Λίβανος: Μετά την έκρηξη έρχονται οι μπουλντόζες

Θα επιζήσει μετά την έκρηξη η αρχιτεκτονική κληρονομιά της Βηρυτού;

AP 20241354347245

Τα ερείπια δεν είχαν ακόμα καθαριστεί όταν οι κερδοσκόποι άρχισαν να καταφθάνουν. Επισκέφτηκαν την οικογένεια Γκουλάμ δυο φορές με την προσφορά να αγοράσουν ένα γκρεμισμένο σπίτι σε έναν από τους πιο διάσημους δρόμους της Βηρυτού, στο Λίβανο. Καλούσαν στο τηλέφωνο έναν άντρα για μέρες μέχρι που αυτός τελικά σταμάτησε να απαντάει. Όταν η ευθεία προσέγγιση απέτυχε, κάποιοι προσπάθησαν άλλα τεχνάσματα: ανώνυμοι επισκέπτες ψιθύριζαν στους ιδιοκτήτες ότι τα σπίτια τους ήταν στατικά επικίνδυνα και έπρεπε να κατεδαφιστούν. 

Έχουν περάσει δυο μήνες από τη φονική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού στις 4 Αυγούστου, που κόστισε τη ζωή σε σχεδόν 200 ανθρώπους. Μεγάλο κομμάτι του κέντρου της πόλης είναι ακόμα μες στα ερείπια, με κτίρια που είχαν ανατιναχτεί και τα συντρίμμια να είναι μαζεμένα στα μπαλκόνια. Ο στρατός έχει ερευνήσει πάνω από 85,000 σπίτια και επιχειρήσεις που καταστράφηκαν από την έκρηξη. Μόνο η ζημιά στα σπίτια θα μπορούσε να στοιχίζει 2,8 έως 3,4 δις, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Παγκόσμιας Τράπεζας. 

Καθώς η πόλη ανακατασκευάζεται, πολλοί Λιβανέζοι ανησυχούν για το τι θα αναδυθεί από τα ερείπια. Για δεκαετίες, η επονομαζόμενη «ανάπτυξη» έχει καταστρέψει τη φυσική και αρχιτεκτονική ομορφιά της Βηρυτού. Η μεσογειακή ακτή έχει καταβροχθιστεί από τους επενδυτές και τις κατασκευαστικές, αφήνοντας τους κατοίκους χωρίς πρόσβαση σε δημόσιες παραλίες. Μεγαλοπρεπή παλιά κτίρια έχουν κατεδαφιστεί με μπουλντόζες για να δημιουργηθεί χώρος για άσχημα συγκροτήματα διαμερισμάτων. 

Ακόμα και έτσι, η παλιά γοητεία της πόλης έχει παραμείνει σε κάποιες συνοικίες. Στη Γκεμαζέχ και στη Μαρ Μικαέλ, σπίτια από την οθωμανική εποχή με τις εμβληματικές προσόψεις με τους τρεις θόλους ανακαινίστηκαν και μετατράπηκαν σε χίπστερ μπαρ και γκαλερί τέχνης. Στην περιοχή Καραντίνα, μια παραμελημένη γειτονιά κοντά στο λιμάνι, κάποια από αυτά τα κτίρια έγιναν καταστήματα και εκκλησίες. Και τότε ήρθε η έκρηξη. Σύμφωνα με την UNESCO, εξαιτίας της έκρηξης 640 ιστορικά κτίρια υπέστησαν σοβαρές ζημιές. Όσο οι κατασκευαστικές περικυκλώνουν την περιοχή, πολλοί ντόπιοι φοβούνται ότι αυτά τα κτίρια θα χαθούν μια και καλή. 

Αυτοί οι φόβοι προέρχονται από παρόμοιες εμπειρίες, δεκαετίες νωρίτερα. Το κέντρο της Βηρυτού είχε υποστεί σοβαρότατες ζημιές στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου καθώς είχε μετατραπεί σε πρώτη γραμμή του μετώπου. Μετά τον πόλεμο, ο πρωθυπουργός Ραφίκ Χαρίρι, δημιούργησε μια εταιρεία εν ονόματι Solidere για να επιβλέπει την ανοικοδόμηση (η οικογένεια του ήταν ένας από τους βασικούς μετόχους της εταιρείας). Η κυβέρνηση χρησιμοποίησε την αναγκαστική απαλλοτρίωση για να ελέγξει το κέντρο της πόλης. Οι κατασκευαστές ισοπέδωσαν εκατοντάδες ιστορικά κτίρια. Στη θέση τους φύτρωσαν πολυτελή διαμερίσματα και μπουτίκ με τιμές πέραν των δυνατοτήτων της πλειοψηφίας των Λιβανέζων. Τα περισσότερα έμειναν άδεια. 

Οι περισσότεροι κάτοικοι που επλήγησαν από την πρόσφατη έκρηξη ελπίζουν να μείνουν και να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους, αλλά κάποιοι παλεύουν οικονομικά ακόμα και μόνο για την αντικατάσταση των παραθύρων. Ο στρατός κατέγραψε 550,00 τ.μέτρα από σπασμένη τζαμαρία. Πέρσι, ένα τετραγωνικό μέτρο κόστιζε 15 δολάρια (ή την αντιστοιχία του σε λιβανέζικη λίρα, για καιρό κολλημένη στην ισοτιμία 1,500 προς ένα δολάριο). Αλλά η τραπεζική κρίση που ξεκίνησε τον Οκτώβριο έχει προκαλέσει την πτώση στην αξία της λίρας στη μαύρη αγορά 80% κάτω από την επίσημη τιμή. Ο ετήσιος πληθωρισμός εκτοξεύθηκε στο 120% τον Αύγουστο. (Η κεντρική τράπεζα δίνει επιχορηγήσεις για την εισαγωγή κατασκευαστικού υλικού σε μια ενδιάμεση τιμή). 

Με υψηλή ζήτηση, ελάχιστες πρώτες ύλες και τη συναλλαγματική ισοτιμία να είναι υπό διαπραγμάτευση, οι πωλητές χρεώνουν ό,τι θέλουν. Ακόμα και οι ευσυνείδητοι έχουν διπλασιάσει ή τριπλασιάσει τις τιμές. Τα κουφώματα από αλουμίνιο ή από ξύλο επιβαρύνουν και άλλο το κόστος. Το κράτος είπε στους εργολάβους να μη χρεώνουν πάνω από 750,000 λίρες ανά τετραγωνικό μέτρο ξύλου ή αλουμινίου – αλλά ακόμα και αυτό είναι παραπάνω από τον κατώτατο μισθό. Μια καινούρια εξώπορτα κοστίζει περίπου δύο μηνιάτικα.  

Επομένως, οι κερδοσκόποι συνεχίζουν να τριγυρίζουν, με κάποιους να προσφέρουν εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για τα κατεστραμμένα σπίτια. Η ιδιοκτησία θεωρείται ένας σχετικά ασφαλής παράδεισος εν μέσω της τραπεζικής κρίσης, οπότε οι τιμές έχουν φτάσει στα ύψη. Το πρώτο 5μηνο του 2020 η αξία των δοσοληψιών στο real estate ήταν 53% περισσότερο σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της τράπεζας Audi. Ένα ιστορικό κτίριο θα μπορούσε να αντικατασταθεί από ένα πολυόροφο κτίριο με ακριβά διαμερίσματα. Πολλοί κάτοικοι επιμένουν ότι τα σπίτια τους δεν είναι προς πώληση. Αλλά με την οικονομία να καταρρέει και τον ερχομό του κρύου, βροχερού χειμώνα, η απόφασή τους μπορεί να καμφθεί. 

Μετάφραση από The Economist 

«Η ΛΑΡΚΟ ανήκει στους εργάτες» – Μαζικό συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στο κέντρο της Αθήνας

6167427

«Η ΛΑΡΚΟ ανήκει στους εργάτες» – Μαζικό συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στο κέντρο της Αθήνας

Στο μαζικό συλλαλητήριο για την ΛΑΡΚΟ συμμετέχουν και άλλα σωματεία, φορείς, συνδικάτα αλλά και φοιτητικοί…

Θρήνος στο Ρέθυμνο: Αυτοκτόνησαν σε μια μέρα, ένας 56χρονος επιχειρηματίας και ένας 84χρονος

5860197

Θρήνος στο Ρέθυμνο: Αυτοκτόνησαν σε μια μέρα, ένας 56χρονος επιχειρηματίας και ένας 84χρονος

Τον αυτόχειρα εντόπισαν οι οικείοι του. Λίγες ώρες αργότερα, ένας 84χρονος, έκοψε το νήμα της…

Μυστήριο με την αιτία θανάτου της Χρονοπούλου: «Κανείς δεν μας έχει απαντήσει πώς έπεσε και έσπασε το κεφάλι της» (Video)

χρονοπουλου10

Μυστήριο με την αιτία θανάτου της Χρονοπούλου: «Κανείς δεν μας έχει απαντήσει πώς έπεσε και έσπασε το κεφάλι της» (Video)

«Υπάρχουν πολλά ερωτήματα και σκοτεινά σημεία σε αυτή την υπόθεση - Η ιατροδικαστική έκθεση δεν…