Το μυστικό της ανάπτυξης βρίσκεται στην κατανόηση του κοινωνικού ρόλου του ποδοσφαίρου

Η μελέτη της UEFA για την κοινωνική επιστροφή επί της επένδυσης αποδεικνύει πού πραγματικά αξίζει να δαπανηθούν χρήματα στο ποδόσφαιρο.

Εκατοντάδες εκατομμύρια σε μεταγραφές, προμήθειες ατζέντηδων, μπόνους και μάρκετινγκ. Χορηγοί, ακριβά πακέτα φιλοξενίας, πολυτελείς σουίτες. Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο έχει πάρει εδώ και καιρό τον δρόμο της απομάκρυνσης από τις ρίζες του. Υπάρχει, όμως, ακόμα μια σανίδα σωτηρίας, επιστροφής στην κοινωνία. Κι η συνεισφορά του σε αυτήν αποδεικνύεται με αριθμούς.

Το πλάνο της UEFA και τα κέρδη

Το πρόγραμμα Grow της UEFA δημιουργήθηκε με στόχο την προώθηση και την ανάπτυξη του ποδοσφαίρου και στις 55 χώρες μέλη της Ομοσπονδίας. Ξεκίνησε το 2015, θέτοντας επί τάπητος τον προγραμματισμό με τις εθνικές ομοσπονδίες. Το Grow ανέπτυξε ένα μοντέλο κοινωνικής επιστροφής επί των επενδύσεων στο ποδόσφαιρο, το οποίο μετρά τόσο τις θετικές επιπτώσεις του παιχνιδιού στην κοινωνία, όσο και τον συνολικό οικονομικό του αντίκτυπο. Ο λόγος που σχεδιάστηκε το συγκεκριμένο μοντέλο ήταν για να χαραχθεί ένας διαφορετικός δρόμος, μια στρατηγική που θα αναδείξει τον κοινωνικό αντίκτυπο του ποδοσφαίρου στις κοινωνίες και θα πείσει τις Ομοσπονδίες, αλλά και τις εθνικές κυβερνήσεις, για μεγαλύτερες επενδύσεις στο ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο και στις υποδομές. Η UEFA περιγράφει την κοινωνική επιστροφή επί της επένδυσης ως «μια μορφή ανάλυσης κόστους-οφέλους, που επιχειρεί να ποσοτικοποιήσει και να προσδώσει χρηματική αξία στην κοινωνική αλλαγή».

Σύμφωνα με την ανάλυση του Sustainability Report, το μοντέλο αυτό έχει εφαρμοστεί σε 25 χώρες μέλη. Υπολογίζεται ότι τα περίπου 8.6 εκατομμύρια ποδοσφαιριστών στις χώρες αυτές, αποφέρουν συνολικά 39.5 δις ευρώ, ποσό που αντικατοπτρίζεται σε επιπτώσεις που αφορούν την κοινωνία, την οικονομία και την υγεία. Ένα σημαντικό ποσοστό (10.8 δις) αφορά στα μέλη, στο άνοιγμα εργασιακών θέσεων και στην επένδυση στις υποδομές. Ωστόσο, η μερίδα του λέοντος (28.6 δις) αφορά στα λεγόμενα ως «σιωπηρά οφέλη», τα οποία σχετίζονται με την εκπαίδευση, την ένταξη, τη μείωση της εγκληματικότητας, την ευζωία και τη μείωση του ρίσκου εμφάνισης παθήσεων όπως ο διαβήτης τύπου β και τα καρδιακά νοσήματα. Πρόκειται για τεράστια ποσά, ικανά να αλλάξουν τα δεδομένα σε πολλούς τομείς της κοινωνίας.

Το παράδειγμα της Πολωνίας

«Ιστορικά, το ποδόσφαιρο έχει προσφέρει πολλές ευκαιρίες για τους νέους και τους εφήβους. Προσφάτως, εστιάζουμε στην ένταξη, κάτι που είναι πολύ θετικό. Θετικό για τα ίδια τα άτομα, τις κοινότητες, αλλά και γενικά την κοινωνία», τόνισε στο Sustainability Report ο Ζόραν Λάκοβιτς, διευθυντής Εθνικών Ομοσπονδιών της UEFA.

