Κατανοώντας το κοινό των ντοκιμαντέρ στην Ευρώπη

Το 2019, το Moving Docs – ένα Ευρωπαϊκό δίκτυο ντοκιμαντέρ με στόχο την κοινή διανομή ντοκιμαντέρ σε όλη την Ευρώπη – διεξήγαγε, με την υποστήριξη του Creative Europe, διαδικτυακή έρευνα με στόχο την αναζήτηση και τον προσδιορισμό του κοινού που παρακολουθεί ντοκιμαντέρ σε όλη την Ευρώπη.

Υπό την επιμέλεια του Διδάκτορα Huw D Jones (Πανεπιστήμιο του Southampton του Ηνωμένου Βασιλείου), η έρευνα αυτή στοχεύει να εξετάσει ποιοί είναι αυτοί που παρακολουθούν ντοκιμαντέρ και που, τι είδους επίδραση έχει πάνω τους, και πώς μπορούμε να ενθαρρύνουμε περισσότερους ανθρώπους να παρακολουθήσουν ντοκιμαντέρ.

Ανακαλύπτουμε ότι «οι νεότεροι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν από την εμπειρία παρακολούθησης ντοκιμαντέρ, συγκεκριμένα όσον αφορά στην αλλαγή του τρόπου ζωής τους, τη συμπεριφορά τους ή την ενθάρρυνση να αναλάβουν δράση.» Επιπλέον, το 97% των ερωτηθέντων ισχυρίζονται ότι έχουν επηρεαστεί από ντοκιμαντέρ, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους, την ηλικία, το φύλο, τον τόπο διαμονής, την παιδεία που έχουν λάβει, τις εισοδηματικές ομάδες στις οποίες ανήκουν και το επάγγελμά τους.

Πάνω από το 60% δηλώνει ότι κάποιο ντοκιμαντέρ έχει βελτιώσει την κατανόησή τους για τον κόσμο ή έχει αλλάξει τις γνώσεις τους για ένα θέμα, ενώ το 50% λέει ότι τα ντοκιμαντέρ τους έχουν προτρέψει να μάθουν περισσότερα για ένα συγκεκριμένο θέμα. Εάν αυτό ισχύει, τα ντοκιμαντέρ μπορούν να αποτελέσουν ένα από τα πιο δημοκρατικά, επαναστατικά και προσιτά εργαλεία με τα οποία μπορούν να ενημερώνονται και να εκπαιδεύονται οι νέοι σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, τα ευρήματα της έρευνας αποκαλύπτουν ότι οι νέοι δεν παρακολουθούν ντοκιμαντέρ στον ίδιο βαθμο που παρακολουθούν οι μεσήλικες ή οι πιο ηλικιωμένοι και υποδηλώνουν ότι πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο που δημιουργούμε και διανέμουμε ντοκιμαντέρ, καθώς τα παιδιά ηλικίας 16- 24 ετών είναι λιγότερο πιθανό να παρακολουθήσουν αυτήν τη μορφή τέχνης. Αυτή η ηλικιακή ομάδα είναι έξι φορές πιο πιθανό να παρακολουθήσει ταινίες μυθοπλασίας στους κινηματογράφους, παρά ντοκιμαντέρ, κάτι που σημαίνει ότι ο τύπος των ντοκιμαντέρ που εμφανίζεται στους κινηματογράφους αποθαρρύνει τους νέους από την παρακολούθησή τους (σχεδόν οι μισοί από τους ερωτηθέντες δήλωσαν ότι θα παρακολουθούσαν περισσότερα ντοκιμαντέρ στους κινηματογράφους εάν αφορούσαν θέματα που τους ενδιέφεραν).

Τέλος, τα αποτελέσματα της έρευνας διαπιστώνουν ότι το VOD είναι η πιο δημοφιλής πλατφόρμα για την παρακολούθηση ντοκιμαντέρ και ακολουθεί η τηλεόραση. Τα φεστιβάλ κινηματογράφου, οι κινηματογράφοι και οι ειδικές προβολές κατατάσσονται στην τρίτη, τέταρτη και πέμπτη θέση ως πλατφόρμες με τις περισσότερες προβολές.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τους: Doc Lounge Σουηδία, Docs Barcelona Ισπανία, IceDocs: Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Ισλανδίας, Rise and Shine Cinema Βερολίνο, και CineDoc Ελλάδα. Επιπλέον συνεργάτες αποτελούν οι: Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, Europa Cinemas, το Πάντειο Πανεπιστήμιο της Ελλάδας και το Πολιτιστικό Τμήμα της Περιφερειακής Καταλανικής Κυβέρνησης. Τα πρόσφατα γεγονότα που έλαβαν χώρα καθ’όλη την υφήλιο καθιστούν πολύτιμα τα ευρήματα της έρευνας του Moving Docs, καθώς πλέον η αυτομόρφωση είναι πιο σημαντική από ποτέ. 

Το 2019, το Moving Docs συντονίστηκε από την EDN και οι συνεργάτες του εκτείνονταν σε παραπάνω από 20 χώρες και 31 οργανισμούς ανά την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων των Against Gravity (Πολωνία), Autlook Filmsales (Αυστρία), Berlin Club Documentary Film Club, DOK.fest Munich, Rise and Shine Cinema (Γερμανία ), CineDoc (Ελλάδα), Dalton Distribution (Βέλγιο), Demiurg (Σλοβενία), Doc / it (Ιταλία), Doc Lounge (Δανία, Φινλανδία, Νορβηγία, Σουηδία), DocsBarcelona (Ισπανία), Διανομή ταινιών πέντε αστέρων (Σερβία), Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού (Κύπρος), MakeDox (Ν. Μακεδονία), One World (Τσεχία), Επανεκκίνηση (Κροατία), Take One Action (Σκωτία), Συνεργάτες μέσων: ARTE GEIE, CineEuropa. Ελπίζουμε ότι αυτή η έρευνα θα βοηθήσει τους συνεργάτες τoυ Moving Docs, τους διανομείς ντοκιμαντέρ και τους προγραμματιστές των φεστιβάλ να μάθουν περισσότερα για το κοινό τους και να προσφέρουν πρακτικές συμβουλές σχετικά με τον καλύτερο τρόπο προσέγγισης και δέσμευσης διαφορετικών ηλικιακών ομάδων και ενδιαφερομένων στον κόσμο του ντοκιμαντέρ.