Λάκης Μουρατίδης: Ο ζωγράφος των δίσκων μιλάει στο koutipandoras.gr

Μια αιρετική απόσχιση και μια καινούρια προοπτική αποτελεί ο Λάκης Μουρατίδης, ο οποίος έδωσε μια νέα μορφή σε ένα κίνημα αμφισβήτησης, επίκαιρο όσο ποτέ, με μια εικαστική μορφοπλαστική γλώσσα -πρόταση πολύ δυνατής αμφισβήτησης και έντονου προβληματισμού για τα τεκταινόμενα του ανθρώπινου είδους και πού αυτά μπορούν να οδηγήσουν τον πλανήτη και κατά συνέπεια τους λαούς που τον κατοικούν. Δανείζομαι, ως μέρος του προλόγου για την ακόλουθη συνέντευξη, λόγια της Ιστορικού Τέχνης Μάγδας Κουμπαρέλου για τον Δραμινό και πολιτογραφημένο Βολιώτη πλέον ζωγράφο Λάκη Μουρατίδη.

5b4db23e1dc524851c8b4588

Τον συνάντησα προ ημερών στο Βόλο, στον προσωπικό του χώρο, ένα σπίτι γεμάτο από τα έργα του, πολλά από τα οποία κοσμούν βιβλία και δίσκους σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών. Ασκητική φιγούρα ο Μουρατίδης, άνθρωπος ήπιων τόνων, που έχει πολλές ιστορίες να θυμηθεί, κυρίως λόγω της πολυσχιδούς φύσης του: Εραστής της μοτοσικλέτας και της περιπλάνησης, οργανωτικός, ενωτικός, μα πάνω απ’ όλα καλλιτέχνης με ένα ξεχωριστό στυλ, που δεν συναντάται συχνά. Η αλήθεια είναι πως με κέντρισε περισσότερο η ενασχόληση του με τους δίσκους σε μία περίοδο που η δισκογραφία έχει καταρρεύσει και λίγοι είναι οι μουσικοί εκείνοι, οι οποίοι επιλέγουν ένα εικαστικό έργο και όχι τις φάτσες τους μοστραρισμένες στα εξώφυλλα τους. Είναι κι ένα πορτραίτο του ποιητή – στιχουργού Άλκη Αλκαίου, που είχε φιλοτεχνήσει ο Μουρατίδης, και με είχε εντυπωσιάσει με τη μινιμαλιστική, αφαιρετική, μα και τόσο συμπυκνωμένη ματιά του. Στην ακόλουθη συζήτηση μας, ζωντανεύει μια ολόκληρη εποχή που μας μεταφέρει στη γένεση των προοδευτικών ρευμάτων του 20ου αιώνα, στην επταετία της χούντας, στην ίδρυση του φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας έως και σε μια ζεστή αγκαλιά της Σωτηρίας Μπέλλου λίγο πριν φύγει από τη ζωή. 

Είστε Δραμινός. Θα ήθελα να μου πείτε για ποιο λόγο επιλέξατε τον Βόλο ως τόπο διαμονής και όχι την Αθήνα.

Προέρχομαι από μία επαρχία κι έτσι δεν θα μπορούσα να ζήσω σε ένα μεγάλο αστικό κέντρο. Ο Βόλος με βολεύει γιατί βρίσκεται σε ίση απόσταση σχεδόν τόσο από τη Θεσσαλονίκη, όσο και από την Αθήνα. Η γνωριμία μου επιπλέον με πολλούς ανθρώπους από το χώρο της μοτοσικλέτας με έφερε πιο κοντά με τον Βόλο.

Ζείτε σε ένα σπίτι – ατελιέ εδώ. Πείτε μου με δυο λόγια ποια είναι η ανάγκη για να ζωγραφίζετε;

Η ανάγκη έκφρασης βγαίνει με διαφορετικό τρόπο στους ανθρώπους. Εμένα, από μικρή ηλικία, η ανάγκη αντίδρασης μου στους δασκάλους και σε ότι με καταπίεζε, διοχετεύθηκε στη ζωγραφική. Ανακάλυψα τη ζωγραφική στις αρχές του Γυμνασίου, όταν για πράγματα που δε μπορούσα να φέρω αντίρρηση φωναχτά, τα ζωγράφιζα. 

Και ο πιο αδαής περί εικαστικών διαπιστώνει ότι έχετε ένα προσωπικό στυλ. Το στυλ κερδίζεται από την πρώτη στιγμή ή καλλιεργείται σε μια διάρκεια χρόνων;

Δεν έχω περάσει μέσα από τις σχολές Καλών Τεχνών, άρα δεν έχω δεχτεί τη λεγόμενη ακαδημαϊκή παιδεία. Η ανάγκη μου είναι να αναδείξω τη ζωγραφική μέσα από ένα ιδίωμα. Είναι μία ανερμήνευτη εξήγηση που θα μπορούσα να δώσω έτσι ώστε να μη μοιάζει αυτό που κάνω με οτιδήποτε άλλο με έχει επηρεάσει.

Χωρίς να είμαι ο πλέον αρμόδιος, θα έλεγα ότι η ζωγραφική σας παραπέμπει σε ένα κράμα σουρεαλισμού και φουτουρισμού.

Το ζήτημα όμως σ’ αυτή την εκδοχή είναι πως η δυνατότητα να ζωγραφίζεις χρειάζεται εξ αντικειμένου μια ακαδημαϊκή γνώση. Αν δεν ξέρεις να ζωγραφίζεις με άξονα την ανατομία του ανθρώπινου σώματος, είναι αδύνατο να φτιάξεις πορτραίτα ή γυμνά σώματα. Ο σουρεαλισμός και ο φουτουρισμός προήλθαν απ’ την ανάγκη της κάθε εποχής να παράξει τη δική της αισθητική, με δεδομένο όμως ο ζωγράφος να ξέρει ότι αυτό που φτιάχνει είναι ένα χέρι ή κάτι περίπου σαν χέρι. Έτσι, η δική μου τέχνη με πηγαίνει γύρω στο 1970, όταν στην ποίηση έχουμε μια ανατροπή από τους προηγηθέντες σουρεαλιστές, αλλά και λίγο μετά, στους περίφημους καθηγητές της Καλών Τεχνών των Αθηνών. Δεν μπορούσαμε με λίγα λόγια να είχαμε άλλη κατεύθυνση απ’ αυτή που όριζε η εποχή μας.

Πολλά από τα πορτραίτα σας, αν πάμε και στα εξώφυλλα δίσκων που φτιάχνετε, θυμίζουν την περίφημη βρετανική Hipgnosis, αν τη γνωρίζετε: Pink Floyd, Led Zeppelin, Bad Company, covers στα οποία η ανθρώπινη φιγούρα παρουσιάζεται σχεδόν εξώκοσμη, αν δεν απουσιάζει τελείως.

Αυτές οι τεχνικές, που θέλουν να υποκρίνονται ότι δεν είναι ανθρωποκεντρικές, το πετυχαίνουν μέσα από μία σημειολογία πραγμάτων – κάτι που έκαναν πολλοί ζωγράφοι παγκοσμίως από τις αρχές του 20ου αι. Ένα στρωμένο τραπέζι, ας πούμε, υπονοεί ότι απλά τώρα δεν είναι παρόντες οι άνθρωποι. Η αιτία που θα τραβήξει το βλέμμα σ’ έναν πίνακα είναι ο συνειρμός ή ο συλλογισμός που συνδέεται άρρηκτα με τη θεματική σου, όπως σε ένα κλασικό πλάνο του Θόδωρου Αγγελόπουλου: Ένα μπλε τραπεζάκι καφενείου σε μια παραλία υπονοεί ότι εκεί πριν συναντήθηκαν δύο άνθρωποι. Αυτό και μόνο χρησιμοποιείται σαν κώδικας επικοινωνίας του δημιουργού με τους θεατές του.

Η ζωγραφική είναι μια ελεύθερη τέχνη ή δέσμια ενός ακαδημαϊσμού; Ερωτώ αν ένας ζωγράφος ”αυτόνομος” κάπου σνομπάρεται συγκριτικά με τους σπουδαγμένους συναδέλφους του.

Έτσι ακριβώς είναι. Υπάρχουν ρεύματα, τα οποία αντιτίθενται στις αντιλήψεις όλων των Καλών Τεχνών του κόσμου! Εναντιώνονται στα πρότυπα ζωγράφων που έχουν πια περάσει στην ιστορία. Σύγχρονες ομάδες στην Ευρώπη κυρίως που ασχολούνται, λόγου χάριν, με την ενεικόνιση τοιχογραφιών πολύ μεγάλων διαστάσεων και που στέκονται απέναντι στη λογική του μουσείου, της γκαλερί και μιας στείρας ”ακαδημαϊκίλας”. Το βλέπουμε κατά κόρον και στην Αμερική, διότι οι πρώτοι που απεικόνισαν τα συναισθήματα τους ήταν οι Λατινοαμερικανοί με τα σπίτια τους βαμμένα με μια σειρά από χρώματα και φόρμες. Πολλοί φτασμένοι ζωγράφοι, έτσι, φτάνουν στο σημείο να καταφεύγουν στις τοιχογραφίες, επειδή δε θέλουν να εκμεταλλεύονται τη δουλειά τους οι διανομείς, τα μουσεία κ.λπ.

Υπάρχει κι η άλλη άποψη που λέει ότι ο Andy Warhol και η περίφημη pop art τελικά δεν έκαναν και τόσο καλό στη ζωγραφική, εφόσον έδωσαν μεγαλύτερη αξία στον γκαλερίστα παρά στο ζωγράφο.

Ισχύει εν μέρει, ναι, γιατί η αναπαραγωγή μιας φωτογραφίας θέλει να γίνει ιμπρεσιονιστικό έργο. Πάρτε το πασίγνωστο πορτραίτο της Marilyn Monroe: Αρχικά δεν ήθελε να έχει κανένα στοιχείο φωτογραφίας, αλλά τελικά η τεχνολογία μετά το 1970 και το ’80 μπόρεσε να αποδώσει απίστευτες λεπτομέρειες σε μία φωτογραφία. Ο Warhol, που σκόπευε να καυτηριάσει όλο αυτό, έκανε μάλλον το εξής λάθος: Έβαλε πλακάτ χρώματα πάνω σε μια φωτογραφία για να κάνει μια ταπετσαρία, ένα περίγραμμα μόνο με τα χαρακτηριστικά του προσώπου και ένα ζευγάρι κατακόκκινα χείλια. Αυτό, βέβαια, διευκόλυνε πάρα πολύ τη βιομηχανία της αναπαραγωγής. Μια παγίδα που πέφτουμε συχνά όταν μας ζητείται μία δουλειά και λέμε ”Ξέρεις, δεν είναι πιασάρικη, δεν θα περάσει στον πολύ κόσμο”. Μας ωθούν στο να φτιάχνουμε πράγματα ικανά να πουληθούν, καθορίζοντας έτσι το γούστο του μέσου ανθρώπου. Η pop art, επομένως, δημιούργησε το κατάλληλο υπόστρωμα για να επιδιωχθεί το καλύτερο εμπορικό αποτέλεσμα.

Μάλιστα. Κι απ’ τον Andy Warhol στον Άλκη Αλκαίο τώρα! Λέγεται ότι χωρίς να τον έχετε συναντήσει ποτέ, ζωγραφίσατε το ωραιότερο πορτραίτο του.

Είναι ακριβώς το κομμάτι του σουρεαλισμού που αναφέρατε και που θέλει περισσότερο να εννοήσει μία κατάσταση απ’ ότι να την αποτυπώσει. Μέσα από τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά ενός ανθρώπου, υπονοούμε ποια θα είναι και η φιγούρα του. Ξεκινάμε, λοιπόν, απ’ την ουσία και όχι απ’ το περίγραμμα.

Συγκεκριμένα, ”ψάξατε” τον Αλκαίο μέσα από τα ποιήματα και τους στίχους του;

Πως αλλιώς; Διάβασα πάρα πολύ και μάλιστα είχα την τάση να μη δείξω μέχρι τέλους πως σκέφτομαι για τον Άλκη Αλκαίο, γιατί το έργο ονομάζεται ”Των ματιών σου ο γλυκασμός” και το στοιχείο που περιγράφω δεν είναι φυσικά μόνο τα μάτια του. Επικέντρωσα στη ματιά του ανθρώπου, στο πως αυτός έβλεπε τον κόσμο.

Ο ίδιος άραγε πρόλαβε να δει το έργο αυτό;

Το είδε και το απέρριψε! Ήταν μια πρόταση που ήθελε να παρουσιάσει ο Σωκράτης Μάλαμας όταν έκανε το ”Πέρασμα”, έναν σχετικά πρόσφατο δίσκο του με τη Μελίνα Κανά. Τον καιρό εκείνο εγώ είχα μια επαφή με τον Μάλαμα και μου ζητήθηκε κάτι αντίστοιχο για εξώφυλλο, έχοντας προηγηθεί και η εργασία μου για το εξώφυλλο στο ”Άδειο δωμάτιο” του. Με στενοχώρησε το ότι ο Αλκαίος ήταν αρνητικός, αλλά βέβαια ο Μάλαμας μου εξήγησε, διώχνοντας κάθε άλλο αρνητικό συναίσθημα από μέσα μου.

Τελικά όμως ο πίνακας αυτός έγινε εξώφυλλο σε ένα άλλο άλμπουμ των Πανεπιστημιακών εκδόσεων Θεσσαλίας με την αρωγή της μουσικού Μαρίας Θωΐδου.

Ήρθε απλά το πλήρωμα του χρόνου που λέει ότι κάθε δουλειά που κατά ένα τρόπο προκύπτει, αργά ή γρήγορα θα βρει το δρόμο της. Η Θωΐδου μου μίλησε για το δίσκο που ετοίμαζε με τα Μουσικά Σύνολα αποκλειστικά με τα στιχουργήματα του Άλκη Αλκαίου. Της έδειξα το πορτραίτο αυτό που είχε φτιαχτεί λίγα χρόνια πριν, έχοντας τη δυνατότητα να συνομιλήσουμε σε βάθος, κάτι που δε μπόρεσε να γίνει με τον Σωκράτη και τον Αλκαίο.

Σε αντιδιαστολή με ότι λέγαμε πριν, η φιλοτέχνηση εξώφυλλων για δίσκους δεν είναι μια εμπορική κίνηση;

Ανατρέχει όμως και στη χρυσή περίοδο του ελληνικού τραγουδιού, από τον Πλέσσα και τον Χατζιδάκι μέχρι τον Μαρκόπουλο και τον Σαββόπουλο. Θυμηθείτε πόσο υπέροχο εξώφυλλο έχει ο ”Δρόμος” του Πλέσσα μ’ αυτή την παλιά γειτονιά, την όλο προοπτική! Εγώ σε ότι προσπαθώ να απεικονίσω με καθοδηγεί πρωτίστως η μουσική, αυτή παίζει κυρίαρχο ρόλο μέσα μου. Πρώτα απ’ όλα, να προσπαθώ να απεικονίσω τη μουσική και μετά τις έννοιες που προκύπτουν απ’ τη στιχουργική. Πέραν της μουσικής και του στίχου τώρα επιχειρώ να προσθέσω κάτι που μπορεί να μη φαίνεται μέσα τους. Διαλέγω έτσι τη σημειολογία και την πιο σφαιρική ενεικόνιση του πράγματος για να αναδειχθεί και μία άλλη οπτική, η δική μου.

Πόσους δίσκους έχετε φιλοτεχνήσει μέχρι τώρα;

Αρκετούς, περίπου δέκα.

Καλλιτεχνών;

Μάλαμα, Ζερβουδάκη, Θωΐδου, Μπέκου κ.α. Έχω κάνει και αρκετά εξώφυλλα βιβλίων, γύρω στα έξι, του Πάνου Χρυσοστόμου, του Μιχάλη Πατένταλη, του Σπύρου Λαζαρίδη και…κόλλησα τώρα.

Να ένα πεδίο που πολλοί εικαστικοί θα ήθελαν να έχουν κατακτήσει, κατά τη γνώμη μου. Ισοδυναμεί, πιστεύετε, με την έκθεση σε μια μεγάλη γκαλερί;

Βέβαια, αφού το έργο πάνω σ’ ένα δίσκο ή σ’ ένα βιβλίο που μπαίνει σε μια δισκοθήκη και βιβλιοθήκη αντίστοιχα, αποτελεί μία επιδίωξη, την οποία έχω ούτως ή άλλως μες το κεφάλι μου. Πρέπει να εξοικειωθούμε τόσο με τη ζωγραφική, όσο και με άλλες τέχνες, για τις οποίες οι γνώσεις μας είναι περιορισμένες. Να ένας λόγος, λοιπόν, που εκλαϊκεύει τη ζωγραφική και την κάνει πιο προσιτή.

Ασχολείστε και με τη μοτοσικλέτα εκτός των εικαστικών. Πότε ξεκίνησε η συγκεκριμένη δραστηριότητα;

Από τότε που ήμουν βοηθός του μανάβη πατέρα μου και έπρεπε να κουβαλήσω 500 κιλά καρπούζια σε ένα BMW και να πάρω φόρα (γέλια).

Είστε άνθρωπος της ταχύτητας;

Όχι, είμαι άνθρωπος του ταξιδιού και της επιστροφής.

Με την έννοια του νόστου;

Με τη γενική έννοια της επιστροφής. Η εμπειρία που απέκτησα από το ταξίδι είναι πολύ σημαντικότερη από το ίδιο το ταξίδι. Καταγράφω εικόνες με τις σημασίες τους που έχουν βοηθήσει πολύ την καλλιτεχνική δουλειά μου.

Μέχρι που έχετε φτάσει;

Από την Πορτογαλία μέχρι το Γιβραλτάρ, όπου χάλασε κι η μηχανή κι είχαμε ένα ταξίδι όλο περιπέτεια. Ήμουν με τη σύντροφο μου, με την οποία μετράμε 33 χρόνια κοινού βίου πλέον. Δεν γινόταν να περάσουμε χρονιά χωρίς ταξίδια, όχι ταξίδι.

Να πούμε όμως ότι ξεκινήσατε και την οργάνωση των μοτοσικλετιστών, υπήρχε δηλαδή μία συλλογικότητα και πίσω απ’ αυτό.

Ήμουν αυτός που ίδρυσε τον πρώτο μοτοσικλετιστικό φορέα στη Δράμα και κατόπιν έναν άλλο φορέα που λεγόταν ”Πήγασος”. Μέσα από την αγάπη μου για τη μοτοσικλέτα και τις τέχνες, έκανα κάτι σχεδόν πρωτοποριακό στη Δράμα πριν από 25 χρόνια: Έγιναν πολλά πολιτιστικά δρώμενα μέσω του ”Πήγασου”, ένα φεστιβάλ που ονομαζόταν ”Τέχνη & Μοτό”, όπου φιλοξενήθηκαν όλες οι μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης με θέμα φυσικά τη μοτοσικλέτα. Ήρθαν ο Γιώργος Χρονάς, ο Κωστής Γκιμοσούλης, ο Σταυρόπουλος και ο Τριάντης από την ”Ελευθεροτυπία” στην επιτροπή για το διαγωνισμό διηγήματος με θέμα τη μοτοσικλέτα. Είχαμε κάνει αντίστοιχους διαγωνισμούς ποίησης, φωτογραφίας μέχρι και κόμικς. Έγιναν ακόμη πολλές συναυλίες του Μάλαμα, του Αγγελάκα, του Σαββόπουλου, του Περίδη, της Τσαλιγοπούλου. Ότι αγαπούσαμε πέρασε από κει, καλλιτέχνες της Βορείου Ελλάδας και της αθηναϊκής σκηνής. Θυμάμαι και κάτι άλλο αρκετά σημαντικό: Είχε οργανωθεί και μία συνάντηση παραγωγών ραδιοφώνου.

Εγώ όμως ξέρω και κάτι άλλο που μπορεί να το έχετε αφήσει πίσω σας, αποτελεί όμως μία ιστορική πραγματικότητα: Είσαστε από τους ιδρυτές του καλοστεκούμενου μέχρι σήμερα φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας.

Πράγματι, φτιάξαμε το φεστιβάλ μαζί με τον Δερμετζόγλου, τον Γεωργιάδη και τον Μελιάδη. Το έτος 1978, αν τα λέω σωστά. Χωρίς να ανήκουμε στην κομμουνιστική οργάνωση νεολαίας του καιρού εκείνου, καταφεύγαμε στο σινεμά, στην αίθουσα του Βακούρα, εποχή 1970 – 71, για να έχουμε μια μεγαλύτερη άνεση. Φτιάξαμε ένα είδος γιάφκας ιδεών – εγώ ανήκα μια ζωή στο ΚΚΕ Εσωτερικού – που όμως δεν συνεχίσαμε, γιατί πήγαμε ο καθένας στην πόλη του κι είπαμε να φτιάξουμε απ’ την αρχή ένα άλλο πράγμα. Έτσι φτιάξαμε το φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους Δράμας, αλλά όταν η κατάσταση άλλαξε με τον ερχομό του ΠΑΣΟΚ, έκανα το ”Τέχνη & Μοτό”. Δε μπορούσα να κάτσω σπίτι μου, με έτρωγε η κίνηση, το ταξίδι, η αναζήτηση.

Και τώρα που ζείτε σε μια ήσυχη γειτονιά του Βόλου, έχετε την αρμονία στη ζωή σας;

Η αρμονία είναι απαραίτητο στοιχείο κι εγώ έχω την αίσθηση ότι βρίσκομαι στον πιο παραγωγικό χρόνο μου αναφορικά με τις δυνατότητες της έκφρασης μου.

Και ο Francis Bacon που…

(με σταματά απότομα) Ακούστε, η αρμονία δεν είναι το μόνο απαραίτητο στοιχείο! Έχει να κάνει και με την ιδιοσυγκρασία του καθενός από εμάς. Η Frida Kahlo, λόγου χάριν, ήταν μια πάρα πολύ διαταραγμένη προσωπικότητα, ωστόσο το εικαστικό της αποτέλεσμα δείχνει μια τρομερή γενναιότητα απέναντι στην ανθρώπινη υπόσταση. Δείχνει μια τρομερή αποφασιστικότητα όταν παρουσιάζει η ίδια την τομή που έγινε στο κορμί της! Και ο Bacon τα ίδια, δεδομένου ότι ο καλλιτέχνης εμπνέεται από το Α στοιχείο, ένας άλλος από το Β ή από το οποιοδήποτε άλλο στοιχείο. Μέσα από όλες τις αντιφάσεις, το μόνο που δε μπορούμε να αποκρύψουμε είναι η δύναμη της έκφρασης.

Απ’ την άλλη, η ζωγραφική είναι μια εύκολη τέχνη από υλικοτεχνική άποψη. Δεν είναι σινεμά, που πρέπει να δουλέψουν πολλοί – πολλοί άνθρωποι για να βγει ένα αποτέλεσμα.

Ο κινηματογράφος συνδυάζει όλες, μα όλες τις τέχνες, και αποτελεί την επινόηση της κορυφαίας καλλιτεχνικής έκφρασης. Η ζωγραφική, πάλι, είναι σαν να βλέπουμε ένα στοπ καρέ. Η εν δυνάμει κίνηση, όταν προέρχεται από ένα καλό σενάριο, καθοδηγεί τα συναισθήματα κι έτσι σε οδηγεί σε ένα αναπόφευκτο συγκινησιακό αποτέλεσμα. Εδώ, λοιπόν, ερχόμαστε και λέμε ότι η ζωγραφική είναι μια πάρα πολύ προσωπική και μοναχική υπόθεση.

Εγωπαθής είναι η ζωγραφική;

Πάρα πολύ! Έχει ένα υπερβολικό εγώ! Είναι άλλο πράγμα να παίξεις μια μελωδία ή να γράψεις ένα στίχο, που δεν θα τα ”βλέπεις” κάθε μέρα, γι’ αυτό κι οι ζωγράφοι δεν πρέπει να βγάζουν όλο το θυμό τους απέναντι σε μία προσωπική θέση που παίρνουν. Η ένταση αυτή αφενός θα χαρακτηρίζει το έργο, αφετέρου θα τους ακολουθεί σε όλη τους τη ζωή. Και όπως ξέρετε ένα έργο σε υποχρεώνει να είσαι ένα μ’ αυτό και με την παρουσία σου στον κόσμο. 

Μιλήστε μου τώρα για τη δική σας παρουσία στο ”Κύτταρο” πολλά χρόνια πίσω, όταν η Σωτηρία Μπέλλου τραγούδησε για πρώτη φορά σε κοινό ”Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια”.

Που το ξέρετε αυτό; Είναι αρχές του 1970, εγώ είμαι φαντάρος μες τη χούντα και μαθαίνω ότι ο Διονύσης Σαββόπουλος θα συνεργαστεί με τη Σωτηρία Μπέλλου. Έχω την ευχέρεια ως ζωγράφος να έρχομαι στην Αθήνα για πινέλα και χρώματα, ελέω του Χ ”πατρόνου” λοχαγού που μου έδινε την άδεια. Φοράω πολιτικά, επομένως δεν θα με σταματούσε η στρατιωτική αστυνομία. Πάω στο ”Κύτταρο” χωρίς να έχω καν λεφτά για το ποτό μου, αναζητώντας το ”φίλο σαν ξωτικό να τριγυρνά, πάνω στη μοτοσικλέτα και πίσω τρέχανε σκυλιά”. Βγαίνουν να παίξουν το κομμάτι και με δυο μεγάλες δρασκελιές βρίσκομαι πάνω στη σκηνή, όπου αρχίζω και χορεύω. Θυμάμαι τον Σαββόπουλο να κρατάει ένα νταούλι και μένα τα γόνατα μου να πονάνε πάρα πολύ, αφού πατούσαν πάνω στα καλώδια. Κάποια στιγμή πέφτει ένα σύρμα ότι η ΕΣΑ μπήκε στο μαγαζί. Όσοι είμαστε φαντάροι, πρέπει να κρυφτούμε με λίγα λόγια. Τι κι αν φοράω πολιτικά, πάλι φαντάρος αισθάνομαι. Τρέχω να κρυφτώ στα καμαρίνια της Μπέλλου και του Σαββόπουλου που τότε ήταν έξω, σε μια αυλή πίσω από το κτίριο. Με αρπάζει η Μπέλλου και με χώνει κάτω από το τραπέζι που μακιγιαριζόταν στο καμαρίνι της! Εννοείται πως κανείς δεν ενοχλούσε τη Μπέλλου, αφού τους έβριζε: ”Κοπρόσκυλα, φασίστες, πάλι εδώ είστε;” κ.λπ. Τα χρόνια περνάνε, πάμε λίγο μετά το 1990 και η Μπέλλου έρχεται να τραγουδήσει σε ένα ρεμπετάδικο στη Δράμα που λεγόταν ”Στίγμα”. Φυσικά θέλαμε να την ακούσουμε. Καθόμαστε στο τραπέζι, η ίδια είναι καταπονημένη, μάλλον στην αρχή της αρρώστιας της και με δυσκολία βγαίνει η φωνή της. Όταν αρχίζει να τραγουδάει το ”Μ’ αεροπλάνα και βαπόρια”, αρχίζω κι εγώ να χορεύω. Αυτή συγκινείται που γίνεται όλο αυτό μπροστά της κι όταν τελειώνει το κομμάτι, αγκαλιαζόμαστε και της θυμίζω εκείνο το γεγονός στο ”Κύτταρο” των 70s. Περιττό να σας πω ότι από τα μάτια και των δυονών μας έτρεχαν δάκρυα…Είναι μία σκηνή που δεν θα ξεχάσω όσο ζω!

Τελειώσαμε, κύριε Μουρατίδη. Πως θα μοιάζει άραγε το τελευταίο έργο της ζωής σας;

Θα έχει να κάνει με το νερό και την τάση του να κυριαρχεί, καταλαμβάνοντας τα πάντα σαν επιφάνεια ή σαν όγκο. Είναι μια πραγματικότητα. Όσο λιώνουν οι πάγοι και όσο παύει να ισχύει η παρούσα οικολογική συγκυρία, το νερό θα κυριεύσει τα πάντα! Δεν ξέρουμε αν κάτι αντίστοιχο συμβαίνει ή έχει συμβεί σε άλλους πλανήτες, εγώ πάντως θέλω να διερευνήσω τους φόβους μου απέναντι στο νερό, το οποίο είναι σαφώς πολύ δυνατότερο από τη φωτιά. Στην ουσία θα ήθελα να διερευνήσω τη φρίκη μου απέναντι στον επερχόμενο θάνατο. 

 

Αποκάλυψη Daily Mail: Παρ’ ολίγον αεροπορική τραγωδία σε πτήση της British Airways από την Αθήνα

ap briths

Αποκάλυψη Daily Mail: Παρ’ ολίγον αεροπορική τραγωδία σε πτήση της British Airways από την Αθήνα

Το αεροσκάφος βρέθηκε σε απόσταση μόλις 1,5 μέτρου από... αδέσποτο drone που πετούσε σε υπερβολικά…

Κολωνός: Σήμερα η απόφαση του δικαστηρίου για τον Μίχο, τον «Μιχάλη» και τη μητέρα της 12χρονης

michos ilias 1

Κολωνός: Σήμερα η απόφαση του δικαστηρίου για τον Μίχο, τον «Μιχάλη» και τη μητέρα της 12χρονης

Οι δικαστές καλούνται να αποφανθούν για την ενοχή ή μη 26 κατηγορουμένων - Συγκεντρώσεις υποστήριξης…