου καταγγέλλεται κακοδιαχείριση εντός του νοσοκομείου, ιδιαίτερα την περίοδο της πανδημίας.

Μάλιστα, η αναφορά του MFRR τονίζει ότι αν και ο Στεβής αναγκάζεται να πληρώνει όλα τα νομικά έξοδα μόνος του για τις τουλάχιστον τρεις δικαστικές διαμάχες που έχουν ανοίξει, η πλευρά της διοικήτριας του νοσοκομείου, φέρεται να πληρώνει τα νομικά έξοδα με κρατικό χρήμα, μέσω του προϋπολογισμού του νοσοκομείου.

Σε σχέση με τις καταγγελίες, το MFRR σημειώνει τις επίμονες προσπάθειες του Στεβή να έρθει σε επικοινωνία με τη διοικήτρια του νοσοκομείου κ. Κανταράκη ώστε να φιλοξενήσει το σχόλιό της εντός των ρεπορτάζ του.

Παράλληλα, υπενθυμίζεται ότι η τοπική ιστοσελίδα της Χίου, astraparis που είχε δημιουργήσει και διευθύνει ο Στεβής, ήταν ένα από τα πρώτα ευρωπαϊκά ΜΜΕ που έκαναν ρεπορτάζ για τα pushbacks στο Αιγαίο, δεχόμενος εκτός από νομικές ενέργειες, και τις ειρωνίες του υπ. Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη.

Ολόκληρη αναφορά του MFRR έχει ως εξής:

Ο βετεράνος Έλληνας δημοσιογράφος Ιωάννης Στέβης, διευθυντής του τοπικού ΜΜΕ astraparis.gr, μηνύεται για 200.000 ευρώ από τη διοικήτρια του νοσοκομείου Χίου για το ρεπορτάζ του για πολλά ζητήματα που σχετίζονται με τη διαχείρισή της στο δημόσιο ίδρυμα υγείας. Οι δύο αγωγές για συκοφαντική δυσφήμιση διεκδικούν αποζημίωση για υποτιθέμενη ηθική βλάβη και κατατέθηκαν από τη διοικήτρια του Γενικού Νοσοκομείου Χίου, Ελένη Κανταράκη, καθώς και την πρόεδρο του ΔΣ του νοσοκομείου. Η αρχική αξίωση αποζημίωσης ύψους 100.000 ευρώ κατατέθηκε τον Μάιο του 2021 και η δεύτερη, επίσης για 100.000 ευρώ, ακολούθησε τον Μάρτιο του 2022. Οι δύο υποθέσεις, που εκδικάζονται βάσει του αστικού δικαίου και εκτελούνται ταυτόχρονα στο Πρωτοδικείο Χίου. Επιπλέον, η Κανταράκη έχει υποβάλει και χωριστή μήνυση για την ίδια καταγγελία, η οποία υπόκειται σε προανάκριση από εισαγγελέα, ο οποίος θα αποφασίσει εάν ο Στεβής θα αντιμετωπίσει δίωξη για συκοφαντική δυσφήμιση βάσει του Ελληνικού Ποινικού Κώδικα.

Η πρώτη μήνυση ελήφθη στις 26 Μαΐου 2021 και σχετίζεται με μια σειρά άρθρων που δημοσίευσε ο Στεβής στην τοπική διαδικτυακή πλατφόρμα ειδήσεων του σχετικά με τη διαχείριση του νοσοκομείου από την Κανταράκη κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Τα ρεπορτάζ καλύπτουν μια περίοδο μέχρι τον Μάρτιο του 2021 και αφορούν την φερόμενη κακοδιαχείριση των διαδικασιών δημοσίων συμβάσεων, φερόμενη κακοδιαχείριση σε θέματα στελέχωσης, συμπεριλαμβανομένων των ελλεψεων ανθρώπινων πόρων. Ορισμένα από αυτά τα ρεπορτάζ βασίστηκαν σε πληροφορίες που παρέχονται από ανώνυμες πηγές εντός του νοσοκομείου, όμως η πλειονότητα βασίστηκε σε δημόσια έγγραφα που δημοσιεύτηκαν στην πύλη διαφάνειας των προμηθειών του δημόσιου τομέα της Ελλάδας. Πολλαπλές προσπάθειες έγιναν από τον Στεβή να ζητήσει σχόλιο από την Κανταράκη. Αυτά τα αιτήματα απορρίφθηκαν επανειλημμένα και η διοικήτρια τελικά μπλόκαρε τον Στεβή από την επικοινωνία μαζί της. Ως αποτέλεσμα του ρεπορτάζ του Στεβή, ένας εισαγγελέας στη Χίο άνοιξε έρευνα το 2022 για τον χειρισμό των διαδικασιών προμηθειών από την Κανταράκη, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη. Η επόμενη ακρόαση για την πρώτη αγωγή έχει προγραμματιστεί για τις 2 Νοεμβρίου 2022.

Η δεύτερη αγωγή κινήθηκε στις 29 Μαρτίου 2022. Είναι επίσης πολιτική αγωγή και αξιώνει και πάλι αποζημίωση για φερόμενη συκοφαντική δυσφήμιση και «ηθική βλάβη». Περιλαμβάνει μια σειρά άρθρων που δημοσιεύθηκαν από τον Στεβή μεταξύ Ιουνίου και Σεπτεμβρίου 2021. Αυτά αναφέρουν επίσης τη λειτουργία του νοσοκομείου από την Κανταράκη, συμπεριλαμβανομένων αναφορών για δηλώσεις συνδικαλιστικών οργανώσεων και κοινωνικών και πολιτικών φορέων του νησιού που ήταν επικριτικές για τη διαχείρισή της. Η Κανταράκη υποστήριξε ότι τα άρθρα προκάλεσαν ζημιά στη φήμη της, του νοσοκομείου και των υπαλλήλων του και επηρέασαν ασθενείς. Η επόμενη ακρόαση για αυτήν την αγωγή πρόκειται να διεξαχθεί στις 5 Απριλίου 2023.

Χωριστά από τις αξιώσεις του αστικού δικαίου, η Κανταράκη έχει επίσης υποβάλει ξεχωριστή ποινική μήνυση για τα άρθρα που δημοσιεύτηκαν μέχρι τον Μάρτιο του 2021. Αυτή ξεκίνησε στις 15 Απριλίου 2021 και βρίσκεται σε εξέλιξη. Στην καταγγελία, ισχυρίστηκε ότι τα άρθρα ήταν συκοφαντικά και της προκάλεσαν ηθική βλάβη και αντιπροσώπευαν επίθεση κατά του ηθικού της χαρακτήρα. Σύμφωνα με το άρθ. 368(1) του Ελληνικού Ποινικού Κώδικα, ποινική δίωξη για συκοφαντική δυσφήμιση δημοσίων λειτουργών μπορεί να ασκηθεί κατόπιν καταγγελίας. Εισαγγελέας διενεργεί προανάκριση αυτή τη στιγμή και θα αποφασίσει για το εάν θα ασκηθεί ποινική δίωξη κατά του Στεβή. Ο δημοσιογράφος κλήθηκε για πρώτη φορά να καταθέσει τον Ιούλιο του 2021 και εμφανίστηκε στις 4 Οκτωβρίου 2021. Εάν καταδικαστεί, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει πρόστιμα ή πιθανή φυλάκιση. Η πραγματική του κάθειρξη είναι μάλλον απίθανη, ο δημοσιογράφος μπορεί να αντιμετωπίσει οικονομικές κυρώσεις.

Ο Στεβής υποστήριξε όλα τα ρεπορτάζ του και χαρακτήρισε τις αγωγές και τις αιτούμενες αποζημιώσεις ως επιθέσεις στη δημοσιογραφία δημοσίου συμφέροντος που στοχεύουν στην οικονομική καταστροφή τόσο του ίδιου όσο και του astraparis.gr. Σε άρθρο που δημοσιεύτηκε το 2021 για την αναφορά της πρώτης αγωγής, το astraparis.gr ανέφερε ότι ξεκίνησε «για να σταματήσουμε να ασκούμε κριτική και να κάνουμε αποκαλύψεις για τα λάθη και τις ανατροπές που συμβαίνουν στο νοσοκομείο». Αν και ο Στεβής πρέπει να χρηματοδοτήσει ο ίδιος τα νομικά έξοδα, τα νομικά έξοδα της Κανταράκη φέρονται να πληρώνονται από δημόσιο χρήμα στον κρατικό προϋπολογισμό του νοσοκομείου. Το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Δημοσιογράφων των Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) καταδίκασε την αρχική μήνυση το 2021 και διεθνείς οργανώσεις για την ελευθερία του Τύπου εξέφρασαν ανησυχία για τις συνδυασμένες νομικές επιθέσεις.

Ο Στεβής είναι βετεράνος δημοσιογράφος στην Ελλάδα και εργάστηκε σχεδόν τέσσερις δεκαετίες σε εθνικές εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς στην Αθήνα πριν συνταξιοδοτηθεί το 2012. Ήταν επίσης αρχισυντάκτης της οικονομικής εφημερίδας Κέρδος. Μετά τη συνταξιοδότησή του, επέστρεψε στη γενέτειρά του τη Χίο και ξεκίνησε ένα μικρό τοπικό ειδησεογραφικό site, το astraparis.gr, το οποίο καλύπτει την επικαιρότητα στο νησί. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η Ελλάδα έγινε κομβικό σημείο για την άφιξη μεταναστών και προσφύγων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το astraparis.gr έπαιξε βασικό ρόλο στα αρχικά ρεπορτάζ για τις αυξήσεις των αφίξεων αιτούντων άσυλο. Το ειδησεογραφικό μέσο παρείχε επιτόπια ρεπορτάζ και ήταν από τα πρώτα μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη που ανέφεραν ισχυρισμούς για απωθήσεις σκαφών από τις ελληνικές αρχές, οι οποίες είναι παράνομες βάσει του εσωτερικού και του διεθνούς δικαίου και που έκτοτε έχουν γίνει ένα εξαιρετικά ευαίσθητο και αμφιλεγόμενο θέμα στην Ελλάδα. Σε αυτό το διάστημα, το ειδησεογραφικό μέσο έγινε στόχος πιέσεων και εκφοβισμού. Ο Στεβής αντιμετώπισε εχθρότητα στο νησί για το δημοσιογραφικό του έργο, συμπεριλαμβανομένης της σωματικής επίθεσης από άτομα που συνδέονται με τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή το 2016.

Από την ίδρυση του astraparis.gr, ο Στεβής είπε ότι έλαβε επίσης προειδοποιήσεις για νομικές ενέργειες από τον Έλληνα Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη, σχετικά με την αναφορά του για φερόμενς απωθήσεις από τη Χίο. Όταν τον Οκτώβριο του 2021 ο Στεβής ζήτησε αναβολή της ακροαματικής διαδικασίας, ο Μηταράκης, δημοσίευσε στη σελίδα του στο Facebook, γράφοντας: “Ένα κουίζ από τη Χίο: ποιος παριστάνει τον ήρωα και έναν μαχητή στο διαδίκτυο, αλλά ζητά αναβολές στο δικαστήριο;” Ενώ η ανάρτηση δεν ανέφερε ονομαστικά τον Στεβή, ήταν ξεκάθαρο σε ποιον αναφερόταν ο υπουργός. Αυτό οδήγησε σε επικρίσεις από Έλληνες δημοσιογράφους και τοπικές οργανώσεις στη Χίο για τις εξατομικευμένες επιθέσεις του Υπουργού, οι οποίες έχουν αυξήσει την πίεση στο μικρό ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης.

Ο Γιάννης Στεβής για τη δίωξή του

«Όταν ο δημοσιογράφος γίνεται θέμα ρεπορτάζ, υπάρχει πρόβλημα με την δημοσιογραφία. Υπάρχει πρόβλημα για την δημοσιογραφία, υπάρχει πρόβλημα για την ελευθεροτυπία, υπάρχει πρόβλημα για την κοινωνία, υπάρχει πρόβλημα για την ίδια την δημοκρατία».

Με την φράση αυτή συνόψισε ο διευθυντής του astraparis.gr Γιάννης Στεβής τις συνέπειες από τον δικαστικό διωγμό – με δύο αγωγές Slapp (Strategic lawsuits against public participation) και αίτημα 200.000 ευρώ, καθώς και μία μήνυση – που έχει εξαπολύσει εναντίον του η διοικήτρια του νοσοκομείου Χίου κα Ελένη Κανταράκη.

Μιλώντας το μεσημέρι, σήμερα Τετάρτη, 28 Σεπτεμβρίου 2022, στην συχνότητα του Αθήνα 9.84 και στην εκπομπή “Ντάμες Σπαθί” με τις Ελευθερία Κουμάντου και Ελεωνόρα Ορφανίδου ο διευθυντής του astraparis.gr αναφέρθηκε στο ιστορικό της υπόθεσης, τονίζοντας ότι οι συνέπειες για την δημοσιογραφική μας δουλειά, που αφορά την αποκάλυψη σπατάλης του δημοσίου χρήματος στο νοσοκομείο Χίου, είναι ένας κυκεώνας δικαστικών διώξεων. Διώξεις που συνεπάγονται τεράστιο ψυχολογικό και οικονομικό κόστος, ενώ παράλληλα αποτελούν πλήγμα για την ελευθεροτυπία και την δημοκρατία.

Ο Γιάννης Στεβής άφησε ευθέως να γίνει αντιληπτό, κάτι που είναι και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα σε όλη τη Χίο, ότι αυτός ο δικαστικός διωγμός έχει στην πραγματικότητα άλλες αιτίες, ξεκινά από αλλού κι όχι από το νοσοκομείο Χίου. Έχει αιτία την σθεναρή και ανυποχώρητη κριτική στάση του μέσου σε μια σειρά ζητημάτων που αφορούν τη Χίο και «ενοχλούν» πολιτικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες του νησιού.