Kώστας Καρυωτάκης – Μαρία Πολυδούρη: Η ιστορία ενός τραγικού ανεκπλήρωτου έρωτα

Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα γι’ αυτό η ζωή μου εδόθη. Στην άχαρη ζωή την ανεκπλήρωτη ‘μένα η ζωή πληρώθη. Μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα. Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες έζησα, να πληθαίνω τα ονείρατά σου, ωραίε που βασίλεψες κι έτσι γλυκά πεθαίνω. Μονάχα γιατί τόσο ωραία μ’ αγάπησες

Μαρία Πολυδούρη …

Η μποέμ ζωή της ποιήτριας και η κλειστή, μελαγχολική φύση του Καρυωτάκη, έβαλαν σημαντικά εμπόδια στο να ζήσουν την ευτυχία και την αγάπη που επιζητούσαν. Δύο “καταραμένοι” ποιητές που δεν μπόρεσαν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους και άφησαν ένα τόσο μεγάλο έργο πίσω τους, παρά το σύντομο πέρασμα τους από τη ζωή.

Γνωρίστηκαν στη Νομαρχία Αθηνών, όπου εργάζονταν ως δημόσιοι υπάλληλοι. Ο Κώστας Καρυωτάκης ήταν ένας ήπιος και μελαγχολικός νέος που έγινε υπάλληλος για βιοποριστικούς λόγους, ενώ στην πραγματικότητα σιχαινόταν το επάγγελμα του. Η ποίηση του ήταν σκοτεινή και κλειστή, όπως και ο χαρακτήρας του. Από την άλλη πλευρά, η Πολυδούρη ήταν μια χειραφετημένη γυναίκα, με φεμινιστικές ιδέες και προκλητική ζωή για τις συντηρητικές συμβάσεις που επικρατούσαν στην εποχή της.

Η σχέση που αναπτύχθηκε μεταξύ τους ήταν πολύ έντονη, αλλά ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, εξαιτίας της έντονης διαφοράς των χαρακτήρων τους. Η ποιήτρια του έκανε μέχρι και πρόταση γάμου, πράξη πολύ τολμηρή για τα δεδομένα της εποχής.

Ο ποιητής αγαπούσε την Πολυδούρη, αλλά αρνήθηκε τον έρωτά της, ίσως γιατί ο χαρακτήρας της θα μπορούσε να τον στιγματίσει στην κοινωνία. Αρχικά της είπε πως έπασχε από αφροδίσιο νόσημα. Το ποίημα του «Ωχρά Σπειροχαίτη» (το όνομα του μικροβίου που προκαλεί τη σύφιλη), είναι σύμφωνα με τους μελετητές του έργου του, η απόδειξη ότι ο ποιητής έπασχε όντως από την ασθένεια. Η Πολυδούρη από την άλλη, δεν έπαψε ποτέ να δείχνει ότι τον αγαπά. Στο ημερολόγιο της, τον Μάη του 1922, εξομολογείται: «Τον αγαπώ, τον αγαπώ καμιά αμφιβολία πιά! (…) Απελπισμένε μου ποιητή θα σε αγαπήσω άραγε όσο θέλω ν’ αγαπήσω, όσο σου πρέπει;». Ενώ αργότερα σε ένα σπαρακτικό γράμμα τον καλεί να ζήσουν μαζί: «Έλα, Τάκη, να ζήσουμε μαζί… να ιδείς πόσο γλυκιά, πόσο ανακουφιστική θα ‘μαι σε σένα. Δεν είναι δύσκολο, μα καθόλου δύσκολο. Ξέρω όλα τα εμπόδια, όλες τις συνέπειες. Είμαστε φτωχοί και οι δυό, αλλά τι μ’ αυτό; μήπως τώρα που ήμαστε χωριστά δεν είμαστε φτωχοί και χωρίς καμιά ελπίδα να γίνουμε πλούσιοι; Δύο δωμάτια μας φτάνουν».

Η Μαρία Πολυδούρη πληγώθηκε πολύ από την άρνηση του και παρ’ ότι είχαν συμφωνήσει να μείνουν φίλοι, έφυγε τελικά για το Παρίσι. Ένα βράδυ τη βρήκαν πεσμένη σε ένα σοκάκι. Διαγνώστηκε με φυματίωση και λίγο αργότερα μεταφέρθηκε στην Ελλάδα, στο τότε σανατόριο Σωτηρία. Τον Ιούλιο του 1928 ο Κώστας Καρυωτάκης αυτοκτόνησε με πιστόλι σε μια παραλία του Αμβρακικού, αφήνοντας πίσω του μόνο ένα σημείωμα. Οι εκατό φωτογραφίες που φυλούσε στο μπαούλο του και βρέθηκαν μετά τον θάνατο του, ήταν η μεγαλύτερη απόδειξη αυτού του μεγάλου έρωτα.

Όταν η Πολυδούρη έμαθε πως ο αγαπημένος της αυτοκτόνησε, κλονίσθηκε και η υγεία της επιδεινώθηκε.

Στις 29 Απρίλιου του 1930, έφυγε από τη ζωή, με ενέσεις μορφίνης, που της προμήθευσε στο «Σωτηρία» ένας φίλος της σε ηλικία μόλις 28 ετών.

Οι δύο μεγάλοι ποιητές έζησαν τόσο λίγο, ωστόσο η προσφορά τους στην ελληνική ποίηση παραμένει ανεκτίμητη.