Καλοί και Κακοί, Μετανάστες ή Πρόσφυγες κι άλλα ηθικά (περί Δημοκρατίας) διλήμματα

Στα 35 μου πια συμβιβάστηκα στην ιδέα πως ο Τσόρτσιλ είχε δίκιο όταν είπε πως «η δημοκρατία είναι το χειρότερο των πολιτευμάτων με εξαίρεση όλων των άλλων που έχουν ιστορικά δοκιμαστεί».

Τελικά η Γη είναι στρογγυλή κι απέραντη; Υπάρχει χώρος για όλους τους ανθρώπους; Τότε γιατί υπάρχουν σύνορα; Γιατί λέμε η χώρα μου και η χώρα σου; Γιατί γίνονται επεκτατικοί πόλεμοι; Γιατί εξορίζονται οικογένειες κι αναζητούν άσυλο; Τότε δεν είμαστε πολίτες όλου του κόσμου;

Μιλάμε για την αγάπη του έθνους, της πατρίδας, της ανθρωπότητας, αλλά τι λέμε για την αγάπη της δημοκρατίας; Είναι τόσο λεπτά τα όρια μεταξύ δημοκρατικών και αντιδημοκρατικών ή έστω ψευδεπίγραφα δημοκρατικών πρακτικών που εναλλάσσεται η ζωή μας διαρκώς στα όρια μεταξύ πραγματικού και φανταστικού στα πλαίσια μιας παγκόσμιας (αν-)ορθολογικότητας.

Βιώνουμε έναν σύγχρονο πόλεμο πολιτισμών και οικονομικών συμφερόντων, μια δημοκρατική απροσδιοριστία όπου παραμένει αδιευκρίνιστο ποιοι είναι μετανάστες και ποιοι πρόσφυγες, ποιοι δικαιούνται ασύλου και ποιοι «πρέπει» να απελαθούν.

Σε κανένα δεν αρέσει να αφήνει την χώρα που γεννήθηκε και απέκτησε αναμνήσεις. Δεν υπάρχει νοήμων νους που δεν θέλει να ζει σε μια ειρηνική χώρα, να πληρώνει τους φόρους που του αναλογούν, να κατέχει μια οικία και μια εργασία.

Αγαπητέ Θεέ, θα σου καταρρίψω λίγες ακόμη βεβαιότητες. Τα παραπάνω δεν είναι αυτονόητα για όλους. Για κάποιους δεν υπάρχει δυνατότητα επιλογής πού θα ζήσουν.

Για κάποιους δεν υπάρχει δεδομένη ασφάλεια στην καθημερινότητα.

Για κάποιους η ελευθερία λόγου καταδικάζεται και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι υπό αμφισβήτηση.

Τελικά ποιοι είναι οι καλοί; Και ποιοι οι κακοί; Αν η απάντηση ήταν τόσο εύκολη δεν θα συζητούσαμε για πόλεμο συμφερόντων. Εδώ έχουμε να κάνουμε με αγώνα ανάμεσα σε φανατικούς, που θεωρούν πως ο δικός τους σκοπός, δικαιώνει τους αγώνες τους και σε εμάς τους υπόλοιπους, που πιστεύουμε πως η ζωή είναι σκοπός κι όχι απλώς μια έννοια.

Είναι ένας άνισος αγώνας ανάμεσα σε εκείνους που πιστεύουν ότι η δικαιοσύνη, ό,τι κι αν εννοούν με τη λέξη αυτή, είναι πιο σημαντική από τη ζωή και σε εμάς που πιστεύουμε ότι η ζωή είναι ανώτερη όλων των άλλων αξιών, πεποιθήσεων ή θρησκειών.

Ζούμε σε μια κοινωνία που έχουν κατακερματιστεί όλες οι αξίες. Τόσο που δεν ξέρουμε να διαχωρίσουμε ποιος είναι ο δημοκράτης και ποιος ο προδότης της δημοκρατίας! Για μένα προδότης είναι ο αγνοών την αξία της αγάπης. Ο έχων ψυχική κενότητα και δείγματα φανατισμού στο λόγο του. Ο φανατισμός βρίσκεται παντού και οι λιγότερο θορυβώδεις, πιο πολιτισμένες μορφές του βρίσκονται γύρω μας και ίσως μέσα μας.

Αγαπητέ Θεέ πως αντέχεις να ακούς εκφράσεις όπως:

«Βρομίζουν τη χώρα μας». «Δεν αξίζουν ανθρωπιστική βοήθεια». «Ξένος ίσον εχθρός». «Δεν δικαιούστε υγειονομική περίθαλψη». «Διώξτε τους από τα σχολεία των παιδιών μας.».

Αυτές οι εκφράσεις είναι διατυπωμένες από εκπροσώπους της δημοκρατίας και απευθύνονται όχι μόνο σε μετανάστες αλλά και σε συμπολίτες μας, σε συναδέρφους μας, σε συγγενείς μας.

Δυστυχώς ο φανατισμός ξεκινά από το σπίτι. Ξεκινά με την ανάγκη να αλλάξει ένα οικογενειακό πρόσωπο για το καλό του. Ξεκινά με την ανάγκη να θυσιαστεί κάποιος για το καλό ενός αγαπημένου γείτονα, με την ανάγκη να πει ένας γονιός στο παιδί του «Πρέπει να γίνεις σαν κι εμένα». Ξεκινά μέσα σε ένα ζευγάρι «πρέπει να αντιλαμβάνεσαι τα πράγματα με τον δικό μου τρόπο, αλλιώς θα χωρίσουμε». Ξεκινά με ένα εργοδότη «πρέπει να δουλέψεις 12ωρο, αν θες να διατηρήσεις τη δουλειά σου».

Εντέλει ξεκινά με την ανάγκη να παραιτηθείς από την ίδια σου τη ζωή προκειμένου να διευκολύνεις την ευημερία της ζωής κάποιου άλλου.

Αν κάτι έμεινε από το πρόσφατο ταξίδι μου στην Ινδία, είναι η ρήση του Γκάντι :«Γίνε η αλλαγή που θέλεις να δεις στον κόσμο».

Πίσω από κάθε σιωπή κρύβεται θλίψη.

Πίσω από ένα χαμόγελο, υπάρχει οργή.

Πίσω από μια δημοκρατία, υπάρχει ένας φανατικός πολιτικός.

Πίσω από κάθε μετανάστη, υπάρχει ένας ματωμένος πόλεμος.

Σε ένα κόσμο που σπαράσσεται από πολέμους και εμφύλιες συρράξεις, σε Μέση Ανατολή, Βόρεια και Κεντρική Αφρική, η Ευρώπη αντιμετωπίζει τους μετανάστες σαν απειλή του Δυτικού Ιδεώδους. Όσο δεν αντιμετωπίζει το παγκόσμιο κοινωνικό πρόβλημα στις ρίζες του, θα τροφοδοτεί την ξενοφοβία, τον ρατσισμό, τον αποκλεισμό.

Δεν ξέρω αν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο αυτό. Δεν ξέρω πώς θα ήταν μια γη δίχως σύνορα. Σίγουρα ξέρω πως μπορούμε να διαλέξουμε το μονοπάτι της ανθρωπιάς, της δικαιοσύνης, ανεξαρτήτως φυλής, εθνικότητας, θρησκείας, κοινωνικής τάξης.

Αν η ανθρωπότητα είχε φωνή πιστεύω θα προτιμούσε να μείνει σιωπηρή. Σήμερα οι Σύριοι είναι θύματα πολέμου, αύριο μπορεί να είμαστε εμείς. Αν η δημοκρατία που μας αντιπροσωπεύει δεν μας εκφράζει, τότε ας προσπαθήσουμε να δούμε πώς θα το αλλάξουμε. Πιστεύω πως κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του μια αδήριτη ανάγκη να διηγηθεί μια ιστορία, την ανάγκη να μπει στη θέση του άλλου, μια ανάγκη που πέρα από ηθική εμπειρία αποτελεί και μέγιστο δείγμα ταπεινοφροσύνης, ορθή πολιτική πυξίδα και την ικανοποίηση να αξίζει να λέγεσαι Άνθρωπος.

Έως τότε ενάντια σε όλες τις σειρήνες ρατσισμού, υπέρμετρου εγωισμού κι ανασφάλειας ας οχυρώσουμε την ψυχή μας στο δικό μας «Ναό του Λωτού».

* Νομικός-Επιστημονική Συνεργάτης Β.τ.Ελλ.

Πηγή: Εφημερίδα Των Συντακτών 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr