Κάνναβη, κοκαΐνη, MDMA: Πως επηρέασε η πανδημία την χρήση ουσιών;

Κάνναβη, κοκαΐνη, MDMA… Ολοένα και πιο ισχυρά απ’ ότι στο παρελθόν, τα ναρκωτικά είναι διαθέσιμα σε μεγάλο εύρος στην Ευρώπη, με την πανδημία να αυξάνει την «αποϋλοποίηση» του λαθρεμπορίου και την παράδοσή τους στους καταναλωτές, υπογραμμίζει σήμερα, εκφράζοντας την ανησυχία του, στην ετήσια έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA).

«Η αγορά των ναρκωτικών έχει εξαιρετική δυναμική και ανθεκτικότητα. Δεν άλλαξε σε βάθος παρά τα διάφορα lockdown», συνοψίζει μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Αλέξις Γκούσντιλ, ο διευθυντής του παρατηρητηρίου που συνδυάζει την έκθεσή του με μια μελέτη αφιερωμένη στον αντίκτυπο της επιδημίας Covid-19, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ.

Παρότι παρατηρήθηκαν μερικές τοπικές και προσωρινές ελλείψεις, η έκθεση υπογραμμίζει την προσαρμοστικότητα των λαθρεμπόρων: αντιμέτωποι με τους περιορισμούς και το κλείσιμο των συνόρων, πολλαπλασίασαν τις αποστολές ναρκωτικών δια θαλάσσης, κρυμμένων μέσα σε εμπορευματοκιβώτια, και χρησιμοποίησαν λιγότερο «βαποράκια» που μεταφέρουν μικρές ποσότητες αεροπορικώς.

Κυρίως «η πανδημία επιτάχυνε την ουμπεροποίηση» της αγοράς, υπογραμμίζει ο Γκούσντιλ. Διαφημίσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, παραγγελίες μέσω εφαρμογών κρυπτογραφημένων μηνυμάτων, παράδοση κατ’ οίκον: οι τάσεις αυτές υπήρχαν ήδη πριν από την εμφάνιση του νέου κορονοϊού και ενισχύθηκαν μέσα στο lockdown.

Το σταμάτημα της νυχτερινής ζωής προκάλεσε επίσης μερικές αλλαγές.

Το ενδιαφέρον για το MDMA, τη δραστική ουσία του ναρκωτικού ecstasy, η χρήση του οποίου γίνεται συχνά σε πάρτι, μειώθηκε προσωρινά στη διάρκεια των διαδοχικών lockdown.

Αντίθετα, στην έκθεση εκφράζεται ανησυχία για αύξηση στη χρήση βενζοδιαζεπινών, αγχολυτικών που έχουν εκτραπεί από την ιατρική χρήση τους ή τα οποία μιμούνται ορισμένα συνθετικά ναρκωτικά. Η αύξηση της χρήσης τους αντανακλά ενδεχομένως «προβλήματα ψυχικής υγείας που επέφερε η πανδημία».

«Υπερδιαθεσιμότητα»

Η επιδημία φαίνεται επίσης να είχε δύο διαφορετικά αποτελέσματα για τους Ευρωπαίους: οι περιστασιακοί χρήστες φέρεται να είχαν την τάση να μειώσουν την κατανάλωσή τους, σύμφωνα με την έκθεση, ενώ οι τακτικοί μάλλον την αύξησαν.

Το παρατηρητήριο εκφράζει φόβους «για τον αντίκτυπο της υπερδιαθεσιμότητας όλων των ναρκωτικών» στην Ευρώπη, εξηγεί ο Γκούσντιλ. Μακροπρόθεσμα, η κρίση που γεννήθηκε από την Covid-19 μπορεί να ευνοήσει την κατανάλωσή τους και να ωθήσει μερικούς προς το λαθρεμπόριο.

Εκτός από τον αντίκτυπο της πανδημίας, το Παρατηρητήριο ενημερώνει για τις εξελίξεις στην αγορά της κάνναβης. Κατ’ αρχάς, παραμένει μακράν το πρώτο ναρκωτικό που χρησιμοποιείται στην Ευρώπη, με περισσότερους από 22 εκατομμύρια χρήστες ετησίως στις ηλικίες από 15 έως 64 ετών.

Η κάνναβη είναι επίσης όλο και πιο ισχυρή. Η μέση περιεκτικότητα σε THC της ρητίνης κάνναβης που κατασχέθηκε από τις δυνάμεις ασφαλείας κυμαίνεται από 20% έως 28%. Δηλαδή «τη διπλάσια απ’ ό,τι πριν από δέκα χρόνια και τη διπλάσια απ’ ό,τι το χόρτο», που είναι κι αυτό πιο ισχυρό απ’ ό,τι προηγουμένως, υπενθυμίζει ο Γκούντσιλ, ο οποίος εκφράζει την ανησυχία του για «εν δυνάμει κινδύνους για την ψυχική υγεία» των χρηστών.

Οι λαθρέμποροι επιχειρούν επίσης να γοητεύσουν τους λάτρεις της κάνναβης με νέα πολύ ισχυρά προϊόντα, όπως υγρά για ηλεκτρονικά τσιγάρα «με 95% THC, που εντοπίσθηκαν στη Σουηδία» ή η αυξανόμενη χρήση συνθετικών κανναβινοειδών.

Αυτά τα μόρια που παράγονται σε εργαστήρια, με ονόματα όπως «MDMB-4en-Pinaca», μιμούνται την επίδραση της THC και συχνά τα ραντίζουν πάνω στο χόρτο, μερικές φορές εν αγνοία των καταναλωτών και ευθύνονται για πολλά «bad trip».

Τοπική παραγωγή

Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης την χωρίς προηγούμενο προσβασιμότητα της κοκαΐνης στη Γηραιά Ήπειρο.

Οι κατασχέσεις, που κάθε χρόνο κονιορτοποιούν νέα ρεκόρ, έφθασαν τους 213 τόνους το 2019, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα. Αυτή η λευκή σκόνη, που παράγεται από τα φύλλα της κόκας, είναι πλέον «57%» πιο καθαρή απ’ ό,τι ήταν πριν από δέκα χρόνια.

Η αφθονία της τροφοδοτεί επίσης την αύξηση της κατανάλωσης κρακ, ενός παράγωγου που καπνίζεται και είναι πολύ εθιστικό, σε ορισμένες χώρες όπως η Γαλλία, όπου το λαθρεμπόριο αυτό κάνει θραύση στο Παρίσι.

Συνολικά τα ναρκωτικά που κυκλοφορούν στην αγορά παράγονται εξάλλου όλο και περισσότερο στην ίδια την Ευρώπη, αναφέρει το Παρατηρητήριο: 3,7 εκατομμύρια φυτά κάνναβης κατασχέθηκαν στην ήπειρο το 2019 ενώ διαλύθηκαν 370 παράνομα εργαστήρια. Μερικά απ’ αυτά παρήγαν μεθαμφεταμίνη «με τη βοήθεια μεξικανικών καρτέλ», δήλωσε ο Γκούσντιλ.

Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθετεί μια νέα στρατηγική κατά των ναρκωτικών για την περίοδο 2021-2025, ο διευθυντής του Παρατηρητηρίου υπενθυμίζει «τη σημασία που έχει να συνδυάζονται οι προσπάθειες για την ασφάλεια και η υγεία».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «πολλοί επαγγελματίες εκφράζουν φόβους για περικοπή των κονδυλίων που διατίθενται για τις δομές που ασχολούνται με τις εξαρτήσεις, εξαιτίας της προγραμματισμένης μείωσης των οικονομικών αρωγών οι οποίες αποφασίσθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας»΄.