"Καταπληκτικές γυναίκες" – Η νέα ταινία του βραβευμένου Mike Mills

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης Mike Mills (Beginners) επιστρέφει με μια αστεία, πολύπλευρη, συγκινητική ταινία, έναν φόρο τιμής στη γυναικεία φύση, την οικογένεια, τον χρόνο και τους δεσμούς που αναζητούμε μια ζωή.

Ο Mills αναπαράγει τη θέρμη και το πάθος, την αίσθηση του επείγοντος και την ενέργεια τριών γενεών καθώς βρίσκονται στο χείλος μιας τρομερής μετάβασης. Η Annette Bening δίνει μια από τις καλύτερες ερμηνείες της, με τρομαχτική συναισθηματική δύναμη μέσα από την αγάπη χωρίς όρους που δείχνει για τον γιο της, μαζί με την αμηχανία της για τον κόσμο στον οποίο εκείνος ετοιμάζεται να μπει.

Η Greta Gerwig, η Elle Fanning και ο Billy Crudup δίνουν καταπληκτικές ερμηνείες, συνθέτοντας περίπλοκους, μοναδικούς χαρακτήρες που παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ανατροφή του νεαρού πρωταγωνιστή της ταινίας Jamie (o πρωτοεμφανιζόμενος Lucas Jade Zumann). Η ταινία είναι μια επιστολή αγάπης στους ανθρώπους που μας μεγάλωσαν και μας διαμόρφωσαν, καθώς αυτή η αυτοσχέδια οικογένεια σφυρηλατεί ευαίσθητους δεσμούς που αναστατώνουν, στοιχειώνουν και εμπνέουν τους εμπλεκόμενους για όλη τους τη ζωή.

Σύνοψη

1979, Santa Barbara. Η Dorothea Fields (Annette Bening) είναι μια αποφασιστική μητέρα που μεγαλώνει μόνη της τον έφηβο γιο της (Lucas Jade Zumann), σε μία εποχή που σφύζει από κοινωνικές αλλαγές και επαναστατική διάθεση. Για να τα βγάλει πέρα με την ανατροφή του απευθύνεται σε δύο νεότερες γυναίκες. Στην Abbie (Greta Gerwig), ένα ελεύθερο πνεύμα και punk καλλιτέχνη και στην Julie (Elle Fanning), μια ξύπνια και προκλητική νεαρή γειτόνισσα.

Το προσωπικό γίνεται κινηματογραφικό

Σε αυτήν την ταινία, ο Mills αντιμετώπισε τη μεγαλύτερη πρόκληση μέχρι τώρα. Όταν ένας άντρας γράφει για μια γυναίκα δεν είναι εύκολο να εμβαθύνει. Αλλά ο Mills βασίστηκε στις εμπειρίες του ως έφηβος περιτριγυρισμένος από συναρπαστικές γυναίκες.

«Με μεγάλωσε μια πολύ δυνατή γυναίκα, και αυτή η ιστορία έρχεται από αυτόν τον πολύ πραγματικό άνθρωπο και αυτό το πολύ πραγματικό μέρος» σημειώνει ο Mills. «Ο πατέρας μου ήταν παρών κι όμως δεν ήταν παρών στην παιδική μου ηλικία. Τον περισσότερο χρόνο τον πέρασα με τη μητέρα μου και τις δύο αδελφές της. Συνειδητοποίησα πολύ νωρίς ότι το να προσπαθώ να καταλάβω αυτές τις γυναίκες γύρω μου ήταν μια μορφή επιβίωσης. Τις μελετούσα συνεχώς, προσπαθούσα να μάθω απ’ αυτές, ακόμα και όταν ήταν ανεξιχνίαστες».

Το γεγονός ότι είναι αδύνατο για τον έφηβο Jamie να καταλάβει τη μητέρα του έρχεται σε αντιπαράθεση με τη γνήσια αγάπη και τον σεβασμό που νιώθει για τον τρόπο που συμπεριφέρεται ως μητέρα που μεγαλώνει μόνη της το παιδί της. Ο Mills συνεχίζει: «Το να γράφω μια γυναικεία φωνή μου βγαίνει φυσικά, αλλά το να γράφω για την Dorothea δεν ήταν εύκολο, ειδικά γιατί η μητέρα μου ήταν και θα είναι πάντα ένα μεγάλο μυστήριο για μένα. Δεν αρκούσε απλώς να καταλάβω πώς ήταν μια 55χρονη μητέρα που έκανε παιδί στα 40, αλλά και να καταλάβω πώς ήταν να έχεις γεννηθεί τη δεκαετία του ΄20 και να αντιμετωπίζεις τις έντονες κοινωνικές αλλαγές της δεκαετίας του ΄70».

Μερικές λεπτομέρειες για την προσωπικότητα της Dorothea ήταν δάνειο από τη μητέρα του σκηνοθέτη. «Ήθελε να γίνει πιλότος, δούλευε σε μία εταιρεία μόνο με άντρες, αγαπούσε τις παλιές ταινίες, ειδικά οτιδήποτε είχε παίξει ο Bogart» επισημαίνει ο Mills. Το τελευταίο έδωσε πολλή τροφή στον Mills, που ούτως ή άλλως είναι ερωτευμένος με το σινεμά . Αν το punk ήταν μια κραυγή μιας γενιάς που δεν πίστευε πια σε συμβατικούς ήρωες, ο Bogart ήταν ο τελευταίος ήρωας που έπρεπε να ταιριάξει σε έναν νέο κόσμο μετά την Ύφεση, τους Παγκόσμιους Πολέμους, μεταμελημένος, σκανταλιάρικα καυστικός και μάταια ευγενικός σε έναν κόσμο αβεβαιότητας.

«Έχω δει πολλές ταινίες εκείνης της εποχής και οι πνευματώδεις διάλογοι ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες ήταν μεγάλη επιρροή. Πολλές ταινίες από εκείνη την εποχή είναι ανατρεπτικά αστείες και με βοήθησαν να καταλάβω την Dorothea καλύτερα. Κατάλαβα ότι δεν ήταν ερωτευμένη με τον Bogart, ήθελε να είναι ο Bogart. Ένα μάντρα για το χτίσιμο του χαρακτήρα της Dorothea ήταν: το τι θα έκανε ο Bogart σε αυτήν την περίπτωση;».

Στο χτίσιμο της Abbie, της 20 και κάτι punk καλλιτέχνιδος που άφησε τα όνειρα της στη Νέα Υόρκη όταν έμαθε ότι έχει καρκίνο, ο Mills άντλησε υλικό από προσωπικές εμπειρίες με φίλες του καλλιτέχνιδες, αλλά και από την έρευνα ανθρώπων που είχαν καρκίνο και επιβίωσαν. Η σκληρή αλήθεια της θνητότητας μαζί με τη ζωντάνια του punk είναι μέρος της σύστασης της ταινίας. «Ένα αγαπημένο μου πρόσωπο είχε μια παρόμοια ιστορία υγείας και της πήρα μία εκ βαθέων συνέντευξη όταν έκανα έρευνα για το σενάριο» επισημαίνει ο Mills.

Η Julie είναι η πιο νεαρή γυναίκα στην ταινία και σίγουρα όχι η λιγότερο σύνθετη. Ο χαρακτήρας της είναι ένα αμάλγαμα των κοριτσιών που έκανε παρέα ο Mills στο σχολείο. Ο σκηνοθέτης πήρε συνεντεύξεις από τις ώριμες πια αυτές γυναίκες. «Είχα δημοσιογραφική προσέγγιση στο να κατανοήσω αυτούς τους χαρακτήρες» σχολιάζει ο Mills.

Φυσικά, αυτή η δημοσιογραφική προσέγγιση συνδυάστηκε με στοιχεία που έλκουν μυστηριωδώς τη φαντασία μας, τη μνήμη, την κωμωδία και κυρίως το πώς επιδρά ο χρόνος στο συναίσθημα. Ο Mills παρατηρεί ότι πολλές κινηματογραφικές επιρροές εξερευνούν το πώς ο χρόνος επιβάλλεται στη ζωή και στην αγάπη. Βέβαια, η ταινία δεν πραγματεύεται μόνο το πέρασμα του χρόνου, αλλά κυρίως την ιλιγγιώδη ταχύτητα που έχει τις τελευταίες δεκαετίες. Η Annete Bening σχολιάζει: «Η αλλαγή είναι κάτι που απασχολεί τους ανθρώπους από πάντα, αλλά ο βαθμός των αλλαγών από τον 20ο αιώνα είναι κάτι το καινούριο. Είναι πολύ γρήγορος. Κάτι που αγαπώ στην ταινία και που μου άρεσε πολύ είναι ότι ήμουν ένα νέο κορίτσι στην Καλιφόρνια του 1979, οπότε σχετίζομαι με τα κορίτσια της ταινίας και νιώθω ότι ήμουν σαν τους χαρακτήρες της ταινίες σε κάποια φάση με τον ένα ή τον άλλον τρόπο. Νομίζω ότι βρισκόμαστε στο σημείο τώρα που μπορούμε να κάνουμε αναδρομή στο τέλος του 20ου αιώνα και ο Mike έχει φοβερό ταλέντο σ’ αυτό».

Εκτός από το σινεμά, οι πολιτιστικές αναφορές που διαπερνούν την ταινία είναι βαθιές. Βινύλιο, μπεστ σέλερς, πολιτική αγωνία, συλλογικές τηλεοπτικές αναμνήσεις και μια σειρά από συμπράγκαλα ντύνουν την ταινία από άκρη σε άκρη. Αυτή η επική αίσθηση του πώς τα διάφορα επίπεδα αλληλεπικαλύπτονται καθώς στιγμές και εμμονές χτίζουν τις ζωές στο πεδίο της ταινίας είναι ένδειξη της αυτό-αναφορικότητας των αρχών του 21ου αιώνα. Η ταινία δίνει τη μαγική εντύπωση ότι ο δημιουργός αναπολεί το πώς έγινε ο καλλιτέχνης που αναπολεί κάνοντας την ταινία αυτή.

Η αυτό-αναφορικότητα αφήνει το σημάδι της στην ταινία, όταν στη μέση της αφήγησης, η Dorothea ενημερώνει το κοινό για το επικείμενο μέλλον της, θυμίζοντας μας ότι βλέπουμε μια ταινία, αλλά με τον δικό της ευθύ τρόπο, χωρίς μυστικισμό. Αυτή η απόφαση ήρθε στον Mills ξαφνικά, οργανικά και έτσι την πήρε. «Ταίριαζε στον χαρακτήρα της Dorothea που είναι άπιαστη και κάπως φαρσέρ. Και το μέλλον είναι τόσο απρόβλεπτο για μάς, ποτέ δεν το ξέρουμε. Αλλά εκείνη μας δίνει μια φευγαλέα ματιά».

Σκηνοθεσία/Σενάριο: Mike Mills

Παίζουν: Annette Bening, Lucas Jade Zumann, Elle Fanning, Greta Gerwig, Billy Crudup

Διάρκεια: 119’