Ήττα Μητσοτάκη από τον Τσίπρα στην Ευρώπη – Μια σύγκρουση με τεράστιο πολιτικό ενδιαφέρον

Στο Συμβούλιο της Ευρώπης συγκρούστηκαν αυτή την εβδομάδα δύο προτάσεις για τους εμβολιασμούς στην Ευρώπη, οι οποίες εκπροσωπούν με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο δύο πολιτικές αντιλήψεις. Τη δεξιά και νεοφιλελεύθερη αφενός και την αριστερή και προοδευτική αφετέρου.

Η πρώτη, η πρόταση που υπέβαλε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, απορρίφθηκε πανηγυρικά από τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, με 99 ψήφους, έναντι μόλις 10. Η δεύτερη, η πρόταση του πρώην πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, την οποία κατέθεσε η Ομάδα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, μετά από πρωτοβουλία του Γιώργου Κατρούγκαλου, εγκρίθηκε με ευρεία πλειοψηφία, 72 υπέρ και 16 κατά.

Η πρόταση που υπέβαλε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν μια πρόταση με κατ’ εξοχήν δεξιά πολιτικά χαρακτηριστικά. Ο δεξιός πολιτικός προσανατολισμός της έχει να κάνει με την πολιτική διακρίσεων και αποκλεισμών από την οποία εμφορείται, καθώς η πρόταση αφορούσε την ενίσχυση των διακρίσεων μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών, με την ανάδειξη μιας ελάχιστης μειοψηφίας προνομιούχων που έχουν προλάβει να εμβολιαστούν, οι οποίοι και θα μπορούν στο εξής να μετακινούνται ελεύθερα και να ταξιδεύουν, παρά τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς.

Σε μια εποχή δηλαδή όπου ένα ελάχιστο μόλις ποσοστό των Ευρωπαίων έχουν προλάβει να εμβολιαστούν, και συγκεκριμένα το 2,4% του πληθυσμού της Ενωμένης Ευρώπης και το 2,2% της Ελλάδας, το «διαβατήριο» εμβολιασμού που πρότεινε ο Μητσοτάκης θα αναδείκνυε μια νέα ελίτ πολιτών που θα απολαμβάνουν ξεχωριστά προνόμια ως προς τη δυνατότητά τους να μετακινούνται και να ταξιδεύουν, μόνοι αυτοί σε σχέση με τη συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων που δεν έχουν εμβολιαστεί και που όπως φαίνεται θα αργήσουν, οι οποίοι θα συνεχίσουν να υφίστανται τα απαγορευτικά μέτρα που επιβάλλει η ανάγκη περιορισμού της μετάδοσης της COVID19.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός σκέφτηκε να απονείμει προνόμια σε μια μικρή μειοψηφία όσων πρόλαβαν να εμβολιαστούν, αντί να επιδιώκει να υποστηρίξει τα δικαιώματα των πολλών, αυτών δηλαδή που ανήκουν στη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία που θα αργήσουν να αποκτήσουν πρόσβαση σε εμβολιασμό. Αυτός είναι ο τρόπος που σκέπτεται και δρα πολιτικά η ελληνική Δεξιά. Τα προνόμια των λίγων έχουν γι’ αυτούς πολύ μεγαλύτερη σημασία, από ό,τι τα δικαιώματα των πολλών.

Εδώ γίνεται κατανοητό και το πρωτοφανές σε Ευρωπαϊκό επίπεδο φαινόμενο της…σπουδής διαφόρων κυβερνητικών παραγόντων και λογής κομματικών παρατρεχάμενων στην Ελλάδα που απολαμβάνουν τα προνόμια της κυβερνητικής εξουσίας να εμβολιαστούν, κατά προτεραιότητα αυτοί και οι οικογένειές τους και
καθ’ υπέρβαση της σειράς που έχει καθιερωθεί παντού στην Ευρώπη, σύμφωνα με την ηλικία και την κατάσταση της υγείας των πολιτών.

Σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι ζήτησαν να εμβολιαστούν σύμφωνα με τη σειρά τους,
όπως όλοι οι… κανονικοί πολίτες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι την πρόταση Μητσοτάκη για
«πιστοποιητικό εμβολιασμού», με το οποίο οι εμβολιασμένοι θα μπορούν να ταξιδεύουν και να μετακινούνται χωρίς περιορισμούς, υποστήριξε η ΙΑΤΑ, η διεθνής ένωση αερομεταφορών.

Εκτός λοιπόν από τα «δεξιά» χαρακτηριστικά, η πρόταση Μητσοτάκη εξυπηρετούσε και συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα μεγάλων επιχειρηματικών κύκλων, που στην προκειμένη περίπτωση είναι οι διεθνείς αεροπορικές εταιρείες. Πολιτικά λοιπόν δεξιά και οικονομικά νεοφιλελεύθερη η πρόταση Μητσοτάκη,
όπως ακριβώς και οι αντιλήψεις του και η κυβερνητική του πολιτική. Η οποία αφενός μεν είναι αυταρχική και υπονομεύει τις εγγυήσεις της δημοκρατίας, όπως η ελεύθερη έκφραση, η ελευθεροτυπία, ο πλουραλισμός και οι ακαδημαϊκές ελευθερίες. Και αφετέρου υποστηρίζει τα συμφέροντα μιας οικονομικής ολιγαρχίας, η οποία θα είναι και εκείνη που θα επιβιώσει μετά την πανδημία.

Πέραν των αυτονόητα αρνητικών για τη δημοκρατική Ευρώπη χαρακτηριστικών της απονομής προνομίων σε λίγους και του αποκλεισμού των πολλών, η πρόταση Μητσοτάκη απορρίφθηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης και για έναν ακόμη σοβαρό λόγο, καθώς κρίθηκε ως αντιεπιστημονική.

Σύμφωνα με τη Συνέλευση, τα πιστοποιητικά εμβολιασμού δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σαν διαβατήρια εμβολιασμού στα σύνορα ή στις αεροπορικές εταιρείες, τη στιγμή που δεν υπάρχουν ακόμη επιστημονικά δεδομένα σχετικά με 3 βασικά σημεία:

1. Την αποτελεματικότητα των εμβολίων ως προς το αν οι εμβολιασμένοι μεταδίδουν τον ιό
2. Τη διάρκεια της ανοσίας και
3. Το ποσοστό αποτυχίας των εμβολίων λόγω νέων μεταλλάξεων, ιικού φορτίου και καθυστερημένων επαναληπτικών δόσεων.

Σε ένα περιβάλλον δηλαδή αβέβαιο επιστημονικά, ο Μητσοτάκης σκέφτηκε τα προνόμια των λίγων που πρόλαβαν και τον αποκλεισμό των πολλών που δεν έχουν προλάβει να εμβολιαστούν. Κι ακόμη, σε ένα περιβάλλον επιστημονικής αβεβαιότητας για την ασφάλεια που παρέχουν οι εμβολιασμοί, ο Μητσοτάκης σκέφτηκε να υποστηρίξει τα οικονομικά συμφέροντα των μεγάλων αεροπορικών εταιρειών, έναντι των συμφερόντων της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας όσων θα αργήσουν να εμβολιαστούν.

Τα ίδια ακριβώς συνέβησαν και το καλοκαίρι, όταν ο Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός άνοιξε τα σύνορα άρον άρον και χωρίς ελέγχους, προς όφελος των μεγάλων αεροπορικών εταιρειών και των διεθνών τουριστικών επιχειρήσεων, προκαλώντας σοβαρή υποτροπή της υγειονομικής κρίσης και παραδίδοντας τη χώρα στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, με συνέπεια χιλιάδες νεκρούς, καθώς και τη μεγαλύτερη ύφεση στην Ευρώπη.

Σε πλήρη αντίθεση με την πρόταση Μητσοτάκη έρχεται η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα, την οποία υιοθέτησε με μεγάλη πλειοψηφία το Συμβούλιο της Ευρώπης. Ο Αλέξης Τσίπρας, σκεπτόμενος δημοκρατικά, ως γνήσιος αριστερός και προοδευτικός ηγέτης, υπέβαλε μια πρόταση που απευθύνεται στη συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών. Όλων εκείνων δηλαδή που είτε λόγω ηλικίας, είτε και επειδή δεν ανήκουν στις προνομιούχες ομάδες των κυβερνητικών και κομματικών παραγόντων στη χώρα μας, δεν πρόλαβαν και πιθανόν και θα καθυστερήσουν για πολύ ακόμη να εμβολιαστούν.

Ο Αλέξης Τσίπρας πρότεινε στη συντριπτική κοινωνική πλειοψηφία των μη εμβολιασθέντων μια λύση που, σε μια στιγμή που παρατηρούνται μεγάλες καθυστερήσεις στις παραδόσεις των εμβολίων από τις φαρμακευτικές εταιρείες, μπορεί να επιταχύνει τον εμβολιασμό εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών, απομακρύνοντας τον εφιάλτη του επικίνδυνου ιού.

Η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα στο Συμβούλιο της Ευρώπης αφορούσε στην αντιμετώπιση των εμβολίων κατά της COVID 19 ως δημόσιων αγαθών. Σύμφωνα με την τροπολογία που τελικά εγκρίθηκε, «οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα κράτη, θα πρέπει να υπερβούν τα εμπόδια και τους περιορισμούς πνευματικής ιδιοκτησίας και τις πατέντες των εμβολίων, προκειμένου να εξασφαλιστεί η γενικευμένη παραγωγή και διανομή εμβολίων σε όλες τις χώρες και όλους τους πολίτες.

Την πρόταση Τσίπρα υποστήριξε, εκτός τα μεγάλης πλειοψηφίας των εκπροσώπων του Συμβουλίου της Ευρώπης και ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος υποστήριξε με θέρμη να αντιμετωπιστεί το εμβόλιο ως παγκόσμιο δημόσιο αγαθό. Η παρατήρηση αυτή έχει τη δική της σημασία, ως
απάντηση σε όσους πρόλαβαν να χαρακτηρίσουν την πρόταση Τσίπρα ως ανεδαφική και μη εφικτή.

Στην ιδιότυπη σύγκρουση μεταξύ Μητσοτάκη και Τσίπρα στην Ευρώπη, που έληξε υπέρ του αριστερού ηγέτη, αποτυπώνονται όλα τα χαρακτηριστικά της πολιτικής αντιπαράθεσης μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς. Από τη μια η νεοφιλελεύθερη οικονομικά και δεξιά πολιτικά πρόταση του Μητσοτάκη, εκφράζει μια πολιτική ενίσχυσης των ανισοτήτων, μια πολιτική διακρίσεων και αποκλεισμών που υποστηρίζεται από τις ελίτ και την οικονομική
ολιγαρχία.

Κι από την άλλη η αριστερή και προοδευτική πρόταση του Αλέξη Τσίπρα εκφράζει μια δημοκρατική πολιτική που απευθυνόμενη προς όλους, εναντιώνεται στις ανισότητες, αντιτίθεται στις διακρίσεις υπέρ των λίγων και είναι απέναντι στους αποκλεισμούς για οποιονδήποτε λόγο. Μια αριστερή πολιτική που απευθύνεται στα συμφέροντα των πολλών και μη προνομιούχων και επιδιώκει τη μείωση των ανισοτήτων και τη βελτίωση των συνθηκών της ζωής για όλους.

Η υιοθέτηση της «αριστερής» τροπολογίας Τσίπρα, έναντι της «δεξιάς» και νεοφιλελεύθερης του Μητσοτάκη από το Συμβούλιο της Ευρώπης, προοιωνίζεται και συγχρόνως ανοίγει τον δρόμο για τις μεγάλες αλλαγές που έρχονται στην Ευρώπη την επόμενη ημέρα, μετά την πανδημία και μετά τις αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις.

Το μέλλον της Ενωμένης Ευρώπης δεν μπορεί παρά να είναι δημοκρατικό και προοδευτικό. Ένα μέλλον στο οποίο τόσο ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, όσο και η αριστερή και προοδευτική κοινωνική πλειοψηφία την οποία εκφράζει ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, έχουν να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο.

* Ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr