Κάμερες, ελικόπτερα και στρατός στους δρόμους: Το πρόσωπο της καταστολής στη νέα κανονικότητα

Διηπειρωτικές ομοιότητες στη δυστοπία της καταστολής και της «εθνικής ασφάλειας»: Από τον στρατό στους δρόμους των ΗΠΑ, στο νομοσχέδιο Χρυσοχοΐδη για τις διαδηλώσεις

AP 20155708132287

ΗΠΑ, αρχές Ιούνη, ένας μήνας πριν. Στρατιωτικά ελικόπτερα προσεγγίζουν τους διαδηλωτές σε απόσταση αναπνοής από τα κεφάλια τους, την ώρα που οι έλικες θρυμματίζουν τα κλαδιά των δέντρων που περιβάλλουν τους συγκεντρωμένους που προσπαθούν να προσεγγίσουν τον Λευκό Οίκο.
 
Υπό τις διαταγές Τραμπ, ο στρατός έχει εγκατασταθεί πλέον στους δρόμους για να «συμπληρώσει» την αστυνομία και κάνει επίδειξη δύναμης προς τους διαδηλωτές, χωρίς να υπάρχει η παραμικρή ενημέρωση για τα μέσα τα οποία χρησιμοποιήθηκαν. Αξιωματούχοι θα αποκαλύψουν ότι ο αμερικανός πρόεδρος σκέφτηκε να κατεβάσει ακόμη και τανκς και άλλα τεθωρακισμένα οχήματα «για την αποκατάσταση της τάξης».

Λίγες μέρες αργότερα, οι New York Times φέρνουν στο φως νέα στοιχεία σχετικά με την παρακολούθηση των διαδηλωτών από στρατιωτικά αεροσκάφη. Πρόκειται για το μυστικό αεροσκάφος αναγνώρισης ατόμων RC-26, που έχει χρησιμοποιηθεί στα νοτιοδυτικά σύνορα της χώρας κατά των μεταναστών, σταλμένο από την Εθνοφρουρά για να «βοηθήσει» στην παρακολούθηση των διαδηλώσεων αναμεταδίδοντας βίντεο πλήρους κίνησης. 

Έτσι, η ηγεσία της Εθνοφρουράς στην Ουάσινγκτον είχε τη δυνατότητα να παρακολουθεί τα βίντεο που καταγράφηκαν από το αεροσκάφος στα κινητά τους, σε πραγματικό χρόνο. Τα πλάνα αυτά σε χρόνο dt μεταφέρονται στο κέντρο διοίκησης του FBI κοντά στην περιοχή Chinatown της Ουάσιγκτον. Οι ίδιες πληροφορίες κάνουν λόγο για τα περισσότερα RC-26 που χρησιμοποιήθηκαν πάνω από διαδηλώσεις σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ, συμπληρώνοντας τους περισσότερους από 5.000 μέλη της Εθνοφρουράς στην πρωτεύουσα και χιλιάδες ακόμη σε ολόκληρη τη χώρα.

Αεροσκάφη καταγράφουν κάθε κίνηση των εξεγερμένων διαδηλωτών, οι διαδηλωτές ταυτίζονται με τους Αntifa τους οποίους ο Τραμπ στοχοποιεί ως εν δυνάμει τρομοκρατική οργάνωση. Την ίδια ώρα που η αστυνομία δολοφονεί αφροαμερικανούς πολίτες, ο στρατός έρχεται να καταστείλει όσους πολίτες διαδηλώνουν απέναντι στις δολοφονίες αυτές. Μέχρι σήμερα, οι μαζικές διαδηλώσεις συνεχίζονται με τους ίδιους όρους, το ίδιο και οι δολοφονίες Αφροαμερικανών, με το σύμπλεγμα αστυνομίας, στρατού και πολιτικής ηγεσίας του κράτους να ορίζουν τους κανόνες του παιχνιδιού.

Τόσο μακριά, αλλά τόσο κοντά

Οι υπόγειες, πραξικοπηματικές κινήσεις του Αμερικανού προέδρου να χρησιμοποιήσει τον στρατό απέναντι σε διαδηλώσεις, δεν είναι ούτε πρωτόγνωρες, ούτε μακρινές από την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.

Μπορεί ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, να δήλωνε στους Financial Times ότι «οι ευρωπαϊκές χώρες δε θα καλούσαν ποτέ τους στρατούς τους να καταστείλουν τις εσωτερικές διαμαρτυρίες και θα είχαν αποφύγει το είδος της αστυνομικής βίας και ρατσισμού που παρατηρείται στις ΗΠΑ», αλλά η ίδια η πραγματικότητα τον διαψεύδει.

Η επίκληση στον «κίνδυνο της τρομοκρατίας» ήταν η τέλεια αφορμή για να βγει ο στρατός στους δρόμους της Γαλλίας, με απόφαση Μακρόν, το 2019, για να καταστείλει τις διαδηλώσεις των Κίτρινων Γιλέκων. Οι γάλλοι στρατιώτες είχαν την άδεια να χρησιμοποιήσουν, υπό προϋποθέσεις, ακόμα και τα όπλα τους.

Στο όχι και τόσο μακρινό ελληνικό παρελθόν, ανατρέχοντας στην περίοδο των μεγάλων διαδηλώσεων κατά των μνημονίων, σε βίντεο που διέρρευσε από ελληνικό στρατόπεδο, καταγράφονται στρατιωτικές ασκήσεις προσομοίωσης καταστολής πλήθους σε διαδήλωση. Αξύριστοι φαντάροι κλήθηκαν να υποδυθούν τους διαδηλωτές, ενώ αξιωματικοί έριχναν μολότοφ. Η άσκηση με την ονομασία «Καλλίμαχος» πραγματοποιήθηκε στο στρατόπεδο «Κορομηλά» στο Κιλκίς και σύμφωνα με το υπουργείο, διεξαγόταν στο πλαίσιο του NATO. Σύμφωνα όμως με καταγγελίες, παρόμοιες ασκήσεις πραγματοποιούνται ανά τα χρόνια και οι δυνάμεις του στρατού εκπαιδεύονται ώστε να είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν αυτούς που διαδηλώνουν. Έτοιμοι να παρέμβουν όταν τους καλέσει το κράτος, όπως συνέβη στην περίπτωση των ΗΠΑ.  

Ο Τραμπ στις αρχές Ιούνη ανακοίνωσε ότι εάν οι ηγέτες της πολιτείας ή της πόλης αρνούνται «να λάβουν τις απαραίτητες ενέργειες για την προστασία της ζωής και της περιουσίας των κατοίκων τους», θα επικαλείται το «Νόμο περί εξέγερσης», έναν νόμο του 1807 που επιτρέπει στον πρόεδρο να αναπτύξει τον αμερικανικό στρατό για την καταστολή των «αναταραχών».

Σημεία της τοποθέτησης του αμερικανού προέδρου για να υποστηρίξει την παρουσία του στρατού στους δρόμους, χτυπούν ένα επικίνδυνο καμπανάκι για την ελληνική πραγματικότητα του σήμερα, καθώς εντοπίζονται ομοιότητες με σημεία του νομοσχεδίου Χρυσοχοΐδη για τις διαδηλώσεις, που ετοιμάζεται να επαναφέρει σε ισχύ χουντικές διατάξεις για μόνιμη και καθολική απαγόρευση των δημόσιων συγκεντρώσεων στα αστικά κέντρα της χώρας. 

Ιδιώνυμο αδίκημα με ποινή φυλάκισης η συμμετοχή σε απαγορευμένη διαδήλωση, θέσπιση επίσημου «οργανωτή» μιας συγκέντρωσης που οφείλει να «συνεργάζεται άμεσα» με τον επικεφαλής αστυνομικό, αστικές κυρώσεις για αποκατάσταση των ζημιών στους οργανωτές είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του νομοσχεδίου που ετοιμάζεται να ψηφίσει άμεσα, ακόμα και μόνη της, η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Παράλληλα, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη εξοπλίζει την Αστυνομία με κάμερες υψηλής ευκρίνειας ΜΑΤ, ΟΠΚΕ και ΕΚΑΜ με τα πλάνα από τις επιχειρήσεις να πηγαίνουν απευθείας στο επιχειρησιακό κέντρο.

Το αφήγημα που ενώνει τις δύο ηπείρους πατάει σε ένα κοινό δόγμα, αυτό της «τάξης και ασφάλειας». Είναι η ποινικοποίηση των διαδηλώσεων, η παρακολούθηση όσων διεκδικούν και διαδηλώνουν, η εργαλειακή επίκληση της «προστασίας της περιουσίας» για την επιβολή ολοκληρωτικών μέτρων. Η διαφοροποίηση, στις δύο αυτές περιπτώσεις, είναι το ποιες δυνάμεις υλοποιούν την παραπάνω πολιτική «γραμμή». Τουλάχιστον προς το παρόν.