«Πολιτικού χαρακτήρα η απόφαση να δοθούν αναπτυξιακοί πόροι για να διευκολυνθούν κάτοχοι ΜΜΕ»

Ο Λευτέρης Κρέτσος σχολιάζει τις αλλαγές στον αναπτυξιακό νόμο και την πιθανή επιδότηση του συνόλου ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών αναφέροντας ότι  «η τροποποίηση αυτή αποτελεί σαφώς μια πολιτική πράξη διότι αποκαλύπτει μια πολιτική απόφαση να μεταφέρει πόρους που προορίζονται για αναπτυξιακά έργα σε δράσεις που διευκολύνουν τους κατόχους μέσων ενημέρωσης να καλύψουν τις υποχρεώσεις του ως προς το παρεχόμενο πρόγραμμα». Μάλιστα, επισημαίνει ότι η τροποποίηση αυτή «δείχνει να είναι ένα ανέλπιστο δωράκι προς τους ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης.» 

Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο πρώην υφυπουργός θεωρεί ότι πρέπει να περιμένουμε να δούμε πώς σκέφτεται η κυβέρνηση της ΝΔ να εφαρμόσει αυτή τη διάταξη για να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Παρόλα αυτά διακρίνει ως ορατό τον κίνδυνο να περιοριστούν στο μέλλον οι παραγωγές μυθοπλαστικού περιεχομένου από την εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης.

Παράλληλα, ο κ. Κρέτσος επισημαίνει τις σοβαρές επιπτώσεις που ελλοχεύουν για την ίδια τη βιομηχανία σε περίπτωση που περιοριστούν τα κίνητρα για την ελληνική μυθοπλασία αναφέροντας ότι αν γίνει αυτό «θα χαθούν πολλές θέσεις εργασίας, ενώ θα περιοριστούν οι δυνατότητες ανάπτυξης της εγχώριας οπτικοακουστικής βιομηχανίας και οι δυνατότητες εξαγωγής ελληνικών παραγωγών στο εξωτερικό ή οι δυνατότητες προσέλκυσης οπτικοακουστικών παραγωγών στην Ελλάδα. Κοινώς η Ελλάδα θα ξαναγίνει καταναλωτής ξένου προγράμματος και όχι παραγωγός πρωτότυπου ελληνικού προγράμματος που μπορεί να ταξιδέψει και στις διεθνείς αγορές.»

Διαβάστε τη συνέντευξη που παραχώρησε ο Λευτέρης Κρέτσος στο koutipandoras.gr 

– Στο νομοσχέδιο για τον αναπτυξιακό νόμο υπάρχει τροποποίηση στο ν. 4399/2016 και προστίθενται οι επιδοτήσεις για το σύνολο των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών της χώρας, ελεύθερων ή συνδρομητικών. Τί σημαίνει αυτό;

Πρακτικά τίποτα γιατί το πώς θα παρέχονται οι σχετικές επιδοτήσεις και με ποια κριτήρια θα γίνεται αυτό είναι κάτι πρέπει να εξειδικευτεί με νέο νομοθετικό έργο και άλλες διοικητικές πράξεις. Η τροποποίηση αυτή όμως αποτελεί σαφώς μια πολιτική πράξη διότι αποκαλύπτει μια πολιτική απόφαση να μεταφέρει πόρους που προορίζονται για αναπτυξιακά έργα σε δράσεις που διευκολύνουν τους κατόχους μέσων ενημέρωσης να καλύψουν τις υποχρεώσεις του ως προς το παρεχόμενο πρόγραμμα. Δεν παρέχονται διευκρινίσεις πώς αυτή η τροποποίηση θα οδηγήσει στην ανάπτυξη του κλάδου ή στην προστασία των θέσεων εργασίας στο χώρο της ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας. Επομένως μόλις έρθουν στη Βουλή ή δημοσιευτούν στη Διαύγεια οι σχετικές αποφάσεις για τον τρόπο εφαρμογής του μέτρου της επιδότησης του ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού προγράμματος θα μπορούμε να πούμε περισσότερα. Όπως είναι τώρα διατυπωμένο πάντως δείχνει να είναι ένα ανέλπιστο δωράκι προς τους ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης. 

– Υπάρχει κίνδυνος να αλλάξει η φυσιογνωμία της ελληνικής τηλεόρασης; Θεωρείτε ότι υπάρχει πιθανότητα να έρθει το τέλος της ελληνικής μυθοπλασίας ως περιεχόμενο και να αντικατασταθεί από χαμηλότερου κόστους προγράμματα ή ξένα ριάλιτι;

Η ελληνική τηλεόραση έχει βελτιωθεί δραματικά ως προς το παρεχόμενο πρόγραμμα με καλές ξένες και ελληνικές τηλεοπτικές σειρές και ταινίες, αλλά παραμένουν τα προβλήματα της ασύμμετρης πληροφόρησης και ορισμένων δημοφιλών reality που συχνά προάγουν τον κανιβαλισμό και την ταπείνωση των συμμετεχόντων. Ο ανταγωνισμός είναι σκληρός, αλλά είναι εμφανές ότι υπάρχει ζήτηση για ποιοτική ελληνική μυθοπλασία και προφανώς η δυνατότητα επιδότησης συνολικά των ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών εκπομπών ενδέχεται να βάλει φρένο στην ελληνική μυθοπλασία που έχει αρχίσει να ανοίγει τα φτερά της μετά από πολλά χρόνια. Ο κίνδυνος επομένως που επισημαίνετε είναι ορατός, αλλά θα μπορούμε να πούμε περισσότερα όταν δούμε πώς πραγματικά σκέφτεται να εφαρμόσει αυτή τη ρύθμιση η κυβέρνηση της ΝΔ.

 
– Πώς σχολιάζετε το ότι με βάση τις τελευταίες τηλεοπτικές μετρήσεις η ελληνική μυθοπλασία κατέχει τις πρώτες θέσεις στις προτιμήσεις των τηλεθεατών; 

Τα νούμερα της τηλεθέασης δείχνουν ότι υπάρχει ζήτηση για ελληνικό τηλεοπτικό προϊόν μυθοπλασίας. Είναι νομίζω κάτι που είχε λείψει, με ορισμένες φωτεινές εξαιρέσεις, από τους τηλεοπτικούς δέκτες. Η δίψα του κοινού για τέτοιου είδους περιεχόμενο λειτουργεί συμπληρωματικά με τη ζήτηση υψηλής ποιότητας ξένου τηλεοπτικού δράματος, το οποίο τα επόμενα χρόνια αναμένεται να μπει περισσότερο στη ζωή μας με την είσοδο στην ελληνική αγορά των streaming πλατφορμών όχι μόνο της Netflix, που ήδη είναι εδώ, αλλά και της Disney+, της Peacock Universal, της HBO Max, της πλατφόρμας Quibi για μίνι σειρές μυθοπλασίας στο κινητό τηλέφωνο κτλ. 

Τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι οι επιγραμμικές πλατφόρμες οπτικοακουστικού περιεχομένου δεν αποτελούν απειλή για τους παραδοσιακούς τηλεοπτικούς σταθμούς, αλλά ότι λειτουργούν συμπληρωματικά με αυτούς εμπλουτίζοντας την τηλεοπτική εμπειρία των πολιτών. Και αυτό γιατί πολύ απλά υπάρχει χώρος για όλους και γιατί η ζήτηση για περιεχόμενο γίνεται ολοένα και πιο μεγάλη. Υπάρχουν επιπλέον ανεκπλήρωτες ανάγκες για αυτό που λέμε τοπικό περιεχόμενο (local content) που δεν μπορούν να καλυφθούν από τους γίγαντες της παγκόσμιας τηλεοπτικής ψυχαγωγίας.

Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχουν πλέον ανταγωνιστικά κίνητρα για στήριξη της ελληνικής παραγωγής, τα οποία ελπίζω η νέα κυβέρνηση να τα βελτιώσει περισσότερο στο μέλλον. Θετικό επίσης γεγονός είναι ότι ανταποκρίνεται πλέον η εγχώρια βιομηχανία στην αυξημένη ζήτηση του τηλεοπτικού κοινού για προϊόντα ελληνικής μυθοπλασίας. Φέτος έχουμε πάνω από 20 ελληνικές τηλεοπτικές σειρές. Η βιομηχανία πρέπει όμως να επενδύσει όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στην ανάπτυξη νέων original formats με στόχο την εξαγωγή και την πώληση τους στο εξωτερικό.

– Ποιες είναι οι συνέπειες αν περιοριστεί η ελληνική μυθοπλασία τόσο για τους τηλεθεατές αλλα και για ολόκληρη την αλυσίδα της τηλεοπτικής παραγωγής;

Οι συνέπειες για τη βιομηχανία είναι ότι θα χαθούν πολλές θέσεις εργασίας, ενώ θα περιοριστούν οι δυνατότητες ανάπτυξης της εγχώριας οπτικοακουστικής βιομηχανίας και μαζί με αυτές οι δυνατότητες εξαγωγής ελληνικών παραγωγών στο εξωτερικό ή προσέλκυσης οπτικοακουστικών παραγωγών στην Ελλάδα. Κοινώς η Ελλάδα θα ξαναγίνει καταναλωτής ξένου προγράμματος και όχι παραγωγός πρωτότυπου ελληνικού προγράμματος που μπορεί να ταξιδέψει και στις διεθνείς αγορές. Για το κράτος αυτό σημαίνει λιγότερα φορολογικά έσοδα και περισσότερα χρήματα προς τους κατόχους δικαιωμάτων προγραμμάτων του εξωτερικού. Συνήθως για ένα δημοφιλές reality που ήρθε από το εξωτερικό τα κανάλια δαπανούν σημαντικά ποσά σε δικαιώματα. Πρόκειται για χρήματα που φεύγουν από τη χώρα. Τέλος, για τους τηλεθεατές ο περιορισμός της ελληνικής μυθοπλασίας σημαίνει μεγαλύτερη διείσδυση της ξένης μυθοπλασίας και των reality shows, γεγονός το οποίο δε συνεπάγεται πάντοτε βελτίωση της ποιότητας του παρεχόμενου προγράμματος. 

– Υπάρχουν στοιχεία για το κατά πόσο ο νόμος 4487/2017 μέσω της στήριξης σε ελληνικές παραγωγές τόνωσε τις θέσεις εργασίας;

Τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, καθώς σε 18 μήνες εντάχθηκαν στο πρόγραμμα του επενδυτικού κινήτρου 62 παραγωγές εκ των οποίων οι 32 αποτελούν διεθνείς συμπαραγωγές. Πρόκειται για μια επενδύσεις που προσεγγίζουν τα 60 εκατομμύρια και οι οποίες αφορούσαν περίπου 15.000 θέσεις εργασίας. Οι επενδύσεις αυτές και τονώνουν την εγχώρια αγορά, αλλά και διαφημίζουν τη χώρα μας διεθνώς ως ιδανικό προορισμό γυρισμάτων και αναψυχής.  Σύμφωνα με στοιχεία του Travel Competitive Intelligence πάνω από 80 εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο επιλέγουν τους προορισμούς τους σε περιοχές που φιλοξένησαν γυρίσματα από γνωστές τηλεοπτικές και κινηματογραφικές παραγωγές.

– Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκος Πιερρακάκης υπέγραψε πρόσφατα την επιδότηση για συνολικά τέσσερις νέες παραγωγές. Πώς το σχολιάζετε; 

Είναι απολύτως θετικό το γεγονός ότι αποκτά συνέχεια η πολιτική ανάπτυξης της οπτικοακουστικής βιομηχανίας στην Ελλάδα. Οφείλει όμως η νέα κυβέρνηση να συνεχίσει στον ίδιο ρυθμό την προσπάθεια αυτή γεγονός, το οποίο δεν προκύπτει μέχρι στιγμής, καθώς δύο σημαντικά έργα που προλάβαμε να θεσμοθετήσουμε και να χρηματοδοτήσουμε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων δεν προχωρούν, ενώ είναι έτοιμα προς υλοποίηση. Αναφέρομαι στο επενδυτικό ταμείο οπτικοακουστικών παραγωγών και στο ταμείο εγγυοδοσίας δανείων για την παραγωγή οπτικοακουστικών έργων. Ευτυχώς, αυτό δεν ισχύει για τα Περιφερειακά Film Offices και το Εθνικό Αποθετήριο Οπτικοακουστικών Αρχείων, που επίσης δρομολογήσαμε και τα οποία υλοποιούνται κανονικά από το ΕΚΟΜΕ.