Μάνος Καρατζογιάννης: «Ας φύγουµε από τα ντουβάρια και ας πάµε στους ανθρώπους»

Το Θέατρο Σταθµός ήταν από τους πρώτους χώρους που άνοιξαν στις 14 Οκτωβρίου. Επρεπε να προετοιµαστούµε µέσα σε πέντε µέρες καθώς οι επίσηµες ανακοινώσεις του υπουργείου άργησαν πολύ. Το τελευταίο βράδυ προτού κλείσουν τα θέατρα εµείς είχαµε… πρεµιέρα, πρώτη και τελευταία παράσταση για το «Spoon River Quartet» της ∆ήµητρας Κονδυλάκη. Οταν ανοίγει και κλείνει ξαφνικά ένα θέατρο είναι επίπονη διαδικασία. Ανακοινώνεις ένα πρόγραµµα, το διαφηµίζεις, βάζεις αφίσες και µαρκίζες, µπαίνεις στη λογική του 30%. Η χαµηλή πληρότητα οδήγησε πολλούς συναδέλφους µας να µην ανοίξουν καθόλου τους χώρους τους. Παρ’ όλα αυτά, κάποιοι θελήσαµε να ανοίξουµε και για την αγάπη που έχουµε για το αντικείµενό µας. Είναι µεγάλο το τίµηµα που πληρώνουν τα θέατρα. Η ανταπόκριση του κόσµου (ο οποίος τηρούσε µε ευλάβεια τα µέτρα ασφαλείας και το υγειονοµικό πρωτόκολλο) ήταν συγκινητική. Αυτές τις µέρες τα θέατρα ήταν γεµάτα. Υπάρχουν θεατές που τους ξέρουµε µε το µικρό τους όνοµα. Είναι οι πιστοί του θεάτρου, άνθρωποι µοναχικοί που βρίσκουν ζεστασιά και συντροφιά στη σκηνή. Ωστόσο τα θέατρα έκλεισαν πρώτα και άνοιξαν τελευταία.

Υπάρχει ζήτηµα επιβίωσης για τους εργαζόµενους στον πολιτισµό. Εδώ και οκτώ µήνες ακούµε διάφορα µέτρα που ψιθυρίζονται, που ανακοινώνονται σε µικρούς κύκλους, αλλά κάποια στιγµή πρέπει να δούµε ένα ολοκληρωµένο πρόγραµµα. Για παράδειγµα, εµείς πραγµατοποιήσαµε ένα live streaming σε συνεργασία µε την Περιφέρεια Αττικής και ανταποκριθήκαµε στο κάλεσµα του υπουργείου για ψηφιακό προγραµµατισµό, αλλά δεν λάβαµε καµία βοήθεια. Ο ψηφιακός πολιτισµός είναι σηµαντική προοπτική, αλλά πρέπει να βοηθηθούν όλα τα θέατρα. Θα µπορούσε επίσης να εκπονηθεί ένα πρόγραµµα αποκέντρωσης το οποίο συζητιέται από την εποχή της Μελίνας Μερκούρη για να ισχύσει πραγµατικά το «Ολη η Ελλάδα ένας πολιτισµός». Κάποιες παραστάσεις ίσως θα είχαν τη δυνατότητα να «ταξιδέψουν» σε άλλες πόλεις µε προγράµµατα του υπουργείου. Ας µη γελιόµαστε, γνωρίζουµε ότι είναι δύσκολο να ανοίξουν τα θέατρα µέσα στο 2020. Ενα κλειστό θέατρο –ακόµη και µε τη µείωση ενοικίου που έχει αναγγείλει το υπουργείο– έχει τεράστια πάγια έξοδα.

«Να έχουμε ψηλά το κεφάλι και πλατύ χαμόγελο»

Ας φύγουµε όµως από τα ντουβάρια και ας πάµε στους ανθρώπους. Αρκετοί σπουδαίοι ηθοποιοί ζουν µε πολύ µικρές συντάξεις. Μια αγαπηµένη µου δασκάλα και ηθοποιός πέθανε από οξεία λευχαιµία και δεν είχε καθόλου ασφάλιση. Υπάρχει αυτό το πρόβληµα που ατυχώς χαρακτηρίστηκε «µαύρη εργασία» από την υπουργό Πολιτισµού. Χρειάζεται σχέδιο και µια γενναία απόφαση για να νιώσουµε και εµείς ότι υπάρχει ελπίδα. Και η ελπίδα δεν έχει να κάνει µόνο µε τα χρήµατα, αλλά και µε τη γλώσσα που η πολιτεία χρησιµοποιεί για τον πολιτισµό. Το θέατρο έχει θεραπευτικό χαρακτήρα. Στην αρχαιότητα αυτή η διάσταση δεν είχε µπει ποτέ σε αµφισβήτηση. Εφόσον λοιπόν έκλεισαν τα θέατρα θα πρέπει να υπάρξει ένα πρόγραµµα ώστε οι εργαζόµενοι στον πολιτισµό να αισθανθούν ότι κάποιος νοιάζεται γι’ αυτούς.

Θέλω να πιστεύω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα µπορέσουν να διαβάσουν ένα βιβλίο, να ακούσουν ένα τραγούδι, να δουν µια ταινία, να «ακουµπήσουν» στον πολιτισµό έστω και ιδιωτικά. Είµαι από αυτούς που δεν το βάζουν κάτω. Θέλω να πιστεύω ότι εµείς οι δηµιουργοί θα µπορέσουµε να έχουµε το κεφάλι ψηλά και το χαµόγελο πλατύ. ∆εν ζητιανεύουµε. Είµαστε άνθρωποι που πιστεύουν στην ποίηση και τη θετική πλευρά της τέχνης και της ζωής.