Και ο Ντάισελμπλουμ στις Βρυξέλλες – Συνωστισμός θεσμών στην τελική ευθεία

Του Αδάμ Γιαννίκου

Σε τριμερή μετατρέπεται, όπως όλα δείχνουν, η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, καθώς σ’ αυτή αναμένεται να συμμετάσχει και ο Γερούν Ντάισελμπλουμ, παρά τις χθεσινές του δηλώσεις που προκάλεσαν δηκτικά σχόλια από την ελληνική πλευρά.

Μιλώντας στο ολλανδικό τηλεοπτικό δίκτυο RTL, ο πρόεδρος του Eurogroup είχε χαρακτηρίσει ανεπαρκή την πρόοδο στις διαπραγματεύσεις. Έσπευσε δε να διευκρινίσει ότι η συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και θεσμών, «δεν είναι θεωρητικά δυνατή αυτή την εβδομάδα».

Κανένας, ασφαλώς, δεν πιστεύει πως θα είναι αξεπέραστο πρόβλημα η έλλειψη χρόνου για την κατάρτιση των τελικών κειμένων, αν σήμερα οι πολιτικοί τα βρουν. Ως εκ τούτου, οι δηλώσεις Ντάισελμπλουμ καταχωρούνται ως άλλη μία παρέμβαση της πλευράς Σόιμπλε που παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις τελευταίες αναμετρήσεις.

Αυτό, όμως, που δεν θα πρέπει να αγνοηθεί είναι η κυνική ομολογία του Ντάισελμπλουμ πως η πλευρά των δανειστών -ή έστω η πλευρά που αυτός εκπροσωπεί- ποτέ δεν αποσκοπούσε σε έναν έντιμο συμβιβασμό. «Συνιστά παρανόηση ότι έχουμε να συναντηθούμε στα μισά της διαδρομής. Δεν είναι αυτές οι προθέσεις μας», κατέστησε σαφές προς πάσα κατεύθυνση ο επικεφαλής των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, όπου το γενικό πρόσταγμα έχει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

«Όποιος δεν θέλει λύση, ας σιωπήσει»

Τη δική της ερμηνεία για την κατάσταση των πραγμάτων έδωσε χθες το απόγευμα, η ελληνική κυβέρνηση μέσω του Νίκου Παππά: «Η Ελλάδα κατέθεσε, χθες βράδυ, επισήμως στους θεσμούς ένα πλήρες, ενιαίο και συμπαγές κείμενο προτάσεων, όπως, άλλωστε, όριζε και η απόφαση της 20ης Φεβρουαρίου. Όποιος έχει να πει κάτι συγκεκριμένο επί της πρότασης ας το κάνει. Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για αφορισμούς. Όπως είπε πρόσφατα και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας “όποιος θέλει λύση ας συμβάλλει τώρα, όποιος δεν θέλει λύση ας σιωπήσει”».

H ανακοίνωση του Έλληνα υπουργού προκάλεσε αίσθηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς θεωρήθηκε ότι φωτογραφίζει τον Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο οποίος, αν και δεν παρέστη στην πενταμερή της Δευτέρας στο Βερολίνο, εμφανίστηκε δημόσια να μεταβιβάζει εν είδει τελεσιγράφου την πρόταση των θεσμών προς την Αθήνα.

Η τριμερής των Βρυξελλών έρχεται δύο ημέρες μετά την πενταμερή στο Βερολίνο (Γερμανία, Γαλλία, Κομισιόν, ΕΚΤ, ΔΝΤ) και σ’ αυτήν θα αναμετρηθούν οι κόκκινες γραμμές Ελλάδας-θεσμών με τον Σόιμπλε να περιμένει στη γωνία.

Αρχηγών παρόντων πάσα αρχή παυσάτω

Υπό το βλέμμα του εκπροσώπου του Σόιμπλε, Γερούν Ντάισελμπλουμ, ο θεωρούμενος έως τώρα διαλλακτικός Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ θα παρουσιάσει στο ανώτατο δυνατό επίπεδο τον οδικό χάρτη των δανειστών προς την Ελλάδα και με τη σειρά του ο Έλληνας πρωθυπουργός το σχέδιο της Αθήνας για συμφωνία. Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να έχει τηλεφωνική συνομιλία με τη Γερμανίδα καγκελάριο και τον Γάλλο πρόεδρo.

Ο Φρανσουά Ολάντ δήλωσε νωρίτερα σήμερα από το Φόρουμ του ΟΟΣΑ στο Παρίσι ότι «η ελληνική κρίση μπορεί να επιλυθεί τις επόμενες ημέρες ή και ώρες». Όπως, όμως, φάνηκε και από το σχετικό δημοσίευμα των Financial Times, όπου παρουσιάζονται οι βασικές γραμμές ενός ντιλ στο οποίο φαίνεται να καταλήγουν οι θεσμοί, η σύγκλιση ανάμεσα σε ΔΝΤ και Ευρώπη δεν είναι απόλυτη. Από την πλευρά της Αθήνας, το δικό της 47σέλιδο σχέδιο γνωστοποιήθηκε στους θεσμούς πριν από την ολοκλήρωση της πενταμερούς το βράδυ της Δευτέρας, σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να μη βρεθεί προ τετελεσμένων.

Πέντε ημέρες που τα κρίνουν όλα

Είχε προηγηθεί ένα έντονο τετραήμερο. Την Πέμπτη 28/5, πηγές των Βρυξελλών έκαναν λόγο για αιφνίδια, θετική αλλαγή στις διαπραγματεύσεις του Brussels Group, καθώς «απομένουν ελάχιστα στοιχεία στα οποία πρέπει να βρεθεί ουσιαστική λύση, ώστε να υπάρξει συμφωνία». Νωρίτερα, εξάλλου, σύμφωνα με πηγές της El Mundo από τις Βρυξέλλες, η Γερμανίδα καγκελάριος φέρεται να είχε δώσει το σύνθημα για να κλείσει η συμφωνία. Η ισπανική εφημερίδα ανέφερε ότι εντός των κόλπων του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος είχε ξεκινήσει προσπάθεια συνδυασμού των ενεργειών προς την κατεύθυνση της «επικείμενης πολιτικής συμφωνίας», καθώς «η απόφαση έχει ληφθεί ήδη».

Αυτή η αλλαγή παραδείγματος στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων υποτίθεται υπαγορεύτηκε από ψηλά, καθώς «υπουργοί Οικονομικών ήδη λαμβάνουν το σχετικό μήνυμα από τους επικεφαλής των κυβερνήσεών τους, ώστε να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα, κατά τρόπο επιτυχή κι εντός των προσεχών ημερών», χρόνος που προσδιορίζονταν έως την Κυριακή, με στόχο να επικυρωθεί σε έκτακτη σύσκεψη του Eurogroup. Το απόγευμα της ίδιας μέρας, ο Αλέξης Τσίπρας είχε τηλεδιάσκεψη διάρκειας μίας ώρας με Μέρκελ και Ολάντ, όπου φάνηκε να ωριμάζει η ιδέα για πολιτική λύση.

Την Παρασκευή 29/5, μετά το πέρας της συνόδου των G7, ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών δήλωνε από τη Δρέσδη πως «όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στις συνομιλίες για το ελληνικό ζήτημα πρέπει να μετακινηθούν από τις θέσεις τους για να αποφευχθεί μια κρίση». Το βρετανικό περιοδικό Economist εκτιμούσε ότι πιθανότερη έκβαση είναι η επίτευξη μιας συμφωνίας που θα ανοίγει το δρόμο «για το επόμενο επεισόδιο του δράματος, την διαπραγμάτευση μια εντελώς νέας συμφωνίας στήριξης». Μοναδική παραφωνία φαινόταν η στάση της Κριστίν Λαγκάρντ και του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που από τη Γερμανία υποστήριξαν ότι, αντίθετα με όσα διατείνεται η Αθήνα δεν είμαστε κοντά σε συμφωνία.

Το Σάββατο 30/5, η Ομάδα Πολιτικής Διαπραγμάτευσης συνεδρίαζε επί οκτώ ώρες στο Μαξίμου, ετοιμάζοντας το προσχέδιο της ελληνικής πρότασης. Την ίδια στιγμή, οι διαπραγματεύσεις στο Brussels Group συνεχίζονταν με εντατικούς ρυθμούς. Το ΑΠΕ επικαλέστηκε ελληνικές διπλωματικές πηγές, που υποστήριξαν ότι σε τεχνικό επίπεδο η σταδιακή επίτευξη συμφωνίας σε «κεντρικής σημασίας τομείς» θεωρείται εφικτή και οι διαβουλεύσεις επιταχύνονται.

Την Κυριακή 31/5, Τσίπρας, Μέρκελ και Ολάντ είχαν νέα τηλεδιάσκεψη, όπου επιβεβαιώθηκε το καλό κλίμα, εν’ όψει της τριμερους της Δευτέρας των Μέρκελ-Ολάντ-Γιούνκερ (που έγινε πενταμερής με την προσθήκη των Ντράγκι-Λαγκάρντ).

Τη Δευτέρα 1/6, η εκπρόσωπος της Κομισιόν επιβεβαίωσε την επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων, αναφέροντας ότι υπάρχει «μεγάλη συναίνεση μεταξύ Ελλάδας και πιστωτών για το τι πρέπει να γίνει και το πού πρέπει να οδηγηθούν οι συνομιλίες», ενώ οριοθέτησε χρονικά τα περιθώρια στο τέλος Ιουνίου, οπότε και λήγει η παράταση του τρέχοντος προγράμματος. Την ίδια μέρα, όμως, άρχισαν να έρχονται σύννεφα από τις Βρυξέλλες, με την πλευρά των δανειστών να αντιδρά σε όλα εκείνα τα μέτρα που αφορούν προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης.

Αρχή του τέλους;

Εν’ αναμονεί των πολιτικών αποφάσεων, συνεχίστηκαν και χτες οι ανταλλαγές προσχεδίων συμφωνίας ανάμεσα στα τεχνικά κλιμάκια του Brussels Group ανάμεσα σε Ελλάδα και θεσμούς. Αν και ήταν προγραμματισμένο για σήμερα το απόγευμα στις 5:30, το EuroWorking Group θα συνεδριάσει μέσω τηλεδιάσκεψης αύριο Πέμπτη στις 6:30, σαφής ένδειξη πως οι πρωτοβουλίες των κινήσεων έχουν περάσει εξ’ ολοκλήρου στους πολιτικούς. Υπενθυμίζεται πως την περασμένη Πέμπτη οι οικονομικοί εμπειρογνώμονες των χωρών του Eurogroup απέστειλαν τελεσίγραφο (πληροφορία που διέψευσαν τόσο Έλληνες όσο και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι), σύμφωνα με το οποίο η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη χρηματοδότηση που προβλέπει το τρέχον πρόγραμμα, αν δεν ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του προγράμματος έως την επόμενη Τετάρτη ή Πέμπτη.

Την απάντηση στο ερώτημα με ποιους όρους ζητούν οι δανειστές να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση του προγράμματος θα την ξέρουμε σύντομα. Η συνάντηση Τσίπρα-Γιούνκερ και όσων πιστών προσέλθουν στο κτίριο Berlaymont των Βρυξελλών είναι προγραμματισμένη για τις 9:30 σήμερα το βράδυ (ώρα Ελλάδας) και, αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες, σ’ αυτήν θα παραστούν και εκπρόσωποι από την πλευρά της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, συμπληρώνοντας την τριάδα των θεσμών.

Λίγο πριν αναχωρήσει για τη βελγική πρωτεύουσα, ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε δηλώσεις, μιλώντας για την αναγκαιότητα οι θεσμοί «να προσχωρήσουν στον ρεαλισμό προς όφελος μιας ενωμένης Ευρώπης, τονίζοντας πως «η διαίρεση πρέπει να αποφευχθεί».

Ο Αλέξης Τσίπρας συνοδεύεται από τον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών, Ευριπίδη Τσακαλώτο, τον υπουργό Επικρατείας Νίκο Παππά και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γαβριήλ Σακελλαρίδη.

Mε την ελληνική ηγεσία περικυκλωμένη από τους δανειστές στο κέντρο της Ευρώπης, αναμένονται ραγδαίες εξελίξεις που ενδεχομένως να κορυφωθούν με τη σύγκλιση εκτάκτου Eurogroup την Παρασκευή ή στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, αν και εφόσον ο συνωστισμός θεσμών και κυβερνήσεων καταλήξει σε συμφωνία για τη συμφωνία και όχι σε άλλη μια νέα μνημονιακή τραγωδία.