Ένα πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Πολωνία. Μια χώρα που δεν ανήκει στη λεγόμενη ελίτ του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου, έχοντας μια παράδοση επένδυσης μόνο στην κορυφή του οικοδομήματος, στη μεγάλη κατηγορία. Η Εθνική Ομοσπονδία της χώρας παρουσίασε κάποια προκαταρκτικά αποτελέσματα επιστροφής επί της επένδυσης και εξασφάλισε 45 εκατομμύρια, ώστε σε βάθος τριετίας να δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες μέσω του ποδοσφαίρου. Τα δεδομένα που έκαναν την κυβέρνηση να «ξεκλειδώσει» τα χρήματα αφορούσαν κυρίως την υγεία των πολιτών και τη λειτουργία του ποδοσφαίρου ως προληπτικό παράγοντα για την εμφάνιση νοσημάτων, όπως οι καρδιακές παθήσεις, τον νούμερο ένα παράγοντα θανάτων στην Πολωνία. Παράλληλα, η βελτίωση της πνευματικής υγείας μετά την πανδημία του COVID-19 αποτελεί ένα ακόμα πεδίο, στο οποίο το ποδόσφαιρο μπορεί να λειτουργήσει θεραπευτικά.

Το επόμενο βήμα

«Είχαμε τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε μια σειρά διαφορετικών προσεγγίσεων. Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι που παίζουν συχνά ποδόσφαιρο μπορούν να μειώσουν το ρίσκο για ένα μεγάλο εύρος παθήσεων, όπως η καρδιαγγειακή νόσος και κάποιοι τύποι καρκίνου. Υπάρχουν επίσης στοιχεία για αντίκτυπο στην πνευματική υγεία, όσον αφορά το άγχος, την κατάθλιψη, τη σχιζοφρένεια», υποστήριξε ο Δρ. Τιμ Γκράμπε, επικεφαλής της εταιρείας που ανέλαβε το κομμάτι της έρευνας. Το μοντέλο βασίστηκε σε μια φόρμουλα που ανέπτυξε το 2013 για να μετρήσει τον οικονομικό αντίκτυπο, που προκύπτει από τα κοινωνικά οφέλη του αθλητισμού.

Ο Γκράμπε πρόσθεσε: «Η έρευνα όμως έδειξε και κοινωνικά οφέλη, όπως οι μειωμένες πιθανότητες των ανθρώπων να εμπλακούν σε εγκληματικές δραστηριότητες και η μεγαλύτερη ροπή για ανεύρεση εργασίας. Η σταθερή ανάμιξη στο οργανωμένο ποδόσφαιρο μπορεί να οδηγήσει σε βελτιωμένη απόδοση στην εκπαίδευση και, δυνητικά, σε μεγαλύτερα κέρδη».

Η συλλογική του βασίζεται σε δεδομένα. Για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι αν υπάρχει 52.5% πιθανότητα για ένα άτομο να στραφεί στο έγκλημα και το ποδόσφαιρο μειώνει το ποσοστό αυτό κατά 15.81%, τότε το μέσο κόστος για τη διάσωση αυτού του ατόμου μειώνεται σημαντικά Στα πιλοτικά πρότζεκτ που «έτρεξε» η UEFA στη Γερμανία, την Εσθονία και την Αλβανία, ο οικονομικός αντίκτυπος της συμμετοχής στο ποδόσφαιρο μετρήθηκε σε 13.9 δις, σε 79.1 εκατ. και 45.2 εκατ αντίστοιχα.

Στόχος είναι η προσέγγιση να περάσει και στις ομάδες, ούτως ώστε κάθε σύλλογος να παρέχει δεδομένα για τους τομείς που το ποδόσφαιρο βοηθά περισσότερο και όλος αυτός ο τεράστιος όγκος πληροφοριών να κάνει τους πάντες να καταλάβουν πού πραγματικά βρίσκεται ο πλούτος του όμορφου παιχνιδιού. Ίσως, κάποια στιγμή, να γίνει αντιληπτό και στην Ελλάδα ότι το ποδόσφαιρο δεν είναι το παιχνίδι 3-4 μεγαλοπαραγόντων του τόπου, αλλά ένα κοινωνικό εργαλείο, με αντίκτυπο που οι περισσότεροι αδυνατούν ή αρνούνται να κατανοήσουν.