"Το μηδέν και το Άπειρο": Ένα συναρπαστικό πολιτικό βιβλίο

“Φτάνει για όλους μας μια στιγμή που μέσα από τη σύνθλιψη του ψυχικού διχασμού λάμπει ξανά μια αλήθεια ντυμένη με την εσθήτα της αγάπης, πανάρχαια στην ουσία της, παρθένα στη θωριά της”.

Μια τέτοια αναπλαστική πνοή αναδίνεται από το όλο έργο του Καίστλερ και ειδικά από το “Μηδέν και το Άπειρο”. Δεν επαινεί και δεν καταδικάζει. Δεν αφηγείται μόνο και δεν μυθοποιεί. Προβληματίζεται και προβληματίζει.

(Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Το “Μηδέν και το Άπειρο” έχει ως κεντρικό θέμα τις μεγάλες διαγραφές της σταλινικής περιόδου στη Σοβιετική Ένωση και τις δίκες της Μόσχας. Παρά την ιδιαιτερότητα του θέματος, είναι ένα βιβλίο που δεν καταδικάζει και δεν αφορίζει πρόσωπα και καταστάσεις. Αντίθετα, αφήνει τον αναγνώστη να τριγυρίσει μόνος του στα μονοπάτια της ιστορίας, να σκεφτεί και να αναρωτηθεί, να διαβάσει μέσα από πολλαπλές αναγνώσεις τις διαδρομές της ιστορίας.

Ποια είναι η αξία της ατομικής σκέψης, της μοναδικής ανθρώπινης υποκειμενικότητας, μέσα σε μία κοινωνία κοσμοϊστορικών αλλαγών που στόχο έχει να αλλάξει τον κόσμο; Ο ήρωας της ιστορίας, ο Ρουμπασόφ, βρίσκεται στη θέση του θύματος, κατατραγμένος από τους πρώην συντρόφους του. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη φυλακή, κάνει τον απολογισμό της ζωής και της διαδρομής που ακολούθησε, θέτοντας φιλοσοφικά και πολιτικά ερωτήματα. Ο ρόλος του ατόμου μέσα στις συλλογικές δομές, η ευθύνη του κομματικού μηχανισμού απέναντι στην κοινωνία, η δυνατότητα της κριτικής και της αναθεώρησης πολιτικών και στρατηγικών, αλλά και η έννοια της συνθηκολόγησης με τους αντιπάλους. Υπήρχε διαφορετικός δρόμος ή μήπως η ατομική γνώμη έπρεπε να “χαθεί” μέσα στις αλλαγές της ιστορίας; Η απάντηση εξαρτάται από τον ίδιο τον αναγνώστη. 

Μία ιστορία που θέτει στο επίκεντρο την ουσία της πολιτικής διαδικασίας μέσα από τις δομές της, τα αδιέξοδα που αυτή θέτει στους ανθρώπους της, τα λάθη και την απομονώση από την κοινωνία. Ο Ρουμπασόφ πείθεται σταδιακά για την ενοχή του, καυτηριάζει τις επιλογές της κεντρικής εξουσίας, γνωρίζει όμως πως δεν υπάρχει μόνο μία ανάγνωση των πραγμάτων.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο που αναδεικνύει τις παγίδες της οχύρωσης πίσω από την ιδεολογία, τη δύσκολη επιλογή της ισορροπίας ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό, ανάμεσα στο κόμμα και την κοινωνία, ανάμεσα στους πρώην “θύτες” και τα τωρινά “θύματα”. Παράλληλα, ιδιαίτερα επίκαιρο αν ανατρέξει κανείς ακόμα και στη σύγχρονη ελληνική ιστορία και στις δυσκολίες του ριζοσπαστικού πολιτικού κινήματος να ξεπεράσει τον εαυτό του και να κοινωνικοποιήσει τις θέσεις και τις επιδιώξεις του με αποφασιστικό τρόπο.  

Λεπτομέρειες

Ξενόγλωσσος τίτλος: DARKNESS AT NOON
Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ
Χρονολογία Έκδοσης Δεκέμβριος 1991
Αριθμός σελίδων 244
Μετάφραση ΚΑΖΑΝΤΖΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ
Συγγραφέας/Δημιουργός (Ελληνικά) ΚΕΣΤΛΕΡ ΑΡΘΟΥΡ