«Ημέρα κρίσης» για τη Μ. Βρετανία

Περισσότερο από τρία χρόνια μετά το δημοψήφισμα και την νίκη του Brexit, ο Τζόνσον θα προσπαθήσει να κερδίσει την κοινοβουλευτική έγκριση για τη συμφωνία διαζυγίου που πέτυχε την Πέμπτη στις Βρυξέλες.

Σε μια ακόμη πράξη του δράματος Brexit, οι βουλευτές συνέρχονται στην πρώτη κοινοβουλευτική συνεδρίαση που διεξάγεται Σάββατο μετά από την εισβολή της Αργεντινής στα νησιά Φόκλαντ το 1982. Ενώ η Βουλή θα συνεδριάζει, εκατοντάδες διαδηλωτές θα κάνουν πορεία προς το Κοινοβούλιο ζητώντας διεξαγωγή νέου δημοψηφίσματος.

Ο Τζόνσον έφερε τη συμφωνία στο κοινοβούλιο, παρουσιάζοντας την ως την τελευταία ευκαιρία για τη διασφάλιση ενός τακτικού Brexit. Παρόλο που είναι υποχρεωμένος από το νόμο να επιδιώξει την αναβολή της αποχώρησης της χώρας από την ΕΕ αν η συμφωνία του απορριφθεί, ο Βρετανός πρωθυπουργός είπε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αποχωρήσει στις 31 Οκτωβρίου. Δεν εξήγησε πώς.

Το αποκαλούμενο «Σούπερ Σάββατο», η φαντασμαγορία του Brexit έρχεται ως αποκορύφωμα μιας φρενήρους εβδομάδας κατά την οποία ο Τζόνσον σάστισε τους αντιπάλους του πετυχαίνοντας να συνάψει με την ΕΕ μια νέα συμφωνία, βρίσκοντας τους Βορειοιρλανδούς συμμάχους του αντίθετους με αυτή.

Σε ένα διαιρεμένο κοινοβούλιο, όπου δεν έχει πλειοψηφία, και με τους αντιπάλους του να σχεδιάζουν να τους προκαλέσουν τη μέγιστη πολιτική ζημιά ενόψει επικείμενων εκλογών, ο Τζόνσον πρέπει τώρα να κερδίσει την υποστήριξη 320 βουλευτών για να περάσει τη συμφωνία του μέσω ενός ναρκοθετημένου νομοθετικού Σώματος.
Αν κερδίσει, θα περάσει στην Ιστορία ως ο ηγέτης που ολοκλήρωσε ένα Brexit με θετικό ή αρνητικό τρόπο. Αν αποτύχει, θα βρεθεί αντιμέτωπος με ταπείνωση, καθώς υποσχέθηκε επανειλημμένα ότι θα φέρει εις πέρας το Brexit «πάση θυσία» μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.

Η συνεδρίαση της Βουλής των Κοινοτήτων ξεκινά στις 11:30 ώρα Ελλάδας

Ο Βρετανός πρωθυπουργός θα εκφωνήσει ομιλία προς τους βουλευτές, μετά θα ακολουθήσει συζήτηση, έπειτα θα γίνουν ψηφοφορίες επί τροπολογιών και τελικώς – αν όλα οδεύσουν σύμφωνα με το κυβερνητικό πρόγραμμα – οι βουλευτές θα κληθούν να ψηφίσουν επί της συμφωνίας Τζόνσον.

Η Ντάουνιγκ Στριτ θεωρεί την ψηφοφορία ως την τελευταία ευκαιρία για την ολοκλήρωση του Brexit με τους βουλευτές να βρίσκονται αντιμέτωποι με την επιλογή είτε να εγκρίνουν τη συμφωνία είτε να σπρώχνουν το Ηνωμένο Βασίλειο σε άτακτο Brexit χωρίς συμφωνία που μπορεί να διχάσει τη Δύση, να πλήξει την παγκόσμια ανάπτυξη και να πυροδοτήσει τη βία στη Βόρεια Ιρλανδία.

«Σήμερα, εμείς οι βουλευτές, έχουμε την ευκαιρία να σας ελευθερώσουμε από την αέναη περιπέτεια του Brexit και να πάμε αυτή την χώρα μπροστά», έγραψε ο Τζόνσον σε άρθρο του στη Sun. «Σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, στις 31 Οκτωβρίου, θα έχουμε φύγει από την ΕΕ».

Για να κερδίσει την ψηφοφορία, ο Βρετανός πρωθυπουργός πρέπει να πείσει αρκετούς αντάρτες βουλευτές που τάσσονται υπέρ του Brexit, και στο δικό του Συντηρητικό κόμμα και στους Εργατικούς, να στηρίξουν τη συμφωνία του. Οι Βορειοιρλανοί σύμμαχοί του και τα τρία βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν δηλώσει αντίθετα στη συμφωνία του.

Η κυβέρνηση προσπάθησε να κερδίσει τη στήριξη βουλευτών, υποσχόμενη πως μόλις η συμφωνία αποχώρησης εγκριθεί, το Κοινοβούλιο θα έχει λόγο στις συνομιλίες με την ΕΕ για το εμπόριο και για τα εργασιακά δικαιώματα.

