Μικρές χιουμοριστικές sequences με τον Νίκο Κούνδουρο, που σήμερα θα γινόταν 92 ετών

Το 2001 γνώρισα τον Νίκο Κούνδουρο. Το πότε ακριβώς δεν τό’χω συγκρατήσει, θυμάμαι καλά όμως τα γενέθλια του εκείνη τη χρονιά. Μου είχε τηλεφωνήσει από την προηγούμενη: «Αύριο νά’σαι σπίτι μου στη μία το μεσημέρι. Κερνάω κεμπάπια στου Μπαϊρακτάρη, στο Μοναστηράκι, για την επέτειο γεννήσεως μου». Όταν έφτασα έξω απ’ αυτό το υπέροχο σπίτι του στο Μετς, που ο ίδιος καμάρωνε να λέει ότι το έχτισε πέτρα – πέτρα με τα χέρια του, με περίμενε ήδη στο πεζοδρόμιο. Βγήκα απ’ το ταξί και κατευθείαν μπήκαμε στο δικό του όχημα. Παραδόξως, ενώ φανταζόμουν ότι θα υπήρχε και άλλος κόσμος, φίλοι του κλπ., ήμασταν οι δυο μας. Ήταν μεγάλη τιμή για τα 27 μου χρόνια, να με επιλέγει ο Κούνδουρος ως μοναδική συντροφιά για τον εορτασμό μιας απ’ τις πιο προσωπικές του στιγμές! Το αυτοκίνητο του δεν θύμιζε σε τίποτα το «μεγαλείο» του. Παρέπεμπε, θα έλεγα, σε όχημα κάποιου γεροντοφρικιού με ξεχαρβαλωμένα καθίσματα και με πλήρη ακαταστασία. Α, επίσης δεν είχε πινακίδες και δεν κλείδωναν ποτέ οι πόρτες του! 

Οδηγούσε άτσαλα, αλλά δεν έτρεχε κιόλας, ως εκ τούτου δεν φοβόμουν καθόλου και απολάμβανα τη μικρή διαδρομή. Φτάνουμε στο Μοναστηράκι. Ούτε κατά διάνοια χώρος για πάρκινγκ! «Τώρα θα δεις τι θα κάνουμε» μου λέει και με μια γρήγορη κίνηση καβαλάμε αυθαίρετα ένα πεζοδρόμιο. Σταθμεύουμε όπως – όπως, μα δε βγαίνουμε αμέσως από το αυτοκίνητο. Σαν να θέλει να συζητήσουμε την πράξη του. Δεν περνάνε πολλά λεπτά και ακούγεται μια βροντερή φωνή: «Είναι αυτό παρκάρισμα;» Κοιτάμε μέσα από το τζάμι και βλέπουμε έναν ευτραφή αστυνομικό να έρχεται προς το μέρος μας. Σίγουρα δεν μπορούσε να διακρίνει ποιος βρισκόταν μέσα στο αυτοκίνητο με τη χαμηλή οροφή. Ο Κούνδουρος μου κάνει νόημα να μη μιλήσω! Έχω μιαν ανησυχία, αλλά υπερτερεί η περιέργεια για το τι θα γίνει. Στην πραγματικότητα, το διασκεδάζω! 

Ο αστυνομικός πλησιάζει και λέει με τσαμπουκαλεμένο ύφος του οδηγού «Δώσε μου τα στοιχεία σου». Από το ανοιχτό παράθυρο, έτσι όπως έχει έρθει κοντά, η κοιλιά του ξεπροβάλλει, σχεδόν «χύνεται» μέσα στο αυτοκίνητο. Ο Κούνδουρος υψώνει το δάχτυλο του και με μια αργή κίνηση πιέζει την κοιλιά του μπάτσου. Παίρνει το πιο αυστηρό «ψαρωτικό» ύφος του και λέει: «Είναι αυτή κοιλιά για όργανο της τάξης;» Εγώ έχω σκύψει κάτω και πνίγω το γέλιο μου. Καμία αντίδραση από τον αστυνομικό. Τον παρακολουθούμε να οπισθοχωρεί. Ο Κούνδουρος απτόητος συνεχίζει φωνάζοντας δυνατά τώρα: «Εξαφανίσου! Θα ξαναπεράσω σε μία ώρα και αν δεν την έχεις χάσει αυτή την κοιλιά, θα σε στείλω για περιπολίες στον Αχλαδόκαμπο»! Η επόμενη σκηνή έμοιασε με απόσπασμα αμερικανικής χαζοκωμωδίας: Ο μπάτσος άρχισε να απομακρύνεται, τρέχοντας κανονικά! Ποιος ξέρει τι θα νόμιζε ο άνθρωπος, σου λέει «Σε κάναν Ταξίαρχο θά’πεσα» και όπου φύγει – φύγει...Εννοείται πως για όλη την υπόλοιπη ώρα την κουβέντα μας μονοπώλησε το περιστατικό. Ο Κούνδουρος γελούσε πολύ και έκτοτε, όποτε συναντιόμασταν, πάντα το θυμόμασταν και το λέγαμε. 

Είχε μια σχέση αγάπης και μίσους με την εξουσία ο Πάπας του ελληνικού σινεμά. Ειδικά τα σώματα ασφαλείας τα αντιμετώπιζε με μια στάση υπεροχής, με μια τόλμη και ένα σθένος που άγγιζε τα όρια του θράσους. Θυμάμαι δύο χρόνια αργότερα, το 2003, που ταξιδέψαμε αεροπορικώς στη Σάμο. Στο εκεί αεροδρόμιο κρατούσε μια εφημερίδα. Κατά το check in, ένας άλλος αστυνομικός, νεαρός, του τράβηξε την εφημερίδα από τα χέρια. Έξαλλος ο Κούνδουρος! Ποιος είδε τον Θεό και δεν τον φοβήθηκε! «Όσο κι αν δεν σας αρέσει» του είπε, «τη χούντα τη διώξαμε πριν από τριάντα χρόνια». Έγινε ολόκληρο θέμα, φωνές, φασαρία κανονική, ώσπου οι προϊστάμενοι του αστυνομικού και οι υπεύθυνοι του αεροδρομίου, αναγνώρισαν τον Κούνδουρο και καταφέραμε να μπούμε στο αεροπλάνο με καθυστέρηση. Ήταν χειμώνας, βραδινή πτήση, με πολλά κενά αέρος. Ο Κούνδουρος κοιμόταν δίπλα μου, εγώ πάλι είχα χεστεί πάνω μου με τις έντονες αναταράξεις. Σε κάποια στιγμή, τον ταρακουνάω με δύναμη για να τον κάνω συμμέτοχο στην κρίση πανικού μου. «Τι είναι, ρε;» με ρωτάει…«Κουνάει, Νίκο μου, πολύ κουνάει το γαμημένο…Λες να μας φάνε οι καρχαρίες;» Κι εκεί πετάει τη φοβερή ατάκα: «Ε και; Θα πεθάνεις μαζί με τον Κούνδουρο, λίγο τό’χεις;» Πως βρίσκω το θάρρος και τον αντικρούω: «Πλάκα κάνεις; Είμαι 30 και είσαι 80, δεν είναι το ίδιο»! «Πέφτω για ύπνο, λάθος ώρα για υπαρξιακές συζητήσεις» απαντάει, αλλά ένα γέλιο έπεσε και οι φοβίες πρόσκαιρα διαλύθηκαν. 

Μιαν άλλη φορά επί της πρωθυπουργίας του Κωστάκη του Καραμανλή, ο Κούνδουρος μου τηλεφώνησε για να πηγαίναμε στη συναυλία του Σταμάτη Σπανουδάκη στο Ηρώδειο. Οι προσκλήσεις κατέφταναν σωρηδόν κάτω απ’ την πόρτα του, οπότε μου εξήγησε πως δεν επρόκειτο για προσωπική πρόσκληση. Πάμε, τέλος πάντων, και μας βάζουν στην πρώτη σειρά. Παραδίπλα μας ο Καραμανλής με την Παζαΐτη και σύσσωμο το υπουργικό συμβούλιο της ΝΔ. Λίγο παραπέρα και ο τέως βασιλιάς Γλίξμπουργκ μετά της συζύγου του. Η ορχήστρα παίρνει τη θέση της, το ίδιο και τα μέλη της χορωδίας. Βγαίνει ο Σπανουδάκης και λέει το εξής, απευθυνόμενος στον Γλίξμπουργκ: «Είναι μεγάλη μου τιμή που είστε εδώ απόψε, Μεγαλειότατε». Κι έπειτα προς το κοινό: «Και σ’ όποιον αρέσει! Σ’ όποιον δεν αρέσει, να σηκωθεί να φύγει»! Σκύβει αμέσως και μου λέει ο Κούνδουρος με χαμόγελο όλο νόημα: «Σήκω, φεύγουμε»! Τα χάνω, αλλά δεν μπορώ να μην τον ακολουθήσω. Ίσα – ίσα που καταδιασκεδάζω με τις αντιδράσεις του γι’ ακόμη μια φορά. Σηκώνεται και περνάει επιδεικτικά μπροστά από τους επισήμους, αγέρωχος, χωρίς να τους ρίξει ούτε μια ματιά. Την ώρα που αποχωρούμε, ο Σπανουδάκης γύρισε κι είπε στους μουσικούς του: «Τώρα ανάθεμα κι ο Κούνδουρος αν κατάλαβε γιατί ήρθε και γιατί έφυγε»…Εγώ, βέβαια, που καθόμουν δίπλα του κι έζησα τη στιγμή, μπορώ να λέω πως ο Κούνδουρος ήξερε πολύ καλά για ποιο λόγο προτίμησε να φύγει από τη συναυλία πριν καν ξεκινήσει.

Οι ιστορίες με τον Νίκο Κούνδουρο είναι ατελείωτες, θα μπορούσα άνετα να γράψω κι εγώ ολόκληρο βιβλίο γι’ αυτόν, όπως κάνουν ακόμα τόσοι και τόσοι. Ιστορίες που δεν σχετίζονται αποκλειστικά με πρόσωπα και καταστάσεις που όρισαν τον πολιτισμό του 20ου αι. στην Ελλάδα. Έχω κι από δαύτες, ένα σωρό, για τον επιστήθιο φίλο του, Μάνο Χατζιδάκι, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Ηλία Καζάν, τη Μελίνα και τον Ντασέν, τη Φλέρυ Νταντωνάκη, τα αδέρφια του, τον ντοκιμαντερίστα Ρούσσο και τον «beatnik» Γιώργο Κούνδουρο, τη Μαργαρίτα Λυμπεράκη και τη Μαργαρίτα Παπαγεωργίου, τον Ηλιόπουλο και τον Φούντα, τον Μαμαγκάκη και τον Μαρκόπουλο, συνθέτες – συνεργάτες του επίσης, τις θρησκευτικές μουσικές του κόσμου που αγαπούσε, τα βινύλια με χριστιανορθόδοξες λειτουργίες από μοναστήρια των Βαλκανίων, μέχρι και το πως μου έψησε το ψάρι στα χείλη, όταν αξιώθηκα το 2010 να γυρίσω ένα μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ γι’ αυτόν σε παραγωγή του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου. 

Στον Νίκο Κούνδουρο άρεσαν οι νεκρολογίες σε αντίθεση με τον Χατζιδάκι. Πιστεύω πως του έδιναν πάτημα για να ξετυλίξει τη μνήμη του, μνήμη από έναν βίο έντονο και πλούσιο, καθώς και να εκφράσει τον εξίσου πλούσιο συναισθηματικό του κόσμο. Επέλεξα αυτές τις μικρές χιουμοριστικές – ή και με χιούμορ – στιγμές του, έτσι, σαν να βρίσκεται ακόμα στη ζωή, χωρίς διάθεση νεκρολογίας. Ο Νίκος Κούνδουρος είχε γεννηθεί στις 15 Δεκεμβρίου του 1926. Αν ζούσε σήμερα θα γινόταν 92 ετών. Λείπεις, Νίκο. Μου λείπεις! 

* Στην cover photo, ο Νίκος Κούνδουρος την 23η Νοεμβρίου 2009 στο Παλλάς, στη συναυλία για τα 20 χρόνια από την ίδρυση της Ορχήστρας των Χρωμάτων/ photo: Αντώνης Μποσκοΐτης