Κείμενο καθηγητών ΑΠΘ: Το δικαίωμα στη λατρεία και η λατρεία του πρωθυπουργού

Στο κείμενο που υπογράφουν οι *Γιώργος Αγγελόπουλος, Γιάννης Τουλής, Δανάη Θεοδωρίδου, Γιάννης Μυλόπουλος, Ιφιγένεια Καμτσίδου, Τάσος Πέτκου, Κώστας Σταμάτης, Γιώργος Τσιριγώτης, Διονύσης Δρόσος, Γιάννης Κρεστενίτης, αναφέρουν 

«Η ανάγκη για κατάνυξη, περισυλλογή και αναστοχασμό είναι κάτι προσωπικό και πολύτιμο. Ορισμένοι νιώθουν την ανάγκη κάποιας θρησκευτικής τελετής. Άλλοι, χωρίς αναφορές σε κάποιο θρησκευτικό συγκείμενο, έχουν την ανάγκη να περπατήσουν δίπλα στη θάλασσα. Την περίοδο αυτή που συμπιεζόμαστε με τους πιο σκληρούς όρους βιοπολιτικής βιώνουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά ως προς την πρόσβαση στο δημόσιο χώρο. Ο φετινός Απρίλιος περιέχει τις σημαντικότερες γιορτές του ετήσιου κύκλου των Εβραίων, των Χριστιανών και των Μουσουλμάνων. Το εβραϊκό Πάσχα γιορτάστηκε στις 8-16 Απριλίου, το Πάσχα των Καθολικών και Προτεσταντών στις 12 Απριλίου, το Πάσχα των Ορθοδόξων στις 19 Απριλίου και το Ραμαζάνι των Μουσουλμάνων ξεκίνησε στις 23 Απριλίου. Τα θρησκευτικά δρώμενα αποτελούν πρακτικές βάσει των οποίων οι άνθρωποι βιώνουν την πίστη τους. Η πολιτεία εγγυάται την ελεύθερη συμμετοχή των πιστών στο θρησκευτικό τους βίο δίνοντας τους πρόσβαση στο δημόσιο χώρο. Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που φέτος αντιμετωπίζουμε ορθώς περιόρισε τη δυνατότητα συμμετοχής στις διαβατήριες θρησκευτικές τελετές (π.χ. γάμοι, κηδείες) όσο και σε αυτές του ετήσιου κύκλου. Το δικαίωμα στη λατρεία περιορίστηκε για να διαφυλάξει το δικαίωμα στη ζωή. Όσο καιρό περιορίζονται οι υπόλοιπες συναθροίσεις, ορθώς θα συνεχιστεί ακόμα και ο περιορισμός της ατομικής πρόσβασης σε χώρους λατρείας.

Γιατί όμως δεν ακολουθήθηκε αυτός ο κανόνας και στην περίπτωση της περιφερόμενης στους δρόμους της Αθήνας συναυλίας που διοργάνωσε ο Κώστας Μπακογιάννης με την ερμηνεύτρια Άλκηστη Πρωτοψάλτη; Είδαμε τα τηλεοπτικά πλάνα και τις φωτογραφίες που παρουσιάζουν τον Πρωθυπουργό να χαιρετά την ερμηνεύτρια παρουσία πληθώρας δημοσιογράφων και φωτορεπόρτερ που βρίσκονταν σε συνθήκες απόλυτης φυσικής εγγύτητας. Δεν μας προβληματίζει το «τυχαίο» της παρουσίας τόσων πολλών δημοσιογράφων και τηλεοπτικών συνεργείων ακριβώς τη στιγμή που ο Πρωθυπουργός συνάντησε την κινούμενη συναυλία. Άλλωστε, η παρούσα κυβέρνηση συστηματικά λαμβάνει, περισσότερο από κάθε άλλη εδώ και δεκαετίες, μέτρα ενίσχυσης των ΜΜΕ με πολλές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ… Δεν μας προβληματίζει η παρέμβαση του Πρωθυπουργού – κατά ομολογία της κ. Πρωτοψάλτη σε τηλεοπτική της συνέντευξη – στο Δήμαρχο Αθηναίων ώστε να προκύψει το «τυχαίο» της συνάντησης με την κινητή συναυλία.

Αυτό που μας προβληματίζει είναι η ύπαρξη δύο μέτρων και δύο σταθμών ως προς την πρόσβαση στο δημόσιο χώρο. Γιατί επιτρέπεται ο συνωστισμός των δημοσιογράφων στη συνάντηση του Πρωθυπουργού με την κινούμενη συναυλία ενώ υπάρχουν άλογες απαγορεύσεις πρόσβασης στο δημόσιο χώρο (π.χ. κλείσιμο παραλιακού μετώπου στη Θεσσαλονίκη, στον Βόλο, στην Πάτρα);  Γιατί εγκαλούνται οι ηλικιωμένοι που έκαναν ουρά στις τράπεζες για τη σύνταξή τους ενώ έγινε από τον Πρωθυπουργό αποδεκτή η ουρά των δημοσιογράφων δίπλα του; Γιατί επιτράπηκε η χωρίς κοινό δια περιφοράς συναυλία ενώ δεν υπήρξε ο ίδιος κανόνας για δια περιφοράς και χωρίς κοινό τελετές των θρησκευτικών κοινοτήτων; Γιατί να μην επιτρεπόταν η δια οχήματος περιφορά του Καθολικού επιταφίου, χωρίς πιστούς, στην Άνω Σύρο; Γιατί να μην επιτρεπόταν η δια οχήματος περιφορά του επιταφίου της Αρμενικής Εκκλησίας, χωρίς πιστούς, στο Δουργούτι; Γιατί να μην επιτρεπόταν η δια οχήματος περιφορά του επιταφίου του Ορθόδοξου ναού του Αγίου Ελευθερίου, χωρίς πιστούς, στα παρακείμενα οικοδομικά τετράγωνα στα Κάτω Πατήσια; Τα παραδείγματα είναι ενδεικτικά. Αντίστοιχη επιχειρηματολογία μπορούμε να διατυπώσουμε και για τα εβραϊκά δρώμενα περί της Συναγωγής των Μοναστηριωτών στη Θεσσαλονίκη, για τα μουσουλμανικά δρώμενα στην Κομοτηνή ή οπουδήποτε αλλού.

 

Αν κάτι εντέλει μας προβληματίζει είναι ότι η λατρεία του Πρωθυπουργού, εν είδει πολιτικού «Μωυσή», εμφανίζεται ως υπέρτατη. Εκτός αν το δικαίωμα των πολιτών στο δημόσιο χώρο υπολείπεται του αντίστοιχου δικαιώματος των κατοικούντων στο Μέγαρο Μαξίμου. Εκτός αν το Μέγαρο Μαξίμου μπορεί να ορίζει δύο μέτρα και δύο σταθμά στο πλαίσιο μιας νέας συνθήκης, τύπου «Δέκα Εντολών», και ο νέος πολιτικός «Μωυσής» μπορεί κατά το δοκούν να παραβιάζει τις «Δέκα Εντολές» που επέβαλε «στο λαό του». Αν το ζητούμενο είναι η διασφάλιση της υγείας, τότε αυτό ισχύει για τις θρησκευτικές όσο και για τις πρωθυπουργικές προεκλογικές τελετές, για τις συναθροίσεις στο παραλιακό μέτωπο των πόλεων αλλά και έξω από το Μέγαρο Μαξίμου.»

*Ο Γ. Αγγελόπουλος είναι επίκ. καθηγητής στο Α.Π.Θ. και διετέλεσε Γεν. Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. Ο Γ. Τουλής είναι αν. καθηγητής στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Η Δρ. Δ. Θεοδωρίδου διδάσκει στο Α.Π.Θ. Ο Γ. Μυλόπουλος είναι καθηγητής και διετέλεσε Πρύτανης στο Α.Π.Θ. Η Ι. Καμτσίδου είναι αν. καθηγήτρια στο Α.Π.Θ. και διετέλεσε Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης. Ο Τ. Πέτκου είναι καθηγητής στο Α.Π.Θ. Ο Κ. Σταμάτης είναι καθηγητής στο Α.Π.Θ. Ο Γ. Τσιριγώτης είναι καθηγητής στο ΔΙ.ΠΑ.Ε. Ο Δ. Δρόσος είναι καθηγητής στο Α.Π.Θ. Ο Γ. Κρεστενίτης είναι καθηγητής στο Α.Π.Θ.

Πηγή: Tvxs