Να πείσει τον ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις κατά δουλεμπόρων θέλει η ΕΕ

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται η προσπάθεια υλοποίησης της απόφασης της 23ης Απριλίου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τη μεταναστευτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με την οποία θα γίνονται, και, στρατιωτικού τύπου επιχειρήσεις κατά των δουλεμπόρων που μεταφέρουν πρόσφυγες και μετανάστες στην Ευρώπη έναντι αμοιβής. Για να προχωρήσει ωστόσο η απόφαση απαιτείται η νομική κάλυψη από το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και τις διαπραγματεύσεις έχει αναλάβει η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Φεντερίκα Μογκερίνι.

«Βασική μας προτεραιότητα είναι να σώσουμε ζωές και να αποτρέψουμε νέες ανθρώπινες απώλειες στη θάλασσα», διακήρυξε χθες η Μογκερίνι, ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

«Κανένας πρόσφυγας ή μετανάστης που θα διασωθεί στη θάλασσα δεν θα σταλεί πίσω χωρίς τη θέλησή του», διαβεβαίωσε προσπαθώντας να κάμψει τους εύλογους φόβους ανθρωπιστικών οργανώσεων αλλά κυρίως ορισμένων χωρών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας για την τύχη των αθώων επιβαινόντων σε δουλεμπορικά σκάφη κατά τις σχεδιαζόμενες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις.

«Κανείς δεν σκέφτεται να βομβαρδίσει», είπε επίσης η Ιταλίδα διπλωμάτης, υπογραμμίζοντας πως αυτή η «πρωτοφανής κατάσταση» απαιτεί μια «ασυνήθιστη απάντηση». Πρόκειται «όχι μόνο για μια ανθρωπιστική κατάσταση έκτακτης ανάγκης, αλλά για μια κρίση ασφαλείας, αφού τα δίκτυα διακινητών συνδέονται και χρηματοδοτούν τρομοκρατικές δραστηριότητες», επεσήμανε ζητώντας την υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας.

Η Μογκερίνι φέρεται να έχει ήδη εξασφαλίσει τη στήριξη της Κίνας στο Συμβούλιο Ασφαλείας μετά το πρόσφατο ταξίδι της στο Πεκίνο αλλά όχι αυτή της Ρωσίας της οποίας οι σχέσεις με την ΕΕ κάθε άλλο παρά αρμονικές είναι, ειδικά στην παρούσα συγκυρία. Αλλά ακόμα κι ο γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν εμφανίζεται να επιμένει πως δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση για το μεταναστευτικό.

Το βάρος τώρα πέφτει στο σχέδιο ψηφίσματος, που εκπονούν πυρετωδώς Γαλλία, Βρετανία, Ισπανία και Λιθουανία, με τη συμβολή της Ιταλίας που θα έχει την επιχειρησιακή διοίκηση της ευρωπαϊκής αποστολής. Το γεγονός πως η Φεντερίκα Μογκερίνι είναι ιταλίδα κι η Ιταλία είναι η πρώτη χώρα που έχει να ευνοηθεί από τις επιχειρήσεις, δεν πρέπει να περάσει απαρατήρητο.

Σύμφωνα με διπλωμάτες, ένα αρχικό προσχέδιο κάνει αναφορά στη «χρήση όλων των αναγκαίων μέσων για την κατάληψη και την αχρήστευση πλοιαρίων» στην ανοιχτή θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης και της καταστροφής τους.

Οι επαφές με την “επίσημη” κυβέρνηση της Λιβύης

Για να προχωρήσουν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις εξουδετέρωσης των δουλεμπορικών σκαφών στη Λιβύη, απαιτείται φυσικά η συμφωνία της τοπικής κυβέρνησης η οποία, εν μέσω εμφυλίου πολέμου με τους τζιχαντιστές, έχει περιορισμένη εξουσία στην επικράτεια της χώρας. 

Ούτε αυτό προς το παρόν διαφαίνεται εύκολο. Μιλώντας στο BBC, ο Λίβυος πρεσβευτής Ιμπραΐμ Νταμπάσι τάχθηκε κατά του ευρωπαϊκού σχεδίου, κατηγορώντας την Ε.Ε. πως δεν διαβουλεύτηκε με την κυβέρνησή του, «αφήνοντάς την στο σκοτάδι» για το τι είδους ανάληψη στρατιωτικής δράσης θα ληφθεί στα χωρικά της ύδατα ή ακόμα και στα λιμάνια της. Η λιβυκή κυβέρνηση ζητά από την Ευρώπη οπλισμό για τις δικές της στρατιωτικές της δυνάμεις, αίτημα που εύκολα μεταφράζεται σε δυτική βοήθεια στον εν εξελίξει πόλεμο. 

«Θέλουμε να μάθουμε πώς θα ξεχωρίζουν τα αλιευτικά από τα δουλεμπορικά σκάφη», υπογράμμισε, καθώς η «επίσημη» λιβυκή κυβέρνηση ζητά επίμονα την αποστολή όπλων και την ενίσχυση των «δικών της» στρατιωτικών δυνάμεων από τη διεθνή κοινότητα, προσπαθώντας να πετύχει μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια: τη (δήθεν) σταθεροποίηση της χώρας και ταυτόχρονα την πάταξη των κυκλωμάτων trafficking προσφύγων και μεταναστών κυρίως από τις δυτικές ακτές της Λιβύης –προπύργιο της έτερης «κυβέρνησης» ισλαμιστών που κατηγορείται από τους αντιπάλους της ότι υποθάλπει και δίκτυα διακίνησης ανθρώπων.

Διχάζει την Ευρώπη η διάχυση των προσφύγων

Κι ενώ στο θέμα της ανάληψης στρατιωτικής δράσης κατά των δουλεμπόρων φαίνεται να υπάρχει σύμπνοια στους κόλπους της Ε.Ε., δε συμβαίνει το ίδιο με το πενταετές πρόγραμμα της Κομισιόν που προβλέπει ποσόστωση στην κατανομή και μετεγκατάσταση των αιτούντων άσυλο ανάμεσα στα κράτη – μέλη, ώστε να μοιραστεί ισότιμα το βάρος που πέφτει στις χώρες εισόδου, δηλαδή Ιταλία, Ελλάδα και Μάλτα.

Εχοντας τη στήριξη Γερμανίας και Σουηδίας, που δέχονται συντριπτικά τις περισσότερες αιτήσεις ασύλου σε όλη την Ε.Ε., αλλά και της Αυστρίας και της Γαλλίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένεται να προτείνει αφενός τη δημιουργία νόμιμων διόδων για τους πρόσφυγες και αφετέρου την υποχρεωτική επιβολή ποσοστώσεων για την απορρόφησή τους σε όλες τις χώρες, λαμβάνοντας υπόψη οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια για κάθε κράτος, όπως η ανεργία, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ και οι αριθμοί αιτούντων άσυλο που έχουν ήδη δεχτεί στην επικράτειά τους.

Απέναντι στο σχέδιο αναμένεται ωστόσο να τεθούν και μάλιστα με σφοδρότητα ο επανεκλεγείς στην εξουσία Ντέιβιντ Κάμερον από τη Μεγάλη Βρετανία καθώς κι η η Ολλανδία, η Δανία, οι χώρες της Βαλτικής αλλά και η ολοένα και πιο ξενοφοβική Ουγγαρία. Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν ήδη αποκάλεσε την πρόταση περί ποσόστωσης «μια τρελή και άδικη ιδέα».