Η προκάτοχος του, Τερέζα Μέι, εξωθήθηκε σε παραίτηση αφού η Βουλή απέρριψε τρεις φορές νωρίτερα φέτος τη συμφωνία που πέτυχε με τις Βρυξέλλες.

Η βρετανική κυβέρνηση κατέθεσε δύο προτάσεις προς συζήτηση στην έκτακτη συνεδρίαση του Κοινοβουλίου: η πρώτη που ζητά την έγκριση του σώματος για τη νέα συμφωνία του Τζόνσον, και η δεύτερη που ζητά την έγκριση για ένα Brexit χωρίς συμφωνία. Στην δεύτερη αυτή πρόταση, οι βουλευτές του Εργατικού κόμματος, Πίτερ Κάιλ και Φιλ Γουίλσον, προτείνουν τροπολογία που ζητά τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι εάν η συμφωνία δεν κερδίσει την πλειοψηφία του Κοινοβουλίου, τότε οι βουλευτές θα έχουν την ευκαιρία να ψηφίσουν πάνω στην τροπολογία των Κάιλ-Γουίλσον, και η οποία εάν εγκριθεί, θα ζητά από την κυβέρνηση να θέσει στην επιλογή των πολιτών οποιουσδήποτε όρους για το Brexit.

Μία ακόμη τροπολογία προτείνει για αύριο ο πρώην βουλευτής του Συντηρητικού κόμματος, Όλιβερ Λέτουιν, την οποία χαρακτηρίζει ως «ασφαλιστική δικλείδα» στο νόμο Μπεν – που υποχρεώνει τον πρωθυπουργό να ζητήσει παράταση στο Brexit, εάν δεν υπάρξει έγκριση της συμφωνίας αποχώρησης. Η τροπολογία αυτή προβλέπει ότι ακόμη και εάν αύριο το Κοινοβούλιο εγκρίνει τη νέα συμφωνία, ο πρωθυπουργός θα πρέπει να ζητήσει παράταση στο Brexit μέχρι να ολοκληρωθεί η νομοθεσία για την αποχώρηση και από τα δύο σώματα της Βουλής. Τη συγκεκριμένη τροπολογία υπογράφουν μεταξύ άλλων, οι πρώην υπουργοί Οικονομικών και Δικαιοσύνης που διαγράφηκαν, Φίλιπ Χάμοντ και Ντέιβιντ Γκοκ.

Τα σενάρια 

Τι συμβαίνει εάν το σχέδιο περάσει;

Εάν περάσει αμετάβλητο (σ.σ χωρίς τροποποιήσεις) αυτό θα εξακολουθεί να είναι το πρώτο στάδιο της διαδικασίας, και ακόμη και με την κυβέρνηση να υπόσχεται ότι οι βουλευτές θα εργάζοται όλο το εικοσιτετράωρο, όπως απαιτείται, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι όλα θα γίνουν μέχρι τις 31 Οκτωβρίου.

Η Ντάουνινγκ Στριτ θα ήθελε ιδανικά να παρουσιάσει το νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο ήδη από τη Δευτέρα. Εάν τροποποιηθεί, όμως, η πρόταση της συμφωνίας, για παράδειγμα με το σχέδιο Λέτιν-Μπεν, είναι πιθανότερο να υπάρξει καθυστέρηση στο Brexit.

Αν απορριφθεί η συμφωνία πάμε σε άτακτο Brexit;

Πιθανόν όχι, παρόλο που ο Τζόνσον φαίνεται να θέλει να πλαισιώσει την ψηφοφορία με αυτόν τον όρο, και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ δήλωσε πρόσφατα ότι δεν πιστεύει πως θα δοθεί στη Βρετανία νέα προθεσμία για την αποχώρησή της από την Ε.Ε. Αλλά σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, εάν η συμφωνία του Τζόνσον απορριφθεί, δηλαδή ο νόμος Μπεν τεθεί σε ισχύ, δεν θα απορριφθεί ένα αίτημα του Ηνωμένου Βασιλείου για νέα παράταση.

Θα περάσει λοιπόν η συμφωνία; – και εάν ναι, τελειώνουν όλα;

Σε πρώτη φάση, κανείς δεν ξέρει. Ο τελικός απολογισμός θα μπορούσε να προκύψει μέσα από μια-δυο ψηφοφορίες. Αξίζει να θυμηθούμε ότι οι ήττες της Τερέζα Μέι στο σχέδιο της για το Brexit κατέληξαν να είναι βαρύτερες από όσο αναμένονταν. Ωστόσο, το μομέντουμ δείχνει να είναι με τον Τζόνσον. Οσον αφορά το δεύτερο ερώτημα: όχι, με τίποτα. Ακόμη και αν περάσει η συμφωνία, αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα σε μια μακρά κοινοβουλευτική διαδικασία, η οποία με τη σειρά της θα διαμορφώσει μια εξελισσόμενη και ακόμα πιο πολύ αμφιλεγόμενη διαδικασία αποχώρησης για πολλά χρόνια.