Το βιβλίο αυτό για την Εξέγερση της Κροστάνδης το ζήτησε από τον Άρη Αλεξάνδρου ο εκδότης Χ. Φυτράκης για να το εντάξει σε μία σειρά βιβλίων που κυκλοφόρησαν τη δεκαετία του 1970 με τον τίτλο «Τα φοβερά ντοκουμέντα». Με τη γνωστή του ευσυνειδησία, ο Αλεξάνδρου δεν έκανε μια δουλειά απλώς διεκπεραιωτική, αλλά έγραψε ένα από τα καλύτερα βιβλία διεθνώς επί του θέματος.
Μολονότι στην αφήγηση του Αλεξάνδρου είναι εμφανής η συμπάθειά του για τους εξεγερμένους της Κρονστάνδης, η παροιμιώδης πνευματική του εντιμότητα έχει ως αποτέλεσμα να παρουσιάζονται λεπτομερώς όλες οι απόψεις, ώστε να σχηματίσει ο κάθε αναγνώστης ιδίαν άποψη.Το βιβλίο, που στην πρώτη έκδοση δεν αναγράφει καν στο εξώφυλλο το όνομα του Αλεξάνδρου, αλλά μόνο στη σελίδα τίτλου, κυκλοφόρησε στα τέλη του 1975. Δυστυχώς, ο τότε εκδότης είχε κάνει κάποιες αυθαίρετες «διορθώσεις» στη γλώσσα του συγγραφέα, που είχαν σαν αποτέλεσμα μια επιστολή διαμαρτυρίας (ενδεικτική κι αυτή του ήθους και της ευγένειας του Αλεξάνδρου ακόμα και όταν τον έθιγαν), την οποία παραθέτουμε ως παράρτημα.Με βάση αυτή την επιστολή, αποκαταστήσαμε –κατά το δυνατόν– το κείμενο, εκσυγχρονίζοντας απλώς μερικούς ορθογραφικούς τύπους που θα ξένιζαν τον σημερινό αναγνώστη.
Ό,τι και να γράψω για την τιμή που μου έκανε η Καίτη Δρόσου, με την ευγενική της άδεια να επανεκδώσω έπειτα από 40 χρόνια το λησμονημένο και εν πολλοίς άγνωστο αυτό βιβλίο, θα είναι λίγο.
Το να βυθιστεί κανείς στο ιστορικό νόημα εκείνης της εξέγερσης οδηγημένος από τις λέξεις του Άρη Αλεξάνδρου, είναι δώρο ζωής.Για το Πανοπτικόν, δεν θα μπορούσα να φανταστώ μεγαλύτερη τιμή, και για εμένα μεγαλύτερη συγκίνηση.
Τούτη η δεύτερη έκδοση λοιπόν, ας είναι αφιερωμένη στην «γιαγιά-Καίτη».
Κ. Δεσποινιάδης
