Καταπιεσμένοι χριστοί και αντίχριστοι

Το 1512 ο Μαρτίνος Λούθηρος αναγορεύεται διδάκτορας θεολογίας από το Πανεπιστήμιο της Βιτεμβέργης, στο οποίο ήταν καθηγητής. Μετά την αναγόρευσή του θα ταξιδέψει στη Ρώμη και στο Βατικανό. Η ατμόσφαιρα που επικρατούσε όμως στους εκκλησιαστικούς κύκλους, αλλά και η συμπεριφορά των καρδιναλίων και του Πάπα τον απογοήτευσαν. Ένιωσε, πως το δόγμα, που υπηρετούσε ο ίδιος και πρέσβευε ο λαός καθώς και οι ταπεινοί και θεοσεβούμενοι κληρικοί των επαρχιών, δεν ταίριαζε με τον μεγαλοπρεπή και πολυτελή βίο της Παπικής Εκκλησίας. Η απογοήτευση τον έκανε να αναθεωρήσει τις απόψεις του, βλέποντας πράγματα που δεν συνάδουν με την ουσία των γραφών και τις διδασκαλίες. Άρχισε να μελετά τα κείμενα και τις επιστολές “Προς Ρωμαίους” του αποστόλου Παύλου και πείστηκε τελικά πως η σωτηρία της ψυχής του ανθρώπου είναι αποτέλεσμα μόνο της είας Χάρης και της πίστης, παρά των αγαθών και μη έργων. Ο Λούθηρος, δηλαδή, είχε διαφωνίες με τις αρχές και με αφορμή το θεσμό των συγχωροχαρτιών συγκρούστηκε με την Καθολική Εκκλησία, η οποία είχε εμπορευματοποιήσει τον τρόπο που έδινε άφεση αμαρτιών. Στις 31 Οκτωβρίου του 1517 μάλιστα θυροκόλλησε στην εξώπορτα του Μητροπολιτικού Ναού της Βιτεμβέργης τις γνωστές 95 θέσεις του, κάνοντας τη σύγκρουσή του με την Καθολική Εκκλησία πλέον θεσμική. Οι 95 θέσεις του αμέσως μεταφράστηκαν στα γερμανικά και διαδόθηκαν γρήγορα, γεγονός που ανάγκασε τον Λούθηρο να κληθεί σε απολογία ενώπιον του επιτετραμμένου της Παπικής Εκκλησίας στη Γερμανία. Με απαράμιλλο σθένος και γενναιότητα, ο Λούθηρος αρνήθηκε να ανακαλέσει τις θέσεις του, πράγμα που εξόργισε την επίσημη Εκκλησία, η οποία τον αναζητούσε με σκοπό την τιμωρία του. Αποτέλεσμα ήταν να τον αφορίσει ο Πάπας Λέων Ι΄ και έτσι ο ίδιος αποχώρησε από την Καθολική Εκκλησία.

Η διδασκαλία του Λούθηρου βρήκε απήχηση και μάλιστα ο ίδιος δημοσίευσε ένα φυλλάδιο με τίτλο “Passional Christi und Antichristi” (Τα πάθη του Χριστού και του Αντίχριστου). Σημαντική παράμετρος σε αυτό το φυλλάδιο είναι η εικονογράφηση του σπουδαίου Γερμανού ζωγράφου και χαράκτη Λούκας Κράναχ του Πρεσβύτερου (1472 – 1553). Υπάρχουν 13 ζεύγη ξυλογραφιών, που αντιπαραβάλλουν τη ζωή του Χριστού με την αντίθετη ως προς το δόγμα ζωή του Πάπα, με τον τρόπο που αντιλαμβάνονταν τις αντιθέσεις οι Λουθηρανοί. Οι εικόνες απεικόνιζαν τον Πάπα ως τον Αντίχριστο – έναν διαβολικό αντίπαλο του Ιησού– ο οποίος επιδείκνυε μάλιστα εγωιστικές επιθυμίες για εξουσία, ευχαρίστηση και πλούτο. Ενδεικτικά, σε ένα ζευγάρι εικόνων ο Χριστός κηρύττει απλούς ανθρώπους, ενώ ο Πάπας απολαμβάνει ένα πλούσιο συμπόσιο. Σε ένα άλλο, ο Χριστός ανεβαίνει στον ουρανό με πλήθος αγγέλων, ενώ ο Πάπας κατεβαίνει στην κόλαση.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως την εποχή εκείνη το χριστιανικό δόγμα ήταν η μόνη αλήθεια και η κυριαρχία της Παπικής Εκκλησίας ήταν αδιαμφισβήτητη. Χρειαζόταν μεγάλο σθένος από τη μεριά των Λουθηρανών να αμφισβητήσουν την εξουσία του πιο ισχυρού θεσμού, αλλά και να απομακρυνθούν από την επιρροή του. Θεωρούσαν πως η καθαρότητα του δόγματος δεν συμφωνεί με τον τρόπο εφαρμογής του από τους ηγήτορες της Εκκλησίας και ο μόνος δρόμος για να διασώσουν την αξιοπρέπεια και το κύρος τους ήταν να απομακρυνθούν και να χαράξουν μια δική τους νέα πορεία. Η ηθική καταπίεση που ένιωθαν δεν τους επέτρεπε να ανεχθούν κάτι που δεν άρμοζε στην ιδεολογία και στα διδάγματα τα οποία ενστερνίζονταν, θέτοντας ως κύριο μέλημα τη διάσωση της ουσίας της πίστης, όπως εκείνοι την αντιλαμβάνονταν.

Παραλληλίζοντας την παραπάνω ιστορία με το σήμερα, η καταπίεση που νιώθουν ορισμένοι συμμετέχοντας σε μια συλλογικότητα και οι ενστάσεις που ενδεχομένως μπορεί να έχουν, δεν βοηθούν ούτε τους ίδιους ούτε βέβαια και τη συλλογικότητα, όσο εκείνοι παραμένουν σε αυτή. Η ελευθερία της εποχής μας, άλλωστε, μας καθιστά ικανούς να επιλέγουμε με ποιους μπορούμε να συνυπάρχουμε και με ποιους όχι. Στο Σύριζα φαίνεται πως υπάρχουν αρκετοί καταπιεσμένοι χριστοί και αντίχριστοι, οι οποίοι όχι μόνο δεν προσπαθούν να διασώσουν την αξιοπρέπεια και το κύρος τους, αλλά είναι έτοιμοι να τα θυσιάσουν, προκειμένου – για προσωπικές φιλοδοξίες και επιδιώξεις– να φθείρουν τις επιλογές ενός μεγάλου τμήματος του λαού. Μικρής σημασίας είναι και τα δύο, όταν η εκλογική βάση του κόμματος συνεχίζει να στηρίζει τον αρχηγό του, παρά τις παραφωνίες που υπήρξαν στο πρόσφατο παρελθόν.

Όσο ευπρεπείς και στρογγυλεμένες κι αν είναι οι ανακοινώσεις, η καταπίεση είναι πρόδηλη σε όλες τις μικροομάδες που αναπτύσσονται μέσα στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η φθορά, που προκαλεί με τη σειρά της στο κόμμα η καταπίεση ορισμένων, είναι μάλλον ζήτημα ήσσονος σημασίας για την κοινωνία, η οποία έχει να αντιμετωπίσει τα αποτελέσματα μιας άλλης καταπίεσης. Εκείνης που ένιωθαν τα στοιχεία της ευρύτερης αυταρχικής ακροδεξιάς σε περιόδους δημοκρατικής ευημερίας. Τόσο κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης όσο και τώρα, ελέω πανδημίας, ένιωσαν, ότι ήρθε η στιγμή, που τόσες δεκαετίες περίμεναν, άδραξαν την ευκαιρία, επιβάλλοντας τον αυταρχισμό τους και καθιερώνοντας την προσοδοθηρία ως τη δική τους κανονικότητα.

Οι «ομάδες εργασίας» του Σύριζα θα έπρεπε να είχαν επικεντρωθεί συλλογικά στην ουσιαστική αντιπολίτευση και τη σφοδρή κριτική, τη στιγμή μάλιστα που η νεοφιλελεύθερη και ακραία πολιτική της κυβέρνησης εμπράκτως παραβιάζει κάθε έννοια ελευθερίας και δημοκρατίας και ταυτόχρονα επιδίδεται σε επικοινωνιακά παιχνίδια, υπονομεύοντας τους θεσμούς και το δημόσιο αγαθό της υγείας του λαού. Η χαλαρότητα στη συμπεριφορά των κομμάτων της αντιπολίτευσης κάνει έκδηλες τις ζυμώσεις που καλλιεργούνται, στοχεύοντας στις επόμενες εκλογές και επιδεικνύοντας πλήρη αδιαφορία για την ερεβώδη πραγματικότητα που βιώνει η κοινωνία.

Η αξιοπρέπεια, η ευθύνη και η πραγματική έγνοια για τις κοινωνικές συνθήκες που βιώνει ο πολίτης πρέπει να εκδηλώνονται έμπρακτα και ουσιαστικά. Τα υπόλοιπα είναι δημόσιες σχέσεις και προσωπικές επιδιώξεις. Χαρακτηριστικά, δηλαδή, που διαθέτει και επιβραβεύει η σημερινή κυβέρνηση, δεχόμενη στους κόλπους της και επιδιώκοντας συνεργασίες με το μεγάλο απολιτικό φάσμα, που ξεκινά από το Σημιτικό και όχι μόνο κέντρο, μέχρι εκείνους που απλά υπονομεύουν τους αντιπάλους της.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr