Κρίση και πτώση των τυράννων

Ο Μουμπάρακ δεν γίνεται να παραμείνει άλλο, γιατί οι στρατιωτικοί έχουν ξεκαθαρίσει πως δεν θα ανοίξουν πυρ ενάντια στον ίδιο τους το λαό και αυτό αποκλείει επιλογές τύπου Τιεν Aν Μεν. Εάν οι στρατηγοί (οι οποίοι μέχρι τώρα στήριζαν το καθεστώς) έπαιρναν πίσω το λόγο τους, θα κατακερμάτιζαν το στρατό, ανοίγοντας την προοπτική εμφυλίου πολέμου.
Κανείς δεν τον επιθυμεί για την ώρα, ούτε και οι Ισραηλινοί, οι οποίοι θα ήθελαν οι Aμερικάνοι φίλοι τους να στηρίξουν τον άνθρωπό τους στο Κάιρο για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα. Αλλά ακόμα και αυτό είναι αδύνατον. Ο Μουμπάρακ θα φύγει αυτό το σαββατοκύριακο ή το επόμενο; Η Ουάσιγκτον επιθυμεί μια «συντεταγμένη μετάβαση», όμως τα χέρια του Σουλεϊμάν-Φάντασμα (ή Σεΐχη Αλ-Βασανιστή, όπως τον ονομάζουν αρκετά θύματά του), του αντιπροέδρου που ο Μουμπάρακ αναγκάστηκε να αποδεχτεί, είναι και αυτά ακόμα λερωμένα με αίμα. Η αντικατάσταση ενός διεφθαρμένου βασανιστή από έναν άλλο δεν είναι πλέον αποδεκτή, οι αιγυπτιακές μάζες επιθυμούν μια ολοκληρωτική αλλαγή καθεστώτος, όχι μια διευθέτηση σε στυλ Πακιστάν, στην οποία ένας αγύρτης πολιτικός αντικαθιστά έναν στρατιωτικό δικτάτορα και τίποτα δεν αλλάζει.
Ο ιός της Τυνησίας εξαπλώθηκε πολύ πιο ραγδαία απ’ όσο μπορούσε κανείς να φανταστεί. Μετά από έναν μακρύ ύπνο, στον οποίον είχαν οδηγήσει οι ήττες – στρατιωτικές, πολιτικές, ηθικές – το αραβικό έθνος αυτή τη στιγμή ξυπνάει. Η Τυνησία επέδρασε άμεσα στη γειτονική Αλγερία, αυτό το αίσθημα πέρασε τα σύνορα της Ιορδανίας και έφτασε στο Κάιρο μέσα σε μία εβδομάδα. Αυτό στο οποίο είμαστε μάρτυρες είναι ένα κύμα εθνικο-δημοκρατικής εξέγερσης, που θυμίζει περισσότερο τις εξεγέρσεις που αναστάτωσαν την Ευρώπη το 1848 – ενάντια στον Τσάρο, τον αυτοκράτορα και όποιον συνεργαζόταν μαζί τους – και προανήγγειλαν τις αναταραχές που ακολούθησαν. Τώρα έχουμε το αραβικό 1848. Σήμερα ο Τσάρος-αυτοκράτορας είναι ο επικεφαλής του Λευκού Οίκου. Αυτό το στοιχείο διαφοροποιεί τις πρωτοεπαναστάσεις αυτές από τα γεγονότα του 1989: αυτό και το γεγονός ότι, με λίγες εξαιρέσεις, οι μάζες δεν κινητοποιήθηκαν με τον ίδιο τρόπο. Οι Ανατολικοευρωπαίοι υποκλίθηκαν μπροστά στη Δύση, οραματιζόμενοι ένα ευτυχισμένο μέλλον και τραγουδώντας «πάρτε μας, πάρτε μας, τώρα είμαστε δικοί σας». Οι μάζες των Αράβων επιθυμούν να απαλλαγούν από αυτόν τον δυσάρεστο εναγκαλισμό. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν υποστηρίξει τις δικτατορίες από τις οποίες προσπαθούν να απελευθερωθούν.
Αυτές εξεγέρσεις γίνονται ενάντια, συνολικά, στη διαρκή μιζέρια, ενάντια σε μια ελίτ τυφλωμένη από την καλοπέρασή της, από τη διαφθορά, από τη μαζική ανεργία, από τα βασανιστήρια, από το ζυγό της Δύσης. Η εκ νέου ανακάλυψη μιας αραβικής αλληλεγγύης ενάντια σε αυτές τις αποκρουστικές δικτατορίες και σε όποιον τις στηρίζει, είναι μια αφετηρία αλλαγής στη Μέση Ανατολή. Ανανεώνεται η ιστορική μνήμη ενός αραβικού έθνους, η οποία καταστράφηκε βάναυσα αμέσως μετά τον πόλεμο του 1967. Η διαφορά μεταξύ των ηγετών δεν θα μπορούσε να είναι πιο φανερή. Παρά τις αδυναμίες του και τα πολλά λάθη του, ο Γκαμάλ Άμπντελ Νάσερ αντιμετώπισε την ήττα του 1967 ως κάτι για το οποίο έπρεπε να αναλάβει την ευθύνη. Παραιτήθηκε. Πάνω από ένα εκατομμύριο αιγύπτιοι ξεχύθηκαν στους δρόμους του Καΐρου εκλιπαρώντας τον να μείνει στην εξουσία. Και τον έκαναν να αλλάξει γνώμη. Πέθανε, λίγα χρόνια αργότερα, στη θέση του, εξουθενωμένος και χωρίς χρήματα. Ο διάδοχός του παρέδωσε τη χώρα στην Ουάσιγκτον και στο Τελ Αβίβ αντί πινακίου φακής.
Τα γεγονότα του τελευταίου μήνα σηματοδοτούν την πρώτη πραγματική αναγέννηση του αραβικού κόσμου από την ήττα του 1967. Έκτοτε, τα φλάμπουρα βρίσκονταν διαρκώς σε θέση αναμονής ώστε να μην βρεθούν ξανά στη λάθος πλευρά της ιστορίας και να μην ξαναγευτούν την ήττα. Πιάστηκαν, όμως, στον ύπνο από τις εξεγέρσεις. Έχουν ξεχάσει ότι εξεγέρσεις κι επαναστάσεις, που έχουν προκληθεί από τις υπαρκτές συνθήκες, συμβαίνουν όταν οι μάζες, τα πλήθη, οι πολίτες- δώστε τους όποιο όνομα θέλετε- αποφασίζουν ότι η ζωή είναι ανυπόφορη και δεν θα υπομείνουν τίποτα παραπάνω. Γι` αυτούς μια άθλια παιδική ηλικία ή μια αδικία είναι φυσικά φαινόμενα όπως μια κλoτσιά στο πρόσωπο στη μέση του δρόμου ή μια φρικτή ανάκριση μέσα στη φυλακή. Τα έχουν βιώσει όλα αυτά, αλλά αν οι συνθήκες συνεχίζουν να είναι οι ίδιες, όταν γίνουν έφηβοι, αδυνατίζει μέσα τους ο φόβος του θανάτου. Όταν φθάνουν σε αυτό το επίπεδο, μια μόνο σπίθα αρκεί για να ανάψει ολόκληρο το λιβάδι. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτό συνέβη κυριολεκτικά, όπως δείχνει η τραγωδία του μικροπωλητή που αυτοπυρπολήθηκε στην Τυνησία.
Βρισκόμαστε στην αρχή μιας αλλαγής. Οι αραβικές μάζες δεν εκμηδενίστηκαν, αυτή τη φορά, με τη βία και δεν θα υποκύψουν. Τι θα προσφέρει σε αυτόν τον κόσμο όποιος αντικαταστήσει τους τυράννους στην Τυνησία και στο Κάιρο; Η δημοκρατία, από μόνη της, δεν μπορεί να τους θρέψει και να τους δώσει δουλειά…

Από το “Il Manifesto” 2/2/2011
Μετάφραση από τα ιταλικά: Γιάννης Ντινιακός-Εύη Πανδή
http://aristerovima.gr

